Nobelprijs Scheikunde voor DNA-opknippers
STOCKHOLM (ANP/AFP) - De Nobelprijs voor Scheikunde gaat dit jaar naar onderzoekers die manieren hebben ontwikkeld om DNA eenvoudig te wijzigen. De Franse wetenschapper Emmanuelle Charpentier en de Amerikaanse biochemicus Jennifer Doudna krijgen de prestigieuze prijs toegekend, werd woensdag bekendgemaakt in Stockholm.
Met de zogeheten Crispr-Cas-techniek kunnen organismen snel genetisch worden gemanipuleerd met een soort moleculaire schaar. De Zweedse Academie van Wetenschappen omschrijft deze techniek als het "herschrijven van de code van het leven". Door stukjes genetische code weg te knippen of juist toe te voegen kunnen organismen worden aangepast.
"Deze technologie heeft een revolutionaire impact gehad op de levenswetenschappen, draagt bij aan nieuwe kankertherapieën en zou de droom van het genezen van erfelijke ziekten kunnen doen uitkomen", aldus de academie. Charpentier ontdekte het molecuul tracrRNA, dat door sommige bacteriën wordt gebruikt om zichzelf te beschermen. Ze werkte samen met Doudna om de knipactiviteit in een reageerbuis na te bootsen.
Veel toepassingen
"De mogelijkheid om DNA te knippen waar je maar wilt, heeft een revolutie teweeggebracht in de moleculaire wetenschap. Alleen de verbeelding kan de grens bepalen voor het gebruik van dit instrument", aldus de jury. De 51-jarige Française en de 56-jarige Amerikaanse zijn sinds 1901 de zesde en zevende vrouw die de Nobelprijs voor Scheikunde krijgen toegekend.
Er zijn veel toepassingen. Zo wordt de methode gebruikt om gewassen te manipuleren, bijvoorbeeld om ze beter bestand te maken tegen natuurlijke vijanden of onkruidverdelgers. Dat gaat met de Crispr-Cas-techniek een stuk sneller dan via veredeling.
Deze week wordt iedere dag een Nobelprijs toegekend. De winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede wordt vrijdag bekendgemaakt.
Meer uit Technologie
LEIDEN (ANP) - Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben hoop gekregen op een coronavaccin dat beter geschikt is voor mensen met een verzwakt immuunsysteem. Die hebben minder baat bij de huidige coronavaccins, die vooral de aanmaak van antistoffen stimuleren. De wetenschappers zijn daarom bezig een ander vaccin te ontwikkelen, dat de aanmaak van bepaalde afweercellen extra bevordert. Bij muizen werkt het al goed, zo is nu vastgesteld.
2 jaar geledenNIEUWERSLUIS (ANP) - Uitvinder Ap Verheggen krijgt de Over Hoop Prijs 2021 (25.000 euro) voor de SunGlacier, een apparaat dat waterdamp uit de buitenlucht condenseert en zo water oplevert op een plek waar dat niet lijkt te zijn. De vinding werd eerder gepresenteerd op de World Expo in Dubai. De koning en de koningin bezochten de installatie daar al en hadden zelfs een paraplu nodig. De SunGlacier leverde er 1200 liter water per dag op, dat als een regen naar beneden kwam. Buiten was het snikheet en gortdroog.
2 jaar geledenDEN HAAG (ANP) - Vanaf 2028 moet het mogelijk zijn om met een middelgroot passagiersvliegtuig met tot tachtig zitplaatsen op waterstof van Amsterdam over de Noordzee naar Londen te vliegen. Een grote Nederlandse samenwerking bouwt momenteel een waterstofsysteem dat in bestaande vliegtuigen kan worden ingebouwd. Aan het initiatief doen verschillende bedrijven en instanties van eigen bodem mee.
2 jaar geledenGRONINGEN (ANP) - Niet alleen op de aarde komen bevingen voor, dat kan ook op sterren gebeuren. En soms zijn die 'sterbevingen' zo hevig dat er een soort tsunami ontstaat van het materiaal waar de ster van gemaakt is. Dat is een van de ontdekkingen die is gedaan met de Europese ruimtetelescoop Gaia.
2 jaar geledenGARCHING (ANP) - Wetenschappers zijn er voor het eerst in geslaagd een afbeelding te maken van het superzware zwarte gat in het hart van onze eigen Melkweg. Dat heet Sagittarius A*. De zwaartekracht is er zo sterk dat zelfs licht er niet aan kan ontsnappen.
2 jaar geledenPASADENA (ANP) - De planeet Mars is vorige week getroffen door een redelijk zware aardbeving. Die had een kracht van 5,0 en daarmee is het de zwaarste schok die ooit op een andere planeet is geregistreerd. Bevingen op Mars kunnen ook niet veel sterker worden dan dit, de magnitude komt in de buurt van het maximum.
2 jaar geledenPARIJS (ANP/AFP) - De Europese ruimtevaartorganisatie ESA stopt voorlopig de samenwerking met Rusland en schort drie geplande missies naar de maan op. Vorige maand beëindigde ESA al een missie met Rusland die een onbemande verkenner naar de planeet Mars moest brengen. De Russische oorlog in Oekraïne leidt volgens de Europese organisatie tot "fundamenteel veranderde omstandigheden".
2 jaar geleden