Amerikaans ruimteschip vliegt voor het eerst langs de maan
HOUSTON (ANP) - Het nieuwe Amerikaanse ruimteschip dat vorige week werd gelanceerd, vliegt maandag voor het eerst langs de maan. De Orion komt rond 14.00 uur Nederlandse tijd tot op ongeveer 130 kilometer boven het oppervlak. Daarna vliegt hij verder, zodat hij de komende dagen in een vaste omloopbaan rond de maan kan komen.
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft jaren aan de missie gewerkt. Daarvoor werd een nieuwe draagraket (SLS) en een nieuw ruimteschip (Orion) ontwikkeld. Afgelopen woensdag stegen ze op vanuit Florida. Na vijf dagen vliegen is het vaartuig in de zogeheten invloedssfeer van de maan gekomen. Dat betekent dat de maan het ruimteschip harder aantrekt dan de aarde het naar zich terug trekt.
Het is de bedoeling dat over een paar jaar weer mensen op de maan lopen, voor het eerst sinds 1972. Om alle systemen te testen, wordt nu een onbemande proefvlucht uitgevoerd. Die testmissie heet Artemis 1, omdat het de eerste vlucht van het Artemis-programma is.
Maan
De Orion blijft ongeveer twee weken bij de maan. Begin december moet het vaartuig beginnen aan de terugvlucht naar de aarde. Die eindigt, als alles goed gaat, op 11 december. De capsule plonst dan hangend aan parachutes in de Grote Oceaan.
Het vaartuig bestaat uit twee delen. In het voorste, Amerikaanse deel komen later de astronauten te zitten. Het achterste deel, dat voor energie en voortstuwing zorgt, is door Europa ontwikkeld. Daar zitten ook de zonnepanelen, die zijn ontwikkeld en gebouwd door Airbus Nederland uit Leiden. Die panelen wekken meer energie op dan verwacht, zei de NASA vrijdag.
Meer uit Buitenland
SYDNEY (ANP/RTR) - Autoriteiten hebben duizenden bewoners van een streek circa 40 kilometer ten noorden van Sydney opgeroepen te evacueren als gevolg van een grote bosbrand. Die woedt in een dichtbevolkte streek bij de plaats Woy Woy. De Australische premier Anthony Albanese heeft opgeroepen "goed op elkaar te letten en de instructies van de autoriteiten op te volgen".
33 minuten geleden
BRUSSEL (ANP) - De Duitse regeringsleider Friedrich Merz erkent de Belgische bezorgdheid over de inzet van bevroren Russisch geld voor Oekraïne. Alle landen moeten hetzelfde risico dragen, zei de bondskanselier na overleg met de Belgische premier Bart De Wever en Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen.
10 uur geleden
NEW YORK (ANP) - De Canadees-Amerikaanse toparchitect Frank Gehry is op 96-jarige leeftijd overleden, meldt The New York Times. Hij ontwierp onder meer het Guggenheim-museum in het Noord-Spaanse Bilbao. Volgens de krant was hij een van de grootste Amerikaanse architecten.
13 uur geleden
BRASILIA (ANP/RTR) - De Braziliaanse oud-president Jair Bolsonaro heeft voor de verkiezingen van volgend jaar zijn steun uitgesproken voor zijn oudste zoon Flávio Bolsonaro als presidentskandidaat. Dat maakte het hoofd van hun Liberale Partij bekend en Flávio heeft dit zelf bevestigd op X.
13 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Europarlementariërs zien de manier waarop de Verenigde Staten de EU heeft afgeschilderd in hun laatste veiligheidsstrategie als een aanval op de Europese waarden en manier van leven. In een Nationale Veiligheidsstrategie stelt de regering-Trump dat het verzet in Europa tegen de gevestigde orde moet worden aangewakkerd en dat radicaal-rechtse bewegingen moeten worden gesteund.
15 uur geleden
DUBLIN (ANP/AFP) - De Ierse politie onderzoekt een incident met onbekende drones rond de aankomst van het vliegtuig met de Oekraïense president Zelensky in de Ierse hoofdstad Dublin. Regeringsleider Micheál Martin heeft gezegd dat hij is geïnformeerd over drone-activiteiten op de avond van de landing. Later deze maand buigt de Nationale Veiligheidsraad zich over de kwestie, meldt de Ierse omroep RTE.
16 uur geleden
LONDEN (ANP) - De Soedanese stad el-Fasher is volgens waarnemers 'een enorme plaats delict' met hopen opgestapelde lijken in straten en massagraven. De Rapid Support Forces (RSF) die de stad zes weken geleden innamen, proberen bewijs voor hun massamoorden te vernietigen, meldt de Britse krant The Guardian.
19 uur geleden