'Opdat we hun namen nooit zullen vergeten'

Met veel ceremonieel - onder meer overvliegende historische vliegtuigen, muziek en zang, gebed en toespraken - en aanwezigen uit binnen- en buitenland is de Roll of Honour onthuld op de Oranjedijk. Dit gebeurde vrijdag aan de vooravond van de start, de volgende dag in Terneuzen, van de landelijke viering van 75 jaar vrijheid.

Hoge prijs
Bij de Oranjemolen zijn nu de namen, leeftijd en regimenten te lezen van de 69 jonge soldaten - veelal twintigers - die stierven voor de vrijheid van anderen. “Deze jonge mannen wilden ook gewoon leven, maar accepteerden dat zij alles in de waagschaal moesten leggen voor de toekomst van hun land”, sprak de Franse kolonel Jean Emmanuel Bruneau, militair attaché bij de Franse ambassade, in het Nederlands. “Ik denk aan de dappere Britten, Schotten, Canadezen, Noren, Belgen en Nederlanders die in Walcheren vochten. Ik denk ook aan de burgerbevolking die leed onder de bezetting. Maar ik breng ook de Duitse gesneuvelde soldaten in herinnering. Zij hadden ook ouders die om hen treurden. Er is een hoge prijs betaald voor de vrijheid die wij genieten.”

Stilte
Tijdens de onthulling van de Roll of Honour zijn de 64 Britse en vijf Franse namen voorgedragen. Er zijn kransen gelegd namens de Canadese, Britse en Franse eenheden. Toen de aanwezigen na de ‘Last Post’ twee minuten stilte in acht namen, klonk alleen het ruisen van de branding waar de soldaten 75 jaar eerder aan land kwamen vanuit Breskens. De geallieerden noemden dit landingsstrand bij de Oranjemolen Uncle Beach. “Ik herinner me nog dat ik hier ben geweest”, zei de 97-jarige Maxwell na afloop van de ceremonie.
Koninklijke Harmonie Ons Genoegen uit Vlissingen speelde de volksliederen van Canada, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Speciaal volgens traditie brachten de Schotten hiervoor een Piper met escorte mee.

Cruciaal
Het monument met de namen, naar ontwerp van de Vlissingse kunstenaar Hans Bommeljé, is een initiatief van stichting Oorlogsjaren in Vlissingen. Stichtingsvoorzitter Jaap Ventevogel bedacht de slogan ‘Each name is a cry for peace’, vertaald ‘Elke naam is een schreeuw om vrede’. Hiermee wil de stichting benadrukken dat het offer van de gevallenen nog steeds betekenis heeft voor het heden en de toekomst. “Ook wij kunnen de vrede weer verliezen”, sprak Ventevogel bij de onthulling. “Hiervoor waarschuwen is het minste dat we kunnen doen. De namen op de Roll of Honour lezen, zal het gevoel van ‘dit nooit meer’ versterken.” Die boodschap onderstreepte ook Tim Decamp, Brits ambassadeur in Nederland, tijdens zijn toespraak. “Het is cruciaal om te herdenken. Ter ere van hen én voor het benadrukken van het belang om de vrede te behouden. De gevechten hier hebben veel levens gekost en we zijn het ons verleden en onze toekomst verschuldigd om dat niet te vergeten.”

Herinneren
De 69 omgekomen soldaten zijn eerst tijdelijk begraven in Vlissingen. In 1946 zijn ze grotendeels overgebracht naar de militaire begraafplaats in Bergen op Zoom. “Met de onthulling van de Roll of Honour zijn hun namen terug in Vlissingen”, zei de Vlissingse burgemeester Bas van den Tillaar. ‘We zullen hen herinneren’, benadrukten de sprekers.