'Grote farmaceut is steeds meer financiële instelling geworden'
AMSTERDAM (ANP) - 's Werelds grootste farmaceutische bedrijven hebben zich sinds de millenniumwisseling steeds meer omgevormd tot investeringsmaatschappijen. Dit heeft als gevolg dat overnames en beloningen voor aandeelhouders ten koste gaan van de ontwikkeling en productie van nieuwe geneesmiddelen. Dat stelt de Nederlandse onderzoeksorganisatie SOMO na bestudering van de jaarrekeningen van de grootste 27 farmaconcerns ter wereld.
De "financialisering" van farmareuzen, zoals SOMO de verschuiving noemt, zou onder andere blijken uit de flink toegenomen kasreserves van de concerns. Waar de onderzochte bedrijven in 2000 nog 83 miljard dollar aan financiële reserves hadden, was dit in 2018 circa 219 miljard dollar. Tegelijkertijd staken de bedrijven zich dieper in de schulden. Ging het aan het begin van deze eeuw nog nog om 20 procent van de omzet, achttien jaar later stond het totaal aan geleend geld gelijk aan 72 procent van de omzet.
Dat extra kapitaal vloeide volgens SOMO slechts in beperkte mate naar onderzoek, ontwikkeling en productie van nieuwe geneesmiddelen. Zo daalden verhoudingsgewijs investeringen in kapitaalgoederen, zoals productielocaties en apparatuur. Veel vaker werd het beschikbare geld gebruikt voor het opkopen van andere bedrijven, met als doel hun patenten in de wacht te slepen. Door vooral winst te willen maken met het uitventen van die eigendomsrechten, gedragen farmareuzen zich volgens SOMO steeds meer als rentenier dan ontwikkelaar van medicijnen.
Zwakheden
Ook het bedrag dat naar aandeelhouders gaat, is explosief gestegen. In de onderzochte periode verviervoudigde het bedrag dat farmareuzen per jaar aan dividend en de inkoop van aandelen besteedden tot 146 miljard dollar in 2018. Deze beloningen bedroegen kort na de millenniumwisseling 88 procent van alle onderzoeks- en ontwikkelingskosten. In 2018 was die verhouding 123 procent.
Volgens SOMO, dat vaker kritisch rapporteert over de farmaceutische industrie, legt de huidige coronacrisis de zwakheden van de sector bloot. Doordat verhoudingsgewijs weinig werd geïnvesteerd in medicijnen, is de wereld nu minder goed voorbereid op de pandemie. Bovendien is de schuldenberg een financieel risico nu de crisis het minder gemakkelijk maakt goedkoop geld te lenen.
Meer uit Financieel
ZWOLLE (ANP) - Ook Vitens verhoogt volgend jaar de prijs van zijn drinkwater. Voor klanten van het drinkwaterbedrijf gaat de rekening over een heel jaar gemiddeld met zo'n 9 euro omhoog. Andere waterbedrijven hadden al bekendgemaakt de prijs te verhogen, omdat ze het extra geld nodig hebben voor investeringen die het gevolg zijn van toegenomen gebruik, klimaatverandering en vervuiling.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een belangrijke adviseur van de Hoge Raad denkt niet dat Nederlanders die grote sommen verloren aan illegale onlinecasino's hun geld terug kunnen krijgen. De conclusie van de advocaat-generaal is waarschijnlijk een grote domper voor de duizenden Nederlanders die via claimzaken hun verliezen terug willen vorderen bij goksites. De hoogste rechter volgt vaak het advies van de advocaat-generaal.
2 uur geleden
BRUSSEL (ANP/DPA) - Duitsland gaat er bij de Europese Unie op aandringen het verbod op productie van auto's met verbrandingsmotoren te herzien. Duitse bondskanselier Friedrich Merz zal hierover een brief schrijven aan de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen.
2 uur geleden
BRUSSEL (ANP/RTR) - De Europese Commissie heeft aangegeven dat Apple Ads en Apple Maps waarschijnlijk aan de criteria voldoen om als zogenoemde poortwachters te worden beschouwd. Als dat het geval is, legt Brussel de onderdelen van het Amerikaanse techbedrijf strengere regels op binnen de Wet digitale markten (DMA).
2 uur geleden
SINGAPORE (ANP/BLOOMBERG) - De handel in futures en opties op de Chicago Mercantile Exchange (CME) is vrijdag stilgelegd vanwege een technisch probleem in de datacenters. Dat bevestigde een woordvoerder van CME Group. Het Amerikaanse bedrijf exploiteert de grootste derivatenbeurs ter wereld.
2 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De AEX-index op het Damrak liet vrijdag weinig beweging zien. Beleggers deden het rustig aan op de laatste handelsdag van november. Wall Street bleef donderdag dicht door de viering van Thanksgiving en is op Black Friday slechts een halve dag geopend. De New Yorkse beurzen sluiten op deze voor retailers belangrijke koopjesdag om 19.00 uur Nederlandse tijd.
4 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Ruim zeshonderd leden van vakbond FNV hebben een petitie ondertekend tegen de hervormingen die tijdelijk toezichthouders Lodewijk Asscher en Ton Heerts voorstellen. Dat maakte de organisatie FNV Democratisch vlak voor het begin van een nieuwe rechtszaak over de crisis binnen FNV bekend.
4 uur geleden