'Grote farmaceut is steeds meer financiële instelling geworden'
AMSTERDAM (ANP) - 's Werelds grootste farmaceutische bedrijven hebben zich sinds de millenniumwisseling steeds meer omgevormd tot investeringsmaatschappijen. Dit heeft als gevolg dat overnames en beloningen voor aandeelhouders ten koste gaan van de ontwikkeling en productie van nieuwe geneesmiddelen. Dat stelt de Nederlandse onderzoeksorganisatie SOMO na bestudering van de jaarrekeningen van de grootste 27 farmaconcerns ter wereld.
De "financialisering" van farmareuzen, zoals SOMO de verschuiving noemt, zou onder andere blijken uit de flink toegenomen kasreserves van de concerns. Waar de onderzochte bedrijven in 2000 nog 83 miljard dollar aan financiële reserves hadden, was dit in 2018 circa 219 miljard dollar. Tegelijkertijd staken de bedrijven zich dieper in de schulden. Ging het aan het begin van deze eeuw nog nog om 20 procent van de omzet, achttien jaar later stond het totaal aan geleend geld gelijk aan 72 procent van de omzet.
Dat extra kapitaal vloeide volgens SOMO slechts in beperkte mate naar onderzoek, ontwikkeling en productie van nieuwe geneesmiddelen. Zo daalden verhoudingsgewijs investeringen in kapitaalgoederen, zoals productielocaties en apparatuur. Veel vaker werd het beschikbare geld gebruikt voor het opkopen van andere bedrijven, met als doel hun patenten in de wacht te slepen. Door vooral winst te willen maken met het uitventen van die eigendomsrechten, gedragen farmareuzen zich volgens SOMO steeds meer als rentenier dan ontwikkelaar van medicijnen.
Zwakheden
Ook het bedrag dat naar aandeelhouders gaat, is explosief gestegen. In de onderzochte periode verviervoudigde het bedrag dat farmareuzen per jaar aan dividend en de inkoop van aandelen besteedden tot 146 miljard dollar in 2018. Deze beloningen bedroegen kort na de millenniumwisseling 88 procent van alle onderzoeks- en ontwikkelingskosten. In 2018 was die verhouding 123 procent.
Volgens SOMO, dat vaker kritisch rapporteert over de farmaceutische industrie, legt de huidige coronacrisis de zwakheden van de sector bloot. Doordat verhoudingsgewijs weinig werd geïnvesteerd in medicijnen, is de wereld nu minder goed voorbereid op de pandemie. Bovendien is de schuldenberg een financieel risico nu de crisis het minder gemakkelijk maakt goedkoop geld te lenen.
Meer uit Financieel
HEERLEN (ANP) - ABP, het grootste pensioenfonds van Nederland, verhoogt de pensioenen vanaf 1 januari met 2,8 procent. De verhoging geldt voor alle gepensioneerden en iedereen die bij het fonds pensioen opbouwt of heeft opgebouwd.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De meeste aandelenbeurzen in Europa lieten donderdag weinig beweging zien. Beleggers leken het rustiger aan te doen, na de flinke koerswinsten woensdag. Op de Europese beurzen moesten beleggers het donderdag zonder richting van Wall Street doen.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Huishoudens gaan volgend jaar iets hogere tarieven betalen voor elektriciteit en gas. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft donderdag de tarieven voor netbeheerkosten voor 2026 vastgesteld. Volgens brancheorganisatie Netbeheer Nederland blijkt daaruit dat huishoudens en bedrijven met een aansluiting op het regionale elektriciteits- en gasnet een gemiddeld ruim 3 procent hogere rekening krijgen.
5 uur geleden
UTRECHT (ANP) - De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) schort aangekondigde boetes voor het gebruik van het woord 'gehakt' bij vegetarische producten op. De autoriteit wil afwachten wat er in de Europese Unie wordt afgesproken over de benaming van vegetarische producten, laat een woordvoerder weten.
5 uur geleden
TAIPEI (ANP/BLOOMBERG) - Autoriteiten in Taiwan hebben huiszoekingen gedaan in woningen van een voormalige leidinggevende van chipfabrikant TSMC. Deze oud-medewerker, Lo Wen-jen, wordt ervan verdacht bedrijfsgeheimen te hebben doorgespeeld aan de Amerikaanse concurrent Intel.
6 uur geleden
BRABRAND (ANP) - De Deense woonwinkelketen JYSK kende afgelopen boekjaar het beste jaar ooit in Nederland. De Scandinavische retailer zag de omzet en het bedrijfsresultaat in Nederland verder groeien in het boekjaar, dat liep tot eind augustus. Ook internationaal werden recordresultaten behaald, meldt het concern.
8 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het Openbaar Ministerie (OM) heeft Morgan Stanley een boete van 101 miljoen euro opgelegd, omdat de Amerikaanse bank dividendbelasting heeft ontdoken in Nederland. Morgan Stanley vroeg via een speciale constructie dividendbelasting terug van de fiscus, terwijl het financiële concern daar volgens de openbaar aanklagers geen recht op had.
8 uur geleden