'Grote farmaceut is steeds meer financiële instelling geworden'
AMSTERDAM (ANP) - 's Werelds grootste farmaceutische bedrijven hebben zich sinds de millenniumwisseling steeds meer omgevormd tot investeringsmaatschappijen. Dit heeft als gevolg dat overnames en beloningen voor aandeelhouders ten koste gaan van de ontwikkeling en productie van nieuwe geneesmiddelen. Dat stelt de Nederlandse onderzoeksorganisatie SOMO na bestudering van de jaarrekeningen van de grootste 27 farmaconcerns ter wereld.
De "financialisering" van farmareuzen, zoals SOMO de verschuiving noemt, zou onder andere blijken uit de flink toegenomen kasreserves van de concerns. Waar de onderzochte bedrijven in 2000 nog 83 miljard dollar aan financiële reserves hadden, was dit in 2018 circa 219 miljard dollar. Tegelijkertijd staken de bedrijven zich dieper in de schulden. Ging het aan het begin van deze eeuw nog nog om 20 procent van de omzet, achttien jaar later stond het totaal aan geleend geld gelijk aan 72 procent van de omzet.
Dat extra kapitaal vloeide volgens SOMO slechts in beperkte mate naar onderzoek, ontwikkeling en productie van nieuwe geneesmiddelen. Zo daalden verhoudingsgewijs investeringen in kapitaalgoederen, zoals productielocaties en apparatuur. Veel vaker werd het beschikbare geld gebruikt voor het opkopen van andere bedrijven, met als doel hun patenten in de wacht te slepen. Door vooral winst te willen maken met het uitventen van die eigendomsrechten, gedragen farmareuzen zich volgens SOMO steeds meer als rentenier dan ontwikkelaar van medicijnen.
Zwakheden
Ook het bedrag dat naar aandeelhouders gaat, is explosief gestegen. In de onderzochte periode verviervoudigde het bedrag dat farmareuzen per jaar aan dividend en de inkoop van aandelen besteedden tot 146 miljard dollar in 2018. Deze beloningen bedroegen kort na de millenniumwisseling 88 procent van alle onderzoeks- en ontwikkelingskosten. In 2018 was die verhouding 123 procent.
Volgens SOMO, dat vaker kritisch rapporteert over de farmaceutische industrie, legt de huidige coronacrisis de zwakheden van de sector bloot. Doordat verhoudingsgewijs weinig werd geïnvesteerd in medicijnen, is de wereld nu minder goed voorbereid op de pandemie. Bovendien is de schuldenberg een financieel risico nu de crisis het minder gemakkelijk maakt goedkoop geld te lenen.
Meer uit Financieel
MADRID (ANP/RTR) - Meerdere landen hebben de import van veel Spaans varkensvlees stilgelegd na de eerste uitbraak van Afrikaanse varkenspest in het Zuid-Europese land in drie decennia. Spanje is een van de grootste producenten van varkensvlees ter wereld. De Spaanse overheid probeert de schade te beperken.
14 uur geleden
AMSTELVEEN (ANP/RTR) - KLM blijft vliegen op Caribische eilanden als Curaçao en Aruba, nu de Amerikaanse president Donald Trump een sluiting van het luchtruim van Venezuela heeft afgekondigd. De eilanden, onderdeel van het Nederlandse koninkrijk, liggen zeer dicht bij het Zuid-Amerikaanse land.
15 uur geleden
NEW YORK (ANP/BLOOMBERG) - Google-medeoprichter Sergey Brin heeft deze week voor meer dan 1,1 miljard dollar aan aandelen van Google-moederbedrijf Alphabet weggegeven. Het grootste deel maakte hij over naar een non-profitorganisatie die de 52-jarige miljardair, met 255,5 miljard dollar momenteel de op drie na rijkste persoon ter wereld, zelf heeft opgezet.
17 uur geleden
BEIJING (ANP/AFP) - De Chinese president Xi Jinping heeft gezworen "vastberaden op te treden" tegen wangedrag op internet. Dat meldde staatspersbureau Xinhua zaterdag, nadat de autoriteiten recent al socialemediabedrijven hadden bestraft om gebrekkige controles op content.
17 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Nederlanders hebben op Black Friday bijna 8 procent meer onlineaankopen gedaan via betalingssysteem iDEAL dan vorig jaar. Daarmee lijkt er opnieuw flink geshopt tijdens het jaarlijkse koopjesfestijn, maar er was op de vrijdag zelf geen sprake van een record.
19 uur geleden
MOSKOU (ANP/DPA/RTR) - De Russische telecomwaakhond Roskomnadzor dreigt WhatsApp volledig te blokkeren in het land na eerdere beperkingen op de berichtendienst. Als WhatsApp niet voldoet aan de Russische wetgeving, wordt het geblokkeerd, meldden Russische persbureaus.
20 uur geleden
AMSTERDAM (ANP/RTR) - De softwareproblemen in vliegtuigen van fabrikant Airbus lijken in Nederland zaterdag niet voor vluchtuitval te zorgen. Op Schiphol zijn geen vertrekkende vluchten geschrapt met toestellen van het type A320 en ook op de andere grotere Nederlandse vliegvelden zijn geen annuleringen aangekondigd.
21 uur geleden