'Grote farmaceut is steeds meer financiële instelling geworden'
AMSTERDAM (ANP) - 's Werelds grootste farmaceutische bedrijven hebben zich sinds de millenniumwisseling steeds meer omgevormd tot investeringsmaatschappijen. Dit heeft als gevolg dat overnames en beloningen voor aandeelhouders ten koste gaan van de ontwikkeling en productie van nieuwe geneesmiddelen. Dat stelt de Nederlandse onderzoeksorganisatie SOMO na bestudering van de jaarrekeningen van de grootste 27 farmaconcerns ter wereld.
De "financialisering" van farmareuzen, zoals SOMO de verschuiving noemt, zou onder andere blijken uit de flink toegenomen kasreserves van de concerns. Waar de onderzochte bedrijven in 2000 nog 83 miljard dollar aan financiële reserves hadden, was dit in 2018 circa 219 miljard dollar. Tegelijkertijd staken de bedrijven zich dieper in de schulden. Ging het aan het begin van deze eeuw nog nog om 20 procent van de omzet, achttien jaar later stond het totaal aan geleend geld gelijk aan 72 procent van de omzet.
Dat extra kapitaal vloeide volgens SOMO slechts in beperkte mate naar onderzoek, ontwikkeling en productie van nieuwe geneesmiddelen. Zo daalden verhoudingsgewijs investeringen in kapitaalgoederen, zoals productielocaties en apparatuur. Veel vaker werd het beschikbare geld gebruikt voor het opkopen van andere bedrijven, met als doel hun patenten in de wacht te slepen. Door vooral winst te willen maken met het uitventen van die eigendomsrechten, gedragen farmareuzen zich volgens SOMO steeds meer als rentenier dan ontwikkelaar van medicijnen.
Zwakheden
Ook het bedrag dat naar aandeelhouders gaat, is explosief gestegen. In de onderzochte periode verviervoudigde het bedrag dat farmareuzen per jaar aan dividend en de inkoop van aandelen besteedden tot 146 miljard dollar in 2018. Deze beloningen bedroegen kort na de millenniumwisseling 88 procent van alle onderzoeks- en ontwikkelingskosten. In 2018 was die verhouding 123 procent.
Volgens SOMO, dat vaker kritisch rapporteert over de farmaceutische industrie, legt de huidige coronacrisis de zwakheden van de sector bloot. Doordat verhoudingsgewijs weinig werd geïnvesteerd in medicijnen, is de wereld nu minder goed voorbereid op de pandemie. Bovendien is de schuldenberg een financieel risico nu de crisis het minder gemakkelijk maakt goedkoop geld te lenen.
Meer uit Financieel
SEOUL (ANP/RTR) - Het Zuid-Koreaanse e-commercebedrijf Coupang heeft maandag een compensatieregeling aangekondigd ter waarde van 1,69 biljoen won (ongeveer 1 miljard euro) voor bijna 34 miljoen gebruikers vanwege een groot datalek. Het verlies van klantgegevens werd op 18 november bekendgemaakt en leidde tot een golf van protesten van gebruikers en parlementariërs in Zuid-Korea. Topman Park Dae-jun stapte eerder deze maand op.
12 minuten geleden
SINGAPORE (ANP/BLOOMBERG) - Zilver heeft maandag voor het eerst een prijs van 80 dollar per troy ounce (31,1 gram) bereikt. Door speculatieve handel en een aanhoudende mismatch tussen vraag en aanbod gaat de eindejaarsrally door.
18 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Nederlanders hebben dit jaar opnieuw een recordaantal Tikkies gestuurd. Ook het gevraagde totaalbedrag lag nog nooit zo hoog als in 2025. Daarmee heeft de betaalapp het oude record van vorig jaar verbroken. Dit meldt ABN AMRO, de eigenaar van Tikkie.
8 uur geleden
NEW YORK (ANP/BLOOMBERG/RTR) - De bitcoin heeft zijn waarde in 2025 niet kunnen vasthouden, ondanks het cryptovriendelijkere beleid van de Amerikaanse president Donald Trump. Met nog enkele dagen te gaan voor de jaarwisseling, wordt de grootste cryptomunt ter wereld zondag verhandeld voor een kleine 88.000 dollar. Begin dit jaar was de munt nog ruim 93.000 dollar waard.
15 uur geleden
EINDHOVEN (ANP) - Pomphouders verspreid over het land hebben extra voorraad ingeslagen, omdat in de laatste dagen van het jaar mogelijk meer automobilisten hun tank willen volgooien. Per 1 januari gaan de brandstofaccijnzen omhoog. Toch verwacht voorzitter Martin van Eijk van pomphoudersbrancheorganisatie Drive geen lange rijen.
18 uur geleden
SANTIAGO (ANP/AFP) - In Chili is een nieuw bedrijf opgezet om de winning van lithium op te voeren, een metaal dat wordt gebruikt in batterijen voor elektrische voertuigen en mobiele telefoons. Het gaat om een samenwerking tussen het Chileense staatsbedrijf Codelco, 's werelds grootste koperproducent, en de particuliere mijnbouwer SQM, waarin Chinees kapitaal is geïnvesteerd.
21 uur geleden
HAMBURG (ANP/DPA) - De Chaos Computer Club (CCC), naar eigen zeggen Europa's grootste hackerscollectief, heeft in Duitsland opgeroepen tot een maandelijkse Digitale Onafhankelijkheidsdag. De organisatie, die zich hard maakt voor digitale rechten en cyberveiligheid, wil mensen aansporen hun afhankelijkheid van de dominante digitale platforms te heroverwegen.
22 uur geleden