
Cok en Bram Stoutjesdijk: ‘De ramp leerde ons dat je de draad altijd weer op kunt pakken’
THOLEN - Het is deze week 69 jaar geleden dat de Watersnoodramp in de nacht van 31 januari op 1 februari het leven van vele Zeeuwen voorgoed veranderde. Zo ook dat van Cok (87) en Bram (89) Stoutjesdijk. Tegenwoordig wonen ze in Tholen, ten tijde van de ramp woonde hij echter in het zwaar getroffen Stavenisse en zij in Hotel Zeeland aan de Kaaij van Tholen stad dat de dans ternauwernood kon ontspringen. Beiden herinneren zich echter de ramp als allesvernietigend.
Cok herinnert zich die fatale nacht haarfijn. “Mijn ouders hadden hotel Zeeland aan de dijk. We fungeerden als een soort crisiscentrum. De burgemeester, de politie, de mannen van de dijkversterking, ze waren allemaal bij ons. Ook mijn vader liep af en aan naar de dijk om te kijken of het water al zakte. Een ding was zeker: het water stond veel te hoog, het zou laag water moeten zijn. Ik herinner me dat mijn vader riep: ‘In Brabant brandt geen enkel lichtje’, we konden zo naar de Brabantse kant kijken, ’ze moeten gewaarschuwd worden’. Hij heeft toen de postcommandant van de rijkspolitie van Halsteren gebeld die heeft de burgemeester ingelicht en die heeft de brandweercommandant gebeld en gezegd dat hij direct de sirene in werking moest stellen, want daar had men geen flauw benul van het dreigende gevaar. Ondertussen steeg het water en werd duidelijk dat de dijk het zou gaan begeven. De vraag was alleen of het de Thoolse of de Brabantse dijk zou zijn. Een van de twee moest gaan. Het werd Brabant. Ik weet nog hoe opgelucht we waren, want daarmee was het gevaar voor Tholen geweken. Toch was er snel weer grote bezorgdheid, want je wíst gewoon dat veel Brabanders te laat waren om weg te komen en verdronken. Hetzelfde gebeurde in de dorpen om ons heen. Ons hotel was de zoete inval. Zóveel radeloze mensen die bij ons kwamen voor een slaapplaats of droge kleding. Alles stond vol met die paar bezittingen die ze hadden kunnen redden en iedere vierkante meter werd benut. Het is niet voor te stellen wat een chaos het was. Je deed wat je kon en je deed wat je moest doen. Je had geen tijd om na te denken. Ook niet als je namen hoorde van mensen die vermist of verdronken waren. Afschuwelijk, maar je moest door. Ik weet nog dat ze zeiden dat Bram ook verdronken was, want ze hadden zijn auto zien drijven. We kenden elkaar, maar waren nog niet bevriend. Toch deed het me veel om te horen dat hij omgekomen was.”
Klok luiden
Bram was inderdaad met zijn auto op pad geweest om zijn ouders en zus en de vrouwen van de medewerkers van het boerenbedrijf van zijn ouders in veiligheid te brengen. “Ik was die week in Zeeuws Vlaanderen geweest en had de laatste boot naar Vlissingen. Gedurende de vaartocht was er onrust over de opvallend hoge waterstand. Toen ik thuiskwam zijn we meteen in actie gekomen om mijn vader, moeder, zus en de vrouwen van de medewerkers in veiligheid te brengen. Ik bracht ze naar Sint Maartensdijk, achteraf had ik ze beter naar Tholen kunnen brengen, maar ja... je weet dat niet van tevoren. Op de terugweg om de medewerkers op te halen die ondertussen de paarden en koeien los zouden maken, werd ik aangehouden door de heer Eerland die vroeg of ik al water gezien had. Ik heb gezegd dat ik gezien had dat het water over de dijk sloeg. Ik ben toen doorgereden en bij de kerk kwam er uit de Kerkstraat een vloedgolf van een meter hoog. Dat moment zal ik nooit van mijn leven vergeten. Bovenop die golf zat een oud-medewerker. Zoals je nu wel eens ziet als mensen surfen, zó zat hij op die vloedgolf. Ik kon hem bij zijn kraag grijpen en heb zo zijn leven kunnen redden. We konden de kerktoren bereiken en de deur stond open, omdat op dat moment de klok geluid werd om het dorp te waarschuwen. Dat is ons geluk geweest.”
Redding
In totaal zaten Bram, de oud medewerker en een jongen 29 uur in de toren. “De eerste paar uren konden we niets zien vanaf de toren. De wereld was aardedonker, nergens was licht. Wel hoorden we de paniek van de mensen. Het geroep. Dat was heel naar. We hebben wel een auto met de lichten nog aan, weg zien drijven. Hij is bij een dijk aangekomen. Het was de heer Mol garagehouder in Stavenisse. Behalve zijn zoon die bij zijn vriendin in Tholen was, is heel de familie verdronken. Toen het licht werd klommen we weer naar boven. Rondom de toren was alleen maar water, huizen waren ingestort, zoveel weggevaagd. Dat heeft impact, ik kan niet anders zeggen. Voor de oud-medewerker die ik van de golf haalde, was het nog erger. Hij keek op zijn ingestorte huis ,verderop in de Kerkstraat , wetende dat zijn familie daar was ten tijde van de vloedgolf. De jongen zag zijn oma op het ingestorte dak dichtbij de toren zitten en is met een touw over de kerk naar beneden gegaan. Met zijn tweeën hebben we in totaal 29 uur in de toren gezeten. Wij zaten veilig, hadden geen reden om bang te zijn. Het redden van ons, was dan ook geen prioriteit. Ik kan me niet herinneren dat we het koud hadden, ondanks dat we tot ons middel nat waren en het hartje winter was. Evenmin dat we honger en dorst hadden. We hebben gewoon gewacht. Af en toe gepraat en steeds maar weer die toren beklommen om te kijken.”
Opbouw
Nadat Bram uit de toren was gehaald, ging hij per boot naar Tholen. “Toch nog best een aardige vaartocht”, weet Bram. “Daar aangekomen, ging ik meteen naar Hotel Zeeland. Naar Cok en haar ouders, dat deden velen. Het was daar zo’n beetje verzamelpunt. Daar hoorde ik pas dat de medewerkers met de tractor veilig in Tholen waren. Een tractor was de eerste tijd het enige vervoermiddel om op de boerderij te komen.” Cok: “Ik weet na bijna 70 jaar nog hoe opgelucht ik was toen Bram binnen kwam lopen, terwijl ik dacht dat hij dood was.” Voor Bram en Cok was dat eigenlijk het moment waarop ze samen verder gingen. “Toen de stroomgaten provisorisch gedicht waren konden de werkzaamheden beginnen. Het was triest om het bedrijf zo terug te zien. We moesten alles weer opbouwen”, vertelt Bram. “Een plan van jaren, zo heftig. Je hebt helemaal niets meer. De schuren waren nog goed, maar er is een nieuwe woning gebouwd. Ook konden de boeren de eerste jaren niet meer verbouwen wat ze gewend waren: aardappelen en bieten, dat ging de eerste paar jaar niet, dus werd het gerst en tarwe.”
Besef
Bram en Cok houden de herinnering aan de ramp levend door mee te werken aan projecten over de oorlog en de ramp. “Ook hebben we heel veel op scholen verteld over de oorlog en de ramp. Dat vinden we belangrijk. Vooral omdat het voor ons symbool staat voor het feit dat je na moeilijke momenten altijd de draad weer oppakt. Dat willen we jeugd en kinderen meegeven. We hadden de oorlog en de gevolgen nog vers in het geheugen en toen raakten velen alles kwijt door de ramp. Maar ook dat kwam weer goed. Nog steeds zijn we dankbaar voor wat we hebben, voor ons leven. Het huidige coronatijdperk heeft voor velen een enorme impact. En ook nu vallen er helaas slachtoffers. Voor ons is het echter niet te vergelijken met de oorlog en de ramp. We zijn in deze tijd heel voorzichtig, maar vooral heel dankbaar dat we samen zijn en gezond zijn. We weten door alles dat dát is wat telt. Dat besef hopen we ook bij de generaties na ons te creëren.”
Meer uit Tholen
THOLEN - Wie langs de Brede School Tholen komt, kan er niet meer omheen. Het paviljoen van speeltuin Buutvrij. Al bij de eerste plannen in 2015 voor een grote speeltuin kwam het idee voor een ontmoetingsruimte ter sprake. En inmiddels vordert de bouw van het paviljoen gestaag. De buitenafwerking van het gebouw is zo goed als gereed en er wordt al flink gewerkt aan de afwerking in het gebouw.
6 uur geledenOUD-VOSSEMEER - Afgelopen zaterdag werd de 74ste Ronde van Oud-Vossemeer gereden. 370 deelnemers stonden aan de start om het parcours af te leggen. Door het wisselvallige weer, was het een behoorlijk spannende rit. Er werden stevige tijden gereden.
10 uur geledenTHOLEN - Gemeente Tholen organiseert samen met Sinke Onkruidbeheersing & Groenzorg B.V. de wedstrijd ‘Het Schoonste Achterpad’. Inwoners die samen met hun buren de paden achter of tussen woningen of tuinen netjes (gaan) houden, kunnen zich aanmelden voor deze wedstrijd Aanmelden kan tot en met 30 april.
1 dag geledenOUD-VOSSEMEER - Afgelopen weekend racete voor de 74e keer wielrenners door de straten van Oud-Vossemeer. Ondanks het wisselvallige weer, was het een mooie editie. Tim Bierkens sleepte in Oud-Vossemeer zijn eerste overwinning van het seizoen binnen.
1 dag geledenOUD-VOSSEMEER - De Vossemeersebrug is vanaf maandag tot en met vrijdag 7 april afgesloten voor autoverkeer vanwege werkzaamheden. De werkzaamheden zijn nodig om de hangeraansluitingen van de brug vrij te maken van corrosie. Autoverkeer wordt omgeleid via de Slaakbrug.
2 dagen geledenOndernemers zijn vaak dag en nacht bezig met hun onderneming. Maar wat drijft hen? Wat is hun motivatie? En waar liggen zij ‘s nachts van wakker? In ‘Aan de keukentafel met...’ gaan we met hen in gesprek en gaan we op zoek naar het bijzondere verhaal dat zij te vertellen hebben. Deze week: Maarten Grosfeld.
2 dagen geledenTHOLEN - Op 1 februari 2023 heeft de politie een grote hoeveelheid hennepplanten en henneptoppen aangetroffen in woningen aan de Frank van Borselenstraat in Sint-Maartensdijk. De woningen staan gepland om begin juli 2023 te worden gesloopt.
3 dagen geleden