Wat ze in Amerika kunnen, kan boer Boone nu ook in Rilland: kidneybonen telen

Na enkele jaren experimenteren durft Hak over te stappen op honderd procent gebruik van grote, rode kidneybonen van Nederlandse bodem, zoals die van boer Boone. Het gewas blijkt goed te gedijen in de Zeeuwse klei. Een proef met kikkererwten slaagde niet, dus het was niet vanzelfsprekend dat de kidneybonen mooi de kop op zouden steken. “Het blijkt dat kikkererwten een meer mediterraan klimaat en langer seizoen nodig hebben”, vertelt Joachim Nieuwhoff, directeur inkoop en landbouw bij Hak. “Tegen de tijd dat de kikkererwten hier geoogst kunnen worden, is het al herfst. Te veel regen zorgt er dan voor dat de kikkererwten gaan schimmelen, voordat ze geoogst kunnen worden.” De Rillandse kidneybonen daarentegen zijn waarschijnlijk nog dit jaar te koop in de supermarkt.”Een gewas moet bij de teler passen, je moet het leren kennen”, illustreert Boone de proef die leidde tot een match. “Kidneybonen blijken een relatief gemakkelijk gewas te zijn om te telen. De planten zijn sterk en kunnen goed tegen droogte. Dat is belangrijk, want ik kan dit land niet beregenen.” Doordat de plant zo sterk is, hoeft Boone weinig beschermingsmiddelen te gebruiken en dat is goed voor de natuur en zijn portemonnee. Hij moet wel opletten dat hazen en bonenvliegen het gewas niet opeten. De teler legt verder uit dat de kidneyboon een rustgewas is - je hoeft de grond er niet voor om te ploegen tijdens de oogst - en een vlinderbloemige plant. “De plant haalt stikstof uit de lucht en dat komt in de grond terecht, waar de nieuwe plant het weer kan opnemen. Dat is cruciaal voor de groei.”

Potentie

Boone vertelt een goede prijs voor zijn kidneybonen te krijgen van Hak. Nieuwhoff legt uit dat lokaal telen niet goedkoper is voor zijn bedrijf en dat het in dit beginstadium een risico is om volledig in te zetten op Nederlandse kidneybonen.“Lokaal telen betekent niet goedkoper telen, maar wij willen onze groenten en peulvruchten van dichtbij halen. We willen samen met de teler verduurzamen en dan moet de teler ook geld kunnen verdienen, anders heb je geen duurzame keten. Dit project laat zien dat het kan. De kidneybonen van dit jaar hebben de duurzaamheidscertificering ‘On the way to Planet Proof’ gekregen.” Het project biedt volgens de samenwerkende partijen potentie voor de toekomst. “Want vlees wordt snel duurder en het voedingspatroon verandert, waardoor de vraag naar eiwitrijke gewassen groeit”, legt Nieuwhoff uit. Dat maakt deze productie interessant voor Nederlandse telers, zoals Boone. “Een aanzienlijk deel van alle peulvruchten die de Nederlandse consument eet, wordt nu nog in het buitenland en zelfs buiten Europa geteeld”, aldus Nieuwhoff. “Van oudsher komen kidneybonen onder andere uit Noord-Amerika en Canada.” Daarom vinden er experimenten met de teelt van exotische bonensoorten, zoals rode kidneybonen, zwarte bonen en kikkererwten plaats in Nederland. Hiervoor werkt Hak onder andere samen met de CZAV, de agrarische coöperatie in Zuid-Nederland, die Boone weer benaderde voor de teelt. Daardoor treedt Boone, die tot vorig jaar alleen aardappelen, uien, suikerbieten, graan en graszaad verbouwde, weer in de voetsporen van zijn opa als bonenteler. Deze kidneybonenteelt sluit aan bij de ‘Bean Deal’ tussen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en 56 partners, waaronder Hak. Dit akkoord moet Nederland minder afhankelijk van het buitenland maken voor de teelt van eiwitrijke gewassen. De Zeeuwse zon en grond zijn volgens Boone en Nieuwhoff ideaal voor de kidneybonenteelt. “De zilte smaak maakt deze kidneybonen nóg lekkerder.”