Wat een strijd om te overleven! Op het spoor van Etty Hillesum
MIDDELBURG - Etty Hillesum, de Nederlands Joodse schrijfster, werd op 15 januari 1914 in Middelburg geboren en groeide op tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat was in een liberaal Joods gezin. Ze studeerde rechten, literatuur en Slavische talen aan de universiteit van Amsterdam. Ze kreeg vooral bekendheid door haar uitgegeven dagboeken met persoonlijke gedachten en gevoelens over die oorlog. In 1943 werd ze gedeporteerd naar het concentratiekamp Auschwitz, waar ze op haar dertigste vermoord werd.
Met name schreef ze over de gruwelijkheden van de Holocaust onder het Naziregiem. Miljoenen Joden, Roma ( zigeuners), gehandicapten en andere minderheidsgroepen, werden systematisch vervolgd, gedeporteerd en vermoord. Het was de afschuwelijke periode van de massale registratie (jodenster), getto’s, gedwongen arbeid, massale executies (neerschieten, ophanging, vergassing), medische experimenten en de gaskamers met het giftige gas zyklon. Etty schreef in haar dagboeken en Westerborkbrieven over haar innerlijke strijd om te overleven en haar religieuze bewustwording; hoe dan ook wilde ze blijven geloven in de mensheid.
Inspiratie van moed
Daardoor is zij een inspiratie van moed, veerkracht en menselijkheid. Haar biografie bevindt zich in het Joods Historisch Museum. Haar leven wordt gekenmerkt door oorlog en vervolging, maar ook door schoonheid, kunst, hoop, geloof en liefde.In 2017 werd ze uitgeroepen tot de grootste Middelburger aller tijden. In 1941 ontmoette ze de toen 54-jarige uit Duitsland gevluchte ex-bankier Julius Spier (1887) die haar psychotherapeut werd en waarmee een liefdesrelatie ontstond. Etty’s woning bevond zich in de Gabriel Metsustraat; daar schreef ze haar dagboeken over die vreselijke periode. Het pand werd in 2020 aangewezen als een gemeentelijk monument; om die reden mocht het niet gesloopt worden.
Het onderzoekscentrum in Middelburg
Prof. dr. Klaas A.D. Smelik richtte in 2006 binnen de universiteit Gent het Etty Hillesum onderzoekscentrum op. In 2020 verhuisde dit centrum naar Middelburg, naar het statige herenhuis aan Molenwater 77, waar Etty op 15 januari 1914 geboren was; dit onderzoekcentrum werd door burgemeester Bergmann geopend. Het werd een instituut voor educatie, wetenschap, kunst en cultuur. Er bevindt zich daar een permanente tentoonstelling over haar levensverhaal met als kenmerk haar innerlijke groei; haar visie op deze oorlog en het antisemitisme staan centraal en zijn gekoppeld aan de situatie in de Zeeuwse hoofdstad en haar Joodse gemeenschap.
Helder geschreven
Dit rijk geïllustreerde werk van de theoloog, archeoloog en taalkundige dr. A.D. Klaas Smelik is gebaseerd op Etty’s dagboeken over de periode 1941-1943 en geeft op een voortreffelijke en heldere manier een beeld van haar geschriften (die wel in 20 talen vertaald werden en waar al vele internationale congressen aan gewijd zijn), en haar interessante gedachtengoed. Aan de orde komen: haar jeugdproblemen, Joodse wortels, de Joodsche Raad, kamp Westerbork, oorlog en vervolging, leven en dood en een gesprek met God. Doel van deze helder geschreven, voortreffelijke publicatie, aangevuld met relevante citaten uit haar werk, is om een volgende generatie te richten op een betere wereld dan die in die verschrikkelijke periode uit haar eigen leven. Zeer aanbevolen!
Smelik, K. (2023). Op het spoor van Etty Hillesum. Zutphen: Walburg Pers B.V.
Meer uit Middelburg
MIDDELBURG - Bij een flat aan de Vrijlandstraat in de Middelburgse wijk Dauwendaele is donderdagavond politie uitgerukt na een melding over een verdachte situatie met mogelijk een wapen.
3 uur geleden
MIDDELBURG/DOMBURG - Gedeputeerde Staten van de provincie Zeeland hebben het Stikstofplan 2025 vastgesteld. 'In dit plan staan duidelijke kaders voor natuurherstel en stikstofreductie, met als doel om sámen met ondernemers, agrariërs, natuurorganisaties, gemeenten en andere betrokkenen te werken aan uitvoerbare oplossingen', staat in een persbericht van de provincie.
5 uur geleden
MIDDELBURG - Ben je na de film De Wilde Noordzee enthousiast over het duiken geworden, dan ben je welkom voor een introductieduik. Duikvereniging Duikteam Zeeland biedt op de woensdagen 26 november en 17 december gratis introductieduiken aan in het Feel Fit Center Middelburg-Vlissingen.
15 uur geleden
VEERE - Namens de gebiedssamenwerking Veerse Meer zijn de eerste tien gastheren en -vrouwen van het Veerse Meer verwelkomd.
19 uur geleden
MIDDELBURG - De Vrienden Loterij verlengt de samenwerking met het Zeeuws Museum in Middelburg met vijf jaar. Voor de periode van 2026 tot en met 2030 ontvangt het museum opnieuw een jaarlijkse bijdrage van € 250.000.
23 uur geleden
VROUWENPOLDER/SEROOSKERKE - In Vrouwenpolder en Serooskerke wordt zaterdag de beëindiging van de Tweede Wereldoorlog herdacht.
1 dag geleden
MIDDELBURG - Uit recent onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de ouderen eenzaamheidsgevoelens ervaart (Bron: Nationaal Ouderenonderzoek, 2025). Nu de dagen korter worden en de avonden langer, is goed gezelschap en een warme huisgemaakte maaltijd belangrijker dan ooit. Stichting Thuisgekookt wil deze ouderen die - vanwege de leeftijd, ziekte of een beperking - niet meer elke dag zelf kunnen koken, oproepen om zich aan te melden bij Stichting Thuisgekookt voor hulp bij de warme maaltijd én waardevol contact met een thuiskok uit de buurt.
1 dag geleden