Vlissingen was echt wel de eerste!
Een bijzondere brief van Willem van Oranje aan de Vlissingers bewijst onomstotelijk dat de ‘wieg van Nederland’ in april 1572 in Vlissingen stond.
door Peter van Druenen
Zondag 6 april 1572 kan worden gezien als een van de belangrijkste dagen uit de geschiedenis van Vlissingen: het was immers de dag waarop de inwoners erin slaagden de vijand, de Spanjaarden, de stad uit te jagen. Het was de dag waarop Vlissingen een identiteit kreeg, een eigenwaarde, een trots. Geen andere stad was eerder geweest, ook niet Den Briel, waar de Spanjaarden al waren vertrokken voordat een groepje ongeregelde watergeuzen op 1 april door de openstaande poorten zo naar binnen konden lopen.
We beginnen dit feuilleton van 15 wekelijkse afleveringen op 15 mei 1572, ruim een maand na de Vlissingse opstand. Op die dag ontving de stadsregering van Vlissingen een brief van Willem van Oranje waarin hij de Vlissingers bedankte voor het verjagen van de Spanjaarden uit de stad ruim een maand eerder, op 6 april 1572. De brief markeert een voor de stad, maar vooral voor de latere Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, zeer belangrijke gebeurtenis. Volgens de prins was Vlissingen de eerste stad die zich op eigen kracht had vrijgevochten van de Spanjaarden. De andere nog bezette steden konden hieraan een voorbeeld nemen. Was getekend: ‘U goede vriendt, Guille de Nassau’.
Over Den Briel, dat een paar dagen eerder door de watergeuzen werd bezet, repte hij met geen woord. En dat is merkwaardig, omdat in de officiële vaderlandse geschiedschrijving Vlissingen zelden of nooit wordt genoemd. Het gaat altijd over Den Briel en hooguit over ‘een aantal Zeeuwse steden’ die het voorbeeld van de Hollandse stad zouden hebben gevolgd. Het meest recente grote standaardwerk, de Algemene Geschiedenis der Nederlanden uit 1980 maakt het nog bonter en besteedt één regel aan de Vlissingse opstand: ‘Op 6 april braken in Vlissingen onlusten uit, men weigerde er een nieuw Spaans garnizoen te ontvangen’.
De brief van de prins aan Vlissingen bewijst dat deze zienswijze Vlissingen ernstig tekort doet. De feiten rondom de inname van Den Briel tonen dat aan. Eind maart 1572 lag de ongeveer 20 schepen tellende vloot van de watergeuzen in de Engelse rivier de Medway, een vertakking van de Thames, toen ze van de Engelse regering te horen kregen dat hun vertrek onvermijdelijk was geworden. De Engelsen wilden hun relatie met de Spanjaarden verbeteren en het huisvesten van een Hollandse roversbende droeg daar niet bepaald aan bij. Op 1 april voeren de schepen de Noordzee op zonder precies te weten waar ze naar toe zouden gaan. Bij toeval raakten ze voor de kust van Den Briel en vernamen daar dat de stad kort ervoor was verlaten door de Spaanse soldaten. Omdat de groep toch op zoek was naar een nieuwe vaste basis, namen ze de stad meteen maar in. De zogenaamde verovering van Den Briel kun je daarom geen revolutionaire daad noemen en van enige opstand was al helemaal geen sprake.
En dat was wel wat Willem van Oranje wilde: opstand tegen de Spanjaarden. Geen wonder dat Vlissingen de eer kreeg zich de eerste stad te mogen noemen waar de vijand door de stedelingen zelf werd verdreven. Na 6 april zouden vele steden in Zeeland en Holland het Vlissingse voorbeeld volgen, precies zoals de prins had gehoopt.
Volgende week: Hoe de internationale verhoudingen in de zestiende eeuw steeds meer onder spanning kwamen te staan.
Meer lezen over de geschiedenis van Vlissingen? Kijk op www.vlissingen700.nl.
Meer uit Vlissingen
VLISSINGEN - Op 27 mei vaart de Westerschelde Ferry tot extra laat vanuit Vlissingen naar Breskens om bezoekers van Festival aan Zee gemakkelijk en veilig naar huis te laten gaan.
1 dag geleden
VLISSINGEN - Op Eerste Pinksterdag vormen de boulevards traditiegetrouw het decor voor de jaarlijkse Pinkstermarkt. Ruim honderdvijftig kramen uit diverse branches brengen een keur van waren aan de man of vrouw.
2 dagen geleden
VLISSINGEN - Om de heropening te vieren en zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met het vernieuwde Muzeeum, begint het Muzeeum vanaf vandaag met een speciale openingsactie. In het openingsweekend van 10 en 11 juni is het Muzeeum gratis toegankelijk. Het aantal gratis toegangskaarten is beperkt. De tickets worden geboekt via www.muzeeum.nl. De actievoorwaarden zijn te vinden op muzeeum.nl/openingsactie.
2 dagen geleden
OOST-SOUBURG - De traditionele Karolingenmarkt vindt zaterdag (27 mei) plaats in Oost-Souburg. In en om de Kanaalstraat en Paspoortstraat staan er vele kramen met allerhande waren. Ook zijn er allerlei activiteiten, zoals demonstraties van de brandweer, en houden Souburgse winkeliers speciale acties.Ondernemersvereniging Actief Ondernemend Souburg organiseert de Karolingenmarkt samen met Euromarkt Sint Christoffel. De Karolingenmarkt is te bezoeken van 10 tot 16 uur. De hele dag is er van alles te doen voor het hele gezin. Zo vermaakt clown Milko het jonge publiek. Tijdens de Karolingenmarkt is er op het terrein van De Wijngaard aan de Kanaalstraat een snuffelmarkt met terras. Op de snuffelmarkt zijn onder meer curiosa, tweedehands kleding, schoenen, sieraden en boeken te vinden. De opbrengst is voor het zendingswerk van De Wijngaard. De Protestantse gemeente Oost-Souburg houdt van 8.45 tot 16 uur een tweedekansmarkt met onder meer boekenverkoop in de kerktuin, bijgebouwen en op het plein voor de kerk aan het Oranjeplein.
2 dagen geleden
VLISSINGEN - Zaterdag 27 mei wordt op het Badstrand voor de tweede keer het Festival aan Zee gehouden. Organisator Martin Priem heeft alle vertrouwen in een geslaagde editie. “We hebben een fantastische line-up en de kaartverkoop loopt goed,” aldus Priem.
3 dagen geleden
VLISSINGEN - In en om de Lasloods is het van vrijdag tot en met maandag vier dagen lang feestenfestival Las Fiestas. Naast beproefde attracties als de botsauto’s en de silent disco dit jaar ook met een paar nieuwtjes. “De formule blijft vier dagen lang eten, drinken en vertier voor jong en oud. En hopelijk werkt het weer ook een beetje mee,” aldus organisator Louk Peperkamp van de Lasloods.
3 dagen geleden
MIDDELBURG - Feest in Villa Stella, een nieuwe woonzorglocatie voor ouderen met dementie in Middelburg. Op 23 mei heeft locatiemanager Peter Boeije officieel de sleutel in ontvangst genomen van aannemer Batenburg. Hiermee is het startsein gegeven om de zorgvilla verder in te gaan richten en deze zomer nog haar eerste bewoners te verwelkomen.In de afgelopen periode is de voormalige sterrenwacht aan de Herengracht verbouwd tot zorgvilla voor ouderen met dementie. De naam, die ster betekent, verwijst naar de voormalige bestemming van het gebouw. Veel van de authentieke details aan de buitenkant van deze prachtige zorgvilla worden behouden, vanbinnen is de zorgvilla volledig gemoderniseerd en van alle gemakken voorzien. De 25 appartementen zijn tussen de 30m2 en 45m2 groot en zijn allemaal voorzien van een eigen badkamer. De bewoners ontmoeten elkaar in de gezamenlijke ruimtes en tuin. Aan de voorzijde kijkt de villa uit over de gracht. “De zorg en welzijn worden afgestemd op de wensen van de bewoners”, aldus Peter Boeije.Tijdens de officiële sleuteloverdracht is er geproost op dit bijzondere moment samen met de aannemer, medewerkers van de villa en andere betrokkenen. Peter Boeije: “En nu is het tijd voor inrichten en open dagen. We willen dan ook iedereen uitnodigen om een kijkje te komen nemen.” Meer informatie over de villa en de open dagen zijn te vinden op www.steppingstones.nl/villa-stella.
4 dagen geleden