Vlissingen knoopt al jaren de verkeerde Spanjaard op

Op 6 april 1572 brak in Vlissingen een revolte uit tegen de Spaanse overheersers. Met name de invoering van de tiende penning - een belastingmaatregel - en het nieuws dat er opnieuw Spaanse soldaten bij de inwoners van Vlissingen moesten worden ingekwartierd waren de druppel die de emmer deed overlopen. “De gegoede Vlissingers zaten die paasmorgen in de kerk waar ze werden opgehitst door de pastoor,” vertelt archivaris Ad Tramper van het Zeeuws Archief. “Het gewone volk had zich verzameld voor het toenmalige stadhuis op het Bellamypark.” Als de mis in de Sint Jacobskerk is afgelopen trekken de boze Vlissingers naar het Rondeel en worden de wapens tevoorschijn gehaald. Voor de rede van Vlissingen liggen al schepen klaar met verse Spaanse troepen. Een kanon wordt geladen en een schot wordt gelost op één van de schepen. De Spanjaarden zijn zo geschrokken dat ze niet overgaan tot het aan land brengen van de troepen.

Edelman
Het eerste slachtoffer valt ongeveer een maand later. Kort na 6 april arriveren er drie Spanjaarden in de stad die niet op de hoogte waren van de omwenteling. Een van hen zal de geschiedenisboeken ingaan als Don Pacheco. “Er gaan diverse verhalen over hem de ronde. Zo zou hij een neef van Alva zijn, van adellijke afkomst terwijl anderen in hem de krijgsbouwmeester zien die verantwoordelijk was voor de bouw van de citadel in Vlissingen.” Volgens Tramper is het verhaal van Don Pacheco de wereld in gekomen door een zeventiende eeuwse gravure van Jan Luyken. “Daarop is te zien hoe Pacheco op het Bellamypark aan de galg hangt. In het onderschrift staat dat het gaat om Don Pacheco. Historici schrijven elkaar graag over, zo is het verkeerde verhaal altijd blijven bestaan.”

Hernando
Pas in 2009 komt het ware verhaal boven water bij het verschijnen van het boek ‘Opmaat tot de Opstand. Zeeland en het centraal gezag (1566-1572)’ van C. Rooze-Stouthamer. Tramper: “Zij heeft baanbrekend onderzoek gedaan in de archieven in Brussel en handgeschreven documenten ontcijferd die ook nog eens in het oud-Frans zijn geschreven. Ik denk niet dat er veel mensen zijn die dat kunnen. Daaruit kwam naar voren dat niet Don Pacheco in Vlissingen ter dood is gebracht maar Hernando Pacheco, een kapitein van de Spaanse infanterie.” Tijdens de tweejaarlijkse 6 april-vieringen wordt nog altijd steevast het verhaal over Don Pacheco verteld en bijvoorbeeld op de wikipediapagina over de gebeurtenissen is de persoonsverwisseling nog altijd niet ongedaan gemaakt. “Het verhaal is misschien ook wat minder spectaculair geworden”, meent Tramper. “Maar het is natuurlijk toch beter om voortaan het juiste verhaal te vertellen”.