‘Van der Have was een hele sociale familie om voor te werken’

De naam Van der Have is onlosmakelijk verbonden met Kapelle. De boomkwekerij die Daniël Johannes van der Have, een burgemeesterszoon uit Oosterland, in 1879 begint aan de Biezelingsestraat in Kapelle, groeit uit tot een belangrijk bedrijf voor het dorp. Begonnen op de locatie van het oude landgoed Gistellis, breidt het bedrijf in 1884 uit met twee hectare grond tussen de Dijkwelsestraat, Goessestraatweg, Kitskinderscheweg en de spoorlijn. Daar verrijst in 1885 de familievilla Eureka. Rond 1914 breiden ook de werkzaamheden van de kwekerij uit, met de opening van een zaaizadenhandel. Nadat Van der Haves zoon is afgestudeerd als plantenveredelaar, komt er ook een veredelingstak bij en weer later tuinarchitectuur. “Van der Have heeft bijvoorbeeld de tuin rondom de kerk aan het Kerkplein in Kapelle aangelegd”, vertelt Nel Koopman. “Hiervan is bij de expositie een tekening te zien.”

Verhalen

Op de website Encyclopedie van Zeeland staat dat de arbeidsomstandigheden bij het bedrijf uitstekend waren. ‘De werknemers, overwegend arbeiders met een landbouwachtergrond, konden bij Van der Have een vast arbeidscontract krijgen. Dat was tot die tijd - zeker in de landbouw - niet altijd gebruikelijk. Daarnaast was Van der Have een van de eerste bedrijven die de vrije zaterdagmiddag invoerde en bij ziekte het loon doorbetaalde.’
Een oproep voor verhalen voor de tentoonstelling van oud-medewerkers leverde volgens Koopman veel respons op. Ze bevestigen volgens haar de goede naam van het familiebedrijf als werkgever. “Het was een sociaal bedrijf. De familie had bijvoorbeeld ook oog voor de privésituatie van de werknemers.”

Multinational

Van der Have groeide uit tot multinational. Onder meer door een gebrek aan een opvolger gaat het bedrijf in 1996 op in Advanta, dat vervolgens in 2005 in handen komt van het Franse Limagrain. Voor de tentoonstelling hebben de museummedewerkers allerlei voorwerpen weten te bemachtigen. Ook de familie heeft bezittingen in bruikleen gegeven, vertelt Koopman. “De kleinzoon van de oprichter heeft twee zonen in Amerika en een dochter in Renesse en Kloetinge wonen. Een van de zoons is hier ook een keer geweest. En een dochter hielp ons aan namen van mensen die ons konden helpen met de expositie.” Een stoepsteen die eerst bij het huis van de familie lag, daarna een plekje kreeg bij naar het kantoor waarin nu grasproducent DLF huist, en onlangs aan het museum is geschonken, was de aanleiding voor de expositie.

Aanmelden

Het Fruitteeltmuseum is vanaf zaterdag (5 juni) weer open. De openingstijden zijn van woensdag tot en met zaterdag van 13.00 tot 17.00 uur. Vanwege de coronamaatregelen worden bezoekers geadviseerd zich aan te melden. Kijk voor meer info op www.fruitteeltmuseum.nl.