Uiterst rechts aan kop na eerste ronde Franse verkiezingen
PARIJS (ANP/AFP/BLOOMBERG) - Het radicaal-rechtse Rassemblement National (RN) gaat aan kop na de eerste ronde van de Franse parlementsverkiezingen. De partij en haar bondgenoten kregen volgens de officiële uitslagen ongeveer 33 procent van de stemmen, berichten Franse media.
De partij van Marine Le Pen en Jordan Bardella eindigde daarmee boven het blok van linkse partijen, dat zo'n 28 procent van de stemmen kreeg. De Renaissance-partij van president Emmanuel Macron en haar bondgenoten eindigden op de derde plaats, met ongeveer een vijfde van de stemmen.
De uitkomst wordt gezien als een klap voor Macron. Die schreef vervroegd parlementsverkiezingen uit nadat RN de Europese verkiezingen had gewonnen. De toekomstige zetelverdeling in het parlement wordt pas duidelijk nadat op 7 juli ook een tweede verkiezingsronde is gehouden.
Tijdens die tweede ronde moet opnieuw worden gestemd in kiesdistricten waar nog niemand definitief heeft gewonnen. Kandidaten konden in de eerste ronde een zetel bemachtigen door meer dan de helft van de stemmen te krijgen in hun district. Waar dat niet lukte, volgt nog een stemronde met de koplopers.
'Catastrofe'
Als RN dan een meerderheid van de zetels in de Nationale Vergadering in handen krijgt, zou de partij een regering kunnen vormen. President Macron hoeft dan niet af te treden, maar krijgt wel een premier onder zich uit een ander politiek kamp. Die praktijk staat in Frankrijk bekend als 'cohabitation'. Namens het RN zou dan Bardella (28) de minister-president worden.
Tegenstanders van zijn partij maken zich op voor nog een week intens campagnevoeren. De huidige premier Gabriel Attal, die zijn baan dreigt te verliezen, waarschuwde na publicatie van exitpolls dat uiterst-rechts nu voor "de poorten van de macht" staat. Raphaël Glucksmann, uit de linkse alliantie, zei dat "we nog zeven dagen hebben om Frankrijk voor een catastrofe te behoeden".
Linkse partijencoalitie
Partijen hebben nog mogelijkheden om RN dwars te zitten in de tweede ronde. Zo kunnen ze in kiesdistricten eigen kandidaten terugtrekken zodat een andere tegenstander van de partij van Bardella kansrijker is. Macron pleitte in een verklaring voor een "democratische en republikeinse" alliantie.
Toch ligt samenwerking met links voor zijn aanhangers ook gevoelig omdat het uiterst linkse La France Insoumise (LFI) tot de linkse partijencoalitie behoort. Minister van Financiën Bruno Le Maire zei op de radio dat hij kiezers niet gaat oproepen op kandidaten van die partij te stemmen. "La France Insoumise is een gevaar voor het land, RN een gevaar voor de republiek."
Meer uit Buitenland
MINSK (ANP/RTR) - Belarus verleent 22 gevangenen gratie, meldt staatspersbureau Belta. Volgens het kantoor van president Aleksandr Loekasjenko gaat het om vijftien vrouwen en zeven mannen, die "in het belang van hun families" worden vrijgelaten. Twintig van hen zouden politieke gevangenen zijn.
35 minuten geleden
SYDNEY (ANP/DPA) - Australië zet in Sydney met de jaarwisseling extra politie in, bijna drie weken na de aanslag op Bondi Beach. In de haven van Sydney wordt het nieuwe jaar ingeluid met een vuurwerkshow, een van de bekendste ter wereld, en wordt stilgestaan bij de slachtoffers van de aanslag.
1 uur geleden
ISTANBUL (ANP/RTR) - De Turkse politie heeft in de nacht van maandag op dinsdag 357 verdachten gearresteerd in een grootschalige operatie tegen Islamitische Staat (IS). Dat meldt de Turkse minister van Binnenlandse Zaken op X. In 21 provincies werden invallen gedaan, waaronder in Istanbul.
1 uur geleden
RIYAD (ANP/AFP/RTR) - Een door Saudi-Arabië geleide coalitie heeft een aanval uitgevoerd op de Jemenitische haven al-Mukalla, waar een grote lading wapens en gevechtsvoertuigen werd uitgeladen die bestemd was voor separatisten. De vracht zou afkomstig zijn geweest uit de Verenigde Arabische Emiraten. Dat land steunt de separatisten, die onlangs twee strategische gebieden hebben ingenomen.
3 uur geleden
TAIPEI (ANP/AFP/RTR) - China is dinsdag begonnen aan de tweede dag van grootschalige militaire oefeningen rond Taiwan die een volledige blokkade van het eiland simuleren. Taipei spreekt van "militaire intimidatie", waarbij met scherp wordt geschoten op zee en in de lucht.
5 uur geleden
LONDEN (ANP) - Sarina Wiegman is door de Britse koning Charles benoemd tot Honorary Dame Commander of the Most Excellent Order of the British Empire (DBE) voor haar uitzonderlijke bijdrage aan het voetbal. De 56-jarige Nederlandse won als bondscoach van de Engelse voetbalsters afgelopen zomer het EK.
8 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zegt dat zijn land de oorlog tegen Rusland alleen kan winnen als de Verenigde Staten blijven helpen. Zonder die steun wordt het volgens hem erg moeilijk voor Oekraïne, zei Zelensky maandag in een interview met de Amerikaanse zender Fox News.
8 uur geleden