Uiterst rechts aan kop na eerste ronde Franse verkiezingen
PARIJS (ANP/AFP/BLOOMBERG) - Het radicaal-rechtse Rassemblement National (RN) gaat aan kop na de eerste ronde van de Franse parlementsverkiezingen. De partij en haar bondgenoten kregen volgens de officiële uitslagen ongeveer 33 procent van de stemmen, berichten Franse media.
De partij van Marine Le Pen en Jordan Bardella eindigde daarmee boven het blok van linkse partijen, dat zo'n 28 procent van de stemmen kreeg. De Renaissance-partij van president Emmanuel Macron en haar bondgenoten eindigden op de derde plaats, met ongeveer een vijfde van de stemmen.
De uitkomst wordt gezien als een klap voor Macron. Die schreef vervroegd parlementsverkiezingen uit nadat RN de Europese verkiezingen had gewonnen. De toekomstige zetelverdeling in het parlement wordt pas duidelijk nadat op 7 juli ook een tweede verkiezingsronde is gehouden.
Tijdens die tweede ronde moet opnieuw worden gestemd in kiesdistricten waar nog niemand definitief heeft gewonnen. Kandidaten konden in de eerste ronde een zetel bemachtigen door meer dan de helft van de stemmen te krijgen in hun district. Waar dat niet lukte, volgt nog een stemronde met de koplopers.
'Catastrofe'
Als RN dan een meerderheid van de zetels in de Nationale Vergadering in handen krijgt, zou de partij een regering kunnen vormen. President Macron hoeft dan niet af te treden, maar krijgt wel een premier onder zich uit een ander politiek kamp. Die praktijk staat in Frankrijk bekend als 'cohabitation'. Namens het RN zou dan Bardella (28) de minister-president worden.
Tegenstanders van zijn partij maken zich op voor nog een week intens campagnevoeren. De huidige premier Gabriel Attal, die zijn baan dreigt te verliezen, waarschuwde na publicatie van exitpolls dat uiterst-rechts nu voor "de poorten van de macht" staat. Raphaël Glucksmann, uit de linkse alliantie, zei dat "we nog zeven dagen hebben om Frankrijk voor een catastrofe te behoeden".
Linkse partijencoalitie
Partijen hebben nog mogelijkheden om RN dwars te zitten in de tweede ronde. Zo kunnen ze in kiesdistricten eigen kandidaten terugtrekken zodat een andere tegenstander van de partij van Bardella kansrijker is. Macron pleitte in een verklaring voor een "democratische en republikeinse" alliantie.
Toch ligt samenwerking met links voor zijn aanhangers ook gevoelig omdat het uiterst linkse La France Insoumise (LFI) tot de linkse partijencoalitie behoort. Minister van Financiën Bruno Le Maire zei op de radio dat hij kiezers niet gaat oproepen op kandidaten van die partij te stemmen. "La France Insoumise is een gevaar voor het land, RN een gevaar voor de republiek."
Meer uit Buitenland
LONDEN/BRUSSEL (ANP/RTR) - Oekraïne verwacht de Verenigde Staten dinsdag een aangepast vredesplan voor te leggen, zegt president Volodymyr Zelensky. De jongste Amerikaanse vredesvoorstellen zijn maandag bijgesteld in overleg met Europese bondgenoten.
6 uur geleden
AOMORI (ANP/AFP/RTR) - Ten oosten van de Japanse stad Aomori, in het Kamikita-district, heeft voor de kust een aardbeving plaatsgevonden met een kracht van ruim 7. De beving was aanleiding om direct een tsunamiwaarschuwing uit te vaardigen, meldt het Japanse NHK. Zeker enkele duizenden mensen moesten een veilig heenkomen zoeken.
11 uur geleden
SANTA CRUZ (ANP/DPA) - Een vierde persoon is overleden door het jongste incident met hoge golven op het Canarische eiland Tenerife. Een vrouw die zondag na een hartstilstand werd opgenomen in een ziekenhuis, stierf daar. Naar een andere vrouw wordt nog gezocht. Eerder waren al drie lichamen geborgen. Onder de doden zijn twee Slovaken.
12 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De EU-ministers van Asiel en Migratie hebben maandag ingestemd met nieuwe, strengere terugkeerregels voor asielzoekers die niet in de EU mogen blijven. Een van de onderdelen van het akkoord is dat EU-lidstaten 'terugkeerhubs' in derde landen mogen realiseren voor afgewezen asielzoekers. Nederland wil zo'n centrum in Oeganda opzetten en is daarover al een paar maanden met het Afrikaanse land in gesprek.
12 uur geleden
JERUZALEM (ANP) - De Israëlische politie heeft een inval gedaan bij het kantoor van de VN-hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) in Oost-Jeruzalem, meldt UNRWA-chef Philippe Lazzarini. Hij schrijft op X dat de agenten de VN-vlag hebben neergehaald en vervangen door een Israëlische vlag.
13 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De EU-ministers van Asiel en Migratie hebben een politiek akkoord bereikt over de verdeling van asielzoekers over de EU, de zogeheten solidariteitspool. Daarin wordt jaarlijks aangegeven welke landen asielzoekers moeten overnemen van landen die de instroom niet aankunnen. In 2026 moeten 21.000 asielzoekers worden overgenomen, zo is afgesproken. Landen kunnen ook kiezen voor het afkopen ervan, voor 20.000 euro per asielzoeker.
13 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky gaat maandag naar Brussel om met NAVO-topman Mark Rutte en EU-kopstukken te overleggen over de nieuwste Amerikaanse vredesplannen. Behalve Rutte spreekt Zelensky de voorzitters van de Europese Commissie en van de raad van EU-regeringsleiders, Ursula von der Leyen en António Costa.
14 uur geleden