Uiterst rechts aan kop na eerste ronde Franse verkiezingen
PARIJS (ANP/AFP/BLOOMBERG) - Het radicaal-rechtse Rassemblement National (RN) gaat aan kop na de eerste ronde van de Franse parlementsverkiezingen. De partij en haar bondgenoten kregen volgens de officiële uitslagen ongeveer 33 procent van de stemmen, berichten Franse media.
De partij van Marine Le Pen en Jordan Bardella eindigde daarmee boven het blok van linkse partijen, dat zo'n 28 procent van de stemmen kreeg. De Renaissance-partij van president Emmanuel Macron en haar bondgenoten eindigden op de derde plaats, met ongeveer een vijfde van de stemmen.
De uitkomst wordt gezien als een klap voor Macron. Die schreef vervroegd parlementsverkiezingen uit nadat RN de Europese verkiezingen had gewonnen. De toekomstige zetelverdeling in het parlement wordt pas duidelijk nadat op 7 juli ook een tweede verkiezingsronde is gehouden.
Tijdens die tweede ronde moet opnieuw worden gestemd in kiesdistricten waar nog niemand definitief heeft gewonnen. Kandidaten konden in de eerste ronde een zetel bemachtigen door meer dan de helft van de stemmen te krijgen in hun district. Waar dat niet lukte, volgt nog een stemronde met de koplopers.
'Catastrofe'
Als RN dan een meerderheid van de zetels in de Nationale Vergadering in handen krijgt, zou de partij een regering kunnen vormen. President Macron hoeft dan niet af te treden, maar krijgt wel een premier onder zich uit een ander politiek kamp. Die praktijk staat in Frankrijk bekend als 'cohabitation'. Namens het RN zou dan Bardella (28) de minister-president worden.
Tegenstanders van zijn partij maken zich op voor nog een week intens campagnevoeren. De huidige premier Gabriel Attal, die zijn baan dreigt te verliezen, waarschuwde na publicatie van exitpolls dat uiterst-rechts nu voor "de poorten van de macht" staat. Raphaël Glucksmann, uit de linkse alliantie, zei dat "we nog zeven dagen hebben om Frankrijk voor een catastrofe te behoeden".
Linkse partijencoalitie
Partijen hebben nog mogelijkheden om RN dwars te zitten in de tweede ronde. Zo kunnen ze in kiesdistricten eigen kandidaten terugtrekken zodat een andere tegenstander van de partij van Bardella kansrijker is. Macron pleitte in een verklaring voor een "democratische en republikeinse" alliantie.
Toch ligt samenwerking met links voor zijn aanhangers ook gevoelig omdat het uiterst linkse La France Insoumise (LFI) tot de linkse partijencoalitie behoort. Minister van Financiën Bruno Le Maire zei op de radio dat hij kiezers niet gaat oproepen op kandidaten van die partij te stemmen. "La France Insoumise is een gevaar voor het land, RN een gevaar voor de republiek."
Meer uit Buitenland
NEW YORK (ANP/AFP) - De Verenigde Naties hebben maandag bij de presentatie van hun noodhulpoproep voor 2026 scherpe kritiek geuit op de wereldwijde "apathie" tegenover grootschalig menselijk leed. De VN vraagt minimaal 23 miljard dollar (zo'n 20 miljard euro) om 87 miljoen mensen te helpen in onder meer Gaza, Oekraïne, Soedan, Haïti en Myanmar, maar waarschuwt dat grote bezuinigingen op ontwikkelingshulp dit bemoeilijken.
1 uur geleden
WASHINGTON (ANP/BLOOMBERG) - De Amerikaanse president Donald Trump heeft zondag gewaarschuwd dat de geplande overname van Warner Bros. Discovery door Netflix mogelijk op bezwaren van mededingingstoezichthouders stuit. Volgens Trump kan het marktaandeel van het samengevoegde bedrijf te groot worden.
5 uur geleden
BOEKAREST (ANP/RTR) - De Roemeense hoofdstad Boekarest heeft bij de lokale verkiezingen een liberale burgemeester gekozen, zo blijkt uit de gedeeltelijke resultaten. Dit geeft premier Ilie Bolojan de overhand in de fragiele pro-Europese regeringscoalitie en betekent een nederlaag voor de radicaal-rechtse kandidaat die als favoriet gold.
8 uur geleden
SÃO PAULO (ANP/AFP) - Acht gravures van de Franse schilder Henri Matisse zijn gestolen uit een bibliotheek in de Braziliaanse stad São Paulo. Dat heeft de lokale overheid bekendgemaakt. De dieven maakten ook vijf werken buit van de Braziliaanse schilder Candido Portinari.
9 uur geleden
PARAMARIBO (ANP) - Zestig erfgenamen van de vijftien slachtoffers van de Decembermoorden van 1982 hebben een vordering ingesteld tegen de staat Suriname. Zij eisen eerherstel van de slachtoffers en hun nabestaanden en schadeloosstelling van de erfgenamen, vertelde advocaat Hugo Essed zondag in het programma Welingelichte Kringen van Radio ABC Suriname. Hij heeft de afgelopen week het verzoekschrift ingediend bij de kantonrechter, namens nabestaanden in Suriname en Nederland.
9 uur geleden
ABUJA (ANP/RTR) - De Nigeriaanse overheid heeft de vrijlating bewerkstelligd van honderd schoolkinderen die vorige maand waren ontvoerd van een kostschool in de staat Niger. Dat meldt de Nigeriaanse omroep Channels Television, die geen details gaf over de vrijlating.
10 uur geleden
COTONOU (ANP/RTR) - President Patrice Talon van Benin heeft verklaard dat de situatie in zijn land "volledig onder controle" is nadat veiligheidstroepen een couppoging van een groep soldaten hadden beëindigd. "Het verraad zal niet ongestraft blijven", zei Talon in een tv-toespraak. Eerder zondag meldde een regeringswoordvoerder dat veertien mensen waren opgepakt voor een couppoging. Alle arrestanten zouden militairen en ex-militairen zijn.
10 uur geleden