Uiterst rechts aan kop na eerste ronde Franse verkiezingen
PARIJS (ANP/AFP/BLOOMBERG) - Het radicaal-rechtse Rassemblement National (RN) gaat aan kop na de eerste ronde van de Franse parlementsverkiezingen. De partij en haar bondgenoten kregen volgens de officiële uitslagen ongeveer 33 procent van de stemmen, berichten Franse media.
De partij van Marine Le Pen en Jordan Bardella eindigde daarmee boven het blok van linkse partijen, dat zo'n 28 procent van de stemmen kreeg. De Renaissance-partij van president Emmanuel Macron en haar bondgenoten eindigden op de derde plaats, met ongeveer een vijfde van de stemmen.
De uitkomst wordt gezien als een klap voor Macron. Die schreef vervroegd parlementsverkiezingen uit nadat RN de Europese verkiezingen had gewonnen. De toekomstige zetelverdeling in het parlement wordt pas duidelijk nadat op 7 juli ook een tweede verkiezingsronde is gehouden.
Tijdens die tweede ronde moet opnieuw worden gestemd in kiesdistricten waar nog niemand definitief heeft gewonnen. Kandidaten konden in de eerste ronde een zetel bemachtigen door meer dan de helft van de stemmen te krijgen in hun district. Waar dat niet lukte, volgt nog een stemronde met de koplopers.
'Catastrofe'
Als RN dan een meerderheid van de zetels in de Nationale Vergadering in handen krijgt, zou de partij een regering kunnen vormen. President Macron hoeft dan niet af te treden, maar krijgt wel een premier onder zich uit een ander politiek kamp. Die praktijk staat in Frankrijk bekend als 'cohabitation'. Namens het RN zou dan Bardella (28) de minister-president worden.
Tegenstanders van zijn partij maken zich op voor nog een week intens campagnevoeren. De huidige premier Gabriel Attal, die zijn baan dreigt te verliezen, waarschuwde na publicatie van exitpolls dat uiterst-rechts nu voor "de poorten van de macht" staat. Raphaël Glucksmann, uit de linkse alliantie, zei dat "we nog zeven dagen hebben om Frankrijk voor een catastrofe te behoeden".
Linkse partijencoalitie
Partijen hebben nog mogelijkheden om RN dwars te zitten in de tweede ronde. Zo kunnen ze in kiesdistricten eigen kandidaten terugtrekken zodat een andere tegenstander van de partij van Bardella kansrijker is. Macron pleitte in een verklaring voor een "democratische en republikeinse" alliantie.
Toch ligt samenwerking met links voor zijn aanhangers ook gevoelig omdat het uiterst linkse La France Insoumise (LFI) tot de linkse partijencoalitie behoort. Minister van Financiën Bruno Le Maire zei op de radio dat hij kiezers niet gaat oproepen op kandidaten van die partij te stemmen. "La France Insoumise is een gevaar voor het land, RN een gevaar voor de republiek."
Meer uit Buitenland
DAR ES SALAAM (ANP/AFP/RTR) - De huidige president van Tanzania, Samia Suluhu Hassan, heeft de verkiezingen in het land ruimschoots gewonnen. Volgens het stembureau kreeg zij 98 procent van de stemmen. De staatstelevisie meldt dat Hassan in alle kiesdistricten zeker 95 procent van de stemmen kreeg. Er zijn in het land massale gewelddadige protesten over de gang van zaken. Daarbij zijn volgens de oppositie al zeker zevenhonderd doden gevallen.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - Een Amerikaanse rechter heeft de regering-Trump tijdelijk verboden voedselhulp voor miljoenen Amerikanen op te schorten tijdens de aanhoudende gedeeltelijke sluiting van de overheid (shutdown). Steden, organisaties en een vakbond hadden geklaagd. Ook de rechter vindt het illegaal dat het ministerie van Landbouw wil stoppen met het uitdelen van voedselbonnen.
14 uur geleden
CHISINAU (ANP/RTR/AFP) - Het parlement van Moldavië heeft ingestemd met de pro-Europese econoom en zakenman Alexandru Munteanu als nieuwe premier van het land. De eveneens pro-Europese president Maia Sandu had hem voorgedragen nadat haar partij vorige maand de parlementsverkiezingen had gewonnen.
14 uur geleden
SANAA (ANP/RTR) - Het Houthi-bewind in Jemen vervolgt 43 VN-medewerkers die vastzitten in dat land. Dat meldt de Houthi-minister van Buitenlandse Zaken aan persbureau Reuters. De medewerkers worden verdacht van betrokkenheid bij een Israëlische luchtaanval gericht tegen de Houthi-top in augustus. Daarbij vielen meerdere doden, onder wie de Houthi-premier en enkele ministers van die groepering.
19 uur geleden
ANKARA (ANP/AFP) - Een Turkse rechtbank heeft elf mensen tot levenslange gevangenisstraffen veroordeeld voor een hotelbrand in het skigebied Kartalkaya. Door de brand van begin dit jaar kwamen 78 mensen om het leven. Er vielen 137 gewonden.
20 uur geleden
EL-FASHER (ANP/AFP) - De paramilitaire groepering Rapid Support Forces (RSF) in Soedan zegt meerdere strijders te hebben gearresteerd voor misdrijven gepleegd tijdens de inname van el-Fasher. Die stad in het westen van Soedan werd anderhalf jaar lang belegerd. Daarbij werd veelvuldig gebombardeerd en was er sprake van hongersnood onder de bevolking. Ongeveer 260.000 inwoners zouden vastzitten, meldde de VN-Veiligheidsraad, die de inname donderdag sterk veroordeelde vanwege berichten van onder meer etnische zuiveringen en massamoord.
20 uur geleden
LONDEN (ANP) - De naam van Andrew Mountbatten-Windsor staat niet langer op de peerage, de officiële lijst van de adelstand in Groot-Brittannië, meldt de BBC. Voorheen stond Andrew daarin als hertog van York. Naast prins en hertog was Andrew ook graaf van Inverness en baron van Killyleagh.
21 uur geleden