Uiterst rechts aan kop na eerste ronde Franse verkiezingen
PARIJS (ANP/AFP/BLOOMBERG) - Het radicaal-rechtse Rassemblement National (RN) gaat aan kop na de eerste ronde van de Franse parlementsverkiezingen. De partij en haar bondgenoten kregen volgens de officiële uitslagen ongeveer 33 procent van de stemmen, berichten Franse media.
De partij van Marine Le Pen en Jordan Bardella eindigde daarmee boven het blok van linkse partijen, dat zo'n 28 procent van de stemmen kreeg. De Renaissance-partij van president Emmanuel Macron en haar bondgenoten eindigden op de derde plaats, met ongeveer een vijfde van de stemmen.
De uitkomst wordt gezien als een klap voor Macron. Die schreef vervroegd parlementsverkiezingen uit nadat RN de Europese verkiezingen had gewonnen. De toekomstige zetelverdeling in het parlement wordt pas duidelijk nadat op 7 juli ook een tweede verkiezingsronde is gehouden.
Tijdens die tweede ronde moet opnieuw worden gestemd in kiesdistricten waar nog niemand definitief heeft gewonnen. Kandidaten konden in de eerste ronde een zetel bemachtigen door meer dan de helft van de stemmen te krijgen in hun district. Waar dat niet lukte, volgt nog een stemronde met de koplopers.
'Catastrofe'
Als RN dan een meerderheid van de zetels in de Nationale Vergadering in handen krijgt, zou de partij een regering kunnen vormen. President Macron hoeft dan niet af te treden, maar krijgt wel een premier onder zich uit een ander politiek kamp. Die praktijk staat in Frankrijk bekend als 'cohabitation'. Namens het RN zou dan Bardella (28) de minister-president worden.
Tegenstanders van zijn partij maken zich op voor nog een week intens campagnevoeren. De huidige premier Gabriel Attal, die zijn baan dreigt te verliezen, waarschuwde na publicatie van exitpolls dat uiterst-rechts nu voor "de poorten van de macht" staat. Raphaël Glucksmann, uit de linkse alliantie, zei dat "we nog zeven dagen hebben om Frankrijk voor een catastrofe te behoeden".
Linkse partijencoalitie
Partijen hebben nog mogelijkheden om RN dwars te zitten in de tweede ronde. Zo kunnen ze in kiesdistricten eigen kandidaten terugtrekken zodat een andere tegenstander van de partij van Bardella kansrijker is. Macron pleitte in een verklaring voor een "democratische en republikeinse" alliantie.
Toch ligt samenwerking met links voor zijn aanhangers ook gevoelig omdat het uiterst linkse La France Insoumise (LFI) tot de linkse partijencoalitie behoort. Minister van Financiën Bruno Le Maire zei op de radio dat hij kiezers niet gaat oproepen op kandidaten van die partij te stemmen. "La France Insoumise is een gevaar voor het land, RN een gevaar voor de republiek."
Meer uit Buitenland
BRASILIA (ANP/AFP) - De voormalige Braziliaanse president Jair Bolsonaro heeft donderdag een operatie ondergaan aan een liesbreuk, maakte zijn vrouw bekend op Instagram. Volgens haar is de operatie zonder complicaties verlopen. Deze week werd bekend dat Bolsonaro tijdelijk zijn cel mocht verlaten voor de operatie. Hij zit momenteel een gevangenisstraf uit van 27 jaar voor een couppoging in 2022.
2 uur geleden
KYIV (ANP/DPA/RTR) - Russische luchtaanvallen hebben met kerst slachtoffers gemaakt in Oekraïne, melden de Oekraïense autoriteiten. Ook in Rusland worden doden gemeld door Oekraïense aanvallen.
4 uur geleden
DAMASCUS (ANP/AFP) - Syrische autoriteiten zeggen samen met een door de VS geleide coalitie een hoge leider van Islamitische Staat (IS) te hebben gedood. Dit gebeurde enkele uren na de arrestatie van een andere leider in de buurt van Damascus. "Deze operatie bevestigt de effectiviteit van de gezamenlijke coördinatie tussen de nationale veiligheidsdiensten en internationale partners", aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken.
4 uur geleden
Warschau (ANP/RTR) - Polen heeft een Russisch verkenningsvliegtuig boven de Oostzee, ook wel Baltische Zee genoemd, onderschept. "Het vliegtuig vloog dicht bij de grens van het Poolse luchtruim", aldus de krijgsmacht. Poolse straaljagers hebben het vliegtuig onderschept, geïdentificeerd en uit het gebied geëscorteerd.
5 uur geleden
ARKANSAS (ANP/RTR) - Bij de kerstavondtrekking van de Powerball-jackpot in de Verenigde Staten is de jackpot van 1,8 miljard dollar (ruim 1,5 miljard euro) gevallen op een lot dat verkocht is in de staat Arkansas. Het is de op een na hoogste loterij-jackpot ooit die gewonnen is in de VS. In 2022 won iemand 2,04 miljard dollar (1,7 miljard euro).
5 uur geleden
VATICAANSTAD (ANP/RTR) - In zijn kerstpreek op eerste kerstdag hekelde paus Leo de omstandigheden voor de Palestijnen in Gaza. Leo XIV viert zijn eerste kerst als paus.
6 uur geleden
MOSKOU (ANP/DPA) - Door een nachtelijke Oekraïense droneaanval op de Russische havenstad Temrjoek zijn tanks met olieproducten in brand gevlogen. Dat meldden de autoriteiten van de stad aan de Zee van Azov.
7 uur geleden