TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
LEEUWARDEN (ANP) - Bij een mogelijke steekpartij in Leeuwarden is een persoon zwaargewond geraakt. Volgens de politie is het nog zeer onduidelijk wat er is gebeurd. Op X meldt de politie dat een voertuig is aangehouden dat mogelijk betrokken zou kunnen zijn bij het incident. De drie inzittenden zijn aangehouden.
25 minuten geleden
BARNEVELD (ANP) - In het Gelderse dorp Terschuur (gemeente Barneveld) is vogelgriep vastgesteld op een bedrijf met leghennen. Alle 62.000 kippen op de boerderij worden gedood. Dat moet voorkomen dat het virus zich verder kan verspreiden.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het besluit van de Verenigde Naties om in te stemmen met een plan om een internationale troepenmacht naar de Gazastrook te sturen, is volgens demissionair minister David van Weel (Buitenlandse Zaken) "een belangrijke stap naar de volgende fases" in het vredesplan van de Amerikaanse president Donald Trump. Dat liet Van Weel maandagavond weten op X.
2 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het Nederlandse bouwbedrijf Strukton heeft een rol gespeeld bij de uitbuiting van arbeidsmigranten bij de bouw van een metro in Riyad, meldt Amnesty International in een rapport. Meer dan tien jaar lang werkten tienduizenden arbeidsmigranten onder slechte omstandigheden aan de metro, die volgens Amnesty International van belang is voor de voorbereidingen op het WK voetbal in 2034.
2 uur geleden
TILBURG (ANP) - De bewoners van negen appartementen in woonzorgcentrum Leyhoeve aan de Dokter Bloemenlaan in Tilburg kunnen nog niet naar huis. Door de brand van zaterdag zijn hun woningen nog onbewoonbaar. De meeste van de getroffen bewoners worden elders in het wooncomplex opgevangen.
5 uur geleden
GRONINGEN (ANP) - Het aantal meldingen van schade na de aardbeving in het Groningse Zeerijp is maandagmiddag opgelopen tot 1635, meldt het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). De beving in Zeerijp was een van de zwaarste ooit gemeten in het gaswinningsgebied.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Tot en met oktober van dit jaar zijn er 10.631 incidenten met nepagenten geregistreerd, meldt de politie. In heel 2024 ging het om 8329 incidenten.
11 uur geleden