TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
DEN HAAG (ANP) - Na een kort ziekbed is zondagavond in Den Haag de schrijfster Yvonne Keuls (93) overleden. Dat maakte haar familie bekend.
16 minuten geleden
MIDDELHARNIS (ANP) - Tijdens het gecontroleerd uitbranden en nablussen van een oude zeilmakerij aan de Westhavendijk in Middelharnis zijn roetdeeltjes en brandresten in de omgeving terechtgekomen. Dat meldt de veiligheidsregio.
17 minuten geleden
DE BILT (ANP) - Het KNMI heeft code geel afgegeven voor het Waddengebied maandagochtend tussen 06.00 en 10.00 uur. Er kunnen bij buien windstoten voorkomen van rond de 90 kilometer per uur uit noordelijke richting. Hiervan kunnen verkeer en buitenactiviteiten hinder ondervinden.
2 uur geleden
DE BILT (ANP) - Ook in De Bilt is de temperatuur zondagavond onder nul gezakt. Daarmee is de eerste officiële vorst van het najaar gemeten, meldt Weeronline. Het vroor in De Bilt voor het laatst op 27 maart.
3 uur geleden
MIDDELHARNIS (ANP) - Voor de brand in een leegstaand pand in Middelharnis (Zuid-Holland) is zondagavond een tweede NL-Alert verstuurd. Het vuur kan door draaiende wind opnieuw oplaaien. Dat kan zorgen voor extra rookoverlast, meldt de veiligheidsregio.
5 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Lokaal is de eerste vorst van dit najaar gemeten. Buienradar meldt dat op het weerstation in het Drentse Eelde de temperatuur zondag om 18.40 uur daalde naar -0,1 graad.
6 uur geleden
GRONINGEN (ANP) - Het aantal schademeldingen bij het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) na de aardbeving bij Zeerijp vrijdag is opgelopen tot boven de duizend. Tot 16.00 uur kreeg het IMG 1077 meldingen.
8 uur geleden