TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
SCHIPHOL (ANP) - Advocaten in het Marengo-proces hebben woensdag hun zorgen geuit aan het gerechtshof Amsterdam over het verscherpte toezicht op ontmoetingen met cliënten in de strengere gevangenisregimes. De ontstane situatie is "onwerkbaar", volgens Mark Dunsbergen, een van de advocaten van Saïd R. Sinds november hangen er camera's in de spreekkamer. Dat maakt het volgens de advocaten onmogelijk om vertrouwelijk met hun cliënten te overleggen. Zij hebben daarom deze bezoeken opgeschort.
35 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer wil dat het huidige demissionaire kabinet geen besluit neemt over het openen van Lelystad Airport voor burgerluchtvaart. Een motie van GroenLinks-PvdA met dat verzoek is ondertekend door een Kamermeerderheid.
1 uur geleden
DEN BOSCH (ANP) - In de strafzaak over het ongeluk met een Stint in Oss heeft de rechtbankvoorzitter woensdag excuses aangeboden aan de advocaten van de Stint-ondernemers. Daarmee heeft de rechtbank in Den Bosch een mogelijke wraking door advocaten Geert-Jan Knoops en Carry Knoops voorkomen.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Kinderen hebben een grotere kans op ernstig astma als ze in een huurwoning wonen, een migratieachtergrond hebben en als ze opgroeien in een gezin met een laag inkomen. Dat staat in een grote studie van het Amsterdam UMC in samenwerking met het Amsterdam Health and Technology Institute.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het OM concludeert op basis van onderzoek dat de agenten die betrokken waren bij de achtervolging van een personenauto waarvan de bestuurder uiteindelijk tegen een boom reed, niets te verwijten valt. Bij het ongeval op donderdagochtend 4 december op de Bezuidenhoutseweg in Den Haag kwamen drie jongvolwassenen om en raakte er één zwaargewond.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Dierenbescherming ziet dit jaar een "enorme stijging" van het aantal meldingen van vermoedelijke vogelgriep. Het gaat om bijna vijf keer zoveel meldingen als een jaar geleden, meldt de organisatie woensdag.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederlandse wetenschappers moeten steeds vaker naar het buitenland om hun onderzoek te kunnen doen. Dat komt omdat er te weinig wordt geïnvesteerd in de huidige Nederlandse digitale infrastructuur, stellen de Nederlandse ICT-organisatie van onderwijs- en onderzoeksinstellingen SURF en de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) in een woensdag verschenen onderzoeksrapport.
4 uur geleden