TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - De kerstdagen zijn sinds het begin van de metingen nog nooit zo zonnig verlopen als dit jaar. Volgens Weeronline scheen de zon op beide kerstdagen 6,7 uur in De Bilt. Tegelijkertijd is het de koudste kerst sinds het jaar 2000.
48 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - De kerstdagen zijn sinds het begin van de metingen nog nooit zo zonnig verlopen als dit jaar. Weeronline becijfert dat de zon op beide kerstdagen 6,7 uur scheen in De Bilt. Tegelijkertijd is het volgens de weersite de koudste kerst sinds het jaar 2000, met een gemiddelde temperatuur van 1,5 graden.
50 minuten geleden
LICHTENVOORDE (ANP) - Meerdere huizen aan het Marishof in Lichtenvoorde (Gelderland) zijn in de namiddag van tweede kerstdag ontruimd na de vondst van vuurwerk of explosief materiaal in een woning. De politie meldt dat een verdachte is aangehouden.
55 minuten geleden
TILBURG (ANP) - Tilburgse jongeren hebben woensdagavond hulpverleners en een geparkeerde politieauto beschoten met vuurwerk. Dat meldt de politie vrijdag. Drie minderjarigen zijn aangehouden en vanaf het politiebureau zijn hun ouders gebeld. De jongeren worden doorverwezen naar HALT en hebben tot na oud en nieuw een gebiedsverbod gekregen.
4 uur geleden
EDE (ANP) - De man die ervan wordt verdacht op eerste kerstdag in Ede op een ruziënde groep mensen te zijn ingereden, is een 64-jarige man uit de Gelderse plaats. De drie mensen die gewond raakten, zijn bekenden van hem. Het gaat om mannen van 30, 40 en 51 jaar, eveneens uit Ede. Over de precieze relatie tussen de mensen doet de politie geen uitspraken.
5 uur geleden
WENEN (ANP) - In de Oostenrijkse hoofdstad Wenen is een 23-jarige Nederlander aangehouden tegen wie een Europees arrestatiebevel liep. De man werd gezocht voor ontvoering, gijzeling en roof en moet daarvoor in Nederland nog een gevangenisstraf van twaalf jaar uitzitten.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Op verschillende wegen in Nederland is gladheid ontstaan in of bij tunnels door opvriezing van water dat door de voegen lekt. Dat heeft te maken met de vrieskou, waardoor de voegen krimpen.
5 uur geleden