TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - De rapgroep Bob Vylan heeft tijdens hun optreden in Paradiso zaterdag de leus "Dood aan de IDF" herhaald. De IDF is het Israëlische leger, dat grootschalige aanvallen uitvoert op de Gazastrook. Op filmpjes op sociale media is te zien dat zanger Bobby Vylan aan het publiek vraagt wat ze willen horen. Vervolgens roept hij "Dood, dood aan de IDF" onder luid gejuich van het publiek. Op het podium is daarnaast een Palestijnse vlag te zien.
4 uur geleden
DE BILT (ANP) - Alleen in Limburg is zaterdagavond nog kans op stevige onweersbuien. Daar geldt code geel van het KNMI. In de loop van de avond trekken de buien weg richting Duitsland.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Bij de blokkade van Extinction Rebellion op de Utrechtsebaan (A12) zijn zaterdagmiddag volgens de politie 402 actievoerders aangehouden. Zij zijn naar het ADO-stadion gebracht en daar op vrije voeten gezet. Een persoon zit nog vast omdat die niet zou hebben voldaan aan een bevel of vordering.
12 uur geleden
DE BILT (ANP) - Ook het oosten van het land moet zaterdag rekening houden met stevige onweersbuien. Het KNMI heeft ook voor de provincies Drenthe, Overijssel, Gelderland en Limburg code geel afgegeven, omdat er tot in de avond buien met hagel en windstoten tot 70 kilometer per uur mogelijk zijn.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Bevolkingsonderzoek Nederland heeft in een nieuwe brief aan gedupeerden of mogelijk gedupeerden van de datadiefstal excuses aangeboden. "We vinden het verschrikkelijk dat er persoonsgegevens en testuitslag(en) zijn gelekt. Wij bieden u hiervoor onze excuses aan", is in de brief te lezen.
12 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - In Amsterdam zijn vier panden voor een halfjaar gesloten, daartoe besloot de locoburgemeester vrijdag. Het gaat om filialen van De Pizzabakkers, twee op de Plantage Kerklaan, een op de Overtoom en een op de Haarlemmerdijk. De pizzaketen is de laatste tijd meerdere keren doelwit geweest van explosies.
13 uur geleden
HEEMSKERK (ANP) - Een 20-jarige man uit Heemskerk is vrijdagavond aangehouden voor het verspreiden van valse informatie en opruiing via sociale media, meldt de politie zaterdag. Hij zit vast. De politie zegt niet te kunnen delen wat de verdachte precies heeft geplaatst.
15 uur geleden