
TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
ROTTERDAM (ANP) - Een 43-jarige man is zaterdag om 23.35 uur gewond geraakt door een schietpartij in een woning aan de Kabeljauwsestraat in het Oude Noorden in Rotterdam. Hij was aanspreekbaar en is naar het ziekenhuis gebracht, meldt de politie.
1 uur geledenDORDRECHT (ANP) - Een 44-jarige vrouw uit Rotterdam is zaterdagavond gewond geraakt door een schietpartij in Dordrecht. Het schietincident gebeurde rond 23.40 uur in de buurt van de Prunuslaan en Rozemarijnstraat in de wijk Dubbeldam, meldt de politie. Het slachtoffer was aanspreekbaar en is naar het ziekenhuis gebracht.
1 uur geledenAMSTERDAM (ANP) - De ME heeft zaterdagavond rond 22.00 uur ingegrepen op de Albert Cuypstraat. De politie bevestigt berichtgeving hierover door AT5. Er is een handvol mensen aangehouden, zegt een woordvoerder van de politie. Een politiepaard is gewond geraakt.
2 uur geledenDOETINCHEM (ANP) - Meer mensen vertrekken na Koningsdag uit Doetinchem en de treinen worden drukker, laat een woordvoerder van Arriva weten. De vervoersmaatschappij ziet dat het perron vol staat.
11 uur geledenAMSTERDAM (ANP) - De gemeente Amsterdam roept op niet meer naar de stad te komen om de drukte voor Koningsdag. "Het is op veel plekken te druk in de stad. Kom niet meer naar Amsterdam toe en vier Koningsdag ergens anders", zegt een woordvoerster.
11 uur geledenAMSTERDAM (ANP) - De gemeente Amsterdam roept op niet meer naar het centrum te komen, omdat het er te druk is. "Kom niet naar het centrum en vier Koningsdag elders in de stad", aldus een woordvoerster van de gemeente.
12 uur geledenDEN HAAG (ANP) - "De grootsheid van paus Franciscus schuilde in zijn eenvoud en medemenselijkheid", schrijft minister-president Dick Schoof op X na de uitvaart van de paus. "Die levensinstelling was ook vandaag bij zijn uitvaart duidelijk te zien en te horen."
14 uur geleden