TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
POELDIJK (ANP) - Rond de Zuid-Hollandse plaatsen Schipluiden, Den Hoorn, Delft en Wateringen is vrijdagochtend rond 07.30 uur een stroomstoring ontstaan, meldt Westland Infra. Volgens de energiebeheerder lijkt de oorzaak een aardfout te zijn, wat betekent dat er stroom buiten de kabels loopt. De storing duurt naar verwachting drie uur, aldus Westland Infra.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Voormalig advocaat Inez Weski wilde na haar eerste dagen in voorarrest niet worden overgeplaatst naar een andere gevangenis, zegt OM-baas Rinus Otte in een interview tegen De Telegraaf. Eerder schreef Weski in haar boek dat het tijdens haar verblijf in de ondergrondse bunker in Kamp Zeist voelde alsof ze "levend begraven" was.
3 uur geleden
ASSEN (ANP) - Het Openbaar Ministerie geeft vrijdagochtend in de rechtbank in Assen een toelichting op de stand van zaken in het onderzoek naar de kunstroof uit het Drents Museum in Assen op 25 januari. Twee verdachten staan terecht tijdens deze eerste openbare zitting in de internationaal geruchtmakende zaak. De buit is nog altijd zoek.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Reizigers in Den Haag zouden tijdens de NAVO-top eind juni gratis gebruik moeten kunnen maken van bijvoorbeeld bus en tram. Het kabinet moet regelen dat het openbaar vervoer tijdelijk kosteloos beschikbaar is "als gebaar naar Hagenaars", vindt de Haagse gemeenteraad unaniem. De partijen willen dat er daarom een verzoek naar de overheid gaat.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Als het aan de gemeenteraad van Den Haag ligt, worden beelden van de jongeren die vorige week deelnamen aan rellen in Scheveningen zo snel mogelijk online gezet. De meeste fracties steunden in een raadsvergadering donderdagavond een motie daarvoor. Ze willen dat burgemeester Jan van Zanen bij het Openbaar Ministerie en de politie aandringt op publicatie van de beelden.
8 uur geleden
WAGENINGEN (ANP) - Veel bijen hebben de afgelopen winter niet overleefd. Ongeveer 22 procent van de bijenvolken is overleden, iets meer dan de winter ervoor. Volgens de universiteit in Wageningen is het de derde winter op rij dat meer dan 20 procent van de bijenvolken niet door de winter komt.
13 uur geleden
OSLO (ANP) - Het compromisvoorstel van NAVO-topman Mark Rutte voor een hoger defensiebudget van de NAVO-landen zou weleens kansrijk kunnen zijn, denkt premier Dick Schoof. Hij rekent er voorzichtig op dat de Verenigde Staten, die volgens velen een onhaalbaar hoge eis stelden, met Ruttes plan zouden kunnen leven. Maar Schoofs eigen kabinet is nog niet zover, tekent hij aan.
14 uur geleden