TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
GROENLO (ANP) - De hoeveelheid vuurwerk die dinsdag bij een verkooppunt in Groenlo (Gelderland) is weggehaald, was opgeteld 10.000 kilo. Die hoeveelheid ligt ruim boven wat volgens de vergunning is toegestaan, meldt de politie woensdag. Het gaat om zowel consumentenvuurwerk als professioneel vuurwerk.
4 minuten geleden
DE BILT (ANP) - Het KNMI waarschuwt niet langer voor plaatselijke gladheid. Code geel is rond het middaguur beëindigd in de provincies Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg, en daarmee staat het hele land nu weer op het laagste niveau, code groen.
1 uur geleden
DE BILT (ANP) - De wegen in het westen en noorden van het land worden weer begaanbaar na de gladheid van woensdagochtend. In de provincies Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg geldt nog wel code geel. De waarschuwing van het KNMI duurt vooralsnog tot het middaguur.
1 uur geleden
RIJSWIJK (ANP) - Twaalf rijexamens zijn woensdagochtend uitgesteld door gladheid. Een woordvoerster van het CBR zei dat de meeste rijexamens wel konden doorgaan. "Het gaat om een klein aantal dat niet door kon gaan. We hebben honderden examens op een dag."
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De wegen blijven woensdagochtend nog iets langer glad. Het KNMI heeft code geel, die in de meeste provincies tot 10.00 uur gold, met een uur verlengd. In Limburg en Noord-Brabant kan de gladheid tot 12.00 uur duren.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Rijkswaterstaat meldt dat er op verschillende snelwegen ongelukken zijn gebeurd door de gladheid. Vooral op de A58 in Zeeland en West-Brabant was het raak. Daar waren elf aanrijdingen. Door de gladheid was de A58 (Vlissingen-Bergen op Zoom) in beide richtingen tijdelijk dicht tussen Middelburg-Oost en het knooppunt Stelleplas. Die weg is inmiddels weer open, laat een woordvoerder van Rijkswaterstaat weten.
3 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Op meerdere plekken in het land hebben woensdagochtend minder treinen gereden door ijs aan de bovenleiding. De verstoringen waren in de loop van de ochtend voorbij.
5 uur geleden