TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
ZWOLLE (ANP) - Het Openbaar Ministerie heeft woensdag twintig jaar gevangenisstraf geëist tegen de 42-jarige Amanuel W., verdacht van het leiden van een grote, zeer gewelddadige bende mensensmokkelaars. Eritreeër W. zou op grote schaal landgenoten vanuit Libië naar Europa hebben gesmokkeld en daar grof geld mee hebben verdiend.
5 minuten geleden
TERNEUZEN (ANP) - In het havengebied van het Zeeuwse Terneuzen zijn maandagavond vanaf 19.00 uur meerdere drones gesignaleerd. Dat bevestigt de politie op basis van berichtgeving van Omroep Zeeland.
1 uur geleden
LEIDSCHENDAM (ANP) - In natuurgebied de Nieuwe Driemanspolder tussen Den Haag en Zoetermeer zijn in de afgelopen week zeker 25 zwanen gevonden die vogelgriep hadden. Ongeveer 20 daarvan dreven dood in het water. De andere 5 leefden nog, maar kregen een spuitje. De plaatselijke Dierenambulance vreest dat het aantal dode zwanen in het gebied in de komende dagen zeker verdubbelt.
1 uur geleden
LEEUWARDEN (ANP) - Het Openbaar Ministerie heeft in hoger beroep acht jaar cel geëist tegen de verdachten van het mishandelen en vernederen van cliënten op de voormalige zorgboerderij Aurora Borealis in het Groningse Wedde. Ook eiste het OM een beroepsverbod van dertien jaar. "De verdachten hebben veel oog voor zichzelf, maar toonden geen enkele compassie met de bewoners", zei de aanklager woensdag in het gerechtshof in Leeuwarden.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Boerenorganisatie LTO Nederland wil dat een nieuw kabinet snel werk maakt van een spoedwet om Nederland van het stikstofslot te halen. Voorzitter Ger Koopmans wil per 1 juli 2026 een wet die volgens hem moet zorgen voor zekerheid voor duizenden boeren die nu geen geldige vergunning hebben. Dat zegt hij na zijn gesprek met D66 en CDA in aanloop naar een nieuw kabinet. "Tempo is noodzakelijk voor Nederland, maar ook voor de ondernemers."
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - DigiD is woensdagochtend opnieuw getroffen door een ddos-aanval. Hierdoor is inloggen soms niet mogelijk voor gebruikers, zegt een woordvoerder van Logius, de organisatie die verantwoordelijk is voor DigiD.
4 uur geleden
TER APEL (ANP) - Opvangorgaan COA krijgt het aantal asielzoekers in het aanmeldcentrum in Ter Apel maar niet onder de afgesproken grens van 2000 mensen. Die limiet wordt al zestien dagen op rij overschreden. Dat is de langste aaneengesloten periode sinds eind vorig jaar. Tussen half oktober en begin november 2024 was het aanmeldcentrum achttien dagen achtereen te vol.
5 uur geleden