TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
MAASTRICHT (ANP) - Het noodlijdende vliegveld van Maastricht heeft wederom een nieuwe algemeen directeur aangesteld. Cor de Man begint op 1 februari als CEO van Maastricht Aachen Airport (MAA). Hij volgt Joost Meijs op, die net een jaar in dienst was toen hij op 1 november zijn functie neerlegde om directeur te worden van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL).
9 minuten geleden
UTRECHT (ANP) - Ook in Drenthe hebben mensen met schade aan hun woning door de gaswinning in Groningen vaker last van stress en minder vertrouwen in de overheid. "De impact van de gaswinningsproblematiek stopt niet bij de provinciegrens van Groningen", stelt onderzoeksinstituut Nivel, dat samen met de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek doet.
25 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Inlichtingendiensten, en dan de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) voorop, zitten "dicht op de huid van de journalistiek in Nederland". Dat gaat zelfs zover dat sommige contacten tussen journalisten en diensten in strijd zijn met de ethische beroepscode van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ). Dit blijkt uit het onderzoek Monitor Journalistiek en Inlichtingendiensten, een initiatief van onderzoeksjournalisten Stella Braam en Huub Jaspers, gesteund door de NVJ en gefinancierd door Stichting Muckraker.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De politie heeft contact met Ajax, de Johan Cruijff ArenA en het Openbaar Ministerie over het doen van aangifte na het vuurwerkincident afgelopen zondag, meldt een politiewoordvoerster. Op de vraag of de aangifte er komt, laat zij weten dat "dat wel de bedoeling is".
1 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - Tijdens de Grand Prix 2024 in Zandvoort heeft een uitzendbureau uit Rotterdam zestig vreemdelingen zonder vergunning aan het werk gezet. De mensen kwamen voornamelijk uit Colombia en werkten als afwasser, keukenhulp of op andere plekken in de horeca of catering, meldt de Nederlandse Arbeidsinspectie woensdag.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De verduurzaming van Nederland dreigt vast te lopen, doordat grote groepen mensen de voordelen mislopen en daardoor het draagvlak afbrokkelt. Met die waarschuwing komt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een advies aan de politiek. De raad zoekt de oplossing in rechtvaardiger beleid. Ook pleit de Rli voor een systeem waarin de overheid mensen de "ware prijs" laat betalen voor vervuilende consumptie en duurzame keuzes juist beloont.
1 uur geleden
NEDERHORST DEN BERG (ANP) - Het populaire muzikale duo Suzan & Freek heeft een kindje gekregen. Het jongetje kwam zondag ter wereld, maakte het koppel woensdag bekend.
2 uur geleden