TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - Bij de pro-Israëlmanifestatie op de Dam zijn woensdagavond vier personen aangehouden, meldt de politie. Ze zijn aangehouden voor het verstoren van de demonstratie en het afsteken van een "rookpot", aldus een woordvoerder. De personen zitten vast.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Choreograaf Hans van Manen is op 93-jarige leeftijd overleden. Dat laat het Nationale Opera & Ballet weten aan het ANP. Van Manen stierf woensdagavond in zijn huis in Amsterdam een natuurlijke dood. De details over de uitvaart worden op een later moment bekendgemaakt.
1 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Onder Amsterdamse studenten gaat een seksistisch sinterklaasgedicht rond waarin respectloos en met naam en toenaam wordt gerijmd over vrouwelijke leden van de corporale studentenvereniging ASC/AVSV. De verantwoordelijke leden zijn daarvoor geschorst, laat rector Quirine Postma van ASC/AVSV woensdagavond weten.
2 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Op de Dam in Amsterdam waar om 19.30 uur een pro-Israëlmanifestatie is begonnen, is veel politie aanwezig. Volgens een agent zijn er zo'n 2000 mensen aanwezig. Zij dragen Israëlische vlaggen bij zich en hebben zich om een podium verzameld waar onder meer SGP-leider Chris Stoffer en opperrabijn Binyomin Jacobs spreken. Veel aanwezigen hebben een Israëlische vlag bij zich.
2 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Cornald Maas verzorgt volgend jaar niet het commentaar tijdens het Eurovisie Songfestival. Omdat AVROTROS zich uit het evenement heeft teruggetrokken, vindt de omroep het "niet passend" om dat door een gezicht van de omroep te laten doen.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet volgt de wens van de Tweede Kamer en laat een besluit over de opening van Lelystad Airport voor passagiersvluchten aan zijn opvolger. Op de luchthaven worden wel F-35-gevechtsvliegtuigen gestationeerd. Dat besluit ligt vrijdag voor in de ministerraad, bevestigen Haagse bronnen na een bericht van De Telegraaf.
8 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Op NS-stations is momenteel geen of verkeerde roisinformatie te zien op de borden. Dat komt door een technische storing. Ook komen vertragingen en wijzigingen niet goed door in de NS-reisplanner-app.
9 uur geleden