TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
AMSTERDAM (ANP) - Een groep queer activisten organiseert de komende weken, in aanloop naar de Pride, een verkiezing om meer straten in Amsterdam naar historische Nederlandse queer personen te vernoemen. Zij lanceren vrijdag een website met acht bekenden uit de Nederlandse queer geschiedenis. Tot de dag van de botenparade, 2 augustus, kan iedereen op de website Loveyourhistory.nl een stem uitbrengen. Onder de genomineerden bevinden zich presentator en theatermaker Jos Brink en zanger René Klijn, die in 1992 op televisie openhartig vertelde over aids en de ziekte zo een gezicht gaf.
1 uur geleden
GRONINGEN (ANP) - Om beter te kunnen bepalen of een hoogzwangere vrouw moet worden ingeleid als ze de baby wat minder voelt, biedt een extra echometing uitkomst. Die betere inschatting zorgt uiteindelijk voor minder complicaties bij de baby. Dat meldt het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Dit jaar zijn er meer plekken waar je op de kwaliteit van het zwemwater moet letten. In 2025 hebben 176 locaties minstens één keer een veiligheidswaarschuwing gekregen. Vorig jaar waren dat er in dezelfde periode nog 111, een stijging van bijna 60 procent. Dat blijkt uit een analyse van het ANP op basis van gegevens van Zwemwater.nl.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het Rode Kruis waarschuwt vakantiegangers die naar het zuiden van Europa gaan zich goed voor te bereiden. Met bosbranden en heel hoge temperaturen ligt een noodsituatie deze zomer op de loer, stelt de organisatie.
3 uur geleden
HOOGEVEEN (ANP) - De gemeenteraad van Hoogeveen heeft donderdagavond voor een plan gestemd om fatbikes uit het stadscentrum te weren. De Drentse gemeente treedt daarmee in de voetsporen van Enschede, waar eerder deze week een vergelijkbare motie werd aangenomen.
3 uur geleden
BREDA (ANP) - De douane heeft woensdag 108 kilo cocaïne gevonden in een lading bananen bij een fruitbedrijf in Breda. De drugs kwamen uit Ecuador en waren bestemd voor verder transport naar Spanje.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Belastingdienst moet twee systemen die worden gebruikt om de gegevens van burgers te verwerken, op den duur vervangen. Vier andere systemen moeten worden aangepast. Persoonlijke gegevens van mensen zijn niet goed genoeg beschermd, oordeelt de Autoriteit Persoonsgegevens, de privacytoezichthouder.
19 uur geleden