TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
GRONINGEN (ANP) - Bij een steekincident in Aduard zijn in de nacht van maandag op dinsdag twee gewonden aangehouden. De politie kreeg rond 02.45 uur een melding van een steekincident in een woning aan de Albert Harkemaweg in de plaats even ten noordwesten van de stad Groningen. Een man en een vrouw werden aangetroffen met steek- of snijwonden.
17 minuten geleden
DE BILT (ANP) - In het noorden en westen van het land geldt in de nacht van maandag op dinsdag en dinsdagochtend code geel om plaatselijk dichte, verkeersbelemmerende mist. Soms verbetert het zicht ineens weer, om later weer slechter te worden, waarschuwt het KNMI.
3 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Schrijfster Lale Gül voelt zich "in de steek gelaten door de politie en de staat". Dat zegt Gül in RTL Tonight over de beslissing van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) om haar beveiliging stop te zetten. "Ik ben eigenlijk in volle paniek, ook al zie je dat nu niet aan me", aldus Gül. "Ik ben vooral heel bang, omdat ik dagelijks nog steeds de meest walgelijke doodsbedreigingen krijg. Dat is nooit opgehouden."
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De gemeenteraad van Den Haag heeft huidig burgemeester Jan van Zanen voorgedragen voor een nieuwe termijn van maximaal zes jaar. De termijn van de 64-jarige VVD'er loopt op 1 juli 2026 af.
6 uur geleden
MIDDELBURG (ANP) - Hugo de Jonge, commissaris van de Koning in Zeeland, heeft de aftredende burgemeester van Terneuzen "indringend verzocht" om niet op te stappen. Dat staat in een brief die De Jonge aan de gemeenteraad van Terneuzen richt. In het "belang van de bestuurbaarheid" van de gemeente Terneuzen kan burgemeester Erik van Merrienboer beter aanblijven, vindt De Jonge.
8 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Winkelketen HEMA waarschuwt consumenten voor het ontbreken van de vermelding van sesamzaad en pinda's op de verpakking van roomboter kaasstengels. HEMA raadt mensen die allergisch zijn voor een of beide ingrediënten aan om de kaasstengels niet te eten.
10 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - Wilbert Lek vertrekt als directeur van de marathon van Rotterdam. Hij meldt op 12 december zijn functie bij organisator Golazo Events Nederland neer te leggen.
10 uur geleden