TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
HOUTEN (ANP) - Het wordt de komende dagen geleidelijk kouder, met kans op natte sneeuw of hagel. Volgens Weeronline neemt de temperatuur vanaf vrijdag vooral 's nachts af en kan het plaatselijk zelfs matig vriezen.
4 minuten geleden
ROTTERDAM (ANP) - De rechtbank in Rotterdam heeft een 14-jarige jongen veroordeeld tot een jaar jeugddetentie en een PIJ-maatregel (jeugd-tbs) voor het doodsteken van de 13-jarige Joni in Schiedam in februari. Dat gebeurde tijdens een ruzie.
15 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - De directie van het Concertgebouw Amsterdam heeft een brief van medewerkers gekregen met vragen over het compromis dat de zaal sloot over het chanoekaconcert. Dat bevestigt een woordvoerder na berichtgeving van De Volkskrant. Die schrijft dat zo'n zestig medewerkers ontstemd zijn over de beslissing dat voorzanger Shai Abramson niet mag optreden tijdens het openbare concert. De brief is geen aanleiding de beslissing te heroverwegen, aldus de woordvoerder.
52 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Twee supermarkten waarschuwen consumenten voor salamiworsten die mogelijk de E.coli-bacterie STEC bevatten. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) meldt dat de bacterie ernstige gezondheidsrisico's kan hebben voor mensen met een lage weerstand, zoals zwangere vrouwen en ouderen. Eet de salami niet, is het advies.
57 minuten geleden
DORDRECHT (ANP) - De rechtbank in Dordrecht heeft dinsdag een 36-jarige vrouw uit Rotterdam veroordeeld tot tien jaar cel voor het doodsteken van haar 37-jarige partner. De steekpartij vond op 16 maart vorig jaar plaats in de woning van de vrouw aan de Brautigamstraat in de Rotterdamse wijk Feijenoord. Het slachtoffer had onder meer steekwonden in hals, borst en rug.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een herindeling van het Nederlandse luchtruim voor militaire en burgerluchtvaart is nuttig en noodzakelijk. Dat concludeert een onafhankelijke adviescommissie die onderzoek deed naar de geplande herstructurering.
1 uur geleden
LEEUWARDEN (ANP) - De provincie Friesland zet 1,2 miljoen euro in om bushaltes toegankelijker te maken voor mensen met een fysieke beperking en slechtzienden. Gemeenten kunnen vanaf december een aanvraag indienen voor zaken zoals geleidingslijnen en verhogingen.
1 uur geleden