TNO krijgt geld voor extreem nauwkeurig richtsysteem satelliet
DEN HAAG (ANP) - Europa gaat over ruim tien jaar, als eerste, vanuit de ruimte op zoek naar zwaartekrachtgolven. Om dat te kunnen doen, wil TNO de extreem gevoelige apparaten bouwen die de metingen moeten helpen uitvoeren. De instantie krijgt 1,39 miljoen euro subsidie om de richtsystemen te ontwikkelen. Het geld komt van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, het Netherlands Space Office.
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis, bijvoorbeeld als zwarte gaten botsen, ontstaat een schokgolf die het hele heelal doortrekt, als rimpels in een vijver. Pas sinds een paar jaar is het mogelijk om die trillingen te meten. In de Verenigde Staten en Italië zijn gevoelige detectoren gebouwd. Die hebben inmiddels al tientallen golven waargenomen. Het baanbrekende onderzoek werd in 2017 beloond met een Nobelprijs.
Europa wil een stap verder gaan en vanuit de ruimte zelf meten. Daar worden golven 'zichtbaar' die vanaf de aarde niet ontdekt kunnen worden. Daarvoor ontwikkelt Europa het netwerk LISA. De naam is een afkorting van Laser Interferometer Space Antenna, oftewel een ruimte-antenne die lasers gebruikt om verstoringen te meten. LISA moet uit drie satellieten bestaan. Die moeten op 50 miljoen kilometer afstand van de aarde rond de zon draaien, in een driehoek met een tussenafstand van precies 2,5 miljoen kilometer.
Verschoven
Elke satelliet moet constant een laserstraal naar de andere sondes sturen. TNO wil het richtsysteem bouwen dat ervoor zorgt dat de straal exact op de goede plek aankomt na 2,5 miljoen kilometer. Dat is ruim zes keer de afstand van de aarde tot de maan. "Dat is zo precies dat iemand vanuit Groningen een mug op de Euromast in Rotterdam zou kunnen aanwijzen", legt het instituut uit.
Als de straal onderweg dan toch iets is verschoven, weten wetenschappers dat dit komt door een nieuwe zwaartekrachtgolf. Vervolgens kunnen ze uitrekenen waar de golf vandaan komt. Zo kunnen ze beter begrijpen hoe het universum in elkaar zit.
Het is nog niet bekend wanneer de satellieten daadwerkelijk de ruimte in gaan. De voorlopige lanceerdatum is rond 2037.
Meer uit Binnenland
DE BILT (ANP) - In De Bilt bleef de temperatuur op eerste kerstdag de hele dag onder nul. Hierdoor is de eerste officiële ijsdag van de winter een feit. Dit maakt het de koudste eerste kerstdag sinds 1994. Volgens Weeronline werd het maximaal -0,2 graden.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De kersttoespraak van koning Willem-Alexander telt dit jaar 757 woorden, dat is 11 woorden meer dan vorig jaar. De lengte van de kersttoespraak van de koning daalde de afgelopen jaren.
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Koning Willem-Alexander zou het mooi vinden als "iedere generatie als eerste doel zou hebben om de wereld in een iets betere toestand over te dragen aan de generatie erna". Dat is niet eenvoudig, zei de koning donderdag in zijn jaarlijkse kersttoespraak.
16 uur geleden
ZAANDAM (ANP) - In een woning aan de Westzijde in Zaandam heeft een zeer grote brand gewoed. Het ging om een kraakpand, aldus een woordvoerder van de veiligheidsregio. Rond 12.15 uur meldde de brandweer dat de brand uit is.
17 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - In Artis is op kerstavond een olifantje geboren. Het kalf, een bul, stond al binnen enkele minuten op vier poten en dronk al snel bij moeder. In de Amsterdamse dierentuin leven nu vijf Aziatische olifanten: matriarch van de kudde Thong Thai en haar vier nakomelingen.
17 uur geleden
WAGENINGEN (ANP) - De hazelaars staan dit jaar eerder in bloei dan ooit. Dat kan leiden tot hooikoortsklachten, meldt Nature Today. "Niet eerder stonden hazelaars zo vroeg zo uitgebreid te bloeien als dit jaar. En niet eerder telde het LUMC zoveel hazelaarpollen in december als dit jaar."
17 uur geleden
MAASDIJK (ANP) - Een automobilist is om het leven gekomen door een ongeval in Maasdijk, waarbij zijn auto in brand vloog. Het ongeluk gebeurde rond 4.30 uur op de Coldenhovelaan in de Zuid-Hollandse plaats, meldt de politie op X.
18 uur geleden