Startkapitaal DNB kwam van ondernemers met belangen in slavernij
AMSTERDAM (ANP) - De Nederlandsche Bank (DNB) was op verschillende manieren betrokken bij slavernij. Dat is de conclusie van het onderzoek 'Dienstbaar aan de keten?' van de Universiteit Leiden naar de betrokkenheid van DNB bij het Nederlandse slavernijverleden, vanaf de oprichting in 1814 tot aan de afschaffing van de slavernij in 1863. Zo kwam het startkapitaal van de bank voor een deel van ondernemers met directe belangen in de plantageslavernij. Van de kleine groep van zestien hoofdinvesteerders en bestuurders hadden er maar vijf geen "directe intensieve betrokkenheid bij slavernij".
Twee van de zestien investeerders zijn in Suriname geboren als kinderen van plantage-eigenaren. Dat is volgens de onderzoekers "illustratief voor de nabijheid van slavernij in deze groep". "Meer dan hun tijdgenoten", waren vooraanstaande DNB'ers "persoonlijk, bestuurlijk en politiek betrokken bij koloniale slavernij", concluderen zij. Sommige bestuurders waren direct betrokken bij het management van plantages.
Een aantal van hen verdedigde ook de politieke belangen van slaveneigenaren. Zo waren ze betrokken bij de totstandkoming van de wetgeving waarmee de slavernij werd afgeschaft. Slaveneigenaren kregen na de Nederlandse afschaffing van de slavernij een compensatie. "Die wetgeving was voordelig voor de slaveneigenaren, mede door de bijdrage van vooraanstaande DNB’ers", aldus het onderzoek. Van de zes DNB-bestuurders kregen er drie een tegemoetkoming na het afschaffen van de slavernij, waaronder de president.
Handelshuizen
Na de oprichting was DNB indirect betrokken bij de Nederlandse koloniale slavernij. Zo werd er geen onderscheid gemaakt tussen klanten die wel of niet betrokken waren bij slavernij. De bank verleende ook diensten aan handelshuizen die bij slavernij betrokken waren. Die beleenden goederen aan DNB die door middel van slavenarbeid waren gemaakt. Bijna 30 procent van de goederen die bij DNB werden beleend, waren door tot slaaf gemaakten geproduceerd.
In het dagelijkse betalingsverkeer ondersteunde DNB het ministerie van Koloniën. Daardoor had de bank een belangrijke rol in het uitbetalen van compensatie aan slaveneigenaren. Het dagelijkse slavernijgerelateerde financiële verkeer in de koloniën verliep niet via DNB, omdat de bank lange tijd geen vestigingen heeft geopend buiten Amsterdam.
De onderzoekers wijzen er wel op dat DNB in de negentiende eeuw nog niet de grote centrale bank en toezichthouder is van nu. Ook was slavernij nog niet bij wet verboden en was de verhouding tussen het parlement en het staatshoofd anders. "Ook opvattingen over oneigenlijke vormen van belangenverstrengeling verschillen van wat wij nu gewend zijn", stellen ze. Koning Willem I en de Nederlandse regering waren vanaf het begin ook investeerders van DNB, maar zijn niet gerekend tot de groep van zestien hoofdinvesteerders.
Meer uit Financieel
SEOUL (ANP/AFP) - De winst van het grote Zuid-Koreaanse technologieconcern Samsung Electronics is in het afgelopen kwartaal flink gedaald. Dit komt mede door een zwakkere vraag naar zijn chips voor toepassingen rond kunstmatige intelligentie (AI) door de Amerikaanse exportbeperkingen tegen China. Daarnaast ondervindt Samsung meer concurrentie op de AI-chipmarkt.
40 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal Nederlandse huishoudens met een glasvezelabonnement is voor het eerst groter dan het aantal huishoudens met vast internet via de kabel. Dat meldt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) in haar recentste Telecommonitor.
51 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - De AEX-index liet dinsdag weinig beweging zien, na de kleine winstbeurt een dag eerder. Beleggers deden het rustig aan in afwachting van meer duidelijkheid rond de Amerikaanse importheffingen. President Donald Trump kondigde maandag importheffingen aan voor verschillende landen, waaronder Japan, Zuid-Korea en Zuid-Afrika, die ingaan op 1 augustus. Het tarief voor de Europese Unie is nog niet bekend. Trump legde de EU begin april een tarief op van 20 procent. Die heffing werd voor negentig dagen, tot 9 juli, verlaagd naar een basistarief van 10 procent.
1 uur geleden
ZEIST (ANP) - Verzekeringsconcern Achmea gaat zijn pensioenuitvoeringsdiensten afbouwen, nadat zijn pensioenfondsklanten zijn overgegaan naar het nieuwe pensioenstelsel. Daardoor verdwijnen straks zo'n 250 banen. Dit wordt waarschijnlijk grotendeels via natuurlijk verloop opgevangen, maar gedwongen ontslagen worden niet uitgesloten.
1 uur geleden
BEIJING (ANP/RTR) - China waarschuwt de Amerikaanse regering om de handelsspanningen tussen de twee landen niet opnieuw aan te wakkeren door volgende maand de tarieven op Chinese goederen te herstellen. Ook dreigt Beijing met vergeldingsmaatregelen tegen landen die handelsovereenkomsten met de Verenigde Staten sluiten die China schaden.
2 uur geleden
HONGKONG (ANP) - De webwinkel voor goedkope fastfashion Shein heeft een aanvraag ingediend voor een beursgang in Hongkong. Dat melden bronnen aan zakenkrant Financial Times. Het van oorsprong Chinese bedrijf heeft ook plannen voor een beursgang in Londen, maar Chinese toezichthouders hebben hiervoor nog geen goedkeuring gegeven.
2 uur geleden
DUBAI (ANP/BLOOMBERG) - De verkoop van luxe, peperdure woningen in Dubai is fors gestegen, ondanks de recente onrust in de regio door de Israëlisch-Amerikaanse aanvallen op Iran en de handelsoorlog van president Donald Trump. Volgens vastgoedadviseur Knight Frank steeg de verkoop van woningen boven de 10 miljoen dollar naar 2,6 miljard dollar tussen april en juni. Dit betekent een toename van 37 procent ten opzichte van het eerste kwartaal en een stijging van 63 procent vergeleken met dezelfde periode vorig jaar.
2 uur geleden