Startkapitaal DNB kwam van ondernemers met belangen in slavernij
AMSTERDAM (ANP) - De Nederlandsche Bank (DNB) was op verschillende manieren betrokken bij slavernij. Dat is de conclusie van het onderzoek 'Dienstbaar aan de keten?' van de Universiteit Leiden naar de betrokkenheid van DNB bij het Nederlandse slavernijverleden, vanaf de oprichting in 1814 tot aan de afschaffing van de slavernij in 1863. Zo kwam het startkapitaal van de bank voor een deel van ondernemers met directe belangen in de plantageslavernij. Van de kleine groep van zestien hoofdinvesteerders en bestuurders hadden er maar vijf geen "directe intensieve betrokkenheid bij slavernij".
Twee van de zestien investeerders zijn in Suriname geboren als kinderen van plantage-eigenaren. Dat is volgens de onderzoekers "illustratief voor de nabijheid van slavernij in deze groep". "Meer dan hun tijdgenoten", waren vooraanstaande DNB'ers "persoonlijk, bestuurlijk en politiek betrokken bij koloniale slavernij", concluderen zij. Sommige bestuurders waren direct betrokken bij het management van plantages.
Een aantal van hen verdedigde ook de politieke belangen van slaveneigenaren. Zo waren ze betrokken bij de totstandkoming van de wetgeving waarmee de slavernij werd afgeschaft. Slaveneigenaren kregen na de Nederlandse afschaffing van de slavernij een compensatie. "Die wetgeving was voordelig voor de slaveneigenaren, mede door de bijdrage van vooraanstaande DNB’ers", aldus het onderzoek. Van de zes DNB-bestuurders kregen er drie een tegemoetkoming na het afschaffen van de slavernij, waaronder de president.
Handelshuizen
Na de oprichting was DNB indirect betrokken bij de Nederlandse koloniale slavernij. Zo werd er geen onderscheid gemaakt tussen klanten die wel of niet betrokken waren bij slavernij. De bank verleende ook diensten aan handelshuizen die bij slavernij betrokken waren. Die beleenden goederen aan DNB die door middel van slavenarbeid waren gemaakt. Bijna 30 procent van de goederen die bij DNB werden beleend, waren door tot slaaf gemaakten geproduceerd.
In het dagelijkse betalingsverkeer ondersteunde DNB het ministerie van Koloniën. Daardoor had de bank een belangrijke rol in het uitbetalen van compensatie aan slaveneigenaren. Het dagelijkse slavernijgerelateerde financiële verkeer in de koloniën verliep niet via DNB, omdat de bank lange tijd geen vestigingen heeft geopend buiten Amsterdam.
De onderzoekers wijzen er wel op dat DNB in de negentiende eeuw nog niet de grote centrale bank en toezichthouder is van nu. Ook was slavernij nog niet bij wet verboden en was de verhouding tussen het parlement en het staatshoofd anders. "Ook opvattingen over oneigenlijke vormen van belangenverstrengeling verschillen van wat wij nu gewend zijn", stellen ze. Koning Willem I en de Nederlandse regering waren vanaf het begin ook investeerders van DNB, maar zijn niet gerekend tot de groep van zestien hoofdinvesteerders.
Meer uit Financieel
AMSTERDAM (ANP) - Een groeiende groep Nederlanders heeft meer dan 3000 euro aan spaargeld achter de hand. Toch heeft een deel van de mensen nog steeds minder dan 500 euro op de spaarrekening en maakt nog steeds ongeveer de helft zich weleens zorgen over de hoogte van hun buffer. Dat zegt ING op basis van een onderzoek onder meer dan duizend Nederlanders.
4 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - Een groeiende groep Nederlanders heeft meer dan 3000 euro aan spaargeld achter de hand. Toch heeft een deel van de mensen nog steeds minder dan 500 euro op de spaarrekening en maakt nog steeds ongeveer de helft zich weleens zorgen over de hoogte van hun buffer. Dat zegt ING op basis van een onderzoek onder meer dan duizend Nederlanders.
5 uur geleden
NEW YORK (ANP) - De Amerikaanse effectenmarkten begonnen december met dalende koersen. De beurshandel kwam vooral onder druk te staan door een verdere scherpe daling van de bitcoin (min 6 procent) en andere cryptomunten. Ook namen beleggers weinig risico's voorafgaand aan een toespraak die de Amerikaanse centralebankpresident Jerome Powell na het slot van de beurzen houdt.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederland is niet langer betrokken bij de financiering van een omstreden lng-project in Mozambique. Staatsbedrijf Atradius DSB stond via een zogenoemde exportkredietverzekering deels garant voor een lening die voor dit project was afgesloten, maar projectleider Total heeft laten weten dat dit niet meer nodig is. Dat meldt demissionair minister Eelco Heinen (Financiën) aan de Tweede Kamer.
11 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De aandelenbeurzen in Europa zijn maandag overwegend lager gesloten. De dalende prijs van cryptomunten als de bitcoin en een mogelijke renteverhoging door de Bank of Japan drukten de stemming. De AEX-index eindigde wel met een plus.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - FNV heeft "geen goed woord over" voor het besluit dat het UWV langer mag doen over WIA-beoordelingen. De verwachting is dat de uitvoeringsinstantie hiermee minder boetes hoeft te betalen aan cliënten die te lang op een beoordeling moeten wachten. Volgens de vakbond wordt met dit besluit de rekening van de lange wachttijden neergelegd bij mensen die ziek zijn.
11 uur geleden
LUXEMBURG (ANP/BLOOMBERG) - Mediabedrijf RTL heeft plannen om tussen de 800 en 1000 banen te schrappen in Duitsland. Dat meldde het Duitse zakenblad WirtschaftsWoche, zonder bronnen te noemen. De Duitse tak bestaat uit onder meer de zender Vox, het nieuwskanaal n-tv en de streamingdienst RTL+.
12 uur geleden