Startkapitaal DNB kwam van ondernemers met belangen in slavernij
AMSTERDAM (ANP) - De Nederlandsche Bank (DNB) was op verschillende manieren betrokken bij slavernij. Dat is de conclusie van het onderzoek 'Dienstbaar aan de keten?' van de Universiteit Leiden naar de betrokkenheid van DNB bij het Nederlandse slavernijverleden, vanaf de oprichting in 1814 tot aan de afschaffing van de slavernij in 1863. Zo kwam het startkapitaal van de bank voor een deel van ondernemers met directe belangen in de plantageslavernij. Van de kleine groep van zestien hoofdinvesteerders en bestuurders hadden er maar vijf geen "directe intensieve betrokkenheid bij slavernij".
Twee van de zestien investeerders zijn in Suriname geboren als kinderen van plantage-eigenaren. Dat is volgens de onderzoekers "illustratief voor de nabijheid van slavernij in deze groep". "Meer dan hun tijdgenoten", waren vooraanstaande DNB'ers "persoonlijk, bestuurlijk en politiek betrokken bij koloniale slavernij", concluderen zij. Sommige bestuurders waren direct betrokken bij het management van plantages.
Een aantal van hen verdedigde ook de politieke belangen van slaveneigenaren. Zo waren ze betrokken bij de totstandkoming van de wetgeving waarmee de slavernij werd afgeschaft. Slaveneigenaren kregen na de Nederlandse afschaffing van de slavernij een compensatie. "Die wetgeving was voordelig voor de slaveneigenaren, mede door de bijdrage van vooraanstaande DNB’ers", aldus het onderzoek. Van de zes DNB-bestuurders kregen er drie een tegemoetkoming na het afschaffen van de slavernij, waaronder de president.
Handelshuizen
Na de oprichting was DNB indirect betrokken bij de Nederlandse koloniale slavernij. Zo werd er geen onderscheid gemaakt tussen klanten die wel of niet betrokken waren bij slavernij. De bank verleende ook diensten aan handelshuizen die bij slavernij betrokken waren. Die beleenden goederen aan DNB die door middel van slavenarbeid waren gemaakt. Bijna 30 procent van de goederen die bij DNB werden beleend, waren door tot slaaf gemaakten geproduceerd.
In het dagelijkse betalingsverkeer ondersteunde DNB het ministerie van Koloniën. Daardoor had de bank een belangrijke rol in het uitbetalen van compensatie aan slaveneigenaren. Het dagelijkse slavernijgerelateerde financiële verkeer in de koloniën verliep niet via DNB, omdat de bank lange tijd geen vestigingen heeft geopend buiten Amsterdam.
De onderzoekers wijzen er wel op dat DNB in de negentiende eeuw nog niet de grote centrale bank en toezichthouder is van nu. Ook was slavernij nog niet bij wet verboden en was de verhouding tussen het parlement en het staatshoofd anders. "Ook opvattingen over oneigenlijke vormen van belangenverstrengeling verschillen van wat wij nu gewend zijn", stellen ze. Koning Willem I en de Nederlandse regering waren vanaf het begin ook investeerders van DNB, maar zijn niet gerekend tot de groep van zestien hoofdinvesteerders.
Meer uit Financieel
SEOUL (ANP) - Zuid-Korea "zal niet terugvechten" tegen de Amerikaanse importheffingen. Dat zegt premier en waarnemend president Han Duck-soo in een interview met de Britse zakenkrant Financial Times. Volgens Han heeft het land namelijk veel te danken aan de Verenigde Staten. "De rol van de VS was enorm in het maken van Korea tot wat het nu is."
4 uur geleden
TOKIO (ANP/BLOOMBERG) - Japan overweegt de veiligheidscriteria voor auto's te herzien om zo tot een handelsakkoord met de Verenigde Staten te komen. Dat heeft de Japanse zakenkrant Nikkei zondag gemeld. Amerikaanse autofabrikanten klagen al langer dat de strenge veiligheidsnormen de toegang tot de Japanse markt bemoeilijken.
6 uur geleden
NEW YORK (ANP/RTR) - Vrachtwagenfabrikant Volvo Group schrapt in de Verenigde Staten tot 800 banen door de onzekerheid die importheffingen van de Amerikaanse president Donald Trump hebben veroorzaakt. Wegvervoerders bestellen minder trucks omdat ze niet precies weten hoe het Amerikaanse handelsbeleid voor hen uitpakt, zegt een woordvoerder van de Noord-Amerikaanse tak van Volvo.
1 dag geleden
BERLIJN (ANP/DPA) - De Duitse zusterpartijen CDU en CSU willen zo snel mogelijk ingrijpen bij Deutsche Bahn. De Duitse spoorwegmaatschappij kampt de laatste jaren met veel vertragingen. Volgens de twee conservatieve partijen, die binnenkort in de regering stappen, zijn onder andere veranderingen aan de top van het staatsspoorbedrijf nodig.
1 dag geleden
BRUSSEL (ANP) - De Belgische oud-zakenman en kunstverzamelaar Guy Ullens is op 90-jarige leeftijd overleden, meldt de krant La Libre. Ullens werd eind jaren tachtig rijk met de verkoop van suikerbedrijf Tiense Suiker. Hij richtte zich na zijn pensioen in 2000 op liefdadigheid en het verzamelen van hedendaagse kunst. Ullens kwam twee jaar geleden ook in het nieuws toen zijn zoon zijn vrouw voor zijn ogen doodschoot.
1 dag geleden
BEIJING (ANP/BLOOMBERG/RTR) - Chinese scheepvaartbedrijven zeggen dat de heffing die de Verenigde Staten in rekening willen brengen bij Chinese schepen in Amerikaanse havens gebaseerd is op "onwaarheden en vooroordelen". De Chinese redersvereniging CSA klaagt op haar WeChat-kanaal bovendien dat de maatregel een oneerlijk onderscheid maakt.
1 dag geleden
ROME (ANP/RTR) - De Italiaanse regering geeft de bank UniCredit toestemming om rivaal Banco BPM over te nemen, maar stelt daar wel voorwaarden aan. Het kabinet van premier Giorgia Meloni heeft volgens Italiaanse regels de mogelijkheid om overnames te blokkeren in sectoren die strategisch zijn, waaronder de bankensector.
1 dag geleden