
Standbeeld Hans Lipperhey in kruidentuin Abdij Middelburg
MIDDELBURG – Wie met Hans Lipperhey op de foto wil kan naar de kruidentuin van het Abdij. Daar zit de lenzenslijper op een bankje en test zijn eerste verrekijker. Het bronzen beeld is een eerbetoon aan de ware ontdekker van de telescoop. “Het was niet Zacharias Jansen, en ook niet Galileo Galileï. Het was Hans Lipperhey die de telescoop ontdekte,” zegt Rijk-Jan Koppejan, voorzitter van Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen.
DOOR MARIELJA TEN BRUGGENCATE
Wie op de hoogte is van de wereld van de astronomie zag op donderdag 29 juli bekende personen over het Abdijplein lopen. Zo kwam Prof. Dr. Heine Falcke naar Middelburg om het beeld van Hans Lipperhey te onthullen. Falcke is verbonden aan de Radboud Universiteit van Nijmegen en haalde in 2019 de wereldpers vanwege de opmerkelijke foto van een zwart gat. Professor Falcke is net als Lipperhey een prominent persoon in de ontwikkeling van de astronomie. Waar Lipperhey aan het begin van de tijdlijn stond en een wereld zichtbaar maakte die nog niet gekend was, doet Falcke dat in deze tijd. Met de modernste telescopen heeft hij met zijn team een zwart gat in beeld kunnen brengen. “Ik vind het een eer om hier te mogen zijn, want deze sterrenwacht maakt mensen enthousiast voor astronomie en de ontstaansgeschiedenis van het heelal.”
Onduidelijk
Lange tijd was onduidelijk wie de ontdekker van de verrekijker was. Geschiedenisdeskundige Albert van Helden, ook aanwezig bij de onthulling, toonde in 1977 al aan dat het Lipperhey geweest moest zijn. Hij onderzocht oude octrooi aanvragen en ontdekte dat de lenzenslijper uit Middelburg in 1608 met zijn ontdekking naar Prins Maurits ging. Die liet Lipperhey het instrument tonen in bijzijn van prominenten uit heel Europa. Dat was niet zo slim, want daarmee gaf de prins zijn voordeel in de tachtigjarige oorlog weg, maar voor de ontwikkeling van de verrekijker was het geweldig. In de jaren erna werden in heel Europa verrekijkers gemaakt en de astronomie begon aan een evolutie. “Het was een oerknal,” zegt astronoom Falcke, “maar Prins Maurits herkende het niet en Lipperhey kreeg niet de erkenning die hij verdiende.”
Ere wie ere toekomt met #Lipperfie
In 2008 besteedde de Zeeuwse sterrenwacht veel aandacht aan het vierhonderdjarig bestaan van de telescoop, het instrument dat vele ontdekkingen mogelijk maakte. Toen ontstond de wens om een standbeeld voor Lipperhey te realiseren. Door omstandigheden, waaronder de verhuizing van de sterrenwacht, heeft het lange tijd geduurd voordat het plan uitgevoerd kon worden. Met een financiële bijdrage van verschillende partijen en een crowdfundingsactie heeft de sterrenwacht eerder dit jaar de opdracht aan kunstenaar Joop van Nugteren kunnen gegeven. “Aan de hand van een gravure ben ik een ontwerp gaan maken,” vertelt Van Nugteren uit Burgh-Haamstede. “Omdat Lipperhey een ambachtsman was en geen edelman zijn er weinig afbeeldingen van hem gemaakt. Ik heb onderzoek gedaan naar de kleding en de lengte van de mensen in de 17e eeuw.” Wie naast Lipperhey plaats neemt op de bank wil wellicht een selfie maken. Met #Lipperfie kan de erkenning voor de ontdekking wereldkundig gemaakt worden.
Documentaire
Wetenschapsjournalist Diederik Jekel zal ook zijn steentje bijdrage met een documentaire over wetenschappers, die hij in 2022 uit zal brengen. Nieuwsgierig als hij is nam hij plaats naast Lipperhey en sprak hij met de aanwezigen. Falcke: “Het wordt tijd dat de wereld weet dat Lipperhey aan de wieg van de telescoop stond en met de totstandkoming van dit beeld heeft de Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen geschiedenis geschreven, zoals het geschreven had moeten worden.”
Meer uit Middelburg
MIDDELBURG/DOMBURG - De MONO-handhavingsactie van de politie heeft in de eerste helft van 2025 wederom de urgentie van het probleem van afleiding achter het stuur aangetoond. 'Tijdens 10 intensieve controledagen zijn 1.603 processen-verbaal opgemaakt, waarvan 1.312 voor het vasthouden van een telefoon tijdens het rijden', meldt de politie donderdag. 'Deze cijfers laten opnieuw zien dat afleiding in het verkeer een reëel gevaar vormt voor de verkeersveiligheid.'
1 uur geledenVEERE - Ben je gek op klassieke zeilschepen, zeilwedstrijden en een gezellige nautische sfeer? Kom dan naar Veere voor de 30e editie van de Hendrik Willem van Loon Hardzeildag op het Veerse Meer. Dit unieke maritieme evenement wordt op zaterdag 19 juli georganiseerd door de Stichting Behoud Hoogaars. Traditiegetrouw wordt de hardzeildag voorafgegaan door de aanbrengtocht op vrijdag 18 juli.
2 uur geledenDOMBURG - Wethouder René de Visser is gaan kijken bij de oogstactiviteiten in zijn agrarische gemeente Veere.
7 uur geledenMIDDELBURG - Koos Schouwenaar is op 78-jarige leeftijd overleden. De VVD'er was van 2002 tot en met 2012 burgemeester van de gemeente Middelburg. 'Hij diende zijn stad niet alleen als bestuurder, maar ook als mens tussen de mensen', schrijft de gemeente Middelburg woensdag op haar website.
1 dag geledenMIDDELBURG - Dinsdag (15 juli) zijn om 10.00 uur op last van de burgemeester van de gemeente Middelburg twee woningen, aan de Veldmaarschalk Montgomerylaan 17 en 25 in Middelburg, voor drie maanden gesloten. 'Op 10 juni trof de politie in deze woningen een hennepplantage aan', brengt de gemeente Middelburg dinsdag naar buiten.
2 dagen geledenMIDDELBURG - Een bestuurder van een personenauto is dinsdagmiddag met de schrik vrijgekomen bij een eenzijdig ongeval op de afrit van de snelweg A58 ter hoogte van Middelburg. Zijn auto belandde in een greppel.
2 dagen geledenKOUDEKERKE - Twee personenauto's zijn dinsdagmorgen beschadigd geraakt bij een botsing op de rotonde van de Rondweg (N288) bij Koudekerke. Van letsel bleek geen sprake.
2 dagen geleden