Rutte: geloven in complottheorieën is ook gewoon een keuze
DEN HAAG (ANP) - Het is "uiteindelijk ook een keuze" van iemand om in een complottheorie te geloven. Dat zegt premier Mark Rutte in reactie op het nieuws dat ruim een op de vijf Nederlanders bijvoorbeeld gelooft dat een kleine groep mensen in het geheim belangrijke besluiten neemt in de wereldpolitiek. Dat is "veel" zegt Rutte, maar het kabinet speelt volgens hem een bescheiden rol in het tegengaan van de populariteit van complottheorieën. "Ik zou niet weten wat we nog meer moeten doen."
17 procent van de ondervraagde Nederlanders zegt in de European Social Survey het eens te zijn met de stelling dat groepen wetenschappers bewijsmateriaal "verdraaien, verzinnen of verzwijgen" om de bevolking te misleiden. In sommige andere Europese landen ligt het percentage mensen dat gevoelig is voor complottheorieën nog een stuk hoger. Toch zijn er in Nederland ook zorgen over de populariteit van deze theorieën. "De verspreiding en normalisering van dergelijke theorieën kan aanleiding vormen voor het plegen van extremistische en zelfs terroristische handelingen", schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in het jongste dreigingsbeeld.
Een complottheorie beschrijft vaak een samenzwering die achter de schermen plaatsvindt. Meestal slaan de theorieën op een geheime elite, die feiten verdraait of verzwijgt om een eigen doel te behalen. Rutte geeft desgevraagd aan dat de coronacrisis mogelijk een aanjager is geweest van complottheorieën. Het is volgens hem relevant om te achterhalen hoe de populariteit is te verklaren.
Samenzwering
Wel vraagt Rutte zich af in hoeverre de cijfers overeenkomen met de realiteit. Hij denkt dat er een verschil zit tussen het antwoord op een vraag over een samenzwering en "wat mensen, zonder dat ze het soms zelf weten, diep van binnen voelen en ervaren". Het is volgens hem "een beetje oppassen" met conclusies naar aanleiding van de cijfers.
Hoewel hij zich zorgen maakt over het geloof van sommigen in deze "onzin", wil Rutte "niet krampachtig gaan smeken van: oh geloof ze niet. Daar voel ik me ook iets te goed voor". Het is ook niet een taak van alleen het kabinet om de theorieën te bestrijden, meent de premier. "Het enige wat je kan doen als overheid is zo duidelijk mogelijk communiceren." Maar in een vrije samenleving is het volgens hem iemands eigen keuze om "daar wel of niet in te geloven", zei Rutte meermaals tijdens zijn persconferentie vrijdag na de ministerraad.
Volgende week reist de premier af naar Davos voor het World Economic Forum, dat centraal staat in een belangrijke complottheorie. Dat maakt het bezoek aan het Zwitserse Davos voor hem niet anders, aldus Rutte.
Meer uit Politiek
BREMEN (ANP) - Het demissionaire kabinet heeft besloten extra geld in de ruimtevaart te steken. De bijdrage voor de komende drie jaar gaat omhoog naar 453 miljoen euro. Dat is ruim 100 miljoen euro meer dan in oktober was aangekondigd. Het extra geld moet voorkomen dat ESTEC, een belangrijk testcentrum voor satellieten in Noordwijk, wordt overgeplaatst naar een ander land dat meer geld aan ruimtevaart uitgeeft.
24 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - GroenLinks-PvdA wil dat het demissionaire kabinet 2 miljard euro extra vrijmaakt om een gat in de militaire hulp aan Oekraïne voor volgend jaar te dichten. In 2026 krijgt de regering in Kyiv 3,5 miljard euro steun, maar daar is dit jaar al 2 miljard van uitgegeven. Dat gat moet worden aangevuld, zegt fractieleider Jesse Klaver. Zijn partij dient donderdag bij een debat over Oekraïne een voorstel in om het ontstane tekort aan te vullen. D66 en CDA hebben al laten weten de motie te steunen.
1 uur geleden
UTRECHT (ANP) - Een nieuw kabinet moet geen eigen bijdrage invoeren voor de jeugdzorg, zeggen meerdere organisaties rond de zorg. De inmiddels gevallen coalitie had wel voorgesteld om cliënten te laten meebetalen. De Tweede Kamer wees dat plan in oktober af, maar demissionair zorgstaatssecretaris Judith Tielen wil toch doorgaan met voorbereidingen.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en het CDA stoppen nu met het binnenhalen van nog meer experts en beginnen met het schrijven van een conceptdocument. Dit document moet aantrekkelijk genoeg zijn voor andere partijen om mee te willen doen aan een nieuwe regering. Dat vertelden partijleiders Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) voorafgaand aan een nieuwe ontmoeting met informateur Sybrand Buma (CDA).
6 uur geleden
PARAMARIBO (ANP) - Een verplicht kleiner Oekraïens leger betekent niet dat Oekraïnes bondgenoten een grotere beschermingsmacht moeten leveren, zegt premier Dick Schoof. Die twee onderdelen van een mogelijk toekomstig vredesakkoord staan volgens Schoof los van elkaar.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het is de "ambitie" van formateur Sybrand Buma (CDA) om zijn opvolger een "richting" mee te geven welke partijen samen een coalitie kunnen vormen. De formateur zei na een nieuwe formatiedag, waarin D66 en CDA opnieuw spraken met financiële en economische experts, dat dit onder meer door de blokkade van de VVD in de richting van GroenLinks-PvdA ingewikkeld is.
23 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer gaat met demissionair woonminister Mona Keijzer in debat over versoepelingen in huurregels die zij wil doorvoeren. De vorige Kamer had de BBB-minister met een motie gevraagd haar plannen te schrappen, maar de minister wil er toch mee door en vroeg om een gesprek. Nu de Kamer op haar verzoek is ingegaan, lijkt toch weer een opening te ontstaan voor de kabinetsplannen.
23 uur geleden