Rutte: geloven in complottheorieën is ook gewoon een keuze
DEN HAAG (ANP) - Het is "uiteindelijk ook een keuze" van iemand om in een complottheorie te geloven. Dat zegt premier Mark Rutte in reactie op het nieuws dat ruim een op de vijf Nederlanders bijvoorbeeld gelooft dat een kleine groep mensen in het geheim belangrijke besluiten neemt in de wereldpolitiek. Dat is "veel" zegt Rutte, maar het kabinet speelt volgens hem een bescheiden rol in het tegengaan van de populariteit van complottheorieën. "Ik zou niet weten wat we nog meer moeten doen."
17 procent van de ondervraagde Nederlanders zegt in de European Social Survey het eens te zijn met de stelling dat groepen wetenschappers bewijsmateriaal "verdraaien, verzinnen of verzwijgen" om de bevolking te misleiden. In sommige andere Europese landen ligt het percentage mensen dat gevoelig is voor complottheorieën nog een stuk hoger. Toch zijn er in Nederland ook zorgen over de populariteit van deze theorieën. "De verspreiding en normalisering van dergelijke theorieën kan aanleiding vormen voor het plegen van extremistische en zelfs terroristische handelingen", schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in het jongste dreigingsbeeld.
Een complottheorie beschrijft vaak een samenzwering die achter de schermen plaatsvindt. Meestal slaan de theorieën op een geheime elite, die feiten verdraait of verzwijgt om een eigen doel te behalen. Rutte geeft desgevraagd aan dat de coronacrisis mogelijk een aanjager is geweest van complottheorieën. Het is volgens hem relevant om te achterhalen hoe de populariteit is te verklaren.
Samenzwering
Wel vraagt Rutte zich af in hoeverre de cijfers overeenkomen met de realiteit. Hij denkt dat er een verschil zit tussen het antwoord op een vraag over een samenzwering en "wat mensen, zonder dat ze het soms zelf weten, diep van binnen voelen en ervaren". Het is volgens hem "een beetje oppassen" met conclusies naar aanleiding van de cijfers.
Hoewel hij zich zorgen maakt over het geloof van sommigen in deze "onzin", wil Rutte "niet krampachtig gaan smeken van: oh geloof ze niet. Daar voel ik me ook iets te goed voor". Het is ook niet een taak van alleen het kabinet om de theorieën te bestrijden, meent de premier. "Het enige wat je kan doen als overheid is zo duidelijk mogelijk communiceren." Maar in een vrije samenleving is het volgens hem iemands eigen keuze om "daar wel of niet in te geloven", zei Rutte meermaals tijdens zijn persconferentie vrijdag na de ministerraad.
Volgende week reist de premier af naar Davos voor het World Economic Forum, dat centraal staat in een belangrijke complottheorie. Dat maakt het bezoek aan het Zwitserse Davos voor hem niet anders, aldus Rutte.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De leiders van de formerende partijen D66 en CDA zijn donderdag in gesprek gegaan met VVD-leider Dilan Yeşilgöz over de uitspraken van voormalig informateur Hans Wijers (D66), bevestigen bronnen na berichtgeving van De Telegraaf. Yeşilgöz sprak het woensdag zelf al uit met Wijers.
9 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Bedrijven met minder dan 250 werknemers hoeven vanaf 2027 niet meer de CO2-uitstoot bij te houden die wordt veroorzaakt door zakelijke reizen en woon-werkverkeer. Dat schrijft demissionair staatssecretaris Thierry Aartsen (Infrastructuur, VVD) donderdag aan de Kamer.
36 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Na ruim een jaar voorbereiding hebben het ministerie van Landbouw en Natuur (LVVN) en de provincies het Landelijk Informatiepunt Wolven geopend. Hier kan iedereen terecht met "vragen en zorgen" over wolven. Het informatiepunt, beheerd door de provinciale uitvoeringsorganisatie BIJ12, is te bereiken via een website en een telefoonnummer.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer lijkt het niet eens te worden over een alternatief voor de lastenverzwaring waarmee beleggers en spaarders volgend jaar worden geconfronteerd. Partijen hebben uiteenlopende oplossingen aangedragen, maar daar kan er vooralsnog geen van op voldoende draagvlak rekenen.
1 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Alexandra van Huffelen, bestuursvoorzitter van de Radboud Universiteit, vindt dat demissionair onderwijsminister Gouke Moes te ver ging toen hij uitspraken deed over een inmiddels vertrokken docent.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - PVV-leider Geert Wilders wordt de tweede plaatsvervanger van de nieuw verkozen Tweede Kamervoorzitter Thom van Campen. Dat maakte Van Campen eerder donderdag bekend, voorafgaand aan een debat. Van Campen wordt in eerste instantie vervangen door Wieke Paulusma (D66), maar als ook zij niet kan, neemt Wilders de voorzittershamer over in de plenaire zaal.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Woonminister Mona Keijzer wil nog steeds versoepelingen doorvoeren in regels over verhuur, ondanks een aangenomen Kamermotie die haar vroeg zulke versoepelingen per direct in te trekken. De demissionaire BBB-minister vraagt de Tweede Kamer in een brief om met haar in gesprek te gaan.
5 uur geleden