Rutte: geloven in complottheorieën is ook gewoon een keuze
DEN HAAG (ANP) - Het is "uiteindelijk ook een keuze" van iemand om in een complottheorie te geloven. Dat zegt premier Mark Rutte in reactie op het nieuws dat ruim een op de vijf Nederlanders bijvoorbeeld gelooft dat een kleine groep mensen in het geheim belangrijke besluiten neemt in de wereldpolitiek. Dat is "veel" zegt Rutte, maar het kabinet speelt volgens hem een bescheiden rol in het tegengaan van de populariteit van complottheorieën. "Ik zou niet weten wat we nog meer moeten doen."
17 procent van de ondervraagde Nederlanders zegt in de European Social Survey het eens te zijn met de stelling dat groepen wetenschappers bewijsmateriaal "verdraaien, verzinnen of verzwijgen" om de bevolking te misleiden. In sommige andere Europese landen ligt het percentage mensen dat gevoelig is voor complottheorieën nog een stuk hoger. Toch zijn er in Nederland ook zorgen over de populariteit van deze theorieën. "De verspreiding en normalisering van dergelijke theorieën kan aanleiding vormen voor het plegen van extremistische en zelfs terroristische handelingen", schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in het jongste dreigingsbeeld.
Een complottheorie beschrijft vaak een samenzwering die achter de schermen plaatsvindt. Meestal slaan de theorieën op een geheime elite, die feiten verdraait of verzwijgt om een eigen doel te behalen. Rutte geeft desgevraagd aan dat de coronacrisis mogelijk een aanjager is geweest van complottheorieën. Het is volgens hem relevant om te achterhalen hoe de populariteit is te verklaren.
Samenzwering
Wel vraagt Rutte zich af in hoeverre de cijfers overeenkomen met de realiteit. Hij denkt dat er een verschil zit tussen het antwoord op een vraag over een samenzwering en "wat mensen, zonder dat ze het soms zelf weten, diep van binnen voelen en ervaren". Het is volgens hem "een beetje oppassen" met conclusies naar aanleiding van de cijfers.
Hoewel hij zich zorgen maakt over het geloof van sommigen in deze "onzin", wil Rutte "niet krampachtig gaan smeken van: oh geloof ze niet. Daar voel ik me ook iets te goed voor". Het is ook niet een taak van alleen het kabinet om de theorieën te bestrijden, meent de premier. "Het enige wat je kan doen als overheid is zo duidelijk mogelijk communiceren." Maar in een vrije samenleving is het volgens hem iemands eigen keuze om "daar wel of niet in te geloven", zei Rutte meermaals tijdens zijn persconferentie vrijdag na de ministerraad.
Volgende week reist de premier af naar Davos voor het World Economic Forum, dat centraal staat in een belangrijke complottheorie. Dat maakt het bezoek aan het Zwitserse Davos voor hem niet anders, aldus Rutte.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - D66, VVD en CDA moeten 30 januari ook een akkoord hebben over financiën. Dat heeft informateur Rianne Letschert gezegd nadat ze zondagavond en maandag gesprekken heeft begeleid tussen de drie partijen op landgoed De Zwaluwenberg.
15 uur geleden
HILVERSUM (ANP) - Het vertrouwen tussen de partijleiders van D66, VVD en CDA is volgens henzelf gegroeid met hun overleg op landgoed De Zwaluwenberg. Dat benadrukten ze alle drie toen ze na een overleg met overnachting naar buiten kwamen. Over wat er inhoudelijk is besproken, wilden ze niets kwijt.
15 uur geleden
SCHIPHOL (ANP) - Premier Dick Schoof is "positief gestemd" over de onderhandelingen tussen Oekraïne en de Verenigde Staten over een einde aan de oorlog, waarbij hij maandagavond aanschuift. Hij hoort dat de besprekingen goed verlopen "en ik hoop dat we dat vanavond ook met elkaar kunnen afronden", zei Schoof voor vertrek naar Berlijn.
16 uur geleden
TER APEL (ANP) - Bij haar werkbezoek aan Ter Apel heeft demissionair asielminister Mona Keijzer (BBB) ondernemers en lokale politici beloften gedaan om problemen aan te pakken rond het asielopvangcentrum. Burgemeester Jaap Velema en wethouder Giny Luth van de gemeente Westerwolde zagen 'Den Haag' de laatste jaren vaker wat beloven, maar de asielproblemen niet opgelost. "'Vertrouwen' heb ik al jaren in de ijskast gezet", aldus Velema, sinds zeven jaar burgemeester. "Je kan wel een toezegging doen; de uitdaging is het ook waar te maken", zegt Luth, al elf jaar wethouder.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het is "ondenkbaar" dat het Openbaar Ministerie mensen gaat vervolgen die ongedocumenteerden helpen. Dat heeft demissionair migratieminister David van Weel (VVD) gezegd in een debat met de Tweede Kamer. Hij sprak daarmee zorgen tegen dat niet alleen uitgeprocedeerde vreemdelingen, maar ook andere mensen met justitie te maken krijgen als illegaliteit strafbaar wordt.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer wil dat het kabinet de verruiming van de transgenderwet opnieuw indient. Een motie met dat verzoek van GroenLinks-PvdA-Kamerlid Marjolein Moorman krijgt steun van een meerderheid, meldt haar partij.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Raad van State ziet weinig in een voorstel vanuit de Tweede Kamer om etnisch profileren te verbieden. Discriminatie is al verboden, en dit door D66 en NSC ingebrachte initiatiefwetsvoorstel maakt de regels er niet beter of duidelijker op, schrijft de belangrijkste raadgever van kabinet en Kamer op het gebied van wetgeving in een advies.
22 uur geleden