Rutte: geloven in complottheorieën is ook gewoon een keuze
DEN HAAG (ANP) - Het is "uiteindelijk ook een keuze" van iemand om in een complottheorie te geloven. Dat zegt premier Mark Rutte in reactie op het nieuws dat ruim een op de vijf Nederlanders bijvoorbeeld gelooft dat een kleine groep mensen in het geheim belangrijke besluiten neemt in de wereldpolitiek. Dat is "veel" zegt Rutte, maar het kabinet speelt volgens hem een bescheiden rol in het tegengaan van de populariteit van complottheorieën. "Ik zou niet weten wat we nog meer moeten doen."
17 procent van de ondervraagde Nederlanders zegt in de European Social Survey het eens te zijn met de stelling dat groepen wetenschappers bewijsmateriaal "verdraaien, verzinnen of verzwijgen" om de bevolking te misleiden. In sommige andere Europese landen ligt het percentage mensen dat gevoelig is voor complottheorieën nog een stuk hoger. Toch zijn er in Nederland ook zorgen over de populariteit van deze theorieën. "De verspreiding en normalisering van dergelijke theorieën kan aanleiding vormen voor het plegen van extremistische en zelfs terroristische handelingen", schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in het jongste dreigingsbeeld.
Een complottheorie beschrijft vaak een samenzwering die achter de schermen plaatsvindt. Meestal slaan de theorieën op een geheime elite, die feiten verdraait of verzwijgt om een eigen doel te behalen. Rutte geeft desgevraagd aan dat de coronacrisis mogelijk een aanjager is geweest van complottheorieën. Het is volgens hem relevant om te achterhalen hoe de populariteit is te verklaren.
Samenzwering
Wel vraagt Rutte zich af in hoeverre de cijfers overeenkomen met de realiteit. Hij denkt dat er een verschil zit tussen het antwoord op een vraag over een samenzwering en "wat mensen, zonder dat ze het soms zelf weten, diep van binnen voelen en ervaren". Het is volgens hem "een beetje oppassen" met conclusies naar aanleiding van de cijfers.
Hoewel hij zich zorgen maakt over het geloof van sommigen in deze "onzin", wil Rutte "niet krampachtig gaan smeken van: oh geloof ze niet. Daar voel ik me ook iets te goed voor". Het is ook niet een taak van alleen het kabinet om de theorieën te bestrijden, meent de premier. "Het enige wat je kan doen als overheid is zo duidelijk mogelijk communiceren." Maar in een vrije samenleving is het volgens hem iemands eigen keuze om "daar wel of niet in te geloven", zei Rutte meermaals tijdens zijn persconferentie vrijdag na de ministerraad.
Volgende week reist de premier af naar Davos voor het World Economic Forum, dat centraal staat in een belangrijke complottheorie. Dat maakt het bezoek aan het Zwitserse Davos voor hem niet anders, aldus Rutte.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) "doet een dringend beroep op de Tweede Kamer" om donderdag niet in te stemmen met de asielnoodmaatregelenwet. Een stemming over de zogeheten Wet Versterking regie volkshuisvesting moet uitgesteld worden, aldus VNG. Volgens de vereniging bevatten beide wetten amendementen "die juridisch onhoudbaar zijn en onwenselijke gevolgen hebben voor de uitvoering op lokaal niveau", zo wordt gesteld in een verklaring.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Nederland gaat eenzijdig maatregelen nemen tegen Israël als Europa het daar later deze maand niet over eens wordt. Dat zei demissionair minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken, NSC) woensdag in de Tweede Kamer. Hij blijft zich inzetten voor Europese actie omdat die veel effectiever is.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Teun Struycken van Rechtsbescherming (NSC) heeft het voorstel voor een nieuwe transgenderwet ingetrokken, meldt de demissionaire bewindsman in een brief. De wet was nog niet volledig door de Tweede Kamer behandeld. Maar een meerderheid heeft al meerdere keren verzocht om de wet in te trekken, in april voor het laatst. De wet zou het mensen makkelijker hebben gemaakt om het geslacht in een geboorteakte en paspoort te wijzigen.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider Dilan Yeşilgöz vindt dat haar tweet over Douwe Bob niet heeft geholpen om de dialoog te voeren over het recht van Joden om zichzelf te zijn. In een videoboodschap op X blijft ze achter de inhoud van haar eerdere bericht staan: "Is Douwe Bob een Jodenhater? Ik denk het niet. Is het ontkennen van het recht op een Joodse staat en het verketteren van zionisme Jodenhaat? Ja, dat is het wel."
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De PVV stemt donderdag in met beide wetsvoorstellen die het kabinet heeft ingediend om het asielbeleid flink strenger te maken. Dat laat partijleider Geert Wilders weten op X. Hij sprak eerder al steun uit voor de asielnoodmaatregelenwet, maar nu dus ook voor de wet die de invoering van een tweestatusstelsel regelt.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Sophie Hermans heeft niet gesolliciteerd voor een plek op de kieslijst van haar partij VVD bij de komende Kamerverkiezingen eind oktober, bevestigt de partij na berichtgeving van EW. "Dat hoofdstuk is voor mij gesloten", zegt vicepremier en klimaatminister in een interview met het weekblad.
7 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - GroenLinks-PvdA wil sociale huurders compenseren voor het nadeel dat zij ondervinden van de afschaffing van de salderingsregeling voor zonnepanelen. De partij wil daarvoor het geld gebruiken dat vanaf 2027 is gereserveerd voor de herinvoering van rode diesel voor de landbouw.
7 uur geleden