Rutte: geloven in complottheorieën is ook gewoon een keuze
DEN HAAG (ANP) - Het is "uiteindelijk ook een keuze" van iemand om in een complottheorie te geloven. Dat zegt premier Mark Rutte in reactie op het nieuws dat ruim een op de vijf Nederlanders bijvoorbeeld gelooft dat een kleine groep mensen in het geheim belangrijke besluiten neemt in de wereldpolitiek. Dat is "veel" zegt Rutte, maar het kabinet speelt volgens hem een bescheiden rol in het tegengaan van de populariteit van complottheorieën. "Ik zou niet weten wat we nog meer moeten doen."
17 procent van de ondervraagde Nederlanders zegt in de European Social Survey het eens te zijn met de stelling dat groepen wetenschappers bewijsmateriaal "verdraaien, verzinnen of verzwijgen" om de bevolking te misleiden. In sommige andere Europese landen ligt het percentage mensen dat gevoelig is voor complottheorieën nog een stuk hoger. Toch zijn er in Nederland ook zorgen over de populariteit van deze theorieën. "De verspreiding en normalisering van dergelijke theorieën kan aanleiding vormen voor het plegen van extremistische en zelfs terroristische handelingen", schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in het jongste dreigingsbeeld.
Een complottheorie beschrijft vaak een samenzwering die achter de schermen plaatsvindt. Meestal slaan de theorieën op een geheime elite, die feiten verdraait of verzwijgt om een eigen doel te behalen. Rutte geeft desgevraagd aan dat de coronacrisis mogelijk een aanjager is geweest van complottheorieën. Het is volgens hem relevant om te achterhalen hoe de populariteit is te verklaren.
Samenzwering
Wel vraagt Rutte zich af in hoeverre de cijfers overeenkomen met de realiteit. Hij denkt dat er een verschil zit tussen het antwoord op een vraag over een samenzwering en "wat mensen, zonder dat ze het soms zelf weten, diep van binnen voelen en ervaren". Het is volgens hem "een beetje oppassen" met conclusies naar aanleiding van de cijfers.
Hoewel hij zich zorgen maakt over het geloof van sommigen in deze "onzin", wil Rutte "niet krampachtig gaan smeken van: oh geloof ze niet. Daar voel ik me ook iets te goed voor". Het is ook niet een taak van alleen het kabinet om de theorieën te bestrijden, meent de premier. "Het enige wat je kan doen als overheid is zo duidelijk mogelijk communiceren." Maar in een vrije samenleving is het volgens hem iemands eigen keuze om "daar wel of niet in te geloven", zei Rutte meermaals tijdens zijn persconferentie vrijdag na de ministerraad.
Volgende week reist de premier af naar Davos voor het World Economic Forum, dat centraal staat in een belangrijke complottheorie. Dat maakt het bezoek aan het Zwitserse Davos voor hem niet anders, aldus Rutte.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Senator en medeoprichter Niko Koffeman verlaat de Partij voor de Dieren (PvdD). Dat bevestigt een woordvoerder van de partij na een bericht van NRC. Hij blijft aan als partijloos Eerste Kamerlid.
48 minuten geleden
RIYAD (ANP) - Over een half jaar worden de eerste Syriërs gedwongen om terug te gaan naar hun land, verwacht demissionair minister David van Weel (Asiel en Migratie, VVD). Hij wil die terugkeer gaan stimuleren, zei hij dinsdag tegen het ANP tijdens een bezoek aan Saudi-Arabië.
1 uur geleden
ENSCHEDE (ANP) - Caroline van der Plas gaat aangifte doen tegen The Rights Forum vanwege een poster met haar afbeelding en de tekst "Zij koos voor genocide" die de organisatie heeft gedeeld. Dat zei de BBB-leider tegen het ANP na afloop van een gesprek met Tubantia op de Universiteit Twente.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - PVV veert terug in de peiling van EenVandaag en Verian. Als er nu verkiezingen zouden zijn, zou de partij van Geert Wilders opnieuw de grootste zijn met 34 zetels. Oud-coalitiegenoot BBB zakt terug, de peilers verwachten ongeveer 2 zetels, de partij heeft er nu 7 in de Tweede Kamer.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten was sinds begin september het vaakst van alle lijsttrekkers te gast in de landelijke media. Dat blijkt uit een inventarisatie door het ANP. Tot en met maandag verscheen hij 38 keer in onder meer tv-shows, kranten en radioprogramma's.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Nederlandse orde van advocaten (NOvA) heeft telfouten gemaakt in het maandag gepubliceerde rapport waarin de verkiezingsprogramma's zijn doorgelicht op rechtsstatelijkheid door een speciaal daarvoor aangestelde commissie. De beroepsorganisatie heeft dat dinsdagochtend laten weten en heeft daarbij ook een nieuwe versie aangeleverd met aangepaste cijfers.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Strengere regelgeving voor chemische middelen, een verbod op PFAS en veel meer maatregelen om watervervuiling bij de bron aan te pakken. De Unie van Waterschappen vindt dat het volgende kabinet hiervoor moet zorgen om de Europese doelen voor schoon en gezond water te halen. "De kraan van de vervuiling moet dicht", zegt vicevoorzitter Sander Mager.
6 uur geleden