Rutte: geloven in complottheorieën is ook gewoon een keuze
DEN HAAG (ANP) - Het is "uiteindelijk ook een keuze" van iemand om in een complottheorie te geloven. Dat zegt premier Mark Rutte in reactie op het nieuws dat ruim een op de vijf Nederlanders bijvoorbeeld gelooft dat een kleine groep mensen in het geheim belangrijke besluiten neemt in de wereldpolitiek. Dat is "veel" zegt Rutte, maar het kabinet speelt volgens hem een bescheiden rol in het tegengaan van de populariteit van complottheorieën. "Ik zou niet weten wat we nog meer moeten doen."
17 procent van de ondervraagde Nederlanders zegt in de European Social Survey het eens te zijn met de stelling dat groepen wetenschappers bewijsmateriaal "verdraaien, verzinnen of verzwijgen" om de bevolking te misleiden. In sommige andere Europese landen ligt het percentage mensen dat gevoelig is voor complottheorieën nog een stuk hoger. Toch zijn er in Nederland ook zorgen over de populariteit van deze theorieën. "De verspreiding en normalisering van dergelijke theorieën kan aanleiding vormen voor het plegen van extremistische en zelfs terroristische handelingen", schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in het jongste dreigingsbeeld.
Een complottheorie beschrijft vaak een samenzwering die achter de schermen plaatsvindt. Meestal slaan de theorieën op een geheime elite, die feiten verdraait of verzwijgt om een eigen doel te behalen. Rutte geeft desgevraagd aan dat de coronacrisis mogelijk een aanjager is geweest van complottheorieën. Het is volgens hem relevant om te achterhalen hoe de populariteit is te verklaren.
Samenzwering
Wel vraagt Rutte zich af in hoeverre de cijfers overeenkomen met de realiteit. Hij denkt dat er een verschil zit tussen het antwoord op een vraag over een samenzwering en "wat mensen, zonder dat ze het soms zelf weten, diep van binnen voelen en ervaren". Het is volgens hem "een beetje oppassen" met conclusies naar aanleiding van de cijfers.
Hoewel hij zich zorgen maakt over het geloof van sommigen in deze "onzin", wil Rutte "niet krampachtig gaan smeken van: oh geloof ze niet. Daar voel ik me ook iets te goed voor". Het is ook niet een taak van alleen het kabinet om de theorieën te bestrijden, meent de premier. "Het enige wat je kan doen als overheid is zo duidelijk mogelijk communiceren." Maar in een vrije samenleving is het volgens hem iemands eigen keuze om "daar wel of niet in te geloven", zei Rutte meermaals tijdens zijn persconferentie vrijdag na de ministerraad.
Volgende week reist de premier af naar Davos voor het World Economic Forum, dat centraal staat in een belangrijke complottheorie. Dat maakt het bezoek aan het Zwitserse Davos voor hem niet anders, aldus Rutte.
Meer uit Politiek
BEMOWO PISKIE (ANP) - "Het pad van Oekraïne naar de NAVO is onomkeerbaar", benadrukt NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte op de NAVO-basis in het Poolse Bemowo Piskie. De NAVO-topman is daar om de eenheid binnen het militaire bondgenootschap en aan de oostflank van het NAVO-gebied kracht bij te zetten.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet en de NS spreken elkaar tegen over de bodycams die conducteurs krijgen. NS-conducteurs krijgen in januari bodycams, zei demissionair staatssecretaris Thierry Aartsen (Openbaar Vervoer, VVD) in een debat over het spoor. De NS verwacht dat de bodycams eind maart of begin april worden geleverd en dat de eerste conducteurs ze rond de zomer inzetten.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een meerderheid in de Tweede Kamer ziet vaccinaties voor pluimvee als dé oplossing tegen de vogelgriep, maar vreest dat producten van gevaccineerde dieren in het buitenland momenteel nog niet worden geaccepteerd. Tijdens een Kamerdebat roepen het CDA en de VVD demissionair landbouwminister Femke Wiersma (BBB) op ervoor te zorgen dat de handelsbelemmeringen hiervoor worden opgeheven.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten hoopt "ruim" voor 30 januari klaar te zijn met de inhoudelijke gesprekken tussen D66, VVD en CDA over een coalitieakkoord zodat "voldoende tijd" overblijft om te praten met andere partijen over een vorm van samenwerking. Dat zei Jetten donderdag voor aanvang van een nieuwe dag van formatieoverleg.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Een groot deel van de Tweede Kamer maakt zich zorgen over de betaalbaarheid van treinkaartjes. PVV, GroenLinks-PvdA, D66, VVD en ChristenUnie vroegen daar aandacht voor in een debat over het spoor. Maar de oplossingen die ze voorstellen, verschillen.
11 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Demissionair premier Dick Schoof noemt het "belangrijk" dat de handelsdeal die de EU met Mercosur-landen (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay) wil sluiten, rondkomt. Dat zei hij voorafgaand aan de EU-top. De Mercosur-deal staat niet op de agenda voor de top, maar speelt mede vanwege de boerenprotesten in Brussel wel een rol en zal tijdens een diner aan bod komen.
13 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Een akkoord over het gebruiken van bevroren Russische tegoeden voor een lening aan Oekraïne zonder België is "zeer ongewenst", herhaalt demissionair premier Dick Schoof voor het begin van de EU-top. Tijdens de top moet een beslissing vallen over het gebruiken van die bevroren tegoeden, die in België staan. België is fel tegen en eist harde toezeggingen van alle EU-landen over het eventueel terugbetalen van het geld.
13 uur geleden