Rutte: geloven in complottheorieën is ook gewoon een keuze
DEN HAAG (ANP) - Het is "uiteindelijk ook een keuze" van iemand om in een complottheorie te geloven. Dat zegt premier Mark Rutte in reactie op het nieuws dat ruim een op de vijf Nederlanders bijvoorbeeld gelooft dat een kleine groep mensen in het geheim belangrijke besluiten neemt in de wereldpolitiek. Dat is "veel" zegt Rutte, maar het kabinet speelt volgens hem een bescheiden rol in het tegengaan van de populariteit van complottheorieën. "Ik zou niet weten wat we nog meer moeten doen."
17 procent van de ondervraagde Nederlanders zegt in de European Social Survey het eens te zijn met de stelling dat groepen wetenschappers bewijsmateriaal "verdraaien, verzinnen of verzwijgen" om de bevolking te misleiden. In sommige andere Europese landen ligt het percentage mensen dat gevoelig is voor complottheorieën nog een stuk hoger. Toch zijn er in Nederland ook zorgen over de populariteit van deze theorieën. "De verspreiding en normalisering van dergelijke theorieën kan aanleiding vormen voor het plegen van extremistische en zelfs terroristische handelingen", schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in het jongste dreigingsbeeld.
Een complottheorie beschrijft vaak een samenzwering die achter de schermen plaatsvindt. Meestal slaan de theorieën op een geheime elite, die feiten verdraait of verzwijgt om een eigen doel te behalen. Rutte geeft desgevraagd aan dat de coronacrisis mogelijk een aanjager is geweest van complottheorieën. Het is volgens hem relevant om te achterhalen hoe de populariteit is te verklaren.
Samenzwering
Wel vraagt Rutte zich af in hoeverre de cijfers overeenkomen met de realiteit. Hij denkt dat er een verschil zit tussen het antwoord op een vraag over een samenzwering en "wat mensen, zonder dat ze het soms zelf weten, diep van binnen voelen en ervaren". Het is volgens hem "een beetje oppassen" met conclusies naar aanleiding van de cijfers.
Hoewel hij zich zorgen maakt over het geloof van sommigen in deze "onzin", wil Rutte "niet krampachtig gaan smeken van: oh geloof ze niet. Daar voel ik me ook iets te goed voor". Het is ook niet een taak van alleen het kabinet om de theorieën te bestrijden, meent de premier. "Het enige wat je kan doen als overheid is zo duidelijk mogelijk communiceren." Maar in een vrije samenleving is het volgens hem iemands eigen keuze om "daar wel of niet in te geloven", zei Rutte meermaals tijdens zijn persconferentie vrijdag na de ministerraad.
Volgende week reist de premier af naar Davos voor het World Economic Forum, dat centraal staat in een belangrijke complottheorie. Dat maakt het bezoek aan het Zwitserse Davos voor hem niet anders, aldus Rutte.
Meer uit Politiek
APELDOORN (ANP) - De overstap van Eerste Kamerlid Arie Griffioen van BBB naar D66 doet BBB-partijleider Caroline van der Plas pijn. Na afloop van een algemene ledenvergadering in Apeldoorn zei Van der Plas dat ze het moeilijk te begrijpen vindt dat Griffioen overstapt naar D66, een partij die volgens Van der Plas recht tegenover BBB staat.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Eerste Kamerlid Arie Griffioen stapt over van BBB naar D66 uit onvrede over de koers van zijn partij. In een brief aan Eerste Kamervoorzitter Mei Li Vos schrijft hij dat BBB zich "steeds nadrukkelijker" heeft "gepositioneerd aan de rechterzijde van het politieke spectrum" en dat dit hem tot een "diepgaande innerlijke en politieke afweging gebracht" heeft.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Frank Rijkaart (Binnenlandse Zaken, BBB) "walgt" van de bedreigingen die steeds meer lokale bestuurders te verduren krijgen vanwege de komst van azc's. Afgelopen week werden bestuurders en raadsleden van de gemeente Venlo geïntimideerd om de komst van asielopvang. Ook stapte de burgemeester van Terneuzen op, nadat de gemeenteraad na druk van buitenaf toch geen azc meer wilde.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD-vicepremier Sophie Hermans staat niet achter uitlatingen van haar BBB-collega Mona Keijzer over de NOS op X. Keijzer betichtte de publieke omroep daar indirect van het kritiekloos overtikken van Hamas-propaganda. "Ik zou deze tweet niet sturen", zei Hermans daarover voor aanvang van de ministerraad.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten vindt de verwijtende tweets richting de NOS van minister en vicepremier Mona Keijzer (BBB) "echt niet kunnen". De bewindsvrouw schreef eerder deze week dat de nieuwsorganisatie informatie van het ministerie van Gezondheid van Hamas kritiekloos overschrijft. D66 en GroenLinks-PvdA hebben daar Kamervragen over gesteld.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Reizigers die gebruikmaken van een privéjet, gaan vanaf 2030 veel meer vliegbelasting betalen. Een Kamermeerderheid heeft ingestemd met een voorstel van die strekking van GroenLinks-PvdA, mede dankzij steun van D66 en CDA, de partijen die momenteel aan de formatietafel zitten.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Een Kamermeerderheid lijkt alsnog te willen dat demissionair minister Mariëlle Paul (Sociale Zaken, VVD) een einde maakt aan de mogelijkheid voor werkgevers om loon van arbeidsmigranten in te houden in ruil voor huisvesting. De VVD-bewindsvrouw oogstte enkele weken geleden al verbazing en irritatie toen ze een besluit hierover plotseling uitstelde.
3 dagen geleden