Rutte: geloven in complottheorieën is ook gewoon een keuze
DEN HAAG (ANP) - Het is "uiteindelijk ook een keuze" van iemand om in een complottheorie te geloven. Dat zegt premier Mark Rutte in reactie op het nieuws dat ruim een op de vijf Nederlanders bijvoorbeeld gelooft dat een kleine groep mensen in het geheim belangrijke besluiten neemt in de wereldpolitiek. Dat is "veel" zegt Rutte, maar het kabinet speelt volgens hem een bescheiden rol in het tegengaan van de populariteit van complottheorieën. "Ik zou niet weten wat we nog meer moeten doen."
17 procent van de ondervraagde Nederlanders zegt in de European Social Survey het eens te zijn met de stelling dat groepen wetenschappers bewijsmateriaal "verdraaien, verzinnen of verzwijgen" om de bevolking te misleiden. In sommige andere Europese landen ligt het percentage mensen dat gevoelig is voor complottheorieën nog een stuk hoger. Toch zijn er in Nederland ook zorgen over de populariteit van deze theorieën. "De verspreiding en normalisering van dergelijke theorieën kan aanleiding vormen voor het plegen van extremistische en zelfs terroristische handelingen", schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in het jongste dreigingsbeeld.
Een complottheorie beschrijft vaak een samenzwering die achter de schermen plaatsvindt. Meestal slaan de theorieën op een geheime elite, die feiten verdraait of verzwijgt om een eigen doel te behalen. Rutte geeft desgevraagd aan dat de coronacrisis mogelijk een aanjager is geweest van complottheorieën. Het is volgens hem relevant om te achterhalen hoe de populariteit is te verklaren.
Samenzwering
Wel vraagt Rutte zich af in hoeverre de cijfers overeenkomen met de realiteit. Hij denkt dat er een verschil zit tussen het antwoord op een vraag over een samenzwering en "wat mensen, zonder dat ze het soms zelf weten, diep van binnen voelen en ervaren". Het is volgens hem "een beetje oppassen" met conclusies naar aanleiding van de cijfers.
Hoewel hij zich zorgen maakt over het geloof van sommigen in deze "onzin", wil Rutte "niet krampachtig gaan smeken van: oh geloof ze niet. Daar voel ik me ook iets te goed voor". Het is ook niet een taak van alleen het kabinet om de theorieën te bestrijden, meent de premier. "Het enige wat je kan doen als overheid is zo duidelijk mogelijk communiceren." Maar in een vrije samenleving is het volgens hem iemands eigen keuze om "daar wel of niet in te geloven", zei Rutte meermaals tijdens zijn persconferentie vrijdag na de ministerraad.
Volgende week reist de premier af naar Davos voor het World Economic Forum, dat centraal staat in een belangrijke complottheorie. Dat maakt het bezoek aan het Zwitserse Davos voor hem niet anders, aldus Rutte.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De VVD voelt er nog altijd weinig voor om investeringen in het toekomstige verdienvermogen van de economie te financieren door de staatsschuld te laten oplopen. Dat heeft Wendy van Eijk, de financiële specialist van de VVD-fractie in de Tweede Kamer, gezegd tijdens het debat over de najaarsnota.
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Raad van State geeft demissionair asielminister David van Weel (VVD) gelijk in een rechtszaak die is aangespannen door een Ethiopische asielzoeker. De vrouw vroeg in 2022 asiel aan in Nederland, omdat ze bang was voor geweld in de Ethiopische regio Tigray. Maar volgens Van Weel was in de stad in die regio waar zij vandaan kwam, namelijk Mek'ele, geen sprake van willekeurig geweld en gewapend conflict. Dat heeft hij volgens de hoge bestuursrechter voldoende onderbouwd.
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De ChristenUnie blijft bereid constructief samen te werken met het toekomstige kabinet, maar dat moet dan wel "zelfbeheersing" betrachten bij kwesties die voor die partij belangrijk zijn. Dat heeft partijleider Mirjam Bikker gezegd na afloop van een gesprek met informateur Rianne Letschert. Zij doelde met name op medisch-ethische wetgeving en de vrijheid van christelijke scholen.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Gemeenteambtenaren die paspoorten en identiteitskaarten uitgeven, moeten een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) hebben, vindt het kabinet. Demissionair staatssecretaris Eddie van Marum (Binnenlandse Zaken, BBB) wil daarom de regels aanpassen. De aanscherping is bedoeld om fraude te voorkomen en moet ook voor uitzendkrachten gaan gelden.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het zou "zeer ongewenst" zijn als de Europese Unie zonder instemming van België gebruik gaat maken van bevroren Russische tegoeden. Dat zei demissionair premier Dick Schoof dinsdag in een debat over de EU-top later deze week waar een besluit valt over financiële steun aan Oekraïne voor de komende twee jaar.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Informateur Rianne Letschert spreekt woensdag met de leiders van zeven kleinere fracties. Het gaat om de fractievoorzitters van de ChristenUnie, Volt, DENK, Partij voor de Dieren, BBB, SGP en SP. Tussendoor en ook 's avonds overlegt ze met de leiders van D66, CDA en VVD.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer heeft dinsdag meerdere moties aangenomen waarin staat dat Nederland de Amerikaanse militaire acties in het Caribisch gebied niet moet steunen. De Kamer wil niet dat Nederland militaire steun biedt, helpt bij de voorbereidingen of inlichtingen deelt met de Verenigde Staten. Ook heeft de Kamer militaire steun voor het Caribische deel van het koninkrijk uitgesproken.
1 dag geleden