Rutte: geloven in complottheorieën is ook gewoon een keuze
DEN HAAG (ANP) - Het is "uiteindelijk ook een keuze" van iemand om in een complottheorie te geloven. Dat zegt premier Mark Rutte in reactie op het nieuws dat ruim een op de vijf Nederlanders bijvoorbeeld gelooft dat een kleine groep mensen in het geheim belangrijke besluiten neemt in de wereldpolitiek. Dat is "veel" zegt Rutte, maar het kabinet speelt volgens hem een bescheiden rol in het tegengaan van de populariteit van complottheorieën. "Ik zou niet weten wat we nog meer moeten doen."
17 procent van de ondervraagde Nederlanders zegt in de European Social Survey het eens te zijn met de stelling dat groepen wetenschappers bewijsmateriaal "verdraaien, verzinnen of verzwijgen" om de bevolking te misleiden. In sommige andere Europese landen ligt het percentage mensen dat gevoelig is voor complottheorieën nog een stuk hoger. Toch zijn er in Nederland ook zorgen over de populariteit van deze theorieën. "De verspreiding en normalisering van dergelijke theorieën kan aanleiding vormen voor het plegen van extremistische en zelfs terroristische handelingen", schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in het jongste dreigingsbeeld.
Een complottheorie beschrijft vaak een samenzwering die achter de schermen plaatsvindt. Meestal slaan de theorieën op een geheime elite, die feiten verdraait of verzwijgt om een eigen doel te behalen. Rutte geeft desgevraagd aan dat de coronacrisis mogelijk een aanjager is geweest van complottheorieën. Het is volgens hem relevant om te achterhalen hoe de populariteit is te verklaren.
Samenzwering
Wel vraagt Rutte zich af in hoeverre de cijfers overeenkomen met de realiteit. Hij denkt dat er een verschil zit tussen het antwoord op een vraag over een samenzwering en "wat mensen, zonder dat ze het soms zelf weten, diep van binnen voelen en ervaren". Het is volgens hem "een beetje oppassen" met conclusies naar aanleiding van de cijfers.
Hoewel hij zich zorgen maakt over het geloof van sommigen in deze "onzin", wil Rutte "niet krampachtig gaan smeken van: oh geloof ze niet. Daar voel ik me ook iets te goed voor". Het is ook niet een taak van alleen het kabinet om de theorieën te bestrijden, meent de premier. "Het enige wat je kan doen als overheid is zo duidelijk mogelijk communiceren." Maar in een vrije samenleving is het volgens hem iemands eigen keuze om "daar wel of niet in te geloven", zei Rutte meermaals tijdens zijn persconferentie vrijdag na de ministerraad.
Volgende week reist de premier af naar Davos voor het World Economic Forum, dat centraal staat in een belangrijke complottheorie. Dat maakt het bezoek aan het Zwitserse Davos voor hem niet anders, aldus Rutte.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA willen de komende drie weken "echt keuzes maken", zeggen Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) maandag na hun sessies over asiel en migratie. De partijen ontvingen verscheidene experts op dit gebied, die de beide voormannen "flink wat huiswerk" hebben meegegeven, aldus Jetten.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De renovatie van het Binnenhof is nog duurder en duurt nog langer dan eerder gedacht. De megaverbouwing kost minstens 2,7 miljard euro en is in de zomer van 2031 klaar, is de nieuwste verwachting. Eerder ging het nog om een bedrag van 2 miljard euro.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Richard van Zwol, de voorzitter van de staatscommissie achter een veelbesproken rapport over bevolkingsgroei, heeft onderhandelende partijen D66 en CDA geadviseerd de spreidingswet te behouden. Het huidige demissionaire kabinet-Schoof was juist van plan deze wet in te trekken, tot onvrede van onder andere de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het plan van het demissionaire kabinet om werkgevers toch toe te staan inhoudingen te doen op het minimumloon van arbeidsmigranten, is volgens Emile Roemer "spijtig". "Hiermee houd je in stand dat er ongelooflijk misbruik gemaakt kan worden", zei hij maandagochtend voor zijn ontmoeting met informateur Sybrand Buma en partijleiders Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA).
18 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Justitieminister Foort van Oosten gaat werken aan een wet om te verbieden dat buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's) zichtbare religieuze uitingen dragen. Dat doet hij na een zeer kritisch advies van de Raad van State. Die stelde dat er geen wettelijke grondslag was voor het besluit dat de VVD-bewindsman hierover wilde nemen.
18 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Tom van der Lee (GroenLinks-PvdA) doet opnieuw een poging voorzitter te worden van de Tweede Kamer. In een brief aan de Kamerleden waarin hij zich kandidaat stelt, zegt hij "betekenisvol" te willen bijdragen aan het verbeteren van de politieke cultuur.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Martin Bosma wil verder als voorzitter van de Tweede Kamer, en hoopt dat de nieuwe Tweede Kamer kiest voor "rust en continuïteit". Dat schrijft de PVV'er in een brief waarin hij zich opnieuw kandidaat stelt voor de functie die hij sinds december 2023 bekleedt.
1 dag geleden