Rutte: geloven in complottheorieën is ook gewoon een keuze
DEN HAAG (ANP) - Het is "uiteindelijk ook een keuze" van iemand om in een complottheorie te geloven. Dat zegt premier Mark Rutte in reactie op het nieuws dat ruim een op de vijf Nederlanders bijvoorbeeld gelooft dat een kleine groep mensen in het geheim belangrijke besluiten neemt in de wereldpolitiek. Dat is "veel" zegt Rutte, maar het kabinet speelt volgens hem een bescheiden rol in het tegengaan van de populariteit van complottheorieën. "Ik zou niet weten wat we nog meer moeten doen."
17 procent van de ondervraagde Nederlanders zegt in de European Social Survey het eens te zijn met de stelling dat groepen wetenschappers bewijsmateriaal "verdraaien, verzinnen of verzwijgen" om de bevolking te misleiden. In sommige andere Europese landen ligt het percentage mensen dat gevoelig is voor complottheorieën nog een stuk hoger. Toch zijn er in Nederland ook zorgen over de populariteit van deze theorieën. "De verspreiding en normalisering van dergelijke theorieën kan aanleiding vormen voor het plegen van extremistische en zelfs terroristische handelingen", schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in het jongste dreigingsbeeld.
Een complottheorie beschrijft vaak een samenzwering die achter de schermen plaatsvindt. Meestal slaan de theorieën op een geheime elite, die feiten verdraait of verzwijgt om een eigen doel te behalen. Rutte geeft desgevraagd aan dat de coronacrisis mogelijk een aanjager is geweest van complottheorieën. Het is volgens hem relevant om te achterhalen hoe de populariteit is te verklaren.
Samenzwering
Wel vraagt Rutte zich af in hoeverre de cijfers overeenkomen met de realiteit. Hij denkt dat er een verschil zit tussen het antwoord op een vraag over een samenzwering en "wat mensen, zonder dat ze het soms zelf weten, diep van binnen voelen en ervaren". Het is volgens hem "een beetje oppassen" met conclusies naar aanleiding van de cijfers.
Hoewel hij zich zorgen maakt over het geloof van sommigen in deze "onzin", wil Rutte "niet krampachtig gaan smeken van: oh geloof ze niet. Daar voel ik me ook iets te goed voor". Het is ook niet een taak van alleen het kabinet om de theorieën te bestrijden, meent de premier. "Het enige wat je kan doen als overheid is zo duidelijk mogelijk communiceren." Maar in een vrije samenleving is het volgens hem iemands eigen keuze om "daar wel of niet in te geloven", zei Rutte meermaals tijdens zijn persconferentie vrijdag na de ministerraad.
Volgende week reist de premier af naar Davos voor het World Economic Forum, dat centraal staat in een belangrijke complottheorie. Dat maakt het bezoek aan het Zwitserse Davos voor hem niet anders, aldus Rutte.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - VVD-leider Dilan Yeşilgöz heeft woensdagochtend "een goed gesprek" gehad met Hans Wijers, die vorige week opstapte als informateur nadat bekend was geworden dat hij zich bij verschillende gelegenheden beledigend over haar had uitgelaten. Dat meldt Yeşilgöz in een bericht op X.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De nationale 'bouwbaas' die D66 wil introduceren, is volgens vier deskundigen geen goed idee. Zo'n nieuwe functie zou een "extra laag in het toch al topzware bureaucratische woonbeleid" betekenen, staat in een advies voor de formatiegesprekken tussen D66 en CDA. Peter Boelhouwer, hoogleraar Huisvestingssystemen aan de TU Delft, heeft het dinsdag overhandigd aan de leiders van de twee partijen en woensdag gedeeld met het ANP.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA lagen niet altijd op één lijn als het om stikstof gaat, zei D66-leider Rob Jetten voordat hij woensdag over dit onderwerp in gesprek ging als onderdeel van het formatieproces. CDA'er Bontenbal: "We gaan er gewoon zakelijk, inhoudelijk naar kijken vandaag."
5 uur geleden
Den Haag (ANP) - Voor de gloednieuwe Tweede Kamervoorzitter Thom van Campen (35) is het een "ongelooflijk mooie eer" dat hij is gekozen tot voorzitter van de Tweede Kamer. De VVD'er benadrukte in een reactie dat hij wil zorgen voor een beschaafd en positief debat.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten is blij dat VVD'er Thom van Campen de nieuwe Kamervoorzitter is. In een korte reactie zei de premierskandidaat dat zijn partij vooral hoopte dat "een van de twee Tommen zou winnen". Daarmee doelt hij op Van Campen en Tom van der Lee (GroenLinks-PvdA).
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Vertrekkend voorzitter van de Tweede Kamer Martin Bosma noemt het een "enorme teleurstelling" dat hij de komende kabinetsperiode niet meer de Kamervoorzitter is. "Ik was graag doorgegaan", zei hij in een reactie tegen het ANP.
20 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD'er Thom van Campen (35) is dinsdag verkozen tot de nieuwe Tweede Kamervoorzitter. Hij kreeg in de derde stemmingsronde 79 stemmen. Zijn concurrent en zittend Kamervoorzitter Martin Bosma (PVV, 61) bleef steken op 69.
21 uur geleden