Rutte: geloven in complottheorieën is ook gewoon een keuze
DEN HAAG (ANP) - Het is "uiteindelijk ook een keuze" van iemand om in een complottheorie te geloven. Dat zegt premier Mark Rutte in reactie op het nieuws dat ruim een op de vijf Nederlanders bijvoorbeeld gelooft dat een kleine groep mensen in het geheim belangrijke besluiten neemt in de wereldpolitiek. Dat is "veel" zegt Rutte, maar het kabinet speelt volgens hem een bescheiden rol in het tegengaan van de populariteit van complottheorieën. "Ik zou niet weten wat we nog meer moeten doen."
17 procent van de ondervraagde Nederlanders zegt in de European Social Survey het eens te zijn met de stelling dat groepen wetenschappers bewijsmateriaal "verdraaien, verzinnen of verzwijgen" om de bevolking te misleiden. In sommige andere Europese landen ligt het percentage mensen dat gevoelig is voor complottheorieën nog een stuk hoger. Toch zijn er in Nederland ook zorgen over de populariteit van deze theorieën. "De verspreiding en normalisering van dergelijke theorieën kan aanleiding vormen voor het plegen van extremistische en zelfs terroristische handelingen", schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in het jongste dreigingsbeeld.
Een complottheorie beschrijft vaak een samenzwering die achter de schermen plaatsvindt. Meestal slaan de theorieën op een geheime elite, die feiten verdraait of verzwijgt om een eigen doel te behalen. Rutte geeft desgevraagd aan dat de coronacrisis mogelijk een aanjager is geweest van complottheorieën. Het is volgens hem relevant om te achterhalen hoe de populariteit is te verklaren.
Samenzwering
Wel vraagt Rutte zich af in hoeverre de cijfers overeenkomen met de realiteit. Hij denkt dat er een verschil zit tussen het antwoord op een vraag over een samenzwering en "wat mensen, zonder dat ze het soms zelf weten, diep van binnen voelen en ervaren". Het is volgens hem "een beetje oppassen" met conclusies naar aanleiding van de cijfers.
Hoewel hij zich zorgen maakt over het geloof van sommigen in deze "onzin", wil Rutte "niet krampachtig gaan smeken van: oh geloof ze niet. Daar voel ik me ook iets te goed voor". Het is ook niet een taak van alleen het kabinet om de theorieën te bestrijden, meent de premier. "Het enige wat je kan doen als overheid is zo duidelijk mogelijk communiceren." Maar in een vrije samenleving is het volgens hem iemands eigen keuze om "daar wel of niet in te geloven", zei Rutte meermaals tijdens zijn persconferentie vrijdag na de ministerraad.
Volgende week reist de premier af naar Davos voor het World Economic Forum, dat centraal staat in een belangrijke complottheorie. Dat maakt het bezoek aan het Zwitserse Davos voor hem niet anders, aldus Rutte.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Een gesprek tussen informateur Sybrand Buma en de partijleiders van D66, VVD, GroenLinks-PvdA, CDA en JA21 heeft nog geen doorbraak opgeleverd in de kabinetsformatie. Dat heeft D66-voorman Rob Jetten gezegd na afloop van het overleg. Dat was volgens Buma noodzakelijk, omdat hij onder meer door onderlinge blokkades op dit moment geen coalitiemogelijkheden ziet.
26 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Foort van Oosten (Justitie en Veiligheid) vindt het "terecht" dat burgemeester Femke Halsema van Amsterdam gevraagd heeft om onderzoek naar het vuurwerkincident bij de voetbalwedstrijd Ajax - FC Groningen. Het duel in de Johan Cruyff ArenA werd al na vijf minuten gestaakt omdat Ajax-fans massaal vuurwerk afstaken op de tribunes.
29 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - De partijleiders van D66, VVD, GroenLinks-PvdA, CDA en JA21 zijn aangeschoven bij informateur Sybrand Buma (CDA) om te praten over het vervolg van de formatie. De politici herhaalden bekende standpunten tegenover de verzamelde pers voordat ze naar binnen gingen.
2 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De invoering op 1 januari van een soepelere stikstofgrens is nog altijd zeer onzeker. Het demissionaire kabinet kan dit plan om Nederland van het stikstofslot te halen alleen doorzetten als aan harde voorwaarden is voldaan. Dat is sinds de plannen in oktober werden aangekondigd nog niet erg opgeschoten, bevestigen ingewijden na een bericht van RTL Nieuws.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Dat de machthebbers in Afghanistan stelselmatig vrouwen onderdrukken en vervolgen als zij zich niet aan hun leefregels houden, geeft niet iedere Afghaanse vrouw recht op asiel. Demissionair asielminister David van Weel staat achter de manier waarop de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) dit per geval beoordeelt. Dat laat de VVD-bewindsman weten in antwoord op Kamervragen die D66, SP en Volt hem stelden.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Informateur Sybrand Buma ziet "geen werkbare meerderheidsvariant" voor een mogelijke coalitie. Ook een minderheidscoalitie met voldoende steun om "aan het werk te gaan" ziet hij niet, zei hij donderdag na afloop van gesprekken met partijleiders.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Binnenkort gaat de Tweede Kamer in debat over het plan om een illegaal verblijf in Nederland strafbaar te stellen. Aan het begin van de zomer leidde het tot veel discussie toen de PVV dit wilde toevoegen aan een nieuwe strenge asielwet, en een Kamermeerderheid daarmee instemde. Het debat gaat over een aanpassing die demissionair asielminister David van Weel (VVD) voorstelt om tegemoet te komen aan de zorgen hierover.
22 uur geleden