Ruimtetelescoop James Webb, opvolger Hubble, komt aan op werkplek
HOUSTON (ANP) - De bestemming is bijna bereikt voor de nieuwe ruimtetelescoop James Webb. Ongeveer een maand na zijn lancering, met ongeveer 1,5 miljoen kilometer op de teller, komt hij maandag aan op zijn werkplek. Daar moet hij de komende jaren het heelal in beeld brengen. En als de missie over vele jaren voorbij is, blijft hij waarschijnlijk tot het einde der tijden in die omgeving rond de zon draaien.
Terwijl de nieuwe telescoop maandag door de ruimte zoeft, wil de vluchtleiding op aarde rond 20.00 uur Nederlandse tijd de motoren aanzetten. Daarmee moet de koers van de sonde veranderen. Zo kan hij worden 'geparkeerd' op een stabiele plek in de schaduw van de aarde. Hij verbruikt daar zo min mogelijk energie, heeft vrij zicht op het universum en kan eenvoudig beelden en metingen doorsturen.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Die stamt uit 1990 en draait dus al bijna 32 jaar in een baan rond de aarde. Zijn einde nadert. Daarom hebben Europa, de Verenigde Staten en Canada de handen ineengeslagen voor de nieuwe sonde. Vanuit Nederland zijn onder meer de Universiteit Leiden en onderzoeksinstituut TNO bij het project betrokken.
Verre sterrenstelsels
De nieuwe ruimtetelescoop is ongeveer zo groot als een tennisbaan. De kern is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel werd twee weken geleden opengeklapt. Hij vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. De hoofdspiegel bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen om scherp te stellen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
De James Webb moet onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. Hij kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble. Doordat de James Webb zo ver weg staat, heeft hij geen last van de warmte van de zon. Op zijn werkplek is de temperatuur 233 graden onder nul. Dat maakt de metingen nauwkeuriger en betrouwbaarder. Het project kost in totaal ongeveer 8 miljard euro.
Aan de slag
Als de James Webb op zijn definitieve bestemming is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Een van de meetinstrumenten aan boord moet worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb waarschijnlijk de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
PARIJS (ANP/AFP) - Het Louvre gaat woensdag gedeeltelijk open, meldt het management van het Parijse museum aan persbureau AFP. Vakbonden CFDT en CGT stemden woensdag unaniem voor het verlengen van de staking, die ervoor zorgde dat het museum sinds maandag dicht was.
42 minuten geleden
KOEPJANSK (ANP/RTR) - Oekraïne zegt 90 procent van de oostelijke stad Koepjansk in handen te hebben. Rusland claimde die stad in november te hebben ingenomen, maar Kyiv stelt dat de herovering alweer bijna compleet is. Rusland ontkent dat.
1 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP) - Het wereldberoemde Louvre in Parijs blijft gesloten. Het personeel van het museum heeft gestemd om de staking, die maandag begon, voort te zetten. Ze protesteren tegen verslechterende arbeidsomstandigheden en een hoge werkdruk.
1 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR/BLOOMBERG) - De VS overwegen opnieuw sancties in te stellen tegen de Russische energiesector als het Kremlin niet instemt met een staakt-het-vuren in Oekraïne. Dat meldt persbureau Bloomberg, dat zich baseert op ingewijden.
2 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Het Verenigd Koninkrijk treedt vanaf 2027 weer toe tot het EU-uitwisselingsprogramma voor studenten Erasmus+. Dat hebben Eurocommissaris (Handel) Maroš Šefčovič en Britse minister Nick Thomas-Symonds woensdag bekendgemaakt. De exacte datum moet nog worden uitonderhandeld.
2 uur geleden
SLAVJANSK AAN DE KOEBAN (ANP/RTR) - Oekraïne heeft in de nacht van dinsdag op woensdag met drones een belangrijke olieraffinaderij in het zuiden van Rusland aangevallen. Dat meldt de Oekraïense strijdmacht op Telegram.
2 uur geleden
STRAATSBURG (ANP) - De EU-top van donderdag gaat over het "onder ogen zien van de huidige realiteit", zei voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen in een toespraak in het Europees Parlement. "De realiteit van een wereld die gevaarlijk en op transacties gebaseerd is geworden."
3 uur geleden