Ruimtetelescoop James Webb, opvolger Hubble, komt aan op werkplek
HOUSTON (ANP) - De bestemming is bijna bereikt voor de nieuwe ruimtetelescoop James Webb. Ongeveer een maand na zijn lancering, met ongeveer 1,5 miljoen kilometer op de teller, komt hij maandag aan op zijn werkplek. Daar moet hij de komende jaren het heelal in beeld brengen. En als de missie over vele jaren voorbij is, blijft hij waarschijnlijk tot het einde der tijden in die omgeving rond de zon draaien.
Terwijl de nieuwe telescoop maandag door de ruimte zoeft, wil de vluchtleiding op aarde rond 20.00 uur Nederlandse tijd de motoren aanzetten. Daarmee moet de koers van de sonde veranderen. Zo kan hij worden 'geparkeerd' op een stabiele plek in de schaduw van de aarde. Hij verbruikt daar zo min mogelijk energie, heeft vrij zicht op het universum en kan eenvoudig beelden en metingen doorsturen.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Die stamt uit 1990 en draait dus al bijna 32 jaar in een baan rond de aarde. Zijn einde nadert. Daarom hebben Europa, de Verenigde Staten en Canada de handen ineengeslagen voor de nieuwe sonde. Vanuit Nederland zijn onder meer de Universiteit Leiden en onderzoeksinstituut TNO bij het project betrokken.
Verre sterrenstelsels
De nieuwe ruimtetelescoop is ongeveer zo groot als een tennisbaan. De kern is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel werd twee weken geleden opengeklapt. Hij vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. De hoofdspiegel bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen om scherp te stellen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
De James Webb moet onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. Hij kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble. Doordat de James Webb zo ver weg staat, heeft hij geen last van de warmte van de zon. Op zijn werkplek is de temperatuur 233 graden onder nul. Dat maakt de metingen nauwkeuriger en betrouwbaarder. Het project kost in totaal ongeveer 8 miljard euro.
Aan de slag
Als de James Webb op zijn definitieve bestemming is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Een van de meetinstrumenten aan boord moet worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb waarschijnlijk de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
CHERSON (ANP/RTR) - In de regio Cherson staat een gebied van ongeveer 600 vierkante kilometer onder water, als gevolg van de damdoorbraak begin deze week. Dat meldt gouverneur Oleksandr Prokudin. Dat is gelijk aan ongeveer 2,5 keer de gemeente Amsterdam. Het gaat volgens de Oekraïense topfunctionaris voor 68 procent om terrein dat in Russische handen in.
1 uur geleden
TOKIO (ANP/RTR/AFP) - Een Japanse rechtbank heeft opnieuw uitspraak gedaan over het zogeheten homohuwelijk. De weigering van het huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht komt neer op een "ongrondwettelijke situatie", aldus de rechtbank. De lhbti-gemeenschap hoopt met het vonnis een nieuwe stap te hebben gezet naar huwelijksgelijkheid.
2 uur geleden
OTTAWA (ANP/RTR) - In Canada woeden woensdag honderden ongecontroleerde bosbranden. Ze bedreigen belangrijke infrastructuur en zorgen voor grote rookoverlast in het land zelf en Amerikaanse steden zoals miljoenenstad New York. Vele duizenden Canadezen hebben hun huizen moeten verlaten en naar verwachting volgen nog meer evacuaties.
6 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - Federale aanklagers hebben voormalig president Donald Trump in een brief laten weten dat hij het doelwit is van een strafrechtelijk onderzoek. Dat meldt de Amerikaanse nieuwssite Politico op basis van een bron die op de hoogte is van de zaak.
9 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - Voormalig Trump-adviseur Steve Bannon is gedagvaard in verband met het federale onderzoek naar de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 door aanhangers van voormalig president Donald Trump. Dat meldt NBC News op basis van twee bronnen. De dagvaarding zou eind mei al zijn verstuurd.
9 uur geleden
FRITZENS (ANP) - De Oostenrijkse hulpdiensten hebben woensdagavond vanwege brand 151 treinpassagiers uit een ruim vijftien kilometer lange tunnel in Tirol moeten redden, melden de regionale autoriteiten. Eerder werd gesproken over rond de 370 reizigers, maar de hulpdiensten baseerden dat op het aantal reserveringen. 33 mensen raakten lichtgewond, eerder sprak de politie nog over vijftig slachtoffers. Ze hebben rook ingeademd en zijn naar het ziekenhuis gebracht.
9 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR/AFP) - Het Verenigd Koninkrijk houdt dit najaar een wereldwijde top over de veiligheid van kunstmatige intelligentie (AI). Dat heeft minister-president Rishi Sunak woensdag bekendgemaakt in Washington. Het onderwerp komt ook aan bod tijdens een gesprek dat de Britse premier donderdag heeft met de Amerikaanse president Joe Biden.
9 uur geleden