Ruimtetelescoop James Webb, opvolger Hubble, komt aan op werkplek
HOUSTON (ANP) - De bestemming is bijna bereikt voor de nieuwe ruimtetelescoop James Webb. Ongeveer een maand na zijn lancering, met ongeveer 1,5 miljoen kilometer op de teller, komt hij maandag aan op zijn werkplek. Daar moet hij de komende jaren het heelal in beeld brengen. En als de missie over vele jaren voorbij is, blijft hij waarschijnlijk tot het einde der tijden in die omgeving rond de zon draaien.
Terwijl de nieuwe telescoop maandag door de ruimte zoeft, wil de vluchtleiding op aarde rond 20.00 uur Nederlandse tijd de motoren aanzetten. Daarmee moet de koers van de sonde veranderen. Zo kan hij worden 'geparkeerd' op een stabiele plek in de schaduw van de aarde. Hij verbruikt daar zo min mogelijk energie, heeft vrij zicht op het universum en kan eenvoudig beelden en metingen doorsturen.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Die stamt uit 1990 en draait dus al bijna 32 jaar in een baan rond de aarde. Zijn einde nadert. Daarom hebben Europa, de Verenigde Staten en Canada de handen ineengeslagen voor de nieuwe sonde. Vanuit Nederland zijn onder meer de Universiteit Leiden en onderzoeksinstituut TNO bij het project betrokken.
Verre sterrenstelsels
De nieuwe ruimtetelescoop is ongeveer zo groot als een tennisbaan. De kern is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel werd twee weken geleden opengeklapt. Hij vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. De hoofdspiegel bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen om scherp te stellen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
De James Webb moet onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. Hij kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble. Doordat de James Webb zo ver weg staat, heeft hij geen last van de warmte van de zon. Op zijn werkplek is de temperatuur 233 graden onder nul. Dat maakt de metingen nauwkeuriger en betrouwbaarder. Het project kost in totaal ongeveer 8 miljard euro.
Aan de slag
Als de James Webb op zijn definitieve bestemming is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Een van de meetinstrumenten aan boord moet worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb waarschijnlijk de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
KYIV (ANP/RTR) - Bijna 750.000 huishoudens in het Oekraïense Kyiv hebben weer stroom, nadat hun elektriciteit was uitgevallen door Russische aanvallen. Ook in de regio rondom de hoofdstad zijn reparaties uitgevoerd aan het beschadigde elektriciteitsnetwerk, maar niet iedereen heeft weer stroom.
1 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP) - Actrice Brigitte Bardot is op 91-jarige leeftijd overleden. Dat heeft de Fondation Brigitte Bardot zondag bekendgemaakt. De Française stelde onlangs haar fans nog gerust, nadat ze voor de tweede keer in korte tijd in het ziekenhuis was opgenomen.
1 uur geleden
NAYPYIDAW (ANP/AFP) - De Verenigde Naties zeggen dat Myanmar verkiezingen nodig heeft die onder meer "vrij" en "geloofwaardig" zijn. In het land worden nu voor het eerst parlementsverkiezingen gehouden sinds de militaire coup in 2021. Critici spreken van schijnverkiezingen.
3 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - Europese troepen in Oekraïne zouden een legitiem doelwit zijn om aan te vallen. Dat zegt de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov in een interview met het Russische persbureau TASS.
4 uur geleden
PARIJS (ANP) - Zeker veertig mensen zijn in Parijs aangehouden nadat ze illegaal vuurwerk en rookbommen hadden afgestoken. Dat melden onder andere televisiestation BFMTV en de krant Le Parisien.
10 uur geleden
BRASILIA (ANP/AFP) - Het Braziliaanse Hooggerechtshof heeft huisarrest opgelegd aan tien personen die oud-president Jair Bolsonaro zouden hebben geholpen bij zijn poging om een staatsgreep te plegen. Ze werden al eerder veroordeeld, maar waren tot nu toe nog op vrije voeten in afwachting van hun hoger beroep.
14 uur geleden
NIAMEY (ANP/AFP) - De Nigerese militaire junta heeft een algehele mobilisatie afgekondigd om een opstand van jihadisten te bestrijden. Volgens de junta kunnen nu "mensen, eigendommen en diensten worden gevorderd om bij te dragen aan de verdediging van het thuisland".
14 uur geleden