Ruimtetelescoop James Webb, opvolger Hubble, komt aan op werkplek
HOUSTON (ANP) - De bestemming is bijna bereikt voor de nieuwe ruimtetelescoop James Webb. Ongeveer een maand na zijn lancering, met ongeveer 1,5 miljoen kilometer op de teller, komt hij maandag aan op zijn werkplek. Daar moet hij de komende jaren het heelal in beeld brengen. En als de missie over vele jaren voorbij is, blijft hij waarschijnlijk tot het einde der tijden in die omgeving rond de zon draaien.
Terwijl de nieuwe telescoop maandag door de ruimte zoeft, wil de vluchtleiding op aarde rond 20.00 uur Nederlandse tijd de motoren aanzetten. Daarmee moet de koers van de sonde veranderen. Zo kan hij worden 'geparkeerd' op een stabiele plek in de schaduw van de aarde. Hij verbruikt daar zo min mogelijk energie, heeft vrij zicht op het universum en kan eenvoudig beelden en metingen doorsturen.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Die stamt uit 1990 en draait dus al bijna 32 jaar in een baan rond de aarde. Zijn einde nadert. Daarom hebben Europa, de Verenigde Staten en Canada de handen ineengeslagen voor de nieuwe sonde. Vanuit Nederland zijn onder meer de Universiteit Leiden en onderzoeksinstituut TNO bij het project betrokken.
Verre sterrenstelsels
De nieuwe ruimtetelescoop is ongeveer zo groot als een tennisbaan. De kern is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel werd twee weken geleden opengeklapt. Hij vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. De hoofdspiegel bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen om scherp te stellen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
De James Webb moet onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. Hij kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble. Doordat de James Webb zo ver weg staat, heeft hij geen last van de warmte van de zon. Op zijn werkplek is de temperatuur 233 graden onder nul. Dat maakt de metingen nauwkeuriger en betrouwbaarder. Het project kost in totaal ongeveer 8 miljard euro.
Aan de slag
Als de James Webb op zijn definitieve bestemming is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Een van de meetinstrumenten aan boord moet worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb waarschijnlijk de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
JERUZALEM (ANP/AFP) - De Israëlische president Isaac Herzog denkt alleen aan de belangen van Israël wanneer hij het gratieverzoek van premier Benjamin Netanyahu in overweging neemt. Dat zei de president maandag in een verklaring.
8 minuten geleden
MOSKOU (ANP) - Dat de NAVO nadenkt over preventieve cyberaanvallen en ander proactiever optreden tegen bijvoorbeeld Russische hackers is "extreem onverantwoordelijk", vindt Rusland. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken hekelt uitlatingen daarover van de voorzitter van de legerchefs van de NAVO-landen.
48 minuten geleden
BRUSSEL (ANP) - De negentien EU-landen die een lening krijgen van de Europese Commissie voor extra investeringen in defensie, hebben allemaal hun nationale plannen ingediend. Dat heeft Eurocommissaris Andrius Kubilius (Defensie) maandag bekendgemaakt op X.
48 minuten geleden
COLOMBO (ANP/AFP/BLOOMBERG) - Het dodental als gevolg van natuurgeweld in delen van Azië is opgelopen tot meer dan duizend. Sri Lanka kampte de afgelopen dagen met de overtrekkende cycloon Ditwah. Verderop, in Indonesië, Thailand en Maleisië, leidde een moesson tot flinke overstromingen.
2 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - De Russische president Vladimir Poetin ontvangt dinsdagmiddag de Amerikaanse topfunctionaris Steve Witkoff. Het Kremlin heeft bevestigd dat de twee elkaar zullen ontmoeten in Moskou.
3 uur geleden
HONGKONG (ANP/AFP/RTR) - In het onderzoek naar de dodelijke brand in een appartementencomplex in Hongkong zijn inmiddels dertien arrestaties verricht. Dat meldt politiechef Chan Tung. Onderzocht wordt of de arrestanten dood door schuld kan worden verweten. Bij de brand, die zeven woontorens besloeg, kwamen zeker 151 mensen om het leven. Meer dan veertig mensen worden nog vermist.
3 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Het kan een "cruciale week" worden voor de diplomatie voor vrede in Oekraïne, zei EU-buitenlandchef Kaja Kallas bij aankomst in Brussel. De onderhandelingen in de VS waren zondag "moeizaam, maar productief", zei ze. De EU-ministers van Defensie spreken maandag onder andere over meer steun aan Oekraïne.
4 uur geleden