Ruimtetelescoop James Webb, opvolger Hubble, komt aan op werkplek
HOUSTON (ANP) - De bestemming is bijna bereikt voor de nieuwe ruimtetelescoop James Webb. Ongeveer een maand na zijn lancering, met ongeveer 1,5 miljoen kilometer op de teller, komt hij maandag aan op zijn werkplek. Daar moet hij de komende jaren het heelal in beeld brengen. En als de missie over vele jaren voorbij is, blijft hij waarschijnlijk tot het einde der tijden in die omgeving rond de zon draaien.
Terwijl de nieuwe telescoop maandag door de ruimte zoeft, wil de vluchtleiding op aarde rond 20.00 uur Nederlandse tijd de motoren aanzetten. Daarmee moet de koers van de sonde veranderen. Zo kan hij worden 'geparkeerd' op een stabiele plek in de schaduw van de aarde. Hij verbruikt daar zo min mogelijk energie, heeft vrij zicht op het universum en kan eenvoudig beelden en metingen doorsturen.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Die stamt uit 1990 en draait dus al bijna 32 jaar in een baan rond de aarde. Zijn einde nadert. Daarom hebben Europa, de Verenigde Staten en Canada de handen ineengeslagen voor de nieuwe sonde. Vanuit Nederland zijn onder meer de Universiteit Leiden en onderzoeksinstituut TNO bij het project betrokken.
Verre sterrenstelsels
De nieuwe ruimtetelescoop is ongeveer zo groot als een tennisbaan. De kern is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel werd twee weken geleden opengeklapt. Hij vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. De hoofdspiegel bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen om scherp te stellen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
De James Webb moet onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. Hij kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble. Doordat de James Webb zo ver weg staat, heeft hij geen last van de warmte van de zon. Op zijn werkplek is de temperatuur 233 graden onder nul. Dat maakt de metingen nauwkeuriger en betrouwbaarder. Het project kost in totaal ongeveer 8 miljard euro.
Aan de slag
Als de James Webb op zijn definitieve bestemming is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Een van de meetinstrumenten aan boord moet worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb waarschijnlijk de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
PROVIDENCE (ANP/AFP) - De identiteit is bekend van de mogelijke verdachte ('person of interest') die de politie van de Amerikaanse stad Providence heeft aangehouden in verband met de schietpartij op Brown University. Het gaat om de 24-jarige Benjamin Erickson uit de staat Wisconsin, meldt The Washington Post.
51 minuten geleden
SYDNEY (ANP) - De twee schutters die vijftien mensen doodschoten tijdens een joods feest op het beroemde strand Bondi Beach in Sydney zijn een 50-jarige vader en zijn 24-jarige zoon. Dat heeft politiecommissaris Mal Lanyon bekendgemaakt tijdens een persconferentie.
1 uur geleden
PARIJS (ANP) - De deuren van het Louvre in Parijs zijn vanaf maandag voor onbepaalde tijd gesloten vanwege een personeelsstaking, melden Franse media waaronder Le Figaro. De eisen van het personeel dateren al van voor de coronapandemie. De juwelenroof van 19 oktober zet daar nu kracht bij, aldus de krant.
1 uur geleden
BERLIJN (ANP/RTR) - De gesprekken in Berlijn tussen Oekraïense en Amerikaanse functionarissen over voorstellen voor een oplossing van de oorlog in Oekraïne zijn zondag na meer dan vijf uur afgerond en worden maandag hervat. "De gesprekken duurden meer dan vijf uur en zijn voor vandaag beëindigd met de afspraak om morgenochtend verder te gaan", zei Dmytro Lytvyn, adviseur van president Volodymyr Zelensky.
2 uur geleden
MEDELLÍN (ANP/AFP) - Zeker zestien mensen zijn zondag om het leven gekomen toen een bus met scholieren in een ravijn stortte in Colombia. De jongeren, allen rond de 16 jaar, waren op schoolreis vanuit de Caribische regio van Colombia naar Medellín toen het ongeluk gebeurde, aldus de regionale gouverneur Andrés Julián Rendón, die ook 20 gewonden meldde. Er zaten 45 mensen in de bus.
2 uur geleden
SYDNEY (ANP) - Zeker zestien mensen zijn omgekomen door de schietpartij bij Bondi Beach in Sydney, meldt de politie van de Australische deelstaat New South Wales op X. Eerder was sprake van twaalf doden, inclusief een van de schutters. Minstens veertig slachtoffers worden nog verzorgd in het ziekenhuis.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP/AFP) - De Amerikaanse president Donald Trump heeft de dodelijke aanslag op een joods feest in het Australische Sydney als "puur antisemitisch" veroordeeld. Het was een verschrikkelijke aanval, zei de president tijdens een kerstviering in het Witte Huis.
4 uur geleden