Ruimtetelescoop James Webb, opvolger Hubble, komt aan op werkplek
HOUSTON (ANP) - De bestemming is bijna bereikt voor de nieuwe ruimtetelescoop James Webb. Ongeveer een maand na zijn lancering, met ongeveer 1,5 miljoen kilometer op de teller, komt hij maandag aan op zijn werkplek. Daar moet hij de komende jaren het heelal in beeld brengen. En als de missie over vele jaren voorbij is, blijft hij waarschijnlijk tot het einde der tijden in die omgeving rond de zon draaien.
Terwijl de nieuwe telescoop maandag door de ruimte zoeft, wil de vluchtleiding op aarde rond 20.00 uur Nederlandse tijd de motoren aanzetten. Daarmee moet de koers van de sonde veranderen. Zo kan hij worden 'geparkeerd' op een stabiele plek in de schaduw van de aarde. Hij verbruikt daar zo min mogelijk energie, heeft vrij zicht op het universum en kan eenvoudig beelden en metingen doorsturen.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Die stamt uit 1990 en draait dus al bijna 32 jaar in een baan rond de aarde. Zijn einde nadert. Daarom hebben Europa, de Verenigde Staten en Canada de handen ineengeslagen voor de nieuwe sonde. Vanuit Nederland zijn onder meer de Universiteit Leiden en onderzoeksinstituut TNO bij het project betrokken.
Verre sterrenstelsels
De nieuwe ruimtetelescoop is ongeveer zo groot als een tennisbaan. De kern is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel werd twee weken geleden opengeklapt. Hij vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. De hoofdspiegel bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen om scherp te stellen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
De James Webb moet onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. Hij kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble. Doordat de James Webb zo ver weg staat, heeft hij geen last van de warmte van de zon. Op zijn werkplek is de temperatuur 233 graden onder nul. Dat maakt de metingen nauwkeuriger en betrouwbaarder. Het project kost in totaal ongeveer 8 miljard euro.
Aan de slag
Als de James Webb op zijn definitieve bestemming is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Een van de meetinstrumenten aan boord moet worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb waarschijnlijk de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
LONDEN (ANP) - De Britse regering heeft extra maatregelen aangekondigd tegen Rusland voor de vergiftigingen in Salisbury in 2018. De Russische militaire inlichtingendienst GROe, die handelde in opdracht van president Vladimir Poetin, was daarvoor verantwoordelijk, zegt de regering naar aanleiding van een onafhankelijk onderzoek. Er zijn extra sancties ingesteld en de Russische ambassadeur is ontboden.
41 minuten geleden
BRUSSEL (ANP/RTR) - Ex-buitenlandchef van de EU Federica Mogherini treedt af als rector van het Europacollege in Brugge vanwege een onderzoek naar fraude bij een opleiding van jonge diplomaten. Zij en twee anderen werden eerder deze week aangehouden voor een fraudeonderzoek over de aanbesteding van de opleiding aan het Europacollege.
54 minuten geleden
BAGDAD (ANP/RTR/AFP) - Irak zegt een lijst met organisaties die het land ziet als terroristisch te herzien. Eerder op donderdag werd bekend dat in de staatscourant stond dat Bagdad onder meer het Libanese Hezbollah en de Jemenitische Houthi's als zodanig had aangemerkt. Banktegoeden van die door Iran gesteunde organisaties zouden zijn bevroren. De publicatie zou een conceptversie zijn, die al afgelopen maand per abuis werd gepubliceerd.
1 uur geleden
BERLIJN/MOSKOU (ANP/RTR) - Bondskanselier Friedrich Merz heeft een bezoek aan Noorwegen afgezegd en gaat vrijdag dineren met voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en premier van België Bart De Wever.
1 uur geleden
NEW YORK (ANP) - The New York Times begint een procedure tegen het Pentagon, dat de Amerikaanse grondwet zou schenden met een reeks beperkingen voor journalisten in het defensiedepartement. Dat heeft recent verslaggevers opgedragen een verklaring van ruim twintig pagina's te ondertekenen waarin hun werkzaamheden worden beperkt.
2 uur geleden
LONDEN (ANP) - De Britse en Noorse marine gaan samen een vloot vormen om de toegang tot de Noordzee te bewaken tegen Russische onderzeeboten. De wateren tussen Groenland, IJsland en Schotland zijn cruciaal voor de aanvoer van Amerikaanse versterkingen en er liggen belangrijke verbindingskabels en pijpleidingen.
2 uur geleden
KHERSON (ANP/RTR) - Een warmte- en elektriciteitscentrale in de Oekraïense stad Kherson kan geen energie leveren door Russische aanvallen. Daardoor zitten circa 40.500 mensen zonder verwarming, meldt de lokale overheid.
3 uur geleden