Ruimtetelescoop James Webb, opvolger Hubble, komt aan op werkplek
HOUSTON (ANP) - De bestemming is bijna bereikt voor de nieuwe ruimtetelescoop James Webb. Ongeveer een maand na zijn lancering, met ongeveer 1,5 miljoen kilometer op de teller, komt hij maandag aan op zijn werkplek. Daar moet hij de komende jaren het heelal in beeld brengen. En als de missie over vele jaren voorbij is, blijft hij waarschijnlijk tot het einde der tijden in die omgeving rond de zon draaien.
Terwijl de nieuwe telescoop maandag door de ruimte zoeft, wil de vluchtleiding op aarde rond 20.00 uur Nederlandse tijd de motoren aanzetten. Daarmee moet de koers van de sonde veranderen. Zo kan hij worden 'geparkeerd' op een stabiele plek in de schaduw van de aarde. Hij verbruikt daar zo min mogelijk energie, heeft vrij zicht op het universum en kan eenvoudig beelden en metingen doorsturen.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Die stamt uit 1990 en draait dus al bijna 32 jaar in een baan rond de aarde. Zijn einde nadert. Daarom hebben Europa, de Verenigde Staten en Canada de handen ineengeslagen voor de nieuwe sonde. Vanuit Nederland zijn onder meer de Universiteit Leiden en onderzoeksinstituut TNO bij het project betrokken.
Verre sterrenstelsels
De nieuwe ruimtetelescoop is ongeveer zo groot als een tennisbaan. De kern is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel werd twee weken geleden opengeklapt. Hij vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. De hoofdspiegel bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen om scherp te stellen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
De James Webb moet onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. Hij kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble. Doordat de James Webb zo ver weg staat, heeft hij geen last van de warmte van de zon. Op zijn werkplek is de temperatuur 233 graden onder nul. Dat maakt de metingen nauwkeuriger en betrouwbaarder. Het project kost in totaal ongeveer 8 miljard euro.
Aan de slag
Als de James Webb op zijn definitieve bestemming is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Een van de meetinstrumenten aan boord moet worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb waarschijnlijk de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse immigratiedienst ICE is van plan om in één jaar tijd 100 miljoen dollar (ongeveer 85,2 miljoen euro) uit te geven aan het werven van nieuwe medewerkers. De campagne richt zich op voorstanders van wapenbezit en militaire enthousiastelingen. Dat meldt The Washington Post.
1 uur geleden
KYIV (ANP/RTR) - De beelden die Rusland naar buiten bracht van de vermeende droneaanval op een buitenverblijf van Vladimir Poetin in Novgorod zijn "lachwekkend". Dat zegt een woordvoerder van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken. "Het feit dat het ze twee dagen duurde om hiermee te komen en dit vervolgens willen presenteren als bewijs - dat alleen al laat zien dat ze niet eens het verzinnen van een verhaal serieus nemen."
1 uur geleden
MOSKOU (ANP/AFP) - Rusland zal de oorlog in Oekraïne winnen. Dat zei president Vladimir Poetin in zijn jaarlijkse nieuwjaarstoespraak, die traditioneel kort voor het ingaan van het nieuwe jaar op televisie wordt uitgezonden. Het oostelijkste deel van Rusland, het schiereiland Kamtsjatka, ging om 13.00 uur Nederlandse tijd als eerste gebied in Rusland het nieuwe jaar in. Later wordt de toespraak uitgezonden in de tien andere tijdzones die Rusland beslaat.
4 uur geleden
BEIJING (ANP/AFP) - In zijn nieuwjaarstoespraak tot het Chinese volk heeft president Xi Jinping zijn lof uitgesproken voor zijn landgenoten en hun inzet voor China en de Chinese belangen. Ook zei hij dat China zich wil blijven inzetten voor "wereldvrede en het bouwen van een gemeenschap met een gedeelde blik op de toekomst van de mensheid". Xi: "Laten we voorwaarts treden, moedig, vitaal en energiek als paarden, en vechten voor onze dromen en ons geluk."
5 uur geleden
BRUSSEL/JERUZALEM/GENÈVE (ANP/AFP) - Eurocommissaris Hadja Lahbib heeft beklemtoond dat Israëlische maatregelen tegen niet-gouvernementele organisaties die actief zijn in de Gazastrook "vitale hulp" aan de belegerde strook zullen blokkeren.
6 uur geleden
BRUSSEL (ANP/AFP) - De Russische bewering dat Oekraïne drones heeft afgevuurd op de woning van president Vladimir Poetin is een "opzettelijke afleiding" van de vredesinspanningen, schrijft EU-buitenlandchef Kaja Kallas op X.
6 uur geleden
TOKIO (ANP/AFP) - Bijna zestig vrouwelijke parlementsleden in Japan, onder wie premier Sanae Takaichi, hebben een petitie ingediend waarin ze pleiten voor meer toiletten in het parlementsgebouw. Bij de afgelopen verkiezingen is het aantal vrouwelijke politici flink gestegen, maar het aantal toiletten blijft in vergelijking ver achter.
7 uur geleden