Rubriek Goes Gezien: Zwart Sluisje?
Dit is ‘m dan: het Zwart Sluisje waar 96,5 procent van de Goesenaren nog nooit van gehoord heeft. Gelegen aan de parallelweg van de ’s-Heer Hendrikskinderendijk, net buiten de bebouwde kom. Het speelde een poosje verstoppertje, maar een maand geleden is het ontdaan van braam en klimop. Nu kunnen we het er ’s over hebben. En naar kijken.
Deze versie van het Zwart Sluisje staat er sinds 1961/1962, toen de toenmalige Rijksweg werd verbreed. Zijn voorganger, een gemetselde sluis uit de negentiende eeuw, stond waar nu de middenberm van de weg is. De koker werd vierkant en verlengd tot ruim zestig meter. Overtollig water stroomt hier vanzelf van noord naar zuid onder de weg door; daar is de metalen constructie bovenop het beton niet voor nodig. Die was er ooit voor om al zwengelend een houten schot in de koker te laten zakken, zodat bij wateroverlast aan de zuidkant dat water niet via de koker de Goese Polder invloeit. Deze zogeheten waterkerende functie is in de jaren ’90 voor het laatst toegepast, zo begreep ik van de provincie, die de koker onder de weg beheert. Die koker heeft nu alleen nog een functie bij het waterbeheer door het waterschap. Het Zwart Sluisje voert namelijk nog steeds overtollig water uit de woonwijk Goese Polder plus aangrenzend landbouwgebied af, richting gemaal Dekker bij Kattendijke, om daar de Oosterschelde ingepompt te worden.
Eeuwen geleden stond de sluis bekend onder de mysterieuze naam Broer Doens Heule, waarvan we alleen het laatste woord kunnen plaatsen: heule is Zeeuws voor duiker, een pijp door een dijk of onder een weg. Een voorloper van deze heule voerde al in de Middeleeuwen water af vanuit de altijd natte Goessche Polder, toen nog geen woonwijk, maar een echte polder uit de dertiende eeuw.
De toekomst van dit ‘kunstwerk’, dat dus geen waterkerende functie meer heeft – alleen de betonnen koker zou voor de waterafvoer voldoende zijn – is onduidelijk. Verwijderen? Er kleeft wel historie aan, ook al is de precieze plek en de uitvoering vele malen veranderd. En het is een interessant ding om te zien. Maar is het cultureel/industrieel erfgoed? En welke consequenties heeft die term en wie betaalt dat? Snoeien, schoonmaken, smeren, bordje erbij. Tsja. En verven! Want het Zwart Sluisje is niet zwart! Het standaardgroen van de metalen constructie bladdert tevoorschijn. Het is bij plaatsing in 1962 volgens mij zwart geverfd, omdat het ding nu eenmaal sinds mensenheugenis Zwart Sluisje heet...
Tekst en foto: Arend van der Wel
Meer uit Beveland
KLOETINGE - Met een feestelijke aftrap hebben VV Kloetinge en de gemeente Goes zaterdag 13 september de vernieuwde sportvelden op sportpark Wesselopark officieel in gebruik genomen. Daarmee werd een traject afgesloten dat al in 2021 begon met de voorbereidingen.
5 uur geleden
WISSENKERKE - Het kleine dijkhuisje aan de Oosterschelde bij Wissenkerke bestaat dit jaar precies 100 jaar. Ooit was het een onmisbare werkplek voor de dijkbaas, die vanaf hier de veiligheid van de dijken bewaakte. "Het was vaak penibel, maar ook een mooie tijd," vertelt voormalig dijkbaas Bas van Liere. In 1970 begon Van Liere bij het waterschap Noord-Beveland. Het werk als dijkbaas betekende lange nachten en barre omstandigheden. "We hadden niet die goede jassen van tegenwoordig. Je stond daar maar in de kou en nattigheid. Als het stormde, vloog het water soms over de kruin en werd het gras zwart van het zout."
8 uur geleden
GOES - De gemeente Goes wil de komende jaren drie plekken in de binnenstad flink vergroenen: de Zusterstraat, het Bastion en de omgeving van het stadskantoor. Het plan maakt deel uit van het Europese project Cool Neighbourhoods, waarbij Goes samenwerkt met andere steden.
10 uur geleden
's-GRAVENPOLDER - Elektromonteur John Eggebeen (21) uit 's Gravenpolder heeft goud veroverd op EuroSkills 2025, het Europees kampioenschap beroepen. In het Deense Herning streden ruim 580 jongeren uit 32 landen om de Europese titels in 38 vakrichtingen.
12 uur geleden
BORSSELE - Op het traject van de Westerscheldetunnel is vanmorgen een vrachtwagen met een kraan in een sloot beland. De chauffeur is naar een ziekenhuis vervoerd.
13 uur geleden
OVEZANDE - Mannenzangkoor PIUS X vierde zaterdag 13 september zijn 70-jarig jubileum met een speciale viering in Ovezande. Tijdens de feestavond werd Kees Boonman, die al vanaf de oprichting lid is, geëerd met een uniek erediploma van de Gregoriusvereniging en benoemd tot Mister PIUS X.
15 uur geleden
GOES - Twee jaar geleden arriveerde de Turkse vluchteling Kamil Özdemir in Nederland. Sinds tien maanden woont hij met zijn vrouw en drie kinderen in het asielzoekerscentrum (AZC) in Goes. Samen bouwen ze stap voor stap aan een nieuw leven. Daarbij krijgen ze hulp van taalcoach Bert Braamse uit Nisse, die hen wegwijs maakt in de Nederlandse taal en cultuur.
17 uur geleden