Rubriek Arend van der Wel: Eerst was er de sluis, toen het huis
We zijn deze keer buiten de Goese binnenstad. Zelfs – maar nét – buiten de bebouwde kom, tussen Goes en ’s-Heer Hendrikskinderen, aan de parallelweg van de ’s-Heer Hendrikskinderendijk. Daar staat het Zwart Sluisje, een waterhuishoudkundig ‘kunstwerk’, dat er voor zorgt dat overtollig regenwater wordt afgevoerd. Die sluis is op het moment van schrijven nog overwoekerd door klimop en braam, en daardoor onzichtbaar. Binnenkort wordt er gesnoeid en is het fraaie Zwart Sluisje weer voluit te zien.De voorganger van dit sluisje is de naamgever van de rietbedekte villa ernaast. Oplettende, vooral dieren bezittende lezers zullen op de foto de praktijk van dierenarts Karelse herkennen. Karelse is nu ‘begin tachtig’ en stopte zo’n drie jaar geleden met werken, na een periode van geleidelijke afbouw. Niet alleen de villa is naar het Zwart Sluisje genoemd, ook de boot van Karelse draagt die naam. Mocht u die boot op de Zeeuwse baren tegenkomen, dan bent u nu in staat om de raadselachtige naam thuis te brengen.
Het huis van de gepensioneerde dierenarts is in 1938 gebouwd in opdracht van de eigenaar van het bekende bouwbedrijf Pilaar. In het rechtermuurtje van de oprit zien we de authentieke steen, die de naam van de villa laat zien. Wat de steen verder afbeeldt, is door slijtage moeilijk te herkennen, vermoedelijk iets met bouwen en pilaren. De familie Pilaar-Schrijver vertrok in 1951. De villa wordt als Rijksmonument beschreven als ‘late Engelse landhuisstijl met expressionistische invloeden’.
Uit annonces in couranten uit de jaren ’40 blijkt dat in de villa geregeld ‘terstond’ een ‘flink dienstmeisje’ of ‘flink dagmeisje’ nodig was, dat ‘hoog loon’ zou verdienen. Die flinke meisjes konden zich melden bij mevrouw Pilaar op het adres ‘Zwart Sluisje te Goes’. Die adressering volstond kennelijk. Ook in redactionele krantenberichten over een verkeersongeluk of een in de kraag gevatte crimineel was als plaatsaanduiding ‘nabij het Zwart Sluisje’ genoeg. Kom daar nu ’s om! Uit een onlangs gehouden klein, maar representatief en betrouwbaar onderzoek onder inwoners van Goes en enige omstreken blijkt dat 96,5 procent van de respondenten geen enkele notie heeft van het begrip Zwart Sluisje. Als verzachtende omstandigheid voor deze bedroevende collectieve onwetendheid kan worden aangevoerd dat de voorganger van de huidige sluis, pal langs de toenmalige Rijksweg, toen goed zichtbaar was en meer opviel.
Eerst was er de sluis, toen het huis. Maar in ‘Goes Gezien’ doen we het net andersom. Over een maand nemen we de sluis onder de loep. Speciaal voor die 96,5 procent.
Tekst en foto: Arend van der Wel
Meer uit Beveland
COLIJNSPLAAT - Zondagochtend heeft zich in een woning aan de Voorstraat in Colijnsplaat een ernstige medische situatie voorgedaan waarbij een reanimatie nodig was.
1 maand geleden
GOES - Zaterdagochtend ontstond een brand in een bijgebouw aan de J.D. van Mellestraat in Goes. De brandweer kwam snel ter plaatse en heeft de brand geblust.
1 maand geleden
GOES - Het college van burgemeester en wethouders van Goes heeft besloten om Stichting Musea de Bevelanden voor het jaar 2026 een structurele subsidie van 273.502 euro toe te kennen. Daarnaast wordt de subsidie over 2024 vastgesteld op 263.236 euro, met een aanvullende incidentele bijdrage van 17.500 euro.
1 maand geleden
GOES - Ook tijdens de periode voor de jaarwisseling treden politie, Bureau Halt en de gemeente Goes samen op tegen vuurwerkoverlast. Vuurwerk mag je afsteken tijdens de jaarwisseling tussen 18:00 uur en 02:00 uur Het afsteken van vuurwerk buiten deze tijden is verboden.
1 maand geleden
GOES - Van donderdag 13 tot en met zondag 16 november 2025 vindt in filmtheater 't Beest en de Da Vinci Bioscoop de derde editie van de Goese Filmdagen plaats. Dit jaar staat Italië centraal. Het filmweekend biedt een gevarieerd programma met Italiaanse en Europese films, lezingen, kinderfilms en live muziek.
1 maand geleden
GOES - De Goese tweedehands kledingwinkel Deeltwee reikte onlangs drie royale cheques uit aan goede doelen. Tijdens een feestelijke bijeenkomst in de winkel aan de Gasthuisstraat ontvangen drie stichtingen elk een bedrag van maar liefst 30.000 euro.
1 maand geleden
Borsele - De gemeente Borsele is een nieuwe campagne gestart om inwoners en ondernemers te stimuleren hun woning of pand energiezuiniger te maken. Onder de noemer 'Zuunig Borsele' komt de gemeente met vier subsidieregelingen en extra financiële steun bovenop bestaande programma's. Daarmee wil Borsele inwoners helpen bij het isoleren en verduurzamen van hun woningen, met als doel een comfortabeler en energiezuiniger leefklimaat in de hele gemeente.
1 maand geleden