Provincie investeert in cultuur om kunstzinnige Zeeuwen toekomst te bieden

‘Het programma richt zich vooral op talent- en beroepsontwikkeling. Daarnaast komt er geld beschikbaar om een gunstig klimaat te creëren voor zogeheten cultuurmakers.’

Nieuwe generatie

Het culturele leven in Zeeland steunt voor een groot deel op een groep van zeer gewaardeerde, maar vergrijzende vrijwilligers en bestuurders. ‘Er is een nieuwe generatie professionals nodig om de cultuursector toekomstbestendig te maken. Dat vraagt om een nieuwe koers.’ In het Uitvoeringsprogramma Cultuur 2023 staat beschreven welke activiteiten de provincie het komende jaar uitvoert om die professionalisering te realiseren. “Er is veel vernieuwing op alle vlakken, van erfgoed tot kunsten”, aldus gedeputeerde Anita Pijpelink van de provincie Zeeland. “Natuurlijk geven we nog steeds subsidie aan instellingen en initiatieven met een grote regionale waarde, maar we investeren daarnaast in nieuwe netwerken, talentontwikkeling en een goed beroepsklimaat. We zien cultuur daarmee niet alleen als vrijetijdsbesteding, maar ook als creatieve economie die een bijdrage levert aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken en transities. Daarmee wordt cultuur een economische topsector met (inter)nationale uitstraling.”

Netwerkvorming

Als verschillende partijen binnen een sector hun krachten bundelen, biedt dat kansen. Bijvoorbeeld op subsidies. ‘Binnen de filmsector en popmuziek is deze beweging al langer gaande. Een kwartiermaker brengt momenteel in kaart op welke manier de Zeeuwse podia en festivals toekomstgericht versterkt kunnen worden. De kans is groot dat de bevindingen van de kwartiermaker ook toepasbaar zijn op andere onderdelen binnen de cultuursector.’

Talentonwikkeling

Het tweede programmaonderdeel richt zich op de begeleiding van kunsttalenten in hun artistiek-inhoudelijke en zakelijke ontwikkeling. Binnen dit programma starten drie proeven. Binnen een eerste proef gaan Theaterproductiehuis Zeeland, Vleeshal en Muziekschool Zeeland kunsttalenten begeleiden om een eigen artistieke signatuur en werkwijze te ontwikkelen.

Een tweede proef is Leeuwenpoort. ‘Dit initiatief biedt verschillende residentieplekken waar afgestudeerden van Nederlandse kunstacademies en universiteiten door middel van kunst en onderzoek een innovatieve bijdrage leveren aan actuele thema’s als de klimaatcrisis of zeespiegelstijging. Leeuwenpoort wil de verbinding aangaan met het Zeeuwse onderwijs.’

Tot slot is Fabriq een onderzoeksexperiment voor kunst en industrie, met als standplaats Terneuzen. Aan de hand van werkopdrachten, presentaties en exposities worden nieuwe coöperatieve werkvormen ontwikkeld waarbij kunstenaars, innovatieve industrie en een erfgoedinstelling samenwerken.  

Investeren in opleiding- en beroepsklimaat

Om het opleidings-en beroepsklimaat van de cultuursector te versterken, krijgt Stichting Cultuurkwadraat een rol als provinciaal ontwikkelbedrijf. Cultuurkwadraat gaat aan de slag met een programma dat gericht is op de vorming van een nieuwe generatie culturele leiders. ‘Met nieuwe betaalde startersplekken, assistentschappen en een leiderschapsprogramma krijgen instroom, doorstroming en professionalisering van de sector verder vorm. Daarnaast investeren we in erfgoed-opleidingen.’

In coronatijd bleek een grote groep cultuurprofessionals, vooral zzp’ers, kwetsbaar. ‘Zij konden vaak geen beroep doen op de steunpakketten van gemeenten en provincie. Na een brandbrief en gesprekken met deze groep is er een Zeeuwse Kunstenaarsvereniging in oprichting voor de ondersteuning van zelfstandige cultuurprofessionals.’ Een veel gehoorde roep vanuit kunstenmakers is ook de behoefte aan betaalbare ruimtes die voor een langere periode beschikbaar zijn. ‘Daarom willen we een bemiddelaar aantrekken die helpt bij het vinden en opzetten van ateliers, werkruimtes en presentatieplekken.’ 

Financiën

Voor de uitvoering van het ontwikkelprogramma is volgens de provincie ruim 1,5 miljoen euro nodig. ‘Dit past grotendeels binnen de begroting van de provincie. Een deel van de middelen is afkomstig van het Rijk; dat tot en met 2024 jaarlijks ruim drie ton beschikbaar stelt voor vernieuwing van de Zeeuwse cultuursector. De provincie legt eenzelfde bedrag bij.’