Oostdijk herdenkt de bevrijding

De kinderen uit Oostdijk zongen liederen en hadden maquettes en vlaggen gemaakt voor de avond. Die waren allemaal te zien achterin de zaal van dorpshuis Apeldoorn.

Gehavend

Hoogtepunt van de avond was het verhaal van Evert Kuyt (81). Hij werd in januari 1939 geboren in Rotterdam, maar groeide als zoon van een onderwijzer op in Krabbendijke. Kuyt was nog heel jong toen de Tweede Wereldoorlog begon. Plotseling was het oorlog, vertelde hij. Eerst kwamen er Belgische en Franse militairen om te vechten tegen de invallende Duitsers. Kuyts vader zat bij de Luchtwacht, die vijandelijke vliegtuigen moest signaleren. Het gezin werd geëvacueerd uit Krabbendijke en belandde met het veer Hoedekenskerke-Terneuzen in Zeeuws-Vlaanderen. Zijn moeder mocht met de een jaar oude Evert in de kajuit van de kapitein van de veerboot verblijven. Bij terugkomst na de oorlogshandelingen van mei 1940 troffen ze hun huis gehavend aan. “Wie het zijn geweest, weten we niet, maar ze hadden er een troep van gemaakt. Het vloerkleed hadden ze meegenomen, net als weckpotten met voedsel.”

Beschoten

In Krabbendijke werden bijvoorbeeld straatnamen veranderd als die verwezen naar leden van het koningshuis. Ook moesten jongemannen zich melden voor werk in Duitsland, vertelde Kuyt. Om dat te ontlopen, doken sommigen onder. De relatieve rust in het dorp kwam ten einde in het najaar van 1944. Krabbendijke werd enorm beschoten bij de bevrijding door oprukkende Canadese militairen. Het gezin Kuyt verschool zich in de pastorie onder tafels en bureaus en in de kelder. Toen de gevechten ten einde waren, zaten er gaten van granaatinslagen in de straten. Daarna was de ellende nog niet voorbij, want de Duitsers schoten vanuit bezet gebied bommen af. Die waren weinig betrouwbaar en sommige kwamen in de buurt van Krabbendijke neer.

Bakstenen

Kuyt vertelde hoe hij na de gevechten samen met vriendjes hielp met het afbikken van bakstenen, zodat die konden worden hergebruikt bij de wederopbouw van gebouwen. De beloofde halve cent die de voorman hen in het vooruitzicht had gesteld kregen ze niet, tot hun grote teleurstelling. “Dat was de eerste keer dat ik met een volwassene werd geconfronteerd die niet eerlijk was”, zei Kuyt. Familieleden in het midden van het land moesten de Hongerwinter van 1944-1945 nog doorstaan en waren broodmager bij de bevrijding in mei 1945.
Na Kuyts verhaal werden er video’s gedraaid over de bevrijding van Zuid-Beveland en zongen schoolkinderen liederen. Ook konden de aanwezigen diverse maquettes, waarop oorlogshandelingen zichtbaar waren gemaakt, en tekeningen van de leerlingen bekijken. Ze hadden enorm hun best gedaan op de werkstukken.

BIJDRAGE PETER URBANUS