Ontslagen chef veiligheidsdienst Kazachstan verdacht van verraad
ALMATY (ANP/AFP/RTR) - De autoriteiten in Kazachstan hebben het voormalige hoofd opgepakt van de binnenlandse veiligheidsdienst, de KNB. De dienst maakte bekend dat oud-chef en voormalig premier Karim Masimov wordt verdacht van hoogverraad.
Masimov was afgelopen week ontslagen door president Kassym-Jomart Tokajev, die probeert het hoofd te bieden aan grootschalige onrust in zijn grondstofrijke land. De topman van de veiligheidsdienst stond bekend als bondgenoot van de nog altijd invloedrijke vorige president Noersoeltan Nazarbajev.
In Kazachstan braken afgelopen week grootschalige rellen uit nadat de regering de brandstofprijzen had verhoogd. Betogers bestormden overheidsgebouwen in Almaty, de grootste stad van het land. Tokajev heeft gezegd dat de stad is aangevallen door "20.000 bandieten" die een duidelijk plan van aanpak hadden en klaar waren voor de strijd.
Georganiseerde misdaad
De escalatie van de protesten verraste ook sommige demonstranten. Een mensenrechtenactivist vertelde The New York Times dat hij woensdag meedeed aan een demonstratie die vreedzaam begon, tot de politie plots verdween rond lunchtijd. Daarna verscheen een gewelddadige menigte die auto's in brand begon te steken. De activist denkt dat de georganiseerde misdaad achter dat geweld zat.
Het is onduidelijk waarom KNB-topman Karim Masimov nu is vastgezet, maar volgens sommige waarnemers gaat achter de onrust mogelijk een machtsstrijd binnen de politieke elite schuil. President Tokajev heeft recentelijk meer bondgenoten van zijn voorganger Nazarbajev opzij geschoven die nog topposities hadden binnen de overheid.
De regering heeft inmiddels versterking gekregen uit het buitenland. Russische militairen hebben de controle over het vliegveld van Almaty overgenomen. Een BBC-journalist die Almaty vrijdag bezocht vergeleek de situatie in de stad met "iets uit een apocalyptische film". Winkels en overheidsgebouwen zijn geplunderd en in brand gestoken. Militairen en agenten bewaken belangrijke locaties.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP/RTR/BLOOMBERG) - De Amerikaanse regering heeft chipconcern Nvidia toestemming gegeven om H200-chips voor kunstmatige intelligentie naar China te exporteren. Dat maakte president Donald Trump maandag bekend. De Amerikaanse regering zal 25 procent van de opbrengsten inhouden.
2 uur geleden
BRUSSEL (ANP/RTR) - In een overleg met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky hebben NAVO-baas Mark Rutte en EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen opnieuw hun steun uitgesproken voor Oekraïne. "Terwijl de vredesbesprekingen voortduren, blijft de EU Oekraïne onverminderd steunen", schreef Von der Leyen maandagavond op X.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De maker van een app die gebruikers laat zien waar zich agenten van de Amerikaanse immigratiedienst ICE bevinden, klaagt de regering van Donald Trump aan. De app werd in oktober op verzoek van de autoriteiten uit de appstore van Apple verwijderd.
2 uur geleden
PHILIPSBURG/DEN HAAG (ANP) - Premier Luc Mercelina van Sint-Maarten heeft maandag in Den Haag premier Dick Schoof gevraagd om tijdelijke militaire bijstand. Hij wil hulp bij het bestrijden van de stijgende criminaliteit op het eiland. Volgens Mercelina is er recent sprake van een toename van georganiseerde misdaad.
2 uur geleden
LONDEN/BRUSSEL (ANP/RTR) - Oekraïne verwacht de Verenigde Staten dinsdag een aangepast vredesplan voor te leggen, zegt president Volodymyr Zelensky. De jongste Amerikaanse vredesvoorstellen zijn maandag bijgesteld in overleg met Europese bondgenoten.
9 uur geleden
AOMORI (ANP/AFP/RTR) - Ten oosten van de Japanse stad Aomori, in het Kamikita-district, heeft voor de kust een aardbeving plaatsgevonden met een kracht van ruim 7. De beving was aanleiding om direct een tsunamiwaarschuwing uit te vaardigen, meldt het Japanse NHK. Zeker enkele duizenden mensen moesten een veilig heenkomen zoeken.
14 uur geleden
SANTA CRUZ (ANP/DPA) - Een vierde persoon is overleden door het jongste incident met hoge golven op het Canarische eiland Tenerife. Een vrouw die zondag na een hartstilstand werd opgenomen in een ziekenhuis, stierf daar. Naar een andere vrouw wordt nog gezocht. Eerder waren al drie lichamen geborgen. Onder de doden zijn twee Slovaken.
15 uur geleden