Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
JERUZALEM (ANP/AFP) - De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft het optreden van "een handvol extremistische" Joodse kolonisten op de Westelijke Jordaanoever veroordeeld en heeft beloofd zich persoonlijk bezig te houden met het probleem van de gewelddadige kolonisten.
5 uur geleden
BELÉM (ANP) - Sterke en snelle klimaatactie is noodzakelijk om de planeet te beschermen, benadrukt paus Leo XIV maandag in een videoboodschap bij een speciale bijeenkomst in het Amazonemuseum in Belém. In die Braziliaanse stad wordt momenteel de klimaattop (COP30) gehouden. "De schepping schreeuwt het uit in overstromingen, droogtes, stormen en meedogenloze hitte", zei de paus, die vervolgde dat de klimaatactie tot nu toe faalt.
7 uur geleden
NEW YORK (ANP/RTR/AFP) - De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft ingestemd met het plan om een internationale troepenmacht naar de Palestijnse Gazastrook te sturen. De missie maakt deel uit van het vredesplan van de Amerikaanse president Donald Trump voor Gaza, dat door de raad werd gesteund.
7 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - Het Huis van Afgevaardigden van het Amerikaanse parlement stemt dinsdag over de vrijgave van de zogenoemde Epstein-documenten over een spraakmakend misbruikschandaal tot in de hoogste kringen. De kans is groot dat een duidelijke meerderheid openbaarmaking zal afdwingen.
8 uur geleden
BELÉM (ANP) - Denemarken heeft op de klimaattop in Belém een nieuwe nationale klimaatambitie voor 2035 bekendgemaakt, waarmee het land meteen wereldwijd koploper wordt. De Deense regering komt met een bindend doel van minimaal 82 procent minder uitstoot van broeikasgassen in 2035 dan in 1990.
10 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Als de Europese Unie ervoor kiest om bevroren Russische tegoeden te gebruiken voor een lening aan Oekraïne, delen alle EU-lidstaten eventuele risico's. Dit stelt voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie voor in een notitie die naar de lidstaten is gestuurd. Von der Leyen hoopt hiermee de bezwaren van België weg te nemen.
10 uur geleden
BELÉM (ANP) - De Europese Unie vervult nog altijd een belangrijke leiderschapsrol in de onderhandelingen die momenteel gaande zijn tijdens de klimaattop in het Braziliaanse Belém, verzekert Eurocommissaris Wopke Hoekstra (Klimaat). Met twijfels van milieuorganisaties over de opgestelde doelen voor 2035 en 2040 is hij het niet eens. "Kijk naar wat hier echt op tafel ligt in termen van ambities en plannen", zegt hij. "Met uitzondering van Groot-Brittannië is er niemand die net zoveel doet als de Europese Unie."
13 uur geleden