Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
KYIV (ANP/BLOOMBERG) - Rusland gebruikt mogelijk Chinese satellietbeelden bij aanvallen op doelen in Oekraïne, aldus de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Volgens hem valt er een verband te leggen tussen Chinese satellietbeelden van Oekraïens grondgebied en Russische aanvallen op energievoorzieningen.
2 minuten geleden
PARIJS (ANP) - De Franse president Emmanuel Macron zegt dat hij met NAVO-chef Mark Rutte heeft overlegd over de situatie in Oekraïne. In januari praten Europese leiders verder in Parijs, meldt hij op X.
1 uur geleden
LONDEN (ANP/AFP) - De Britse regering zegt het recht op vrijheid van meningsuiting volledig te verdedigen, maar vindt ook dat er maatregelen nodig zijn tegen de schadelijkste inhoud op het internet. Londen benadrukt dit na het besluit van de Amerikaanse regering om vijf Europese prominenten, onder wie twee Britten, de toegang tot de Verenigde Staten te ontzeggen wegens censuur.
1 uur geleden
BETLEHEM (ANP/AFP) - De Israëlische autoriteiten hebben de Palestijnse vicepresident Hussein al-Sheikh de toegang tot de kerstavondmis in Bethlehem ontzegd, meldt het Palestijnse persbureau Wafa. Zijn konvooi werd tegengehouden voordat het de stad kon binnenrijden.
2 uur geleden
JERUZALEM (ANP) - Het Israëlische parlement is in een eerste stemming akkoord gegaan met het opzetten van een commissie die onderzoek gaat doen naar wat er gebeurde op en voorafgaand aan 7 oktober 2023, de dag dat Hamas Israël aanviel en de Gaza-oorlog begon. Maar die commissie is omstreden, omdat die alleen zal bestaan uit politici. Oppositiepartijen vrezen dat het onderzoek gebruikt zal worden om de echte schuldvraag te verhullen en willen liever een onafhankelijk onderzoek.
3 uur geleden
GENÈVE (ANP) - VN-experts veroordelen de militaire opbouw rond Venezuela en zeggen dat de VS hiermee het internationaal recht schenden. Het geweld "brengt het mensenrecht op leven en andere rechten in Venezuela en de regio ernstig in gevaar", zeggen zij in een verklaring.
4 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De Europese Commissie veroordeelt de beslissing van de VS om een visumverbod op te leggen aan vijf Europese personen, onder wie voormalig EU-commissaris Thierry Breton. Brussel heeft opheldering gevraagd aan de Amerikaanse autoriteiten.
6 uur geleden