Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
OSLO (ANP) - De dochter van de Venezolaanse oppositieleider María Corina Machado heeft namens haar moeder de Nobelprijs voor de Vrede in ontvangst genomen. Ana Corina Sosa Machado droeg in Oslo een speech voor die door haar moeder was voorbereid. Daarin waarschuwde ze hoe fragiel democratie kan zijn.
37 minuten geleden
BRUSSEL (ANP) - De gezamenlijke strijd tegen smokkelaars van migranten moet worden opgevoerd, zei voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Smokkelaars moet het werk onmogelijk worden gemaakt, waarmee de levens van duizenden mensen worden gered. Woensdag wordt in Brussel een blauwdruk bekrachtigd om smokkelaars de pas af te snijden. Belangrijk onderdeel van de aanpak is het voorkomen dat migranten veel geld moeten betalen aan smokkelaars, om vervolgens een levensgevaarlijke tocht over zee of land te maken, zei Von der Leyen.
54 minuten geleden
PARIJS/BRUSSEL (ANP) - De bondgenoten die Oekraïne na de oorlog tegen Rusland willen blijven beschermen, overleggen donderdag over de nieuwste Amerikaanse vredesplannen. Ook demissionair premier Dick Schoof neemt deel aan de videovergadering van de zogeheten Coalitie van Bereidwillige Landen.
1 uur geleden
GENÈVE (ANP/RTR) - Het mensenrechtenkantoor van de Verenigde Naties staat naar eigen zeggen in "overlevingsstand". Het kantoor van hoge commissaris Volker Türk (OHCHR) heeft minder geld, maar meer werk. Er zijn volgens Türk al werkzaamheden geschrapt of uitgesteld en ontslagen gevallen.
2 uur geleden
KOPENHAGEN (ANP) - Denemarken dreigt te worden vermalen in de concurrentiestrijd tussen de Verenigde Staten, China en Rusland om het noordpoolgebied, vreest de Deense militaire inlichtingendienst. De Verenigde Staten, lang de grote beschermheer, azen op Groenland en aarzelen niet om hun macht tegen bondgenoten te gebruiken.
2 uur geleden
OSLO (ANP/RTR/AFP) - María Corina Machado komt toch naar de Noorse hoofdstad Oslo, maar niet op tijd om zelf haar Nobelprijs voor de Vrede in ontvangst te nemen. Volgens het Nobelinstituut is de Venezolaanse oppositiepolitica veilig.
2 uur geleden
NEW DELHI (ANP) - De Italiaanse keuken is door UNESCO aangemerkt als immaterieel cultureel erfgoed dat beschermd moet worden. Italië had zijn culinaire traditie voorgelegd aan UNESCO omdat die belangrijk is voor de Italiaanse cultuur, manier van leven en ook de omgang met ingrediënten. Daar bleek men het bij een UNESCO-bijeenkomst in India over eens te zijn.
3 uur geleden