Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
STOCKHOLM (ANP) - De Nobelprijs voor de Scheikunde gaat dit jaar naar de Tunesische Amerikaan Moungi Bawendi, de Amerikaan Louis E. Brus en de Rus Aleksej Ekimov. Zij ontvangen de belangrijkste wetenschapsprijs voor hun werk aan nanotechnologie. Dat heeft de Zweedse Koninklijke Academie van Wetenschappen woensdag bekendgemaakt.
14 minuten geleden
BELGRADO (ANP/RTR) - De etnisch Servische politicus die achter een dodelijke schietpartij in Kosovo zegt te zitten, is vrijgelaten uit de cel. Een Servisch hof vindt het niet nodig om Milan Radoicic in detentie te houden. De politicus was dinsdag aangehouden nadat hij Kosovo was ontvlucht.
15 minuten geleden
ROME (ANP) - Paus Franciscus is kritisch op het klimaatbeleid wereldwijd. Hij heeft de laatste jaren ingezien dat de internationale reactie op de klimaatcrisis "niet adequaat is geweest, terwijl de wereld waarin we leven aan het instorten is en wellicht een breekpunt nadert". Dat schrijft de leider van de Rooms-Katholieke Kerk in de woensdag gepubliceerde encycliek, een pauselijke brief.
26 minuten geleden
ATHENE (ANP/DPA) - De Griekse kustwacht en passerende schepen hebben dinsdag en woensdag zeker 239 migranten gered op zee. Zij zaten op kleine bootjes. De voorzieningen op de Griekse eilanden zijn ondertussen niet meer toereikend om alle asielzoekers op te vangen. Daar zitten in de opvangkampen meer mensen dan ze aankunnen.
35 minuten geleden
ROME (ANP/AFP/DPA) - In de streek van Venetië worden vlaggen halfstok gehangen na een dodelijk busongeval bij de stad. Daar stortte een voertuig met toeristen van een viaduct, met 21 doden en 15 gewonden tot gevolg. Over de oorzaak van de crash bestaat nog onduidelijkheid. "We snappen niet hoe zoiets kon gebeuren", zei burgemeester Luigi Brugnaro. Aanklagers hebben een onderzoek ingesteld.
1 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - Een Republikeins parlementslid uit Texas, Troy Nehls, gaat naar eigen zeggen deze week ex-president Donald Trump voordragen als nieuwe voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. Nehls stemde dinsdag niet voor de afzetting van voorzitter Kevin McCarthy, maar hij is net als andere Republikeinen op zoek naar een opvolger voor McCarthy.
2 uur geleden
MOSKOU (ANP/AFP/RTR) - Een Russische journaliste heeft bij verstek een gevangenisstraf van ruim acht jaar opgelegd gekregen voor het verspreiden van nepnieuws. Marina Ovsjannikova kreeg internationale bekendheid door een geruchtmakend protest op de Russische staatstelevisie. Ze verstoorde een nieuwsuitzending en liet een bord zien met teksten als "ze liegen tegen jullie" en "stop de oorlog". Dat gebeurde enkele weken na het begin van de Russische invasie van Oekraïne.
3 uur geleden