Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
LONDEN (ANP/AFP/RTR) - Het asielbeleid van het Verenigd Koninkrijk gaat op de schop. Een asielstatus wordt in het nieuwe beleid nog maar voor dertig maanden afgegeven in plaats van vijf jaar, en die status zal "regelmatig" worden geëvalueerd, zo meldde het ministerie van Binnenlandse Zaken zaterdagavond laat. Ziet het VK het land van herkomst als weer veilig, dan wordt de asielaanvrager teruggestuurd.
3 uur geleden
KYIV (ANP) - Oekraïne en Rusland bereiden de hervatting voor van een gevangenenruil die eerder stil was komen te liggen. De Oekraïense voormalige minister van Defensie Rustem Umerov meldt op Telegram dat hij daarover gesprekken heeft gevoerd met bemiddelaars in Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten.
9 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - De Russische president Vladimir Poetin heeft met de premier van Israël Benjamin Netanyahu gesproken over onder meer het Iraanse nucleaire programma, de toestand in de Gazastrook en over Syrië. Het Kremlin heeft het telefonische gesprek naar buiten gebracht.
14 uur geleden
BELÉM (ANP/DPA/AFP) - In Belém zijn duizenden demonstranten de straat opgegaan om hun zorgen te uiten over klimaatverandering. De Braziliaanse stad is dit jaar gastheer van de COP30, de jaarlijkse klimaattop van de Verenigde Naties. Om die reden zijn duizenden mensen op dit moment in Belém, waar de COP30 de tweede week ingaat. Zo'n tweehonderd landen zijn aanwezig om te bespreken hoe klimaatverandering wereldwijd het best kan worden aangepakt.
20 uur geleden
ALBUFEIRA (ANP) - In de ook bij Nederlanders geliefde kustplaats Albufeira in de Portugese Algarve is minstens een dode gevallen en zijn enkele tientallen mensen gewond geraakt door uiterst slecht weer met rukwinden. De dode is een 85-jarige Britse, meldt de Portugese nieuwssite Publico.
21 uur geleden
DOHA (ANP/RTR/AFP) - Congo en rebellengroep M23 hebben in Doha een conceptovereenkomst getekend voor een staakt-het-vuren in Oost-Congo. Tijdens een ceremonie in de Qatarese hoofdstad tekenden afgevaardigden van beide partijen het document. Qatar werpt zich al geruime tijd op als bemiddelaar in het conflict in Congo.
22 uur geleden
VATICAANSTAD (ANP/RTR) - Het Vaticaan geeft 62 historische objecten terug aan inheemse Canadese volkeren. De Katholieke Kerk noemt de stap een concreet teken van dialoog, respect en broederschap.
22 uur geleden