Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
RIGA (ANP/AFP) - De Letse president Edgars Rinkēvičs heeft een omstreden wet rond vrouwenrechten teruggestuurd naar het parlement. Met de wet zou het Baltische land zich terugtrekken uit de zogenoemde Istanbulconventie, die onder meer geweld tegen vrouwen moet tegengaan. Volgens de president zou de wet in huidige vorm een "tegenstrijdige boodschap zijn aan zowel de Letse samenleving als internationale bondgenoten."
9 minuten geleden
ISTANBUL (ANP/AFP) - Turkije en een reeks vooraanstaande islamitische landen hebben op een conferentie in Istanbul over de toekomst van Gaza gezegd dat de Palestijnen zichzelf moeten besturen. Ze wijzen elk stelsel om "een soort voogdij" over de Palestijnse bevolking te plaatsen van de hand. Dit zei de Turkse buitenlandminister Hakan Fidan na de gesprekken.
11 minuten geleden
PETERBOROUGH (ANP/AFP) - De man die verdacht wordt van een steekpartij in een trein in het Verenigd Koninkrijk zaterdag heeft mogelijk een link met drie andere incidenten, meldt de Britse politie. Die onderzoekt nu of er een verband is.
25 minuten geleden
LONDEN (ANP/BLOOMBERG) - Oekraïne heeft een extra voorraad Britse kruisraketten voor de lange afstand gekregen. Met de zogenoemde Storm Shadow-raketten kan Oekraïne militaire doelen en de Russische olie-industrie blijven treffen. Zo hoopt het zich beter te kunnen verdedigen én de prijs van doorvechten voor het Kremlin te verhogen.
26 minuten geleden
BEIROET (ANP/AFP) - In Libanon zijn twee mensen gedood door Israëlische luchtaanvallen, meldt het Libanese ministerie van Gezondheid. Zeven personen raakten gewond. Israël dreigde zondag het aantal aanvallen op Libanon op te voeren in de strijd tegen Hezbollah, omdat die groepering zich zou herbewapenen.
31 minuten geleden
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse regering werkt een mogelijke aanval op Mexicaans grondgebied uit in haar strijd tegen drugscriminaliteit. Dat meldt NBC News op basis van ingewijden.
42 minuten geleden
KHARTOEM (ANP) - De Soedanese steden el-Fasher en Kadugli kampen met hongersnood, zegt de internationale waakhond voor voedselzekerheid IPC. De organisatie verwacht dat de honger de komende maanden aanhoudt.
1 uur geleden