Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
LONDEN (ANP) - Het Verenigd Koninkrijk heeft 600 miljoen pond (ongeveer 680 miljoen euro) toegezegd aan de luchtverdediging van Oekraïne, om het land de winter door te helpen. Het gaat onder andere om geavanceerde systemen die Shahed-drones van Rusland kunnen neerhalen.
4 uur geleden
SÃO PAULO (ANP/AFP) - De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva heeft gezegd dat zijn land zich terugtrekt uit het project om tot een vrijhandelsakkoord met de Europese Unie te komen als het deze maand niet gereedkomt. De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zou eind deze week naar Brazilië gaan om het akkoord te tekenen. Frankrijk en Italië hebben verklaard niet achter het vrijhandelsakkoord te staan en hebben aangedrongen op uitstel.
4 uur geleden
BRUSSEL (ANP/BLOOMBERG) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is donderdag in persoon bij de EU-top in Brussel. Op die top wordt gesproken over het gebruik van Russische tegoeden voor een lening aan Oekraïne.
6 uur geleden
WARSCHAU (ANP) - De Poolse voormalige minister van Defensie Antoni Macierewicz is aangeklaagd voor het openbaar maken van geheime informatie, melden Poolse media als persbureau PAP en de krant Gazeta Wyborcza. De conservatieve politicus was tussen 2018 en 2022 de voorzitter van een commissie die onderzoek deed naar de vliegramp bij Smolensk (Rusland) in 2010. Daarbij kwamen oud-president Lech Kaczynski en 95 anderen om het leven, onder wie veel prominente politici en hoogwaardigheidsbekleders.
9 uur geleden
LONDEN (ANP/BLOOMBERG) - Het Verenigd Koninkrijk gaat de Russische miljardair Roman Abramovitsj dwingen 2,5 miljard pond (zo'n 2,8 miljard euro) over te maken naar humanitaire doelen in Oekraïne, meldt de Britse regering. Het geld komt van de verkoop van voetbalclub Chelsea in 2022. Sindsdien staat het vast op een Britse bankrekening.
9 uur geleden
OSLO (ANP/BLOOMBERG) - De Venezolaanse oppositieleider María Corina Machado heeft Noorwegen verlaten, zegt de Noorse premier Jonas Gahr Støre. Machado kreeg vorige week in Oslo de Nobelprijs voor de Vrede.
9 uur geleden
KYIV (ANP/RTR/AFP/DPA) - Bij Russische aanvallen met zogenoemde glijbommen in de Oekraïense regio Zaporizja zijn zeker 26 mensen gewond geraakt, onder wie een kind. Dat meldt de gouverneur van de zuidelijke regio Ivan Fedorov op Telegram. Bij de aanval in het centrum van de gelijknamige stad zou een huizenblok zijn geraakt, dat volgens AFP-verslaggevers ter plaatse in brand staat.
10 uur geleden