Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
KYIV (ANP) - Een storing in satellietdienst Starlink heeft opnieuw het Oekraïense leger getroffen. De uitval van het systeem dat Oekraïense militairen gebruiken om te communiceren en projectielen naar hun doel te leiden, beperkt zich volgens Oekraïense media niet tot dat land maar raakt in ieder geval de troepen aan het front. Starlink zou inmiddels weer geleidelijk bruikbaar worden, meldt de commandant van de Oekraïense drone-eenheden.
1 uur geleden
BOEKAREST (ANP/AFP) - De Russische ambassade in Roemenië wijst naar Oekraïne na een schending van het Roemeense luchtruim door een drone. Roemenië houdt Rusland verantwoordelijk voor het incident.
1 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse vicepresident J.D. Vance presenteert maandag The Charlie Kirk Show vanuit het Witte Huis. De aankondiging komt enkele dagen na de moord op de 31-jarige conservatieve influencer. "Sluit je alsjeblieft bij me aan terwijl ik een eerbetoon breng aan mijn vriend", schrijft Vance op X.
1 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse president Donald Trump waarschuwt dat hij een nationale noodtoestand kan uitroepen als Washington D.C. niet meewerkt met het verwijderen van "gevaarlijke" ongedocumenteerde migranten. Hij schrijft op zijn platform Truth Social dat burgemeester Muriel Bowser heeft laten weten dat de hoofdstedelijke politie daarin niet langer wil samenwerken met immigratiedienst ICE.
2 uur geleden
LOS ANGELES (ANP) - De Britse Netflix-serie Adolescence was zondagavond de grote winnaar van de Emmy Awards in Los Angeles. De dramaserie over een tiener die wordt beschuldigd van de moord op een klasgenoot won acht prijzen, waaronder die voor beste miniserie. Ook kreeg de reeks prijzen voor onder meer scenario, regie en acteerwerk. De 15-jarige Owen Cooper won de Emmy voor beste mannelijke bijrol en werd daarmee de jongste mannelijke winnaar ooit.
3 uur geleden
CANBERRA (ANP) - Stijgende zeespiegels en overstromingen door klimaatverandering zullen in 2050 gevolgen hebben voor zo'n 1,5 miljoen inwoners van kustgebieden in Australië. Dat blijkt uit een maandag gepubliceerd rapport in opdracht van de overheid. Tegen 2090 kan dat aantal oplopen tot 3 miljoen.
6 uur geleden
SEOUL (ANP) - Noord-Korea noemt zijn positie als kernwapenstaat onomkeerbaar. Dat zei de permanente vertegenwoordiging van Pyongyang bij de Verenigde Naties in Wenen, meldt staatspersbureau KCNA maandag. Daarmee wijst het land de Amerikaanse oproepen tot denuclearisatie resoluut van de hand.
9 uur geleden