Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
BERLIJN (ANP) - De Duitse acteur Udo Kier is zondag op 81-jarige leeftijd overleden. Dat heeft zijn partner bevestigd aan vakblad Variety. Kier speelde de afgelopen zes decennia in meer dan tweehonderd films en series.
36 minuten geleden
BRUSSEL (ANP/BELGA) - De driedaagse staking in België heeft gevolgen voor reizigers die naar of in België reizen. Maandag zou alleen het spoorwegpersoneel staken, maar medewerkers van bussen, metro en trams sloten zich ook aan. Daardoor rijden er niet alleen minder treinen, maar ook minder bussen, metro's en trams.
43 minuten geleden
BRUSSEL (ANP/BELGA) - De Belgische premier Bart De Wever en zijn vicepremiers zijn het na een marathonoverleg eens geworden over de begroting. Ze overlegden ongeveer twintig uur.
1 uur geleden
DENPASAR (ANP/DPA) - De gouverneur van Bali, Wayan Koster, heeft besloten dat een zwaar bekritiseerde lift naar een strand op het eiland Nusa Penida moet worden afgebroken. De ontwikkelaar van de ruim 180 meter hoge lift krijgt daar zes maanden de tijd voor. De bouw, die al voor 70 procent was voltooid, werd een maand geleden stilgelegd omdat de vergunningen niet in orde waren.
2 uur geleden
BRASÍLIA (ANP) - De Braziliaanse oud-president Jair Bolsonaro zegt dat hij medicijnen slikte die hem "paranoïde" maakten en ervoor zorgden dat hij last had van hallucinaties. Dat zou ervoor hebben gezorgd dat hij probeerde zijn enkelband te breken, liet Bolsonaro zondag aan een rechter weten. Hij ontkent dat er sprake was van een ontsnappingspoging.
4 uur geleden
SARAJEVO (ANP) - Een trouwe bondgenoot van de separatistische Bosnisch-Servische leider Milorad Dodik heeft de presidentsverkiezingen in Srpska gewonnen. Volgens de eerste uitslagen kreeg Sinisa Karan 50,89 procent van de stemmen in de autonome Servische Republiek binnen Bosnië.
5 uur geleden
KYIV (ANP) - In Charkiv, de op een na grootste stad van Oekraïne, zijn zondag zeker vier mensen omgekomen. Dat gebeurde bij een "grootschalige" Russische droneaanval, meldt de burgemeester van Charkiv, Ihor Terechov. In de wijdere regio vielen volgens de gouverneur twaalf gewonden, onder wie twee kinderen van 11 en 12 jaar oud.
7 uur geleden