Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
BRASILIA (ANP/AFP) - De voormalige Braziliaanse president Jair Bolsonaro heeft donderdag een operatie ondergaan aan een liesbreuk, maakte zijn vrouw bekend op Instagram. Deze week werd bekend dat Bolsonaro tijdelijk zijn cel mocht verlaten voor de operatie. Hij zit momenteel een gevangenisstraf uit van 27 jaar voor een couppoging in 2022.
27 minuten geleden
KYIV (ANP/DPA/RTR) - Russische luchtaanvallen hebben met kerst slachtoffers gemaakt in Oekraïne, melden de Oekraïense autoriteiten. Ook in Rusland worden doden gemeld door Oekraïense aanvallen.
1 uur geleden
DAMASCUS (ANP/AFP) - Syrische autoriteiten zeggen samen met een door de VS geleide coalitie een hoge leider van Islamitische Staat (IS) te hebben gedood. Dit gebeurde enkele uren na de arrestatie van een andere leider in de buurt van Damascus. "Deze operatie bevestigt de effectiviteit van de gezamenlijke coördinatie tussen de nationale veiligheidsdiensten en internationale partners", aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken.
1 uur geleden
Warschau (ANP/RTR) - Polen heeft een Russisch verkenningsvliegtuig boven de Oostzee, ook wel Baltische Zee genoemd, onderschept. "Het vliegtuig vloog dicht bij de grens van het Poolse luchtruim", aldus de krijgsmacht. Poolse straaljagers hebben het vliegtuig onderschept, geïdentificeerd en uit het gebied geëscorteerd.
2 uur geleden
ARKANSAS (ANP/RTR) - Bij de kerstavondtrekking van de Powerball-jackpot in de Verenigde Staten is de jackpot van 1,8 miljard dollar (ruim 1,5 miljard euro) gevallen op een lot dat verkocht is in de staat Arkansas. Het is de op een na hoogste loterij-jackpot ooit die gewonnen is in de VS. In 2022 won iemand 2,04 miljard dollar (1,7 miljard euro).
3 uur geleden
VATICAANSTAD (ANP/RTR) - In zijn kerstpreek op eerste kerstdag hekelde paus Leo de omstandigheden voor de Palestijnen in Gaza. Leo XIV viert zijn eerste kerst als paus.
3 uur geleden
MOSKOU (ANP/DPA) - Door een nachtelijke Oekraïense droneaanval op de Russische havenstad Temrjoek zijn tanks met olieproducten in brand gevlogen. Dat meldden de autoriteiten van de stad aan de Zee van Azov.
4 uur geleden