Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
LONDEN (ANP/RTR) - Een groot deel van het Britse legerpersoneel krijgt te maken met grensoverschrijdend gedrag in hun werk, volgens een donderdag gepubliceerd onderzoek van het ministerie van Defensie. Twee derde van de vrouwen in reguliere dienst heeft aangegeven dat ze het afgelopen jaar seksueel grensoverschrijdend gedrag hebben ervaren, tegenover een derde van de mannen. De regering noemt de resultaten "onaanvaardbaar".
4 uur geleden
HELSINKI (ANP) - De Noordse en Baltische landen kopen voor Oekraïne voor een half miljard dollar (430 miljoen euro) aan Amerikaanse wapens. Het al eerder aangekondigde pakket is officieel rond, zeggen de defensieministers van de acht NAVO-landen.
4 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De klimaatambities voor 2040 waarmee het Europees Parlement heeft ingestemd zijn "ernstig verwaterd", stelt Climate Action Network (CAN). Tegelijkertijd merkt de koepelorganisatie op dat "het ergste is vermeden" nu het hoofddoel van 90 procent minder uitstoot is goedgekeurd. Voorstellen van het parlement om duidelijke criteria op te stellen voor handel in koolstofkredieten ziet CAN als een verbetering.
4 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Het Europees Parlement wil dat Europarlementariërs tijdens een zwangerschapsverlof via een collega kunnen stemmen. Vrouwen mogen hun volmacht afgeven drie maanden voor en zes maanden na de bevalling. Dit voorstel is donderdag met 605 stemmen voor door het Europees Parlement aangenomen. De kieswet van de EU moet nu worden aangepast.
4 uur geleden
BRUNSSUM (ANP) - De NAVO-commandant die vanuit Nederland de verdediging van het grootste deel van de NAVO-grens met Rusland leidt, vindt dat de alliantie zich goed aan het herbewapenen is. "Ik zie echt goede vorderingen onder uw leiderschap bij het ontwikkelen van slagkracht en bij de uitgaven aan defensie", zei generaal Ingo Gerhartz tegen NAVO-chef Mark Rutte, donderdag op bezoek op het hoofdkwartier in Brunssum. Die vooruitgang heeft de NAVO volgens hem laatst nog bewezen, toen zij oefende op het afslaan van een aanval op Estland.
5 uur geleden
GAZA-STAD (ANP/RTR) - De gewapende tak van Hamas zegt donderdag het lichaam van een overleden Israëlische gijzelaar vrij te geven. De overdracht vindt om 19.00 uur Nederlandse tijd plaats, aldus een verklaring.
6 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Het Europees Parlement heeft donderdag via rechts ingestemd met het schrappen van verduurzamingsregels voor bedrijven. Er stemden 382 parlementariërs voor, 249 tegen. De grootste partij EVP (centrumrechts) heeft voor het eerst tijdens een belangrijke stemming meegestemd met de uiterstrechtse partijen Patriotten voor Europa en de Europese Conservatieven. Daarmee heeft de EVP de gebruikelijke coalitie van sociaaldemocraten, het liberale Renew en de Groenen links laten liggen.
6 uur geleden