Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
MOSKOU (ANP/RTR) - Het Kremlin ziet nog steeds geen goede voorbereiding voor een eventuele vruchtbare topontmoeting van de presidenten Donald Trump (VS) en Vladimir Poetin (Rusland) over het einde van de oorlog in Oekraïne. Het is een reactie op berichten over een 28-puntenplan van Trump voor de beëindiging van de vijandelijkheden aan het front.
17 minuten geleden
BRUSSEL (ANP) - De lidstaten willen de invoering van de Europese wet tegen ontbossing uitstellen tot 30 december 2026. Voor kleine handelaren gaat de wet vanaf medio 2027 in. Dat hebben de lidstaten woensdag afgesproken. De Europese Commissie wil de wet op 1 juli 2026 invoeren voor grote bedrijven en op 30 december 2026 voor kleine bedrijven.
1 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - Amerikaanse en Russische functionarissen hebben een nieuw vredesplan opgesteld voor Oekraïne, schrijft de Financial Times. Daarin zou Oekraïne grote concessies moeten doen. Zo wordt er gesproken over het opgeven van grondgebied in het oosten van Oekraïne en een halvering van de krijgsmacht.
1 uur geleden
BEIROET (ANP/RTR/AFP) - De Israëlische krijgsmacht zegt aanvallen te hebben uitgevoerd op Hezbollah-doelen in het zuiden van Libanon. Israël kwam eerder op woensdag al met een waarschuwing voor de bewoners van twee dorpen. Op X werd opgeroepen specifieke gebouwen te evacueren, omdat deze in de buurt van panden zouden zijn "die door Hezbollah worden gebruikt".
4 uur geleden
WARSCHAU (ANP/RTR/AFP/BLOOMBERG) - Polen gaat 10.000 militairen inzetten om zijn kritieke infrastructuur te beschermen. Dat zegt minister van Defensie en vicepremier Wladyslaw Kosiniak-Kamysz. Topmilitair Wieslaw Kukula stelt dat vijanden van Polen de naderende feestdagen wellicht als opportuun moment beschouwen om sabotage te plegen.
5 uur geleden
KYIV (ANP) - Het Oekraïense parlement heeft ingestemd met het ontslag van de ministers van Justitie en Energie. Herman Haloesjtsjenko (Justitie) en Svitlana Hryntsjoek (Energie) raakten in opspraak door een groot corruptieschandaal rond Oekraïense staatsbedrijven, waaronder energieproducenten. Haloesjtsjenko was van april 2021 tot begin mei dit jaar minister van Energie, totdat president Volodymyr Zelensky hem per decreet benoemde tot voorzitter van de Nationale Veiligheidsraad.
6 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Het snel kunnen verplaatsen en inzetten van militairen is een "cruciale verzekeringspolis voor de Europese veiligheid". Dat onderstreepte de EU-buitenlandchef Kaja Kallas woensdag. "Je hoopt dat je het nooit op volle capaciteit hoeft te gebruiken, maar het zorgt voor een geloofwaardiger afschrikking en verdediging", aldus Kallas tijdens een persconferentie waar het voorstel voor militaire mobiliteit van de Europese Commissie werd gepresenteerd.
7 uur geleden