Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
BELÉM (ANP) - Oekraïne eist een vergoeding van 43 miljard dollar van Rusland voor alle klimaatschade die het land heeft veroorzaakt sinds de invasie in Oekraïne. Viceminister Pavlo Kartashov van Economie, Milieu en Landbouw heeft dat dinsdag aangekondigd op de klimaattop in Belém. "Rusland voert in veel opzichten een vuile oorlog en ook ons klimaat is een slachtoffer", zei hij.
54 minuten geleden
KYIV (ANP/RTR) - Het Oekraïense leger meldt aanvallen op doelen in Rusland met Amerikaanse ballistische raketten van het type ATACMS. Het leger heeft niet eerder dergelijke aanvallen gemeld, die Washington eerder niet toestond. De vorige Amerikaanse president, Joe Biden, schafte een jaar geleden in de nadagen van zijn regering de beperking op de inzet van de Amerikaanse ballistische raketten buiten Oekraïne af. De destijds kandidaat-president Donald Trump bekritiseerde die stap van Biden.
1 uur geleden
HALLE (ANP/DPA) - Bondskanselier Friedrich Merz wil nationale richtlijnen voor de beveiliging van kerstmarkten. In de afgelopen jaren zijn aanslagen gepleegd op kerstmarkten. Vorig jaar bijvoorbeeld reed een man op de markt in Maagdenburg in op bezoekers. Daarbij vielen zes doden en raakten honderden mensen gewond. In een aantal gemeenten in Duitsland zijn er twijfels gerezen of de beveiliging van de populaire markten niet te duur wordt om ze nog toe te staan.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse president Donald Trump heeft met veel ceremonieel vertoon de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman ontvangen. Het is het eerste bezoek van de feitelijke Saudische leider aan het Witte Huis sinds de dood van journalist Jamal Khashoggi in 2018 en dat leidde tot een gespannen vraaggesprek met de pers. Daarnaast kondigde Bin Salman aan geplande investeringen van 600 miljard in de VS te verhogen naar ongeveer 1000 miljard dollar.
2 uur geleden
KYIV (ANP/RTR) - Een gevoelig corruptieschandaal heeft in het Oekraïense parlement tot een protestactie geleid. Een grote oppositiepartij blokkeerde daarmee een stemming over het vertrek van twee ministers. De oppositieleden eisen dat het volledige kabinet opstapt.
3 uur geleden
JERUZALEM (ANP/RTR) - Zeker een persoon is om het leven gekomen bij een vermoedelijke aanslag op de Westelijke Jordaanoever. Drie personen raakten gewond, melden de Israëlische autoriteiten. Die spreken over terrorisme.
4 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - De Amerikaanse president Donald Trump heeft benadrukt alleen zorgplannen te willen steunen waarbij geld rechtstreeks aan burgers wordt betaald, zodat ze hun eigen verzekering kunnen regelen. "De mensen krijgen de mogelijkheid om zelf te onderhandelen en hun eigen, veel betere, verzekering te nemen. Macht aan het volk", schreef hij op sociale media.
4 uur geleden