Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
DHAKA (ANP/AFP) - Een commissie die is ingesteld om een gewelddadige muiterij te onderzoeken waarbij zestien jaar geleden tientallen hoge legerofficieren werden gedood, heeft geconcludeerd dat voormalig premier Sheikh Hasina opdracht had gegeven tot de moorden.
58 minuten geleden
BEIROET (ANP/AFP) - Paus Leo XIV heeft in een toespraak de Libanese bevolking opgeroepen in het verdeelde en door crisis geteisterde land te blijven. Hij deed dat in het presidentiële paleis in Libanon, waar hij zondagmiddag aankwam.
1 uur geleden
MIAMI (ANP/AFP) - In de Amerikaanse staat Florida zijn gesprekken begonnen tussen een Oekraïense delegatie en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, speciaal gezant Steve Witkoff en Trumps schoonzoon Jared Kushner. Namens Oekraïne zijn onder anderen topfunctionaris Roestem Oemjerov en onderminister Sergiy Kyslytsya aanwezig.
2 uur geleden
COLOMBO (ANP/AFP) - Het dodental in Sri Lanka als gevolg van het noodweer is opnieuw fors gestegen. Zeker 334 mensen zijn omgekomen door overstromingen en aardverschuivingen die werden veroorzaakt door cycloon Ditwah. Bijna vierhonderd mensen worden nog steeds vermist, meldt het rampenbestrijdingscentrum van de eilandstaat.
2 uur geleden
MADRID (ANP/AFP) - In Madrid zijn zondag tienduizenden aanhangers van de rechtse oppositie op straat gekomen om het "ontslag" te eisen van de socialistische premier Pedro Sánchez, wiens positie onder druk staat door rechtszaken in zijn entourage. De demonstratie was georganiseerd door de rechtse partij Partido Popular (PP). Volgens lokale autoriteiten namen ongeveer 40.000 mensen deel aan het protest.
3 uur geleden
ERBIL (ANP/AFP/RTR) - De PKK heeft gewaarschuwd dat het zelf geen verdere stappen meer zal zetten in het vredesproces. Een hoge commandant van de Koerdische Arbeiderspartij eist dat Turkije meer onderneemt en ook oprichter Abdullah Öcalan laat gaan.
4 uur geleden
WARSCHAU (ANP/BLOOMBERG/AFP) - De Poolse president Karol Nawrocki ziet af van een geplande ontmoeting met de Hongaarse premier Viktor Orbán. Dat maakte een adviseur van Nawrocki bekend na een bezoek van Orbán aan de Russische leider Vladimir Poetin.
4 uur geleden