Nieuwe ruimtetelescoop klapt enorme spiegel uit
KOUROU (ANP) - De nieuwe ruimtetelescoop James Webb heeft in de ruimte zijn belangrijkste onderdeel opengevouwen, een metersgrote spiegel die het licht uit het heelal opvangt, meldde de NASA zaterdag. Het was de laatste stap van het eerste deel van de installatie van het observatorium die vlekkeloos verlopen is.
De operatie begint op zijn vroegst om 15.00 uur Nederlandse tijd. In de loop van de avond wordt waarschijnlijk duidelijk of alles goed is gegaan.
De James Webb is de opvolger van de beroemde ruimtetelescoop Hubble. Hij is ontwikkeld en gebouwd door de ruimtevaartorganisaties van Europa (ESA), de Verenigde Staten (NASA) en Canada (CSA). Vanuit Nederland zijn de Universiteit Leiden, onderzoeksinstituut TNO en wetenschappelijk bureau NOVA-OIR bij de ruimtetelescoop betrokken.
Op eerste kerstdag werd de telescoop gelanceerd vanuit Frans-Guyana. Hij bevindt zich inmiddels op ruim een miljoen kilometer afstand van de aarde. Met een snelheid van 420 meter per seconde vliegt hij richting zijn bestemming. Die ligt nog ongeveer 400.000 kilometer verderop. Over ongeveer twee weken komt de ruimtetelescoop daar aan.
De James Webb is ongeveer zo groot als een tennisbaan. Bij zijn vertrek was hij opgevouwen, zodat hij paste in de raket die hem naar de ruimte heeft gebracht. De kern van de ruimtetelescoop is een 6,5 meter grote spiegel, zes keer zo groot als die van de Hubble. Die spiegel vangt het licht uit de ruimte op en kaatst dat naar een tweede spiegel, die het licht bundelt en naar de meetinstrumenten aan boord stuurt. Wetenschappers willen met de James Webb onder meer zoeken naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal. De ruimtetelescoop kan een miljard jaar verder terug in de tijd kijken dan de Hubble.
De spiegel van de James Webb bestaat uit achttien zeshoeken die aan elkaar zitten, maar los van elkaar kunnen bewegen. De spiegel is gemaakt van beryllium, met daarbovenop een miniem laagje goud van 100 nanometer dik. Dat is duizend keer zo dun als een menselijke haar of een vel papier. Beryllium is licht, sterk en goed bestand tegen extreme kou. Goud zorgt ervoor dat de spiegel beter in staat is infrarood licht te zien.
Als de James Webb over een paar weken op zijn werkplek is, kan hij nog niet meteen aan de slag. Eerst moeten alle apparaten aan boord worden gekoeld tot 266 graden onder nul. Dat duurt ongeveer een maand. Daarna duurt het een paar maanden om te testen of alles goed werkt. In de zomer kan de James Webb de eerste metingen verrichten.
Meer uit Buitenland
NEW DELHI (ANP) - De eigenaar van het voertuig dat explodeerde in de binnenstad van New Delhi is gearresteerd. Dat meldt de Indiase tv-zender NDTV. Bij die explosie kwamen meerdere mensen om het leven en raakten zeker twintig mensen gewond. Meerdere voertuigen in de omgeving vlogen in brand.
19 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - Een groep westerse landen veroordeelt in een gezamenlijke verklaring het geweld van de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF) in de Soedanese stad el-Fasher en andere regio's. Mogelijk maakt de groep zich schuldig aan oorlogsmisdaden, vrezen de ondertekenaars. Aukje de Vries, staatssecretaris voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, heeft de verklaring namens Nederland ondertekend.
23 minuten geleden
BEIROET/TEL AVIV (ANP/DPA) - Het Israëlische leger heeft luchtaanvallen uitgevoerd op de pro-Iraanse Hezbollah-beweging in het zuiden en oosten van buurland Libanon. Minstens drie Hezbollah-terroristen zouden zijn uitgeschakeld. Het Libanese ministerie van Volksgezondheid zei dat zeker een persoon om het leven kwam toen een Israëlische aanval zijn auto trof.
30 minuten geleden
WASHINGTON (ANP) - Donald Trump dreigt 1 miljard aan schadevergoeding te eisen van de BBC om wat hij ziet als "valse, lasterlijke, denigrerende en opruiende uitspraken" in een inmiddels omstreden documentaire. Daarin werden delen van een speech van Trump gemonteerd, waardoor zijn rol bij de Capitoolbestorming wellicht groter lijkt dan deze in werkelijkheid was. De BBC bood eerder op maandag al verontschuldigingen aan voor het voorval.
1 uur geleden
NEW DELHI (ANP/RTR) - In India zijn meerdere mensen omgekomen bij een explosie in hoofdstad New Delhi. Dat melden meerdere Indiase media op basis van lokale autoriteiten. Volgens NDTV gaat het om zeker negentien doden. Ook raakten volgens de tv-zender zeker 24 mensen gewond, van wie volgens The Times of India drie zwaargewond.
3 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP) - Nicolas Sarkozy is vrijgelaten uit de gevangenis. De oud-president van Frankrijk mag van de rechtbank zijn hoger beroep in de Libië-affaire in vrijheid afwachten.
3 uur geleden
KATHMANDU (ANP/AFP) - De Nepalese politie heeft 423 mensen gearresteerd voor de zogenoemde Gen Z-protesten in september, meldt de politie maandag. De arrestanten worden onder meer beschuldigd van moord, verboden wapenbezit, diefstal en vandalisme.
4 uur geleden