Na 175 dagen zijn rechtse partijen het eens over nieuw kabinet
DEN HAAG (ANP) - Precies 175 dagen na de Tweede Kamerverkiezingen hebben PVV, VVD, NSC en BBB een akkoord bereikt over een nieuw kabinet. Tot op het laatste moment is het spannend of de partijen er uitkomen. Het akkoord is pas definitief als de vier fracties het eens zijn met het onderhandelaarsakkoord. Twee verkenners en vier informateurs in drie informatierondes waren nodig om dit resultaat te bereiken.
De eerste verkenner, PVV-senator Gom van Strien, geeft zijn opdracht op 27 november al terug voordat hij aan zijn opdracht is begonnen. Dat doet hij daags na beschuldigingen van fraude. PvdA'er Ronald Plasterk neemt het van hem over. Op 11 december concludeert hij dat een rechts kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB mogelijk is. Na het Kamerdebat over dit eindverslag wordt Plasterk aangewezen als informateur om de mogelijkheden van zo'n kabinet te onderzoeken.
Het nieuwe jaar begint voor de vier partijleiders en hun secondanten op het landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum. Onder leiding van Plasterk zouden goede gesprekken zijn gevoerd, maar inhoudelijk houden de partijen hun kaken op elkaar.
Een groot probleem
Niet lang daarna gaat het rommelen. Dat begint zo'n beetje na de aankondiging van de VVD-fractie in de Eerste Kamer voor de omstreden spreidingswet te gaan stemmen, terwijl de Tweede Kamerfractie eerder tegen was. Daarop zegt PVV-leider Geert Wilders dat "we een groot probleem hebben". Het lijkt met een sisser af te lopen. Er volgen vinnige tweets van vooral Wilders, waarop VVD-leider Dilan Yesilgöz op een VVD-congres naar hem uithaalt. De onderhandelingen gaan echter door.
Begin februari klapt de boel. Volkomen onverwacht wil Omtzigt niet verder praten. Het zet bij de onderhandelende partijen kwaad bloed, vooral omdat het nieuws via de media naar buiten komt, terwijl de onderhandelende partijen en de informateur van niets weten. Na een fel Kamerdebat, waar vooral Omtzigt het zwaar te verduren krijgt, wordt Kim Putters als nieuwe informateur aangewezen. Hij moet bedenken wat voor soort kabinet kan worden gevormd.
Programkabinet
Putters stelt in zijn eindverslag medio maart een 'programkabinet' voor op basis van een akkoord op hoofdlijnen. De nieuwe informateurs Elbert Dijkgraaf en Richard van Zwol krijgen tot 15 mei de tijd om de mogelijkheden te onderzoeken van zo'n kabinet met PVV, VVD, NSC en BBB.
De twee informateurs spreken lang met de afzonderlijke partijleiders. De echte onderhandelingen beginnen eigenlijk pas op maandag 6 mei. Dan spreken Dijkgraaf en Van Zwol over een "cruciale week" waarin knopen moeten worden doorgehakt. Die cruciale week wordt bijna twee weken. Er wordt steeds langer onderhandeld en de partijen komen voor het eerst ook op zaterdag bij elkaar. De deadline komt snel naderbij.
Marathonoverleg
Als de partijleiders dinsdagnacht rond 01.00 uur na een marathonoverleg naar buiten komen, tonen zij zich optimistisch. Woensdag zouden alleen nog de puntjes op de i worden gezet. Dat blijkt iets te optimistisch. Langer dan gepland zitten de partijen bij elkaar. De precieze reden is onbekend, maar VVD en NSC wijzen daarbij naar elkaar.
Een zogeheten 'programkabinet' moet het akkoord later gaan invullen en uitvoeren. Het zal nog een aantal weken duren voordat een nieuwe ministersploeg op het bordes staat.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De PVV doet dit voorjaar in veertig van de 342 gemeenten mee met de gemeenteraadsverkiezingen, meldt partijleider Geert Wilders dinsdag. Dat zijn er negen meer dan bij de vorige lokale verkiezingen in 2022. Onder de gemeenten waar mensen op een PVV-kandidaat kunnen stemmen, zijn twaalf nieuwe gemeenten. Maar er vallen ook drie plaatsen af: Arnhem, Zandvoort en Urk.
51 minuten geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA hebben een akkoord bereikt over het inhoudelijke document dat ze hebben geschreven als basis voor het vervolg van de kabinetsformatie. Dat meldt het Bureau Woordvoering Kabinetsformatie. Later op dinsdag overhandigt informateur Sybrand Buma het stuk aan Kamervoorzitter Thom van Campen.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 en CDA hebben volgens Rob Jetten "grote knopen doorgehakt" in het formatiedocument dat de twee partijen aan het schrijven zijn. "Ik denk dat we vanmiddag kunnen verrassen met het aantal keuzes die erin staan", verwacht de D66-leider.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Ontsnappen uit de gevangenis moet niet strafbaar worden, vindt de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ). Demissionair staatssecretaris Arno Rutte (Justitie, VVD) heeft hiervoor een wetsvoorstel ingediend. Dat zou betekenen dat iemand die ontsnapt of zijn enkelband doorknipt een extra straf kan krijgen.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De kiezer had bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen "geen gelijk", vindt VVD-prominent Annemarie Jorritsma. Kiezers hebben volgens haar "niet nagedacht over de consequenties van hun stem" en zich laten sturen door peilingen. Dat heeft Jorritsma gezegd tegen BNR.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Informateur Sybrand Buma hoopt dinsdag het resultaat te kunnen presenteren van de onderhandelingen tussen D66 en CDA tot dusver. Dat heeft hij gezegd na weer een avond van gesprekken over een aantal belangrijke thema's waar de partijen zich de afgelopen weken over hebben gebogen.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66-leider Rob Jetten zou het "heel netjes" vinden als informateur Sybrand Buma met de fractievoorzitters van alle partijen in de Tweede Kamer gaat praten over het resultaat van de onderhandelingen van de afgelopen weken tussen zijn partij en het CDA. Dat zei hij net voordat hij een nieuwe overlegronde inging.
19 uur geleden