Na 175 dagen zijn rechtse partijen het eens over nieuw kabinet
DEN HAAG (ANP) - Precies 175 dagen na de Tweede Kamerverkiezingen hebben PVV, VVD, NSC en BBB een akkoord bereikt over een nieuw kabinet. Tot op het laatste moment is het spannend of de partijen er uitkomen. Het akkoord is pas definitief als de vier fracties het eens zijn met het onderhandelaarsakkoord. Twee verkenners en vier informateurs in drie informatierondes waren nodig om dit resultaat te bereiken.
De eerste verkenner, PVV-senator Gom van Strien, geeft zijn opdracht op 27 november al terug voordat hij aan zijn opdracht is begonnen. Dat doet hij daags na beschuldigingen van fraude. PvdA'er Ronald Plasterk neemt het van hem over. Op 11 december concludeert hij dat een rechts kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB mogelijk is. Na het Kamerdebat over dit eindverslag wordt Plasterk aangewezen als informateur om de mogelijkheden van zo'n kabinet te onderzoeken.
Het nieuwe jaar begint voor de vier partijleiders en hun secondanten op het landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum. Onder leiding van Plasterk zouden goede gesprekken zijn gevoerd, maar inhoudelijk houden de partijen hun kaken op elkaar.
Een groot probleem
Niet lang daarna gaat het rommelen. Dat begint zo'n beetje na de aankondiging van de VVD-fractie in de Eerste Kamer voor de omstreden spreidingswet te gaan stemmen, terwijl de Tweede Kamerfractie eerder tegen was. Daarop zegt PVV-leider Geert Wilders dat "we een groot probleem hebben". Het lijkt met een sisser af te lopen. Er volgen vinnige tweets van vooral Wilders, waarop VVD-leider Dilan Yesilgöz op een VVD-congres naar hem uithaalt. De onderhandelingen gaan echter door.
Begin februari klapt de boel. Volkomen onverwacht wil Omtzigt niet verder praten. Het zet bij de onderhandelende partijen kwaad bloed, vooral omdat het nieuws via de media naar buiten komt, terwijl de onderhandelende partijen en de informateur van niets weten. Na een fel Kamerdebat, waar vooral Omtzigt het zwaar te verduren krijgt, wordt Kim Putters als nieuwe informateur aangewezen. Hij moet bedenken wat voor soort kabinet kan worden gevormd.
Programkabinet
Putters stelt in zijn eindverslag medio maart een 'programkabinet' voor op basis van een akkoord op hoofdlijnen. De nieuwe informateurs Elbert Dijkgraaf en Richard van Zwol krijgen tot 15 mei de tijd om de mogelijkheden te onderzoeken van zo'n kabinet met PVV, VVD, NSC en BBB.
De twee informateurs spreken lang met de afzonderlijke partijleiders. De echte onderhandelingen beginnen eigenlijk pas op maandag 6 mei. Dan spreken Dijkgraaf en Van Zwol over een "cruciale week" waarin knopen moeten worden doorgehakt. Die cruciale week wordt bijna twee weken. Er wordt steeds langer onderhandeld en de partijen komen voor het eerst ook op zaterdag bij elkaar. De deadline komt snel naderbij.
Marathonoverleg
Als de partijleiders dinsdagnacht rond 01.00 uur na een marathonoverleg naar buiten komen, tonen zij zich optimistisch. Woensdag zouden alleen nog de puntjes op de i worden gezet. Dat blijkt iets te optimistisch. Langer dan gepland zitten de partijen bij elkaar. De precieze reden is onbekend, maar VVD en NSC wijzen daarbij naar elkaar.
Een zogeheten 'programkabinet' moet het akkoord later gaan invullen en uitvoeren. Het zal nog een aantal weken duren voordat een nieuwe ministersploeg op het bordes staat.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De miljoenennota bevat nauwelijks structurele maatregelen om de woningbouwopgave vlot te trekken, vindt NEPROM. Volgens de brancheorganisatie van projectontwikkelaars komt dat doordat het kabinet demissionair is en "scherpe keuzes politiek moeilijk liggen". "Maar woningzoekenden hebben daar geen boodschap aan: er is nu actie nodig."
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair premier Dick Schoof wil zich bescheiden opstellen als blijkt dat de Tweede Kamer de zojuist gepresenteerde miljoenennota van zijn kabinet wil aanpassen. Partijleider Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA heeft geopperd dat partijen na de verkiezingen een akkoord hierover moeten sluiten.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Asielministers David van Weel (VVD) en Mona Keijzer (BBB) gaan ondanks meerdere waarschuwingen van de Algemene Rekenkamer door met flinke bezuinigingen op de asielopvang in 2027. In dat jaar hebben de demissionaire ministers daarvoor 922 miljoen euro gereserveerd, een flinke daling ten opzichte van de 4,2 miljard euro die voor 2026 is begroot. Dat terwijl het ministerie verwacht dat het aantal asielzoekers dat wordt opgevangen juist stijgt in 2027.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair landbouwminister Femke Wiersma wil voor industrie, mobiliteit en landbouw een "streefwaarde" aan stikstofreductie in 2030 vast leggen. Hoe hoog dit percentage moet zijn, kan de BBB-minister op Prinsjesdag nog niet zeggen. Ze gaat erover in gesprek met de sectoren zelf.
14 uur geleden
AMSTERDAM (ANP) - De Woonbond reageert kritisch op de miljoenennota, waaruit naar voren komt dat huurders niet worden gecompenseerd voor hogere woonlasten. Weliswaar komen meer mensen volgend jaar in aanmerking voor huurtoeslag, maar die toeslag dekt volgens de belangenvereniging maar een deel van de gestegen huren.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Dat het kabinet opnieuw niet heeft gekozen voor "een stabiele meerjarige begroting voor asielopvang is een gemiste kans", stelt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in een reactie op de miljoenennota. "Stabiele financiering is een absolute voorwaarde om rust en menselijkheid in de asielopvang te krijgen en jaarlijks een miljard te besparen", aldus de organisatie.
14 uur geleden
ZOETERMEER (ANP) - De bouwsector vindt het "teleurstellend" dat de aangekondigde 2,6 miljard euro die het demissionaire kabinet uittrekt voor het aanpakken van de stikstofproblemen "in feite slechts eerder toegezegde middelen in een nieuw jasje" zijn. De stikstofproblemen oplossen is cruciaal voor de bouw en infra, benadrukt brancheorganisatie Bouwend Nederland.
14 uur geleden