Na 175 dagen zijn rechtse partijen het eens over nieuw kabinet
DEN HAAG (ANP) - Precies 175 dagen na de Tweede Kamerverkiezingen hebben PVV, VVD, NSC en BBB een akkoord bereikt over een nieuw kabinet. Tot op het laatste moment is het spannend of de partijen er uitkomen. Het akkoord is pas definitief als de vier fracties het eens zijn met het onderhandelaarsakkoord. Twee verkenners en vier informateurs in drie informatierondes waren nodig om dit resultaat te bereiken.
De eerste verkenner, PVV-senator Gom van Strien, geeft zijn opdracht op 27 november al terug voordat hij aan zijn opdracht is begonnen. Dat doet hij daags na beschuldigingen van fraude. PvdA'er Ronald Plasterk neemt het van hem over. Op 11 december concludeert hij dat een rechts kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB mogelijk is. Na het Kamerdebat over dit eindverslag wordt Plasterk aangewezen als informateur om de mogelijkheden van zo'n kabinet te onderzoeken.
Het nieuwe jaar begint voor de vier partijleiders en hun secondanten op het landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum. Onder leiding van Plasterk zouden goede gesprekken zijn gevoerd, maar inhoudelijk houden de partijen hun kaken op elkaar.
Een groot probleem
Niet lang daarna gaat het rommelen. Dat begint zo'n beetje na de aankondiging van de VVD-fractie in de Eerste Kamer voor de omstreden spreidingswet te gaan stemmen, terwijl de Tweede Kamerfractie eerder tegen was. Daarop zegt PVV-leider Geert Wilders dat "we een groot probleem hebben". Het lijkt met een sisser af te lopen. Er volgen vinnige tweets van vooral Wilders, waarop VVD-leider Dilan Yesilgöz op een VVD-congres naar hem uithaalt. De onderhandelingen gaan echter door.
Begin februari klapt de boel. Volkomen onverwacht wil Omtzigt niet verder praten. Het zet bij de onderhandelende partijen kwaad bloed, vooral omdat het nieuws via de media naar buiten komt, terwijl de onderhandelende partijen en de informateur van niets weten. Na een fel Kamerdebat, waar vooral Omtzigt het zwaar te verduren krijgt, wordt Kim Putters als nieuwe informateur aangewezen. Hij moet bedenken wat voor soort kabinet kan worden gevormd.
Programkabinet
Putters stelt in zijn eindverslag medio maart een 'programkabinet' voor op basis van een akkoord op hoofdlijnen. De nieuwe informateurs Elbert Dijkgraaf en Richard van Zwol krijgen tot 15 mei de tijd om de mogelijkheden te onderzoeken van zo'n kabinet met PVV, VVD, NSC en BBB.
De twee informateurs spreken lang met de afzonderlijke partijleiders. De echte onderhandelingen beginnen eigenlijk pas op maandag 6 mei. Dan spreken Dijkgraaf en Van Zwol over een "cruciale week" waarin knopen moeten worden doorgehakt. Die cruciale week wordt bijna twee weken. Er wordt steeds langer onderhandeld en de partijen komen voor het eerst ook op zaterdag bij elkaar. De deadline komt snel naderbij.
Marathonoverleg
Als de partijleiders dinsdagnacht rond 01.00 uur na een marathonoverleg naar buiten komen, tonen zij zich optimistisch. Woensdag zouden alleen nog de puntjes op de i worden gezet. Dat blijkt iets te optimistisch. Langer dan gepland zitten de partijen bij elkaar. De precieze reden is onbekend, maar VVD en NSC wijzen daarbij naar elkaar.
Een zogeheten 'programkabinet' moet het akkoord later gaan invullen en uitvoeren. Het zal nog een aantal weken duren voordat een nieuwe ministersploeg op het bordes staat.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - BBB-leider Caroline van der Plas weigerde tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen in te gaan op kritische vragen van oppositiepartijen over Gaza. "Ik ga er geen Gazadebat van maken", reageerde ze toen Rob Jetten vroeg of ze harder stelling wilde nemen tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. Daar namen de D66-leider en ook de Partij voor de Dieren, DENK en Volt geen genoegen mee.
53 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Het opheffen van handelsvoordelen die Israël heeft rond het exporteren van onder meer groente en fruit naar Europa, zoals de Europese Commissie voorstelt, zijn geen echte sancties. Hoewel dit na twee jaar "een historische stap vooruit is", is "het weghalen van voordelen of een voorkeursbehandeling geen echte boycot", reageert een woordvoerder van de beweging Boycot, Desinvestering, Sancties (BDS) in Nederland.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Linkse oppositiepartijen stoorden zich tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen aan de in hun ogen te afwachtende houding van VVD-leider Dilan Yeşilgöz over het Israëlische geweld in Gaza. PvdD en Volt riepen de liberale politica op om te spreken van een genocide, nu ook een VN-commissie tot dat oordeel is gekomen. Maar daarin ging ze niet mee. Ze wilde ook niet instemmen met het verzoek om gewonde kinderen uit Gaza naar Nederlandse ziekenhuizen te halen.
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal gemeenten in Zuid-Holland dat al te lang te weinig statushouders huisvest, loopt hard op. Zeventien gemeenten hebben al zeker twee jaar te weinig woonruimte geregeld voor asielzoekers met een verblijfsvergunning. De provincie moet eigenlijk ingrijpen, maar ziet daar voorlopig van af. Zuid-Holland wil wel een verbeterplan hebben van deze gemeenten, met daarin een deadline waarop ze hun achterstand hebben weggewerkt.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Verschillende partijen vinden dat VVD-leider Dilan Yeşilgöz in de Algemene Politieke Beschouwingen te weinig zelfreflectie toonde, onder meer over de afgelopen vijftien jaar aan regeringsdeelname van haar partij. GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren vinden dat de VVD zelf verantwoordelijk is voor verschillende crises die Yeşilgöz zegt te willen oplossen, zoals de stikstofcrisis.
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Zuid-Hollandse politiek heeft een debat over de mogelijke komst van tientallen windturbines in het Groene Hart uitgesteld. De Provinciale Staten zouden woensdag het onderzoek bespreken dat het college heeft laten doen naar geschikte locaties voor windturbines. Het onderwerp is echter opnieuw doorgeschoven, omdat een meerderheid van de Staten onder meer wil wachten op een juridische beoordeling van de gevolgde procedure.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Vijf partijen die meer dan tien zetels minder hebben dan de PVV zijn vaker bij plenaire debatten aanwezig geweest het afgelopen parlementaire jaar. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Informatiepunt van de Tweede Kamer. Partijleider Geert Wilders werd woensdag tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen door Laurens Dassen van Volt verweten dat PVV-Kamerleden "nooit aanwezig zijn bij belangrijke debatten".
7 uur geleden