Webmail

Kies je webmail

Omdat ZeelandNet ook DELTA webmail aanbiedt, vragen we je eenmalig je voorkeur op te geven.

Luctor et Detector: zwaar geschut in Zeeland

Luctor et Detector: zwaar geschut in Zeeland

In de reeks ‘Ieder stukje metaal zijn eigen verhaal’, door Johan Elzinga van Luctor et Detector: ‘Zwaar geschut in Zeeland.Nooit zal de Tweede Wereldoorlog worden vergeten. Hoe kan dat ook als in ons landschap nog vele herinneringen te vinden zijn, zoals de bunkers die gebruikt zijn toentertijd. Een zwarte oorlogsperiode was het, maar zo heeft Nederland er meerdere van gekend. Wij zelf waren als zeevarend volk een geduchte tegenstander in vervlogen tijden. Maar nu wil ik het even hebben over de tachtigjarige oorlog die woedde van 1568 tot 1648 waarbij de Nederlanden streed tegen Prins Philips II van Spanje.

Ik ga u vertellen over twee kanonskogels die zijn gevonden in een dijk door een Walcherse zoeker die mij vroeg de kogels te ontdoen van roest en aanslag, en te conserveren. In dit geval hebben we het over twee kanonskogels van een ‘half Kartouw’. Een Kartouw is een 16e - 17e eeuws gietijzeren of bronzen kanon dat werd ingezet als vesting-, belegerings-, veld- en scheepsgeschut. Een heel kartouw vuurde 48 ponds kanonskogels af, en een half kartouw 24 ponds kogels en werden veelvuldig gebruikt in de tachtigjarige oorlog tegen Spanje.

Deze twee kanonskogels waren afkomstig uit een afgegraven dijk op Walcheren en lagen tegen elkaar aan. Dit doet vermoeden dat ze nooit zijn afgevuurd, maar opgestapeld hebben gelegen naast een Kartouw, en dus bedoeld om ons Zeeuwse land te beschermen tegen gevaren vanaf zee. Bovendien waren ze niet beschadigd zoals je mag verwachten bij kanonskogels die met hoge snelheid ergens tegenaan knallen. Zichtbaar was dat de zoute omstandigheden waarin ze eeuwen hadden gelegen hun sporen hadden achtergelaten. Een dikke laag roest) had zich gevormd.

Anderhalf jaar
Het reinigingsproject zou anderhalf jaar duren omdat de kogels eerst enkele maanden in ontzoutingsvloeistoffen hebben gelegen om alle zouten en zuren af te drijven. Nadat deze neutraal waren gemaakt, konden de beide kogels één voor één het electrolyseproces ingaan. Bij electrolyse ligt een voorwerp in een bad vloeistof waar een elektrische stroom  doorheen wordt gevoerd. Het zorgt ervoor dat aangekoekte materialen en roesten loslaten, maar dan moet dit wel gecontroleerd wordt uitgevoerd. Voor deze opdracht heb ik een kleine constructie moeten maken om gelijkmatig 360° rond te kunnen reinigen. Tussentijds vaak een controlemoment en zacht afborstelen. Een langzaam proces van voorzichtigheid en herhalen.

Uiteindelijk kwamen de oorspronkelijke gietijzeren ballen tevoorschijn. Hoe verrassend dat één van de kanonskogels gestempeld bleek te zijn met een makersstempel van de gieterij. Als laatste kregen de twee zwaargewichten in het proces twee opeenvolgende beschermlagen zuurvrije was aangebracht. Die zorgen ervoor dat de kogels niet meer aangetast kunnen worden door zuren en vocht, maar ook voor de komende tientallen jaren beschermd zijn. Het is mooi om voorwerpen in mijn handen te mogen vasthouden die vervaardigd zijn in de 16e eeuw en waar de toenmalige soldaten mee rondsjouwden. Heel even sta ik in gedachten naast dat werkende kanon dat wordt klaargemaakt voor de strijd. In de verte zie ik het galjoen al op me af komen varen.

Meer uit Middelburg

Vrijwillige brandweer in actie voor buitenbrand Achillesweg

WESTKAPELLE- De vrijwillige brandweer van Westkappele is in de nacht van zaterdag op zondag in actie gekomen om een buitenbrand te bestrijden. Aan de Achillesweg stond een aantal autobanden in brand. De brand was snel onder controle. Het is onduidelijk waardoor de brand ontstaan is.

1 uur geleden
Jonge talenten verzorgen moederdagconcert in Doopsgezinde kerk Middelburg

MIDDELBURG - Zondag (11 mei) is er een bijzonder, gratis toegankelijk concert in de Doopsgezinde kerk in Middelburg, in het teken van moederdag.

17 uur geleden
Brandweer en politie ingezet voor brandje in auto op de A58

NIEUW- EN SINT JOOSLAND- De brandweer en politie zijn zaterdagmiddag ingezet na de melding van een autobrand op de A58 bij Nieuw- en Sint Joosland. Ter plaatse bleek er geen sprake te zijn van een autobrand maar van een brandje in de auto. De politie heeft de weg afgezet. De brandweer stelde de situatie veilig. 

19 uur geleden
Man aangehouden op verdenking betrokkenheid bij inbraak tankstation De Haan

MIDDELBURG- De politie heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag één man aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij een inbraak bij tankstation De Haan aan de Laan der Verenigde Naties. De verdachte betreft een 30-jarige man zonder vaste woon-of verblijfplaats. 

22 uur geleden
Jongen (15) uit Vlissingen aangehouden na doorslijpen slot gestolen bromfiets

MIDDELBURG- Een 15-jarige jongen uit Vlissingen is vrijdagavond door de politie aangehouden op de Briljant. Zij kreeg een melding van een getuige dat de jongen samen met een vriend het slot van een gestolen bromfiets stond door te slijpen. De jongen kon aangehouden worden, zijn maatje wist te ontkomen.

1 dag geleden
Winnaars fotowedstrijd en Publieksprijs tijdens opening Zilveren Camera Tentoonstelling bekendgemaakt

MIDDELBURG -  Op vrijdag 9 mei werden in De Oostkerk de winnaar van de Zilveren Camera Publieksprijs én de winnaars van de door De Oostkerk georganiseerde fotowedstrijd bekend gemaakt. 

1 dag geleden
Alles klaar voor een hoogtepunt van het jaar: Zaterdag is het tijd voor de Zeelandiarun

VLISSINGEN - De Zeelandiarun rijdt zaterdag voor de 37e keer door Walcheren en de Bevelanden. De start is, zoals gebruikelijk, om 9.30 uur op het Stadhuisplein in Vlissingen, waar de burgemeester het startschot geeft. Deze tocht voor mensen met een beperking is al jaren populair. Zij stappen in bij deelnemers met trikes en zijspannen en worden massaal toegejuicht onderweg.

1 dag geleden