Webmail

Kies je webmail

Omdat ZeelandNet ook DELTA webmail aanbiedt, vragen we je eenmalig je voorkeur op te geven.

Luctor et Detector: zwaar geschut in Zeeland

Luctor et Detector: zwaar geschut in Zeeland

In de reeks ‘Ieder stukje metaal zijn eigen verhaal’, door Johan Elzinga van Luctor et Detector: ‘Zwaar geschut in Zeeland.Nooit zal de Tweede Wereldoorlog worden vergeten. Hoe kan dat ook als in ons landschap nog vele herinneringen te vinden zijn, zoals de bunkers die gebruikt zijn toentertijd. Een zwarte oorlogsperiode was het, maar zo heeft Nederland er meerdere van gekend. Wij zelf waren als zeevarend volk een geduchte tegenstander in vervlogen tijden. Maar nu wil ik het even hebben over de tachtigjarige oorlog die woedde van 1568 tot 1648 waarbij de Nederlanden streed tegen Prins Philips II van Spanje.

Ik ga u vertellen over twee kanonskogels die zijn gevonden in een dijk door een Walcherse zoeker die mij vroeg de kogels te ontdoen van roest en aanslag, en te conserveren. In dit geval hebben we het over twee kanonskogels van een ‘half Kartouw’. Een Kartouw is een 16e - 17e eeuws gietijzeren of bronzen kanon dat werd ingezet als vesting-, belegerings-, veld- en scheepsgeschut. Een heel kartouw vuurde 48 ponds kanonskogels af, en een half kartouw 24 ponds kogels en werden veelvuldig gebruikt in de tachtigjarige oorlog tegen Spanje.

Deze twee kanonskogels waren afkomstig uit een afgegraven dijk op Walcheren en lagen tegen elkaar aan. Dit doet vermoeden dat ze nooit zijn afgevuurd, maar opgestapeld hebben gelegen naast een Kartouw, en dus bedoeld om ons Zeeuwse land te beschermen tegen gevaren vanaf zee. Bovendien waren ze niet beschadigd zoals je mag verwachten bij kanonskogels die met hoge snelheid ergens tegenaan knallen. Zichtbaar was dat de zoute omstandigheden waarin ze eeuwen hadden gelegen hun sporen hadden achtergelaten. Een dikke laag roest) had zich gevormd.

Anderhalf jaar
Het reinigingsproject zou anderhalf jaar duren omdat de kogels eerst enkele maanden in ontzoutingsvloeistoffen hebben gelegen om alle zouten en zuren af te drijven. Nadat deze neutraal waren gemaakt, konden de beide kogels één voor één het electrolyseproces ingaan. Bij electrolyse ligt een voorwerp in een bad vloeistof waar een elektrische stroom  doorheen wordt gevoerd. Het zorgt ervoor dat aangekoekte materialen en roesten loslaten, maar dan moet dit wel gecontroleerd wordt uitgevoerd. Voor deze opdracht heb ik een kleine constructie moeten maken om gelijkmatig 360° rond te kunnen reinigen. Tussentijds vaak een controlemoment en zacht afborstelen. Een langzaam proces van voorzichtigheid en herhalen.

Uiteindelijk kwamen de oorspronkelijke gietijzeren ballen tevoorschijn. Hoe verrassend dat één van de kanonskogels gestempeld bleek te zijn met een makersstempel van de gieterij. Als laatste kregen de twee zwaargewichten in het proces twee opeenvolgende beschermlagen zuurvrije was aangebracht. Die zorgen ervoor dat de kogels niet meer aangetast kunnen worden door zuren en vocht, maar ook voor de komende tientallen jaren beschermd zijn. Het is mooi om voorwerpen in mijn handen te mogen vasthouden die vervaardigd zijn in de 16e eeuw en waar de toenmalige soldaten mee rondsjouwden. Heel even sta ik in gedachten naast dat werkende kanon dat wordt klaargemaakt voor de strijd. In de verte zie ik het galjoen al op me af komen varen.

Meer uit Middelburg

Brommobiel beschadigd bij ongeval Loodholseweg Aagtekerke

AAGTEKERKE – Een microcar is vrijdagmorgen zwaar beschadigd geraakt bij een botsing op de Loodholseweg bij Aagtekerke. Een vrouw raakte lichtgewond. Het ongeval gebeurde omstreeks 09.35 uur ter hoogte van de kruising met de Kelderweg. Door nog onbekende oorzaak kwam de brommobiel met een personenauto in botsing. De microcar raakte fors beschadigd bij het ongeval.

15 uur geleden
Integrale controle bij bedrijven in Middelburg

Gisteren hebben de gemeente, politie, Belastingdienst, Orionis Walcheren en Waterschap Scheldestromen weer een gezamenlijke controle gehouden bij een aantal bedrijven en locaties in de gemeente Middelburg, waaronder bedrijventerrein Arnestein, Ramsburg en de Mortiere in Middelburg. Ter ondersteuning van de controle is gebruik gemaakt van speurhonden. De controle was gericht op naleving van de geldende wet- en regelgeving en het aanpakken van ondermijnende criminaliteit.

15 uur geleden
Gewonde bij ongeval Klaassesweg Biggekerke

BIGGEKERKE – Bij een ongeval in het buitengebied van Biggekerke is vanmorgen één persoon gewond geraakt. Er lag veel slik op de weg.

18 uur geleden
Jonge Zeeuwen kruipen in de huid van politici tijdens jongerenparlement

MIDDELBURG - Op 27 en 28 september 2023 hebben een dertigtal Zeeuwse jongeren deelgenomen aan de derde editie van het Zeeuws Jongerenparlement. Een jaarlijks event waarmee de Provincie Zeeland jongeren kennis wil laten maken met politiek en democratie en wil betrekken bij Zeeuwse onderwerpen.

18 uur geleden
Auto tegen boom Zwaanweg Koudekerke

KOUDEKERKE - Een personenauto is donderdag aan het einde van de avond flink beschadigd geraakt bij een eenzijdig verkeersongeluk in het buitengebied van Koudekerke.

22 uur geleden
The Black Archives Meet Up in ZB Bibliotheek van Zeeland

MIDDELBURG - Op zaterdagmiddag 14 oktober 2023 verzorgt The Black Archives Amsterdam een lezing en een pop-up expositie over ons gedeelde slavernij- en koloniale verleden in de ZB, Kousteensedijk 7 in Middelburg.

22 uur geleden
Stichting Fokuswonen werft nieuwe talenten op de Markt in Middelburg

MIDDELBURG - Een aantal medewerkers en Middelburgse cliënten van Stichting Fokuswonen, bedacht een unieke en eenmalige actie om nieuwe talenten in de zorg te werven voor Stichting Fokuswonen. Werken in de zorg is bij Fokus nét even anders, net als deze actie.

23 uur geleden