Luctor et Detector: zooi of zilver, deel 1

DOOR JOHAN ELZINGA

Dat wat er nu bijligt als een doorsnee weiland in Zeeland, was van origine een buitenhuis van de abt (de geestelijke heer) van Middelburg. In 1982 werden in deze omgeving nog de restanten van het 16e-eeuwse ‘Huis en Hoff te Poppendamme’ gevonden. Deze zijn op oude kaarten van Hattinga en Visscher Roman nog terug te vinden, waar ze genoemd worden als ‘Zuyt Ambacht’.

Duit
Met goede hoop op wat oude vondsten van zo’n 250 jaar geleden zet ik de metaaldetector aan en begin mijn met mijn eerste baan op het weiland. Iets minder dan 15 minuten later ligt er een perfect leesbare Zeelandia-duit in mijn hand, weer even later gevolgd door een halve vingerhoed. Dat begint veelbelovend. Een deel van het weiland bevatte alleen zooi zoals stukjes lood, blik en ijzer. Dat waren zeker niet de historische vondsten die ik in mijn gedachten allemaal al had gevonden.

Afval- of vondstentas?
Ik besluit om wat meer systematisch te werk te gaan en loop terug naar mijn startpunt. Ik pak Poppendamme als mijn richtpunt en loop mijn baan vanuit de hoek van het veld. Tot mijn verbazing vind ik in die eerste banen mooie voorwerpen zoals diverse knopen, enkele duiten en mooie gespen. Halverwege de derde baan krijg ik een knettergoed signaal van mijn trouwe metaaldetector. Ik ben direct alert en graaf hoopvol het voorwerp op. Een op het oog verfrommeld stuk metaal ligt in mijn hand dat ik aanvankelijk als afval in de afvaltas wil steken, maar bij nader inzien toch maar in de vondstentas steek. Noem het gerust een voorgevoel.

Een uur later stop ik ermee. Bij de auto scheid ik al het troep van de onderzoekswaardige metalen. De troepjes gaan in een houten bak achterin de kofferbak van de auto. Ik constateer ter plekke dat die binnenkort eens moet worden geleegd.

Na jaren zoeken weet ik dat ik niet enthousiast op vondsten moet gaan vegen en borstelen want zo zijn er in het verleden wel eens flinterdunne zilveren munten kapot gegaan. Nee, eerst de fles met water pakken, om er zand en klei mee af te spoelen. Dan een zachte borstel licht over de vondst laten gaan. Zo pak ik ook dat verfrommelde stuk metaal en spoel het af.

Lakstempel
Ik zie tot mijn schrik een mooie glimmende ovale onderkant verschijnen waarop twee prachtige sierletters staan. In mijn hoofd hoor ik mezelf zeggen dat ik gevonden heb wat ik al jaren hoop te vinden. In mijn hand ligt een prachtig versierde zilveren lakstempel, ook wel zegelstempel genaamd.

In de volgende editie van de Bode geeft deze lakstempel zijn geheim aan mij prijs en leest u het einde van dit avontuur.

Johan Elzinga,

Luctor et Detector