'Ik merkte dat het voor velen een opluchting was'
NIEUWDORP - Het was nu of nooit, zegt Jan van Damme over ‘Jong in de Zeeuwse oorlog’. In het boek, dat zaterdag is gepresenteerd in het Bevrijdingsmuseum Zeeland in Nieuwdorp, delen Zeeuwen hun ervaringen en belevenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog. “Ik ben heel blij dat het boek is gemaakt.”
De dagbladjournalist maakte de reeks verhalen vorig jaar voor de PZC, in het kader van de viering en herdenking van 75 jaar bevrijding. “Ik wilde dat graag doen, want ik vind het mooi om deze verhalen te horen. Alle mensen die ik heb gesproken waren jong in de oorlog. Nu zijn het 80-plussers, maar ze konden zich alles nog glashelder herinneren”, vertelt Jan van Damme in de horecahoek van het Bevrijdingsmuseum Zeeland. “Het heeft bij de meesten tijd nodig gehad voordat ze er goed over konden vertellen, maar veel mensen wilden hun verhaal kwijt. Ik merkte dat het voor velen een opluchting was.”
Granaat
Er zitten bekende Zeeuwen met een oorlogsverleden bij, zoals verzetsvrouw Marie Blommaart uit Westzaan, maar sommigen vertelden hun verhaal voor het eerst tegen Van Damme, zoals Hans Germing uit Scharendijke.
Hij maakte de bombardementen in Oostburg en omstreken mee, zag als kind gruwelijke beelden van dode en gewonde mensen. Zijn vader overleefde ternauwernood een ontploffing van een granaat. “Hij vertelde er niet over, zelfs niet aan zijn drie dochters”, schrijft Van Damme. “Of de oorlog hem soms parten heeft gespeeld? ‘Ik heb het wel eens aan een dokter gevraagd, als ik me niet optimaal voelde’”, zegt Germing in dat gesprek. “‘Nee hoor, zei de arts’.”
Niemand
Siem Huigh uit Schoondijke deelde zijn oorlogsherinneringen ook met niemand. “Het leed zit diep. Ik heb er nooit over kunnen en willen praten. Telkens als ik er iemand over bezig hoorde, werd ik kwaad. Hoe ouder je wordt, hoe erger die woede opspeelt”, zegt hij in zijn interview.
Vlucht
Zijn verhaal maakte diepe indruk op Van Damme. “‘Als ik het nu niet vertel, is het weg’, zei hij tegen mij. Hij wilde delen hoe slecht hij het gehad tijdens de oorlog, zodat mensen beseffen hoe erg oorlog is. Het zorgt bij hem nog altijd voor tranen.” Huigh woonde met zijn familie in een klein arbeidershuisje in Schoondijke. Toen ze naar het Rode Kruis-dorp Groede waren gevlucht, kwam zijn vader om het leven bij een beschieting door de Duitsers.
Triester
Het ene verhaal is triester dan het andere, maar stuk voor stuk grijpen ze je bij de keel, ook bij Van Damme. “Het is een bijzonder boek geworden voor mij. Deze mensen vertellen over een tijd waarin mijn ouders leefden. Zij leven beiden niet meer. Alleen mijn moeder zei vroeger wel eens iets over de oorlog, maar mijn vader nooit. Ik kreeg tijdens deze serie het gevoel dat ik ze niet heb gevraagd wat ik ze had moeten vragen. Deze mensen hebben meegemaakt wat mijn ouders meemaakten. Dat maakt het heel bijzonder.”
Indrukwekkend
Samen geven de verhalen een indrukwekkend beeld van de oorlog in Zeeland. Volgens Van Damme zouden scholieren het ook kunnen lezen, zodat ze weten wat zich hier tussen 1940 en 1945 heeft afgespeeld. “Ik ben blij dat het is verschenen. Hoe langer je ermee had gewacht, hoe groter de kans zou zijn dat het niet meer kon.”
‘Jong in de Zeeuwse oorlog’ van Jan van Damme is verschenen bij Het Paard van Troje en te koop in alle Zeeuwse boekwinkels. ISBN: 978-90-71937-86-8.
Meer uit Vlissingen
VLISSINGEN - De stichting Van Woelderenpark heeft ontdekt dat een monumentale boom met vleermuiskast op het punt staat gerooid te worden in het Vlissingse stadspark. 'Het betreft een gezonde iep van circa 55 jaar oud die op een belangrijke vleermuisvliegroute staat', aldus Jean-Marie van Isacker, voorzitter het stichtingsbestuur. Hij pleit er bij de gemeente voor de boom in het Nollebos te sparen.
7 uur geleden
VLISSINGEN - De politie vraagt getuigen van de autobrand in de nacht van vrijdag 24 op zaterdag 25 oktober in de Hercules Segherslaan in Vlissingen zich te melden.
12 uur geleden
VLISSINGEN - De automobilist die donderdagmiddag betrokken was bij een ernstig ongeluk in Vlissingen is door de politie aangehouden op verdenking van het rijden onder invloed van drugs.
18 uur geleden
VLISSINGEN - De komende jaren gaat een deel van het middengebied in Vlissingen er helemaal anders uitzien. In en om de Vincent van Goghlaan maken 343 verouderde, sociale huurwoningen plaats voor 373 nieuwe woningen. "De komende acht jaar wordt er in fases gewerkt aan dit project", vertelt de Vlissingse wethouder Coen Bertijn.
1 dag geleden
OOST-SOUBURG - Op zaterdag 1 november verzorgt de Zeeuwse Accordeon Vereniging Concertina haar 35-jarig jubileumconcert in de kerk aan het Oranjeplein in Oost-Souburg.
1 dag geleden
VLISSINGEN - In de gemeente Vlissingen hebben de kiezers woensdag het meeste op de PVV gestemd bij de Tweede Kamerverkiezingen. 19,8 procent van de Vlissingse stemmen ging naar de partij van Geert Wilders. D66 volgt met 14,8 procent van de stemmen. Terwijl landelijk de laatste stemmen geteld worden, liggen de PVV en D66 als grootste partijen dicht bij elkaar. In de peilingen hebben beide 26 zetels.
1 dag geleden
VLISSINGEN - Woensdag 5 november vindt de vijfde voorronde plaats van het songfestival voor ouderen in woonzorgcentrum Ter Reede in Vlissingen. Kandidaten kunnen zich nog inschrijven.
2 dagen geleden