'Ik merkte dat het voor velen een opluchting was'
NIEUWDORP - Het was nu of nooit, zegt Jan van Damme over ‘Jong in de Zeeuwse oorlog’. In het boek, dat zaterdag is gepresenteerd in het Bevrijdingsmuseum Zeeland in Nieuwdorp, delen Zeeuwen hun ervaringen en belevenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog. “Ik ben heel blij dat het boek is gemaakt.”
De dagbladjournalist maakte de reeks verhalen vorig jaar voor de PZC, in het kader van de viering en herdenking van 75 jaar bevrijding. “Ik wilde dat graag doen, want ik vind het mooi om deze verhalen te horen. Alle mensen die ik heb gesproken waren jong in de oorlog. Nu zijn het 80-plussers, maar ze konden zich alles nog glashelder herinneren”, vertelt Jan van Damme in de horecahoek van het Bevrijdingsmuseum Zeeland. “Het heeft bij de meesten tijd nodig gehad voordat ze er goed over konden vertellen, maar veel mensen wilden hun verhaal kwijt. Ik merkte dat het voor velen een opluchting was.”
Granaat
Er zitten bekende Zeeuwen met een oorlogsverleden bij, zoals verzetsvrouw Marie Blommaart uit Westzaan, maar sommigen vertelden hun verhaal voor het eerst tegen Van Damme, zoals Hans Germing uit Scharendijke.
Hij maakte de bombardementen in Oostburg en omstreken mee, zag als kind gruwelijke beelden van dode en gewonde mensen. Zijn vader overleefde ternauwernood een ontploffing van een granaat. “Hij vertelde er niet over, zelfs niet aan zijn drie dochters”, schrijft Van Damme. “Of de oorlog hem soms parten heeft gespeeld? ‘Ik heb het wel eens aan een dokter gevraagd, als ik me niet optimaal voelde’”, zegt Germing in dat gesprek. “‘Nee hoor, zei de arts’.”
Niemand
Siem Huigh uit Schoondijke deelde zijn oorlogsherinneringen ook met niemand. “Het leed zit diep. Ik heb er nooit over kunnen en willen praten. Telkens als ik er iemand over bezig hoorde, werd ik kwaad. Hoe ouder je wordt, hoe erger die woede opspeelt”, zegt hij in zijn interview.
Vlucht
Zijn verhaal maakte diepe indruk op Van Damme. “‘Als ik het nu niet vertel, is het weg’, zei hij tegen mij. Hij wilde delen hoe slecht hij het gehad tijdens de oorlog, zodat mensen beseffen hoe erg oorlog is. Het zorgt bij hem nog altijd voor tranen.” Huigh woonde met zijn familie in een klein arbeidershuisje in Schoondijke. Toen ze naar het Rode Kruis-dorp Groede waren gevlucht, kwam zijn vader om het leven bij een beschieting door de Duitsers.
Triester
Het ene verhaal is triester dan het andere, maar stuk voor stuk grijpen ze je bij de keel, ook bij Van Damme. “Het is een bijzonder boek geworden voor mij. Deze mensen vertellen over een tijd waarin mijn ouders leefden. Zij leven beiden niet meer. Alleen mijn moeder zei vroeger wel eens iets over de oorlog, maar mijn vader nooit. Ik kreeg tijdens deze serie het gevoel dat ik ze niet heb gevraagd wat ik ze had moeten vragen. Deze mensen hebben meegemaakt wat mijn ouders meemaakten. Dat maakt het heel bijzonder.”
Indrukwekkend
Samen geven de verhalen een indrukwekkend beeld van de oorlog in Zeeland. Volgens Van Damme zouden scholieren het ook kunnen lezen, zodat ze weten wat zich hier tussen 1940 en 1945 heeft afgespeeld. “Ik ben blij dat het is verschenen. Hoe langer je ermee had gewacht, hoe groter de kans zou zijn dat het niet meer kon.”
‘Jong in de Zeeuwse oorlog’ van Jan van Damme is verschenen bij Het Paard van Troje en te koop in alle Zeeuwse boekwinkels. ISBN: 978-90-71937-86-8.
Meer uit Beveland
GOES - Het college van burgemeester en wethouders van Goes heeft besloten om Stichting Musea de Bevelanden voor het jaar 2026 een structurele subsidie van 273.502 euro toe te kennen. Daarnaast wordt de subsidie over 2024 vastgesteld op 263.236 euro, met een aanvullende incidentele bijdrage van 17.500 euro.
1 dag geleden
GOES - Ook tijdens de periode voor de jaarwisseling treden politie, Bureau Halt en de gemeente Goes samen op tegen vuurwerkoverlast. Vuurwerk mag je afsteken tijdens de jaarwisseling tussen 18:00 uur en 02:00 uur Het afsteken van vuurwerk buiten deze tijden is verboden.
2 dagen geleden
GOES - Van donderdag 13 tot en met zondag 16 november 2025 vindt in filmtheater 't Beest en de Da Vinci Bioscoop de derde editie van de Goese Filmdagen plaats. Dit jaar staat Italië centraal. Het filmweekend biedt een gevarieerd programma met Italiaanse en Europese films, lezingen, kinderfilms en live muziek.
2 dagen geleden
GOES - De Goese tweedehands kledingwinkel Deeltwee reikte onlangs drie royale cheques uit aan goede doelen. Tijdens een feestelijke bijeenkomst in de winkel aan de Gasthuisstraat ontvangen drie stichtingen elk een bedrag van maar liefst 30.000 euro.
3 dagen geleden
Borsele - De gemeente Borsele is een nieuwe campagne gestart om inwoners en ondernemers te stimuleren hun woning of pand energiezuiniger te maken. Onder de noemer 'Zuunig Borsele' komt de gemeente met vier subsidieregelingen en extra financiële steun bovenop bestaande programma's. Daarmee wil Borsele inwoners helpen bij het isoleren en verduurzamen van hun woningen, met als doel een comfortabeler en energiezuiniger leefklimaat in de hele gemeente.
3 dagen geleden
Goes - De geplande nieuwbouw van winkelcentrum De Bussel in Goes-Zuid, dat na de herontwikkeling Beukenhof gaat heten, loopt forse vertraging op. Ontwikkelaar Brookland heeft nog geen definitieve tijdelijke locatie gevonden voor de huidige ondernemers, al wordt de Zeelandhallen in Goes genoemd. Door die onzekerheid is de oplevering verschoven naar minimaal 2029.
3 dagen geleden
's-Gravenpolder - Op donderdag 5 november kwamen 70 leerlingen van drie basisscholen in 's-Gravenpolder samen voor de jaarlijkse herdenking van de Slag om de Schelde. Leerlingen van groep 7 en 8 van De Rank en De Linden, samen met groep 8 van De Koningin Julianaschool, liepen gezamenlijk naar de Maartsenkerk voor een bijzondere herdenkingsbijeenkomst.
3 dagen geleden