'Ik merkte dat het voor velen een opluchting was'
NIEUWDORP - Het was nu of nooit, zegt Jan van Damme over ‘Jong in de Zeeuwse oorlog’. In het boek, dat zaterdag is gepresenteerd in het Bevrijdingsmuseum Zeeland in Nieuwdorp, delen Zeeuwen hun ervaringen en belevenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog. “Ik ben heel blij dat het boek is gemaakt.”
De dagbladjournalist maakte de reeks verhalen vorig jaar voor de PZC, in het kader van de viering en herdenking van 75 jaar bevrijding. “Ik wilde dat graag doen, want ik vind het mooi om deze verhalen te horen. Alle mensen die ik heb gesproken waren jong in de oorlog. Nu zijn het 80-plussers, maar ze konden zich alles nog glashelder herinneren”, vertelt Jan van Damme in de horecahoek van het Bevrijdingsmuseum Zeeland. “Het heeft bij de meesten tijd nodig gehad voordat ze er goed over konden vertellen, maar veel mensen wilden hun verhaal kwijt. Ik merkte dat het voor velen een opluchting was.”
Granaat
Er zitten bekende Zeeuwen met een oorlogsverleden bij, zoals verzetsvrouw Marie Blommaart uit Westzaan, maar sommigen vertelden hun verhaal voor het eerst tegen Van Damme, zoals Hans Germing uit Scharendijke.
Hij maakte de bombardementen in Oostburg en omstreken mee, zag als kind gruwelijke beelden van dode en gewonde mensen. Zijn vader overleefde ternauwernood een ontploffing van een granaat. “Hij vertelde er niet over, zelfs niet aan zijn drie dochters”, schrijft Van Damme. “Of de oorlog hem soms parten heeft gespeeld? ‘Ik heb het wel eens aan een dokter gevraagd, als ik me niet optimaal voelde’”, zegt Germing in dat gesprek. “‘Nee hoor, zei de arts’.”
Niemand
Siem Huigh uit Schoondijke deelde zijn oorlogsherinneringen ook met niemand. “Het leed zit diep. Ik heb er nooit over kunnen en willen praten. Telkens als ik er iemand over bezig hoorde, werd ik kwaad. Hoe ouder je wordt, hoe erger die woede opspeelt”, zegt hij in zijn interview.
Vlucht
Zijn verhaal maakte diepe indruk op Van Damme. “‘Als ik het nu niet vertel, is het weg’, zei hij tegen mij. Hij wilde delen hoe slecht hij het gehad tijdens de oorlog, zodat mensen beseffen hoe erg oorlog is. Het zorgt bij hem nog altijd voor tranen.” Huigh woonde met zijn familie in een klein arbeidershuisje in Schoondijke. Toen ze naar het Rode Kruis-dorp Groede waren gevlucht, kwam zijn vader om het leven bij een beschieting door de Duitsers.
Triester
Het ene verhaal is triester dan het andere, maar stuk voor stuk grijpen ze je bij de keel, ook bij Van Damme. “Het is een bijzonder boek geworden voor mij. Deze mensen vertellen over een tijd waarin mijn ouders leefden. Zij leven beiden niet meer. Alleen mijn moeder zei vroeger wel eens iets over de oorlog, maar mijn vader nooit. Ik kreeg tijdens deze serie het gevoel dat ik ze niet heb gevraagd wat ik ze had moeten vragen. Deze mensen hebben meegemaakt wat mijn ouders meemaakten. Dat maakt het heel bijzonder.”
Indrukwekkend
Samen geven de verhalen een indrukwekkend beeld van de oorlog in Zeeland. Volgens Van Damme zouden scholieren het ook kunnen lezen, zodat ze weten wat zich hier tussen 1940 en 1945 heeft afgespeeld. “Ik ben blij dat het is verschenen. Hoe langer je ermee had gewacht, hoe groter de kans zou zijn dat het niet meer kon.”
‘Jong in de Zeeuwse oorlog’ van Jan van Damme is verschenen bij Het Paard van Troje en te koop in alle Zeeuwse boekwinkels. ISBN: 978-90-71937-86-8.
Meer uit Middelburg
DOMBURG - De mogelijke verplaatsing van de ambulancepost in Grijpskerke leidt tot vragen en zorgen bij inwoners van de gemeente Veere. Burgemeester Frederiek Schouwenaar laat weten in de gesprekken met ambulancezorgorganisatie Witte Kruis te pleiten voor goede ambulancezorg. "Onze inwoners moeten erop kunnen vertrouwen dat acute zorg altijd tijdig beschikbaar is. Dat uitgangspunt breng ik nadrukkelijk in."
4 dagen geleden
OOSTKAPELLE - De Zeeuwse SGP-Statenfractie organiseert een bijeenkomst op Schouwen-Duiveland en Walcheren om met agrariërs en andere (recreatie-)ondernemers in gesprek te gaan over het Stikstofplan 2025. Dit plan presenteerde de provincie Zeeland eerder deze maand.
4 dagen geleden
MIDDELBURG - Een fietser is dinsdagochtend met spoed naar een ziekenhuis gebracht na een ongeval met een vrachtwagen op de Schroeweg in Middelburg.
5 dagen geleden
MIDDELBURG - Maandagnacht, rond 2.30 uur, zou er een explosief tot ontploffing zijn gebracht op of bij de motorkap van een geparkeerde auto aan het Domburgs Schuitvlot in Middelburg. De politie vraagt burgers die hierover meer weten zich te melden.
5 dagen geleden
MIDDELBURG - In de Middelburgse wijk Mortiere is zondagavond iemand gewond geraakt bij een steekpartij. Er werd een traumahelikopter opgeroepen, maar de komst hiervan is uiteindelijk geannuleerd.De hulpdiensten kregen rond 19.40 uur de melding dat er aan de Bluesroute iemand gewond was geraakt. Ter plekke bleek een man betrokken te zijn geraakt bij een steekincident, zo meldt de politie. Naast twee ambulances werd ook een traumahelikopter opgeroepen. De komst hiervan werd rond 20.00 uur geannuleerd. Er hoefde na een medische check niemand mee naar het ziekenhuis.Politieagenten hebben een verdachte aangehouden. Deze is overgebracht naar een politiecellencomplex. Een deel van de Bluesroute is door de politie afgezet met linten. Volgens de politie ging aan het incident vermoedelijk een ruzie vooraf.
6 dagen geleden
MIDDELBURG - Tijdens de Nationale Klimaatweek, van 10 tot en met 16 november, bieden de bibliotheken en diverse samenwerkingspartners een gevarieerd en gratis programma met activiteiten aan. Er is voor jeugd, jongeren en volwassenen van alles te doen. Bekijk het hele programma op dezb.nl/klimaatweek en meld je aan.
1 week geleden
WESTKAPELLE - In het pand van het voormalige hotel Woestduyn heeft zaterdagavond een uitslaande brand gewoed. De brandweer schaalde al snel op naar een grote brand.
1 week geleden