Webmail

Kies je webmail

Omdat ZeelandNet ook DELTA webmail aanbiedt, vragen we je eenmalig je voorkeur op te geven.

Hoe honderden ingekwartierde soldaten de sfeer in Vlissingen grondig verpestten

Hoe honderden ingekwartierde soldaten de sfeer in Vlissingen grondig verpestten

In aanloop naar 6 april, wanneer het 450 jaar geleden is dat Vlissingen zich eigenhandig bevrijdde van de Spaanse bezetters, schrijft historicus Peter van Druenen wekelijks over het roerige jaar 1572. Deze week deel 3 van zijn feuilleton over overlast van ingekwartierde soldaten.

In Vlissingen maakten de gevolgen van de economische crisis en de internationale politieke en militaire spanningen rond 1570 onderdeel uit van het dagelijks leven. Misschien meer dan in welke andere stad in de Nederlanden ook. Vlissingen lag dicht bij Brussel, het machts- en regeringscentrum van Philips de Tweede en beheerste de toegang over water naar Antwerpen, de belangrijkste haven- en handelsstad van de Nederlanden, maar ook vanuit deze stad de route naar erfvijand Frankrijk en naar Engeland, die altijd een potentieel gevaar vormden voor de macht van de Spaanse koning. En daar was dan nog de strijd tegen de watergeuzen bijgekomen, die zelfbenoemde en ongeregelde krijgsmacht van de vroege opstand, waarvoor materieel gewin met een dun sausje van vaderlandsliefde het hoogste doel was.

De aanwezigheid van honderden Spaanse, Waalse en Duitse soldaten, die in de toenmalige politieke constellatie gewoon landgenoten waren en die de stad moesten ‘beschermen’, bepaalde in hoge mate het straatbeeld en was een groeiende bron van ergernis voor de Vlissingers, die ook nog eens moesten dulden dat ze in hun huizen en bedden sliepen en gelegaliseerd hun voorraadkasten konden plunderen, zo daar nog iets inzat. Geen wonder dat er af en toe opstootjes uitbraken die weer tot vergelding en nieuwe wetgeving leidden. Zo werd in juli 1567 een wet van kracht die het verbood om soldaten na te roepen of te beledigen. Het naleven van deze wet was een hele opgaaf, omdat er steeds meer soldaten kwamen die in toenemende mate geld kostten en voor overlast zorgden. Het zal duidelijk zijn dat Vlissingen in een neergaande financiële spiraal terecht kwam. Er moest zelfs geleend worden om aan de verplichtingen te kunnen voldoen. In 1570 werd de wetgeving nog strenger. Het werd verboden geweld te gebruiken tegen de soldaten, hetgeen erop wijst dat er serieuze incidenten waren geweest.

We kunnen er gerust van uitgaan dat de overlast door de soldaten de voornaamste reden was van de onrust in Vlissingen, die op 6 april 1572 zou leiden tot de opstand. De stad werd in een diepe financiële crisis gedompeld en de bevolking kende geen enkele vorm van privacy meer omdat ze constant met een of meerdere soldaten in hun huizen zat opgescheept. Er waren echter nog meer factoren die invloed hadden op de groeiende anti-Spaanse sentimenten in de stad. Bijna allemaal waren ze van financiële aard, zoals de structurele belastingen die Alva in 1569 had ingevoerd: de 10e, 20e en 100e penningen. Deze kwamen bovenop de kosten die er waren om de soldaten te huisvesten en waren dus nauwelijks meer op te brengen. Daar kwam nog bij dat de handel in Vlissingen voor een belangrijk deel stil lag omdat de uitgaande vaarwegen werden geblokkeerd door de watergeuzen die min of meer autonoom hun eigen 80-jarige oorlog waren begonnen, met de aarzelende zegen van Willem van Oranje. Aarzelend, omdat hij hen nodig had in de nog jonge opstand maar hen anderzijds veroordeelde vanwege de onbehouwen tactieken waarmee ze ook de gewone bevolking beroofden wanneer het zo uitkwam. De stad had hierin een ambivalente houding, omdat de soldaten wel bescherming boden tegen de dreiging van de watergeuzen.

Het is overigens nog maar de vraag of de soldaten nog in staat en bereid waren Vlissingen te beschermen tegen aanvallen van buitenaf. Het waren zonder uitzondering huurlingen en die moet je af en toe betalen om ze gemotiveerd te houden. De betalingen aan de Walen bleven steeds vaker uit en de onrust en het daarmee gepaard gaande wangedrag bij de manschappen nam als gevolg hiervan toe, hetgeen de sfeer in de stad er niet op verbeterde.

Volgende week: Hoe Vlissingen in 1572 het randje van een bankroet naderde.

Meer lezen over de geschiedenis van Vlissingen? Kijk op www.vlissingen700.nl.

Meer uit Vlissingen

Amanda Simons staat op mainstage Bevrijdingsfestival: ‘Met onze over de top-show trekken we alles uit de kast!’

VLISSINGEN - Toen de uit Vlissingen afkomstige Amanda Simons gebeld werd met de vraag of ze wilde optreden op het Bevrijdingsfestival, hoefde ze daar niet lang over na te denken. Al van kinds af aan wist Amanda wat ze later zou worden: zangeres én danseres. Inmiddels heeft ze jaarlijks meer dan honderdvijftig shows in binnen- en buitenland.

6 uur geleden
Ruzie in Partij Souburg-Ritthem leidt tot opstappen Joanna Weijermans en Louise Claessens

OOST-SOUBURG - Fractieleden Louise Claessens en Joanna Weijermans zijn per direct uit de Partij Souburg-Ritthem gestapt. 'Dit vanwege het niet adequaat ingrijpen door de politieke leiding op problemen in de fractie, die al kort na de beëdiging in 2022 zijn ontstaan', schrijven de twee in een brief. Weijermans en Claessens gaan samen verder in een nieuwe politieke partij: Hart voor de Dorpen.

9 uur geleden
Vlissingen Maritiem 2026 in de steigers; spektakel met historische schepen van 4 tot en met 7 juni

VLISSINGEN - Liefhebbers van tall ships en ander maritiem erfgoed kunnen een publiektrekker van jewelste in de agenda zetten voor volgend jaar. Van 4 tot en met 7 juni vindt een nieuwe editie van Vlissingen Maritiem plaats.

11 uur geleden
Kerkdienst Sint Jacobskerk zondag in herdenkingssfeer

VLISSINGEN - In de Sint Jacobskerk in Vlissingen is zondag (4 mei) een speciale kerkdienst bij te wonen. Deze Evensong vindt plaats in de herdenkingssfeer, ter nagedachtenis aan de Tweede Wereldoorlog.

1 dag geleden
Verkeersmaatregelen voor Bevrijdingsfestival

VLISSINGEN - In Vlissingen vindt maandag (5 mei) het traditionele Bevrijdingsfestival plaats. Stichting Bruisend Zeeland organiseert het in opdracht van de gemeente Vlissingen en de provincie Zeeland. Er zijn verkeersmaatregelen om de organisatie van het festival, waar rekening wordt gehouden met 30.000 feestgangers, in goede banen te leiden.

1 dag geleden
Turntrainer Koos Hamels geridderd: ‘Zó verdiend’

VLISSINGEN - Bij de jaarlijkse Lintjesregen is Koos Hamels, hoofdtrainer bij Turnschool Zeeland, vrijdag geridderd.

2 dagen geleden
Drugspand aan Singel 67 voor zes maanden afgesloten

VLISSINGEN - Burgemeester Bas van den Tillaar heeft maandag, op advies van de politie, een woning aan de Singel 67 in Vlissingen voor zes maanden gesloten, nadat er drugs zijn aangetroffen.

2 dagen geleden