Het andere Zeeland. 42 buurtschappen tussen lucht, zee en klei

DOOR BEN DAETER

De schrijver en historicus Jan van Damme, de vroegere cultuurverslaggever van de PZC, schreef voor die krant 42 portretten van Zeeuwse buurtschappen, die genoemde uitgeverij nu perfect heeft gebundeld. Deze publicatie geeft een uitstekend, verrassend, voor velen een nog onbekend beeld van het plattelandsleven in Zeeland. Het gaat om het andere Zeeland in de polder, ver weg van veel drukte. Een werk waardoor men de echte Zeeuwse ziel leert kennen, terwijl de populieren ruisen en de zon achter een geel korenveld wegzakt, ver weg van drukte en geraas. De lezer wordt meegenomen in buurtschappen en gehuchten van drie, tien en soms twintig of dertig huizen, met geschiedenissen soms vanuit de Middeleeuwen (Scherpbier, Gawege, Roversberg, Beldert, Graszode, Schapenbout, Völkerdorp, Krommenhoeke), veelal gehuchten langs de binnendijken of onderaan de zeedijk. De auteur voerde talloze gesprekken met de inwoners en fotograaf Ruben Oreel verzorgde de honderden werkelijk schitterende kleurenfoto’s. De gehuchten en inwoners krijgen hierdoor een stem. In het boek worden deze plaatsjes gepresenteerd in de categorieën Walcheren, Schouwen-Duiveland; Bevelanden, Tholen en Zeeuws-Vlaanderen. Aan ieder gehucht worden vier pagina’s gewijd, met steeds een column met de feitelijke gegevens.

In Dijkhuisjes hoor je soms alleen je eigen hart kloppen
De tekst over iedere buurtschap begint met een korte typering, zoals: met een badkamer beneden kunnen we hier oud worden; het is nu allemaal import, maar we kennen elkaar; goed uitkijken met oversteken; ik zorg ook voor zes tot zeven zwerfkatten, plus nog eens voor een stuk of zes die mak zijn geworden; gouden buren in een verdronken nederzetting; in Dijkhuisjes hoor je soms alleen je eigen hart kloppen; misschien het kleinste gehucht van Zeeland; geen last van de buren, de radio kan gewoon aan. Binnen de teksten staan steeds twee quotes, zoals: Er wordt hier gevlogen, niet normaal, regelmatig rijdt er een van de dijk af; Eigen groente telen, klussen, dat is wat we graag wilden, dat kan hier. In het begin heb ik zwarte sneeuw gezien, mijn man was doordeweeks weg, ik was eenzaam. Er groeiden boompjes in huis, er was geen stromend water.

Dit boek, met een harde omslag en met foto’s van zoveel mensen en van prachtige landschappen, zo perfect opgemaakt door Eva Bonneur, is een pareltje van uitgeverij Den Boer/De Ruiter. Nadat ik er voorlopig een uur in heb zitten bladeren, gelezen en genoten, zet ik het tijdelijk weer even terug op de bovenste plank van mijn boekenkast. Ten zeerste aanbevolen op de eerste plaats voor alle Zeeuwen, maar ook voor iedereen die het echte Zeeland goed en op een prettige manier wil leren kennen. Wat een geweldig boek!

Het andere Zeeland. 42 buurtschappen tussen lucht, zee en klei
Jan van Damme fotografie: Ruben Oreel
Vanaf 1 november bij alle boekwinkels verkrijgbaar; prijs 25 euro.