Goes Gezien: Struikelen over de moord op Stibbe
Dit is een nieuwe aflevering van de rubriek Goes Gezien, door Arends oog.
Vorig jaar werd de 122e Stolperstein in Zeeland geplaatst. Het zijn kleine gedenktekens in het wegdek voor het huis waar Joodse mensen woonden, die in de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s zijn opgepakt en omgebracht. Met die 122 lijkt ook het aantal vermoorde Zeeuwse Joden genoemd te zijn; er komen naar verwachting geen nieuwe Stolpersteine meer bij. In Goes zijn er drie, sinds juni 2019.
Goes heeft minder door nazi’s vermoorde Joodse inwoners dan andere Zeeuwse steden, omdat er nauwelijks nog Joden woonden. Rond 1900 sloot de synagoge in de Lange Vorststraat. Volgens het Joods Cultureel Kwartier woonden er in 1930 nog zes Joden in Goes en dat aantal zal daarna nog gedaald zijn. De drie Goese Stolpersteine liggen op twee plaatsen, vlakbij winkelingangen: twee voor Lange Vorststraat 80-82 (echtpaar Barkelau-Meijer) en een voor Lange Kerkstraat 19 (foto), waar Jozeph Stibbe veertien maanden woonde, vermoedelijk boven een winkel. Hij was een Amsterdamse bakkerszoon en handelde in bakkerijmachines. Stibbe trouwde in 1939 en vertrok in januari 1941 vanuit Amsterdam alleen naar Goes; de reden daarvan is onbekend. Toch was zijn laatste woonplaats niet Goes, maar Amsterdam. De website stolpersteinezeeland.nl verklaart dat: ‘Samen met de andere Joodse inwoners werd hij in maart 1942 gedwongen de provincie Zeeland te verlaten en naar Amsterdam te verhuizen.’
Stolpern is Duits voor struikelen. De gedenktekens en naam zijn begin jaren ’90 bedacht door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Voorbijgangers struikelen niet letterlijk: ‘Ze struikelen met hun hoofd en hart’, aldus Demnig. En: ‘Wie de tekst op de steen wil lezen, moet een buiging maken.’ Inmiddels liggen er in nagenoeg heel Europa zo’n honderdduizend Stolpersteine. Het aantal vermoorde Europese Joden is bijna het zestigvoudige.
In januari werd Nederland opgeschrikt door een Amerikaans onderzoek, waaruit zou blijken dat een groot deel van onze jeugd niet bekend is met de Holocaust en/of die bagatelliseert of ontkent. Al snel werden er vraagtekens gezet bij de geloofwaardigheid van het onderzoek en waren we weer gerustgesteld. Ik werd toen wel nieuwsgierig naar de kennis van mijn negenjarige kleindochter: wat had zij hierover (al) op school geleerd? Dat bleek veel meer te zijn dan wat ik in mijn lagereschooltijd had gehoord. Ze is ook bekend met Anne Frank. Alles bij elkaar vond ik het wel gepast samen met haar, op weg naar haar voetbaltraining, de Goese Stolpersteine te bekijken. Ze was onder de indruk; haar hoofd en hart struikelden.
Tekst en foto: Arend van der Wel
Meer uit Beveland
Goes - Bos Men Shop is een begrip in de Zeeuwse en West-Brabantse winkelstraten. De herenzaak bestaat inmiddels al 103 jaar, is hofleverancier en wordt nog altijd gerund als familiebedrijf. De herenzaak heeft vier winkels, één in Goes, twee in Middelburg en één in Bergen op Zoom, en daarnaast een snelgroeiende webshop. Bos Men Shop heeft een duidelijke missie: elke man eerlijke service en stijlvolle kleding bieden, ongeacht budget of gelegenheid.
1 uur geleden
GOES - In de regio Oosterscheldebekken zijn momenteel oplichters actief die zich voordoen als politieagenten. De politie waarschuwt via sociale media en roept op om direct actie te ondernemen bij contact met deze fraudeurs.
3 uur geleden
HEINKENSZAND - De 54e Zeeuwse dag van het paard wordt zaterdag 28 juni gehouden in Heinkenszand. Er is de hele dag van 08.30 tot 17.00 van alles te doen bij Stal Vermue aan de Plattedijk 3.
16 uur geleden
Ze duiken de laatste jaren steeds vaker op in het straatbeeld: kastjes waar je iets uit mag pakken of juist iets in kunt leggen. Drie bewoners van Goes en Kloetinge vertellen hoe een simpel kastje een plek werd om te delen.
18 uur geleden
COLIJNSPLAAT - Dit weekend staat Colijnsplaat in het teken van het Deltaweekend, dat dit jaar zijn 50e editie viert. Drie dagen lang, op vrijdag 26, zaterdag 27 en zondag 28 juni, kleuren tientallen zeilboten het water van de Oosterschelde tijdens deze bijzondere jubileumuitgave. Het Deltaweekend is inmiddels uitgegroeid tot een toonaangevend zeilevenement in Nederland en brengt jaarlijks zeilliefhebbers uit het hele land en daarbuiten samen voor sportieve competitie en gezelligheid.
20 uur geleden
KAMPERLAND - De samenwerkende groene organisaties in Zeeland zijn blij met een besluit van de Tweede Kamer om te stoppen met het gebruik van staalslakken in de natuur. Staalslakken zijn een afvalproduct uit de staalindustrie en kunnen slecht zijn voor het milieu en de gezondheid. Toch werden ze de afgelopen jaren zonder melding gebruikt in Zeeuwse wateren om oevers te verstevigen. Het RIVM en de Inspectie Leefomgeving en Transport waarschuwden al eerder voor de risico's.
20 uur geleden
BORSELE - Hoe moet het landschap tussen uw dorp en het Sloegebied eruitzien in de toekomst? Die vraag staat centraal in het participatietraject voor de Sloerandzone, waar inwoners van de gemeente Borsele nog tot 14 juli over mee kunnen denken via het platform www.praatmee.borsele.nl.
21 uur geleden