Goes Gezien: Struikelen over de moord op Stibbe
Dit is een nieuwe aflevering van de rubriek Goes Gezien, door Arends oog.
Vorig jaar werd de 122e Stolperstein in Zeeland geplaatst. Het zijn kleine gedenktekens in het wegdek voor het huis waar Joodse mensen woonden, die in de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s zijn opgepakt en omgebracht. Met die 122 lijkt ook het aantal vermoorde Zeeuwse Joden genoemd te zijn; er komen naar verwachting geen nieuwe Stolpersteine meer bij. In Goes zijn er drie, sinds juni 2019.
Goes heeft minder door nazi’s vermoorde Joodse inwoners dan andere Zeeuwse steden, omdat er nauwelijks nog Joden woonden. Rond 1900 sloot de synagoge in de Lange Vorststraat. Volgens het Joods Cultureel Kwartier woonden er in 1930 nog zes Joden in Goes en dat aantal zal daarna nog gedaald zijn. De drie Goese Stolpersteine liggen op twee plaatsen, vlakbij winkelingangen: twee voor Lange Vorststraat 80-82 (echtpaar Barkelau-Meijer) en een voor Lange Kerkstraat 19 (foto), waar Jozeph Stibbe veertien maanden woonde, vermoedelijk boven een winkel. Hij was een Amsterdamse bakkerszoon en handelde in bakkerijmachines. Stibbe trouwde in 1939 en vertrok in januari 1941 vanuit Amsterdam alleen naar Goes; de reden daarvan is onbekend. Toch was zijn laatste woonplaats niet Goes, maar Amsterdam. De website stolpersteinezeeland.nl verklaart dat: ‘Samen met de andere Joodse inwoners werd hij in maart 1942 gedwongen de provincie Zeeland te verlaten en naar Amsterdam te verhuizen.’
Stolpern is Duits voor struikelen. De gedenktekens en naam zijn begin jaren ’90 bedacht door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Voorbijgangers struikelen niet letterlijk: ‘Ze struikelen met hun hoofd en hart’, aldus Demnig. En: ‘Wie de tekst op de steen wil lezen, moet een buiging maken.’ Inmiddels liggen er in nagenoeg heel Europa zo’n honderdduizend Stolpersteine. Het aantal vermoorde Europese Joden is bijna het zestigvoudige.
In januari werd Nederland opgeschrikt door een Amerikaans onderzoek, waaruit zou blijken dat een groot deel van onze jeugd niet bekend is met de Holocaust en/of die bagatelliseert of ontkent. Al snel werden er vraagtekens gezet bij de geloofwaardigheid van het onderzoek en waren we weer gerustgesteld. Ik werd toen wel nieuwsgierig naar de kennis van mijn negenjarige kleindochter: wat had zij hierover (al) op school geleerd? Dat bleek veel meer te zijn dan wat ik in mijn lagereschooltijd had gehoord. Ze is ook bekend met Anne Frank. Alles bij elkaar vond ik het wel gepast samen met haar, op weg naar haar voetbaltraining, de Goese Stolpersteine te bekijken. Ze was onder de indruk; haar hoofd en hart struikelden.
Tekst en foto: Arend van der Wel
Meer uit Beveland
GOES - De provincie Zeeland gaat vanaf 2026 de draaipremie voor molens verdubbelen. Met deze regeling beloont de provincie moleneigenaren die hun molens actief laten draaien, om zo het behoud van de monumentale bouwwerken te stimuleren.
1 uur geleden
WISSENKERKE - GlasDraad is donderdag 11 september officieel gestart met de glasvezelcampagne in de gemeente Noord-Beveland. Inwoners kunnen zich tot en met 15 december aanmelden voor een glasvezelaansluiting in hun woning. De komst van glasvezel betekent volgens de gemeente een belangrijke stap richting snel en stabiel internet voor inwoners en ondernemers in de dorpen en het buitengebied.
15 uur geleden
WISSENKERKE - Burgemeester Meeuwisse heeft woensdag een felicitatiebezoek gebracht aan het echtpaar Koole - Van Dalen uit Wissenkerke. Het paar vierde die dag hun 60-jarig huwelijksjubileum.
16 uur geleden
GOES - Bij Montessorischool de Basis in Goes is donderdag de eerste peuter-kleutergroep van Zeeland officieel geopend. De school werkt hiervoor samen met kinderopvangorganisatie Kibeo. De groep biedt plek aan de oudste peuters en jongste kleuters, die twee vaste ochtenden per week samenkomen om te spelen, leren en zich sociaal te ontwikkelen.
18 uur geleden
BORSELE - De Provincie Zeeland heeft een nieuwe internationale partner gevonden om de nucleaire kennisinfrastructuur te versterken. Ontario Tech University uit Oshawa, Canada, en de provincie tekenden een intentieovereenkomst om samen te werken op het gebied van nucleair onderwijs en onderzoek.
20 uur geleden
GOES - Een man is woensdag 10 september met een traumahelikopter naar het ziekenhuis in Rotterdam gebracht na een medische noodsituatie in Goes.
21 uur geleden
WOLPHAARTSDIJK - De gemeente Goes verplaatst de ondergrondse afvalcontainers aan het Wolfertsplein naar de Hoofdstraat, tegenover Boon's supermarkt. Het college van burgemeester en wethouders heeft dit besloten om het plantsoen bij het Wolfertsplein opnieuw in te richten en tegemoet te komen aan bewoners die al langer klachten hebben over de huidige locatie.
1 dag geleden