Goes Gezien, door Arends oog: ‘Zeeland was te klein voor hem’

Dinsdagavond 5 oktober werd ter plekke gedebatteerd over de toekomst van onze Grote of Maria Magdalenakerk. Dat is mooi en symbolisch, want het is dit jaar precies vijf eeuwen geleden dat deze kerk na een fikse brand in 1618 en een drie jaar durende herbouw weer in gebruik werd genomen. Die herbouw bracht de majestueuze kerk tot stand zoals we die nu kennen en die volop toekomst heeft.Door de brand van 1618 ging ook de grafzerk van ‘den beroemden Goessenaar’ Jacob Valcke teloor. Jacob Valcke, wie kent hem niet? De meeste Goesenaren kennen hem inderdaad niet, schat ik in. We weten hooguit waar de Jacob Valckestraat en de Valckeslotlaan liggen en dat er een Goese waterscoutinggroep met die naam bestaat. Valcke was in de zestiende eeuw stadssecretaris en pensionaris van Goes, later thesaurier (penningmeester) van de Staten van Zeeland, en als zodanig medeoprichter van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Hij was medestander van Willem van Oranje. Valcke kreeg later opdrachten als gezant, waarvoor hij geregeld in het buitenland verbleef, zoals ook een keer samen met Van Oldenbarnevelt in Frankrijk. Tijdens zo’n diplomatieke missie naar Engeland in 1603 overleed hij in Londen aan een oedeem. Zijn ‘ingewand’ bleef daar, zijn ‘lijk’ ging naar Goes om in de kerk begraven te worden. Daar heeft Valcke dus slechts vijftien jaar mogen rusten voordat de grote kerkbrand zijn zerk vernielde.Valckes zerk werd niet hersteld tijdens of snel na de herbouw, maar pas in 1844: liefst 226 jaar later. Is dat niet wonderlijk? Ook wonderlijk is dat dit herstel geen initiatief van nabestaanden of de gemeente was, maar van een hervormde dominee die aan crowdfunding avant la lettre deed om de nieuwe zerk van 1600 kilo te bekostigen. De gemeente deed overigens wel een duit in het zakje. Op de originele zerk stond een Latijns lofdicht op Valcke (hem in de mond gelegd, ook weer wonderlijk, want tamelijk onbescheiden). Op de zerk uit 1844 staan deze regels vertaald en ze zijn nog goed te lezen:Ik kreeg in Zeeland en leide af in England ’t leven.Daar rust mijn ingewand en in dit graf mijn lijk.‘k Hebb’ veel goeds in mijn land, daar buiten meer bedreven.Een aarddeel was te klein voor mij en mijn bedrijf.Ook de ‘nieuwe’ zerk is inmiddels gebarsten en beschadigd. Wat denkt u, zou er minstens 177 jaar na dato opnieuw een crowdfundingactie worden gestart?