'Etty bleef vrolijk in het concentratiekamp'

Het project is ontwikkeld door Kunsteducatie Walcheren, het Etty Hillesum Onderzoekscentrum, filosoof/dichter Anna de Bruyckere en beeldend kunstenaars Bo de Jong en Liesbeth Labeur, in samenwerking met de Primas-scholengroep, waaronder ‘t Klinket valt. Het project bestaat uit vier delen, waarbij de gedachten van de Joodse Etty Hillesum, die in 1943 overleed in concentratiekamp Auschwitz, centraal staan.

Positief

Het educatieproject wil de leerlingen laten ervaren hoe belangrijk het is om te kunnen worden wie je bent. De dag begint met een film van Wietske de Klerk, waarin het leven en de dagboeken van Etty Hillesum in beeld worden gebracht. “Het is interessant om te zien hoe ze leefde”, zegt Esmée. “Etty bleef vrolijk, ondanks dat ze in een concentratiekamp zat”, vult Tom aan. Etty Hillesum beschreef tijdens de Tweede Wereldoorlog haar leven vanuit haar persoonlijke, filosofische en spirituele ontwikkeling. Zij verplaatste zich in de mensen om haar heen. Willy heeft de boodschap van Etty goed begrepen. “Als je het leven slecht bekijkt, heb je geen zin in het leven. Daarom bleef Etty positief en maakte ze plezier.”

Catwalk

Samen met Bo de Jong betreden de leerlingen een catwalk. Ze mogen uit een collectie excentrieke kledingstukken en items zichzelf verkleden en over de catwalk lopen. “Op de catwalk durven kinderen meer dan anders. Ze vertellen waarom ze voor deze outfit gekozen hebben en wat dat met hen doet. Ik laat ze ook foto’s zien van andere culturen en popsterren, zoals Billie Eilish. Zij durft zichzelf te zijn en dat vinden de kinderen best cool.”
Dat kleding veel met je kan doen, ondervond Eefje. Zij kwam dit schooljaar nieuw in de klas. “Ik heb lang nagedacht over wat ik moest aantrekken en koos uiteindelijk voor iets wat lekker zit.” Ze vond het spannend op haar nieuwe school en miste haar oude klas. “Al snel had ik nieuwe vrienden, dus nu vind ik het niet meer eng.” Samen met haar vriendin Lieke schildert ze aan het meters grote ‘gesamtkunstwerk’, een gezamenlijk werk. “Kunst maken helpt om op een andere manier naar de wereld te kijken,” vertelt Liesbeth Labeur. De collage van citaten en tekeningen over verscheidenheid, tolerantie en inclusie wordt aangeboden aan de burgemeesters van Walcheren. Dit schooljaar komen 27 schoolklassen naar het project, dus komen er meerdere ‘gesamtkunstwerken’.

Schrijven

Het project eindigt met een workshop van Anna de Bruyckere. Als schrijfster en filosoof weet zij als geen ander wat een tekst met je kan doen. “De kinderen mogen een brief schrijven aan zichzelf. Door te schrijven ga je op een andere manier naar jezelf kijken. Bij een andere klas zei een jongen dat hij zich vrij voelde tijdens het schrijven. Dat is precies wat wij voor ogen hebben.” Dit schooljaar volgen Walcherse basisscholen het project en Kunst Educatie Walcheren hoopt het volgend schooljaar ook buiten Walcheren te kunnen aanbieden.

BIJDRAGE MARIELJA TEN BRUGGENCATE