Eindelijk een steen voor Amerikaans graf voorvader
COLIJNSPLAAT - Dat hun voorouder Anthonij van der Weele begraven ligt in de Verenigde Staten, wisten Anton van der Weele uit Colijnsplaat en zijn zoon Pieter al langer. Zijn graf vonden ze echter pas in 2003, toen de twee naar Amerika reisden voor een zoektocht. Volgende maand keren ze terug om een herdenkingssteen op het graf te plaatsen.
Anton van der Weele is geboeid door geschiedenis, en daarmee ook door genealogie. “Vroeger woonde er een man op het dorp die als hobby stambomen uitzocht”, vertelt Van der Weele. Dat leverde volgens hem een letterlijke papierrol aan familiehistorie op die niet eens kan worden uitgerold in de plaatselijke kerk. “Het gangpad was te kort.”
Landbouwgrond
Op die rol staat ook de naam van zijn betovergrootvader Anthonij - roepnaam Anton - van der Weele. “Hij is geboren in 1841 en in 1888 naar Wisconsin geëmigreerd.” Als reden hiervoor staat er ‘zucht naar bestaansverbetering’ in de archiefstukken die Anton en zijn zoon Pieter hebben nageplozen samen met bevriend historicus Johan Sturm. “Door de armoede emigreerden meer Zeeuwen naar Amerika”, weet Van der Weele. “Velen van hen gingen naar Michigan, en ook Wisconsin, omdat deze staten bekend stonden om hun landbouwgrond. Er was veel vruchtbaar, onontgonnen land beschikbaar en hij werkte in Zeeland ook al in de landbouw. Door de aanwezigheid van veel andere Zeeuwen kon hij daar waarschijnlijk gewoon Zeeuws blijven praten.”
Bezoek
Toen Anton en Pieter in 2003 Amerika bezochten, namen ze een kijkje op de begraafplaats van Cedar Grove in Wisconsin. “De man die onze stamboom heeft uitgezocht, wist te vertellen dat mijn betovergrootvader in Cedar Grove heeft gewoond.” Helaas vonden ze op de begraafplaats geen graf met de naam Van der Weele.
Een tripje naar het onderzoekscentrum van de verderop gelegen, grotere plaats Sheboygan leverde wel wat op. “Hier kwamen we erachter dat hij begraven ligt op de Wildwood Cemetery in Sheboygan.” Ze hebben het graf bezocht en gaan nu, zestien jaar later, terug om er een herdenkingssteen te plaatsen. Het petekind van Johan Sturm, Doeta, gaat mee om een documentaire te maken als afstudeeropdracht voor haar opleiding ‘Media, Informatie en Communicatie’.
Namen
Anthonij van der Weele noemde twee zoons Pieter (zijn eerste zoon stierf al heel jong), en op de herdenkingssteen is te lezen dat deze traditie na zijn overlijden is voortgezet. “Mijn zoon van acht heet ook Anthonie”, vertelt Pieter. “Hij wil zijn zoon ook graag Pieter noemen, maar hij weet niet of zíjn zoon dan ook weer voor Anton kiest. Dus we praten er al wel over”, lacht hij.
Brieven
Met het plaatsen van de steen stopt de zoektocht niet. Vader en zoon willen graag nog meer weten over het emigratieproces en het leven daarna in Amerika. “We weten dat zijn oom Pieter van der Weele destijds ook naar Wisconsin is geëmigreerd. Maar of hij dicht bij hem in de buurt woonde?” Je staat bij een verhuizing naar de andere kant van de wereld niet onaangekondigd met je koffer bij iemand aan de deur. “Er moeten talloze brieven over en weer zijn gegaan tussen Zeeuwse gezinnen en hun familieleden in Amerika. We hopen met mensen in contact te komen die nog correspondentie hebben.”
Dochters
Anthonij van der Weele is in 1841 geboren in Kortgene en later verhuisd naar Colijnsplaat. “Hij trouwde in 1865 met Anna Jozina Heijstek.” Ze kregen vier zonen en twee dochters: Catharina, Pieter, Jacobus, Pieter, Jan en Jannetje. “Zijn beide dochters zijn hem met hun gezinnen achterna gegaan naar Wisconsin. Ze heetten na hun huwelijk De Back en Van der Moere.” Anna Heijstek overleed al jong, in 1870. Haar man is gestorven in 1906 en heeft daarmee achttien jaar in Amerika gewoond.
Oproep
“We kijken in Amerika weer verder in de archieven, maar doen nu ook een oproep aan particulieren.” Het gaat om Zeeuwse families met voorouders die aan het einde van de negentiende eeuw of aan het begin van de twintigste eeuw naar de Verenigde Staten zijn verhuisd, en in het bijzonder naar Wisconsin en Michigan. Extra belangstelling hebben ze voor families met de namen Van der Weele, Verhulst (de moeder van Anthonij heette Lena Verhulst), De Back en Van der Moere. Wie correspondentie of andere informatie heeft, kan mailen naar [email protected].
Meer uit Beveland
BORSELE - Van vrijdag 7 november tot en met donderdag 18 december kunnen inwoners en bedrijven reageren op de concept-voorkeursroute voor het waterstofnetwerk in Zuidwest-Nederland. Het netwerk, ontwikkeld door Hynetwork in opdracht van het ministerie van Klimaat en Groene Groei, moet een belangrijke schakel worden in de verduurzaming van de Nederlandse industrie.
4 uur geleden
REIMERSWAAL/ KAPELLE - De vijf Bevelandse gemeenten - Borsele, Goes, Kapelle, Noord-Beveland en Reimerswaal - staan ook dit jaar samen op Contacta 2025. Bezoekers vinden hen bij stand 219, waar zij laten zien hoe ze samenwerken aan een toekomstbestendige regio. De thema's dit jaar zijn Beleving, Water en Arbeidsintegratie.
20 uur geleden
U raadt het al, we zijn in de Wijngaardstraat. Die is dermate smal dat het me niet lukte om de totale Sint Josephschool breeduit op de foto te krijgen. Aldus een stijve nek geriskeerd, maar.... het kruis bovenin is zichtbaar! Vorige keer zagen we al dat het vergelijkbare stenen kruis op de Sint Jacobusschool aan de Vlasmarkt - om de hoek dus - is verdwenen, helaas. De Sint Josephschool werd begin vorige eeuw gebouwd als rooms-katholieke jongensschool voor ULO. Het gebouw grenst dus links aan de Sint Jacobusschool en aan de achterkant aan de rooms-katholieke 'bewaar- en fröbelschool' (met inwonende zusters) aan de Stalstraat. Alle drie de gebouwen kwamen uit op dezelfde binnentuin, zodat je bij wijze van spreken een katholieke enclave in het centrum van Goes had. Zeker als we weten dat er ook een kapel bij hoorde én een imitatie-Lourdesgrot, waarover straks meer. Sinds 1986 herbergen de fraaie gebouwen appartementen. De Sint Jozefschool functioneert momenteel als Jongerenhuis de Bevelanden, waar 17-23-jarigen zonder thuis met begeleiding wonen, voor een paar jaar.
23 uur geleden
GOES/ROOSENDAAL- NS-medewerkers van Veiligheid en Service hebben donderdag aan het einde van de middag en het begin van de avond een veiligheidsactie gehouden op treinen en in stations in Brabant, Zeeland en Limburg. Dit gebeurde in samenwerking met de AVIM (Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel) en Arriva. In Brabant en Zeeland werd de actie gehouden op de Zeeuwse Lijn, tussen Roosendaal en Goes. Het doel: aanpakken van overlast en criminaliteit èn het station veilig houden voor iedereen.
1 dag geleden
GOES - Handhavers in Goes hebben meerdere Cobra-6's in beslag genomen na meldingen van vuurwerkoverlast in verschillende wijken. De gemeente kreeg de afgelopen tijd steeds meer klachten over harde knallen en onveilige situaties.
1 dag geleden
Op 3 september 2025 werd Hugo de Jonge officieel gei¨nstalleerd tot Commissaris van de Koning in Zeeland. Sindsdien reist hij door de provincie, spreekt hij ondernemers, bestuurders en inwoners - en ziet hij een gebied dat volgens hem bol staat van de mogelijkheden. "Je kunt naar Zeeland kijken als een regio met uitdagingen," zegt hij, "maar je kunt ook zien hoeveel kansen er liggen. Wij hebben hier alles wat Nederland in de toekomst nodig heeft: ruimte, energie, water en ondernemerschap." De Jonge erkent dat Zeeland te maken heeft met duidelijke demografische uitdagingen. De bevolking vergrijst en jongeren trekken weg. "Het is lastig om voorzieningen overeind te houden," zegt hij. "Maar als je iets verder uitzoomt, zie je dat we juist nu een unieke positie hebben. In een tijd waarin Nederland minder afhankelijk wil worden van het buitenland voor energie, voedsel en veiligheid, kan Zeeland daarin een sleutelrol spelen."
1 dag geleden
BEVELANDEN - Vanaf 1 december 2025 krijgen inwoners van de vijf Bevelandse gemeenten toegang tot de VoorzieningenWijzer: een online hulpmiddel dat helpt om snel en overzichtelijk inzicht te krijgen in regelingen, toeslagen en voorzieningen waar men recht op heeft.
2 dagen geleden