Duitsland in onzekerheid over coalitie na spannende verkiezingen
BERLIJN (ANP/DPA) - De exitpolls van de Duitse verkiezingen van zondag hebben ervoor gezorgd dat het land in politieke onzekerheid verkeert. Zowel de vooralsnog grootste partij SPD (25-26 procent) als de CDU/CSU (24-25 procent) wil een nieuwe regeringscoalitie vormen en daarvoor de bondskanselier leveren.
Wel is duidelijk dat deze verkiezingen het Duitse politieke landschap drastisch veranderd hebben. Na zestien jaar te zijn geleid door bondskanselier Angela Merkel is de conservatieve unie CDU/CSU ingestort. De zusterpartijen verloren zo'n 8 procent ten opzichte van 2017 en boekten het slechtste verkiezingsresultaat sinds de Tweede Wereldoorlog.
De centrumlinkse SPD en De Groenen lijken de grote winnaars van deze verkiezingen te worden, met respectievelijk ongeveer 5 en 6 procent winst ten opzichte van 2017.
Onderhandelingen
Nu ook verschillende andere kleinere partijen het goed doen, zullen de onderhandelingen om een levensvatbare coalitie te vormen waarschijnlijk lang duren. De gedachten gaan dan ook al terug naar 2017, toen het Duitsland vijf en een halve maand kostte om een nieuwe regering te vormen.
Het meest voor de hand ligt een coalitie van de SPD, De Groenen en de liberale FDP, de voorkeur van SPD-leider en beoogd bondskanselier Olaf Scholz, ervan uitgaande dat de sociaaldemocraten hun voorspelde voorsprong vasthouden. De liberalen zouden echter het liefst met de CDU/CSU in de regering stappen.
Terugvaloptie
Mocht de CDU/CSU van leider Armin Laschet alsnog als grootste uit de stembussen rollen, dan zal die partij vermoedelijk eerst proberen de krachten te bundelen met de Groenen en de FDP. FDP-leider Christian Lindner heeft voor de verkiezingen gezegd dat zo'n coalitie er "makkelijker uitziet dan met de SPD en de Groenen". Zondagavond opperde Lindner nog een andere mogelijkheid: De Groenen en FDP samen zouden kunnen beslissen wie van de twee grote partijen ze steunen. De verwachting is dat De Groenen dan voor de SPD opteren.
Dan is er nog de 'terugvaloptie' voor de SPD in het geval dat de liberalen dwarsliggen: een coalitie met De Groenen en Die Linke, de kleinere linkse partij van het land. Dit hangt ervan af of Die Linke de kiesdrempel van 5 procent haalt, wat nog onduidelijk is. Zo'n coalitie zou bovendien omstreden zijn, gezien het verzet van Die Linke tegen het Duitse lidmaatschap van de NAVO en de inzet van Duitse troepen in het buitenland.
In geval van nood is er altijd nog de mogelijkheid van opnieuw een grote coalitie tussen de CDU/CSU en de SPD, net als in 2017. Dat leidde destijds tot een bittere interne strijd binnen de SPD. Met Scholz als kanselier zou het sentiment binnen de SPD anders kunnen zijn, maar het zal zeker niet tot gejuich leiden onder de sociaaldemocraten. Laschet sloot de mogelijkheid daarentegen tijdens de campagne niet uit.
Meer uit Buitenland
JERUZALEM (ANP/AFP) - De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft het optreden van "een handvol extremistische" Joodse kolonisten op de Westelijke Jordaanoever veroordeeld en heeft beloofd zich persoonlijk bezig te houden met het probleem van de gewelddadige kolonisten.
3 uur geleden
BELÉM (ANP) - Sterke en snelle klimaatactie is noodzakelijk om de planeet te beschermen, benadrukt paus Leo XIV maandag in een videoboodschap bij een speciale bijeenkomst in het Amazonemuseum in Belém. In die Braziliaanse stad wordt momenteel de klimaattop (COP30) gehouden. "De schepping schreeuwt het uit in overstromingen, droogtes, stormen en meedogenloze hitte", zei de paus, die vervolgde dat de klimaatactie tot nu toe faalt.
4 uur geleden
NEW YORK (ANP/RTR/AFP) - De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft ingestemd met het plan om een internationale troepenmacht naar de Palestijnse Gazastrook te sturen. De missie maakt deel uit van het vredesplan van de Amerikaanse president Donald Trump voor Gaza, dat door de raad werd gesteund.
5 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - Het Huis van Afgevaardigden van het Amerikaanse parlement stemt dinsdag over de vrijgave van de zogenoemde Epstein-documenten over een spraakmakend misbruikschandaal tot in de hoogste kringen. De kans is groot dat een duidelijke meerderheid openbaarmaking zal afdwingen.
5 uur geleden
BELÉM (ANP) - Denemarken heeft op de klimaattop in Belém een nieuwe nationale klimaatambitie voor 2035 bekendgemaakt, waarmee het land meteen wereldwijd koploper wordt. De Deense regering komt met een bindend doel van minimaal 82 procent minder uitstoot van broeikasgassen in 2035 dan in 1990.
7 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Als de Europese Unie ervoor kiest om bevroren Russische tegoeden te gebruiken voor een lening aan Oekraïne, delen alle EU-lidstaten eventuele risico's. Dit stelt voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie voor in een notitie die naar de lidstaten is gestuurd. Von der Leyen hoopt hiermee de bezwaren van België weg te nemen.
7 uur geleden
BELÉM (ANP) - De Europese Unie vervult nog altijd een belangrijke leiderschapsrol in de onderhandelingen die momenteel gaande zijn tijdens de klimaattop in het Braziliaanse Belém, verzekert Eurocommissaris Wopke Hoekstra (Klimaat). Met twijfels van milieuorganisaties over de opgestelde doelen voor 2035 en 2040 is hij het niet eens. "Kijk naar wat hier echt op tafel ligt in termen van ambities en plannen", zegt hij. "Met uitzondering van Groot-Brittannië is er niemand die net zoveel doet als de Europese Unie."
10 uur geleden