Duitsland in onzekerheid over coalitie na spannende verkiezingen
BERLIJN (ANP/DPA) - De exitpolls van de Duitse verkiezingen van zondag hebben ervoor gezorgd dat het land in politieke onzekerheid verkeert. Zowel de vooralsnog grootste partij SPD (25-26 procent) als de CDU/CSU (24-25 procent) wil een nieuwe regeringscoalitie vormen en daarvoor de bondskanselier leveren.
Wel is duidelijk dat deze verkiezingen het Duitse politieke landschap drastisch veranderd hebben. Na zestien jaar te zijn geleid door bondskanselier Angela Merkel is de conservatieve unie CDU/CSU ingestort. De zusterpartijen verloren zo'n 8 procent ten opzichte van 2017 en boekten het slechtste verkiezingsresultaat sinds de Tweede Wereldoorlog.
De centrumlinkse SPD en De Groenen lijken de grote winnaars van deze verkiezingen te worden, met respectievelijk ongeveer 5 en 6 procent winst ten opzichte van 2017.
Onderhandelingen
Nu ook verschillende andere kleinere partijen het goed doen, zullen de onderhandelingen om een levensvatbare coalitie te vormen waarschijnlijk lang duren. De gedachten gaan dan ook al terug naar 2017, toen het Duitsland vijf en een halve maand kostte om een nieuwe regering te vormen.
Het meest voor de hand ligt een coalitie van de SPD, De Groenen en de liberale FDP, de voorkeur van SPD-leider en beoogd bondskanselier Olaf Scholz, ervan uitgaande dat de sociaaldemocraten hun voorspelde voorsprong vasthouden. De liberalen zouden echter het liefst met de CDU/CSU in de regering stappen.
Terugvaloptie
Mocht de CDU/CSU van leider Armin Laschet alsnog als grootste uit de stembussen rollen, dan zal die partij vermoedelijk eerst proberen de krachten te bundelen met de Groenen en de FDP. FDP-leider Christian Lindner heeft voor de verkiezingen gezegd dat zo'n coalitie er "makkelijker uitziet dan met de SPD en de Groenen". Zondagavond opperde Lindner nog een andere mogelijkheid: De Groenen en FDP samen zouden kunnen beslissen wie van de twee grote partijen ze steunen. De verwachting is dat De Groenen dan voor de SPD opteren.
Dan is er nog de 'terugvaloptie' voor de SPD in het geval dat de liberalen dwarsliggen: een coalitie met De Groenen en Die Linke, de kleinere linkse partij van het land. Dit hangt ervan af of Die Linke de kiesdrempel van 5 procent haalt, wat nog onduidelijk is. Zo'n coalitie zou bovendien omstreden zijn, gezien het verzet van Die Linke tegen het Duitse lidmaatschap van de NAVO en de inzet van Duitse troepen in het buitenland.
In geval van nood is er altijd nog de mogelijkheid van opnieuw een grote coalitie tussen de CDU/CSU en de SPD, net als in 2017. Dat leidde destijds tot een bittere interne strijd binnen de SPD. Met Scholz als kanselier zou het sentiment binnen de SPD anders kunnen zijn, maar het zal zeker niet tot gejuich leiden onder de sociaaldemocraten. Laschet sloot de mogelijkheid daarentegen tijdens de campagne niet uit.
Meer uit Buitenland
MOSKOU (ANP/AFP) - Rusland zal de oorlog in Oekraïne winnen. Dat zei president Vladimir Poetin in zijn jaarlijkse nieuwjaarstoespraak, die traditioneel kort voor het ingaan van het nieuwe jaar op televisie wordt uitgezonden. Het oostelijkste deel van Rusland, het schiereiland Kamtsjatka, ging om 13.00 uur Nederlandse tijd als eerste gebied in Rusland het nieuwe jaar in. Later wordt de toespraak uitgezonden in de tien andere tijdzones die Rusland beslaat.
2 uur geleden
BEIJING (ANP/AFP) - In zijn nieuwjaarstoespraak tot het Chinese volk heeft president Xi Jinping zijn lof uitgesproken voor zijn landgenoten en hun inzet voor China en de Chinese belangen. Ook zei hij dat China zich wil blijven inzetten voor "wereldvrede en het bouwen van een gemeenschap met een gedeelde blik op de toekomst van de mensheid". Xi: "Laten we voorwaarts treden, moedig, vitaal en energiek als paarden, en vechten voor onze dromen en ons geluk."
3 uur geleden
BRUSSEL/JERUZALEM/GENÈVE (ANP/AFP) - Eurocommissaris Hadja Lahbib heeft beklemtoond dat Israëlische maatregelen tegen niet-gouvernementele organisaties die actief zijn in de Gazastrook "vitale hulp" aan de belegerde strook zullen blokkeren.
4 uur geleden
BRUSSEL (ANP/AFP) - De Russische bewering dat Oekraïne drones heeft afgevuurd op de woning van president Vladimir Poetin is een "opzettelijke afleiding" van de vredesinspanningen, schrijft EU-buitenlandchef Kaja Kallas op X.
4 uur geleden
TOKIO (ANP/AFP) - Bijna zestig vrouwelijke parlementsleden in Japan, onder wie premier Sanae Takaichi, hebben een petitie ingediend waarin ze pleiten voor meer toiletten in het parlementsgebouw. Bij de afgelopen verkiezingen is het aantal vrouwelijke politici flink gestegen, maar het aantal toiletten blijft in vergelijking ver achter.
5 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - Het Amerikaanse ministerie van Justitie moet naar eigen zeggen nog 5,2 miljoen pagina's doornemen uit de Epstein-files. Daarvoor zijn vierhonderd juristen extra nodig die vanuit andere ministeries te hulp moeten schieten. Het ministerie rekent op vrijwilligers die thuis kunnen werken. Het hele proces gaat een groot deel van januari in beslag nemen.
7 uur geleden
TAIPEI (ANP/AFP) - Chinese oorlogsbodems die betrokken waren bij militaire manoeuvres in onder meer de Straat van Taiwan, hebben zich volgens de kustwacht van het eiland teruggetrokken uit de territoriale wateren van Taiwan. De manoeuvres lijken voorbij te zijn, meldt Taipei. China bevestigt de militaire oefeningen "succesvol te hebben afgerond".
8 uur geleden