Column architect Martin Fierloos: ‘Duurzaam?’

De rijksoverheid ambieert het plan dat de economie in 2050 volledig circulair zal zijn. Dat lijkt mij vrij ambitieus als we nu al discussies voeren over hoe we ons plastic verzamelen: op de grote hoop of toch apart. En hoe recyclen we dit weer met zo min mogelijk energie tot nieuw plastic of andere ‘wegwerp’ producten?

Ik hou mij liever bezig met losmaakbaarheid. Ervoor zorgen dat als we iets bouwen het in eerste instantie uit pure materialen bestaat (hout, aluminium, staal), zodat na een gebruiksperiode het materiaal weer in zijn groep, ofwel in zijn geheel, hergebruikt kan worden, en daarmee teruggebracht kan worden naar zijn oorspronkelijke grondstof. Dus geen klont gebouw bestaand uit tegels, kit, schilderwerk en kalkzandsteen. Of betonvloer met polystyreenisolatie bekisting, die niet meer te scheiden zijn.

Maar dat is geen gemakkelijke opgave. Het probleem met gebouwen is dat ze eigenlijk helemaal niet demontabel zijn. Het is toch eigenlijk vreemd dat we met veel energie klei tot steen verwerken en vervolgens de klinker weer vergruizen tot mors om er met veel energie weer wat anders van te maken?

Misschien moeten we gebouwen maar niet meer slopen. In die zin zouden we elk gebouw gelijk tot monument moeten uitroepen. Elk gebouw verdient een prijs en daarmee eeuwigheid. Alleen nu nog op een makkelijke manier de functie ervan veranderen, maar tja… daar staat het bestemmingsplan weer voor in de weg. Het valt niet mee om duurzaam, laat staan circulair, ‘zuiver’ te denken.