Burgemeester Borsele: ‘We willen niet dat dorpen straks verstikken’

Burgemeester Gerben Dijksterhuis van de gemeente Borsele vindt het lekken kwalijk. “Het schaadt het beeld van een betrouwbare overheid.” 

Negatieve effecten dempen

Over een week langer wachten - oorspronkelijk had het kabinet deze vrijdag een besluit genomen over de locatie - zegt Dijksterhuis dat zijn gemeente er al langer rekening mee houdt dat er twee kerncentrales bijkomen bij Borssele. “We weten allang dat het de keuze is tussen Eemshaven, Rotterdam en Borssele. Daarom zijn we ook de gesprekken met inwoners begonnen.” Alle Borselenaren krijgen dezer dagen ook een enquête in de bus waarin zij voorwaarden kunnen aangeven voor de bouw van nieuwe kerncentrales. 

“De ministerraad moet nog besluiten, maar we zijn er al een beetje op voorbereid dat het Borssele wordt, omdat we hier al een centrale hebben en daardoor ook de infrastructuur en kennis al aanwezig is”, zegt Dijksterhuis. “Als gemeente is het ons er vooral aan gelegen om alle negatieve effecten te dempen.”

Oorlog

Het kabinet neemt eerst een voorlopig besluit over de locatie voor de nieuwe centrales. Daarna wordt er een milieueffectenrapportage (mer) opgesteld over de effecten van twee nieuwe kerncentrales op de omgeving. Naar verwachting volgt eind volgend jaar een definitief besluit. “In de gesprekken met inwoners ontmoet ik zowel felle tegenstanders van kernenergie als inwoners die de centrales wel willen zien komen, vanwege bijvoorbeeld de economische belangen. Maar deze nuchterheid betekent niet dat het hier automatisch mag worden volgebouwd voor de energietransitie.” 

Anderzijds versterkt de oorlog in Oekraïne de angst onder de bevolking over de kwetsbaarheid van de omgeving door de aanwezigheid van kerncentrales. “Die angst begrijp ik. Maar we moeten iets doen tegen onze afhankelijkheid van energie, door zelf meer energie op te wekken. En een grote chemische fabriek bijvoorbeeld veroorzaakt ook risico’s.”

Verstikken

Een voordeel van de bouw, die zo’n vijftien jaar duurt, noemt de burgemeester het economische belang. “Het schept werkgelegenheid en het kan onderwijsmogelijkheden bieden als we hier straks drie kerncentrales en de Covra (waar het radioactieve kernafval ligt opgeslagen, redactie) hebben. Maar we hebben ook echt wel zorgen over bijvoorbeeld de impact op het landschap. We krijgen hier de aanlanding van de energie van de windparken op zee en er komen converterstations bij, die de stroom omzetten. We willen niet dat de dorpen straks verstikken. En we willen ook niet nog een hoogspanningslijn met masten in de Zak van Zuid-Beveland erbij. Misschien kan er wel een tunnel worden aangelegd om de stroom ondergronds af te voeren, of ergens anders worden aangetakt of direct waterstof worden opgewekt. Er zijn meerdere scenario’s denkbaar. De komende vijftien jaar kunnen er innovaties zijn op dit gebied.” 

Dijksterhuis heeft de zorgen kenbaar gemaakt aan minister Rob Jetten van Klimaat en Energie. “Hij ziet het belang van de leefbaarheid voor de omgeving in, dus dat geeft vertrouwen.”

Compensatie

Als het kabinet Borssele aanwijst voor de nieuwe centrales dan wil Borsele daarvoor gecompenseerd worden met versterking van de leefkwaliteit. “Dat behelst allerlei terreinen, zoals gezondheid, cultuur, natuur en sociale samenhang. Het is nu plezierig wonen in de Borselse dorpen en dat moet zo blijven. Als de kerncentrales hier komen, dan moeten we daar ook wat voor terugkrijgen.”

De dorpsraad van Borssele eist door de stapeling van effecten van de energietransitie voor het gebied ook stevige compensatie in de vorm van versterking van de leefbaarheid, laat voorzitter Pieter Hazelager weten. “We zijn als dorpsraad verrast over de inhoud van de uitgelekte brief van minister Rob Jetten over het voornemen tot de bouw van twee nieuwe kerncentrales te Borssele.” Het dorp is wel altijd een van de voorbestemde locaties geweest, aldus de dorpsraadvoorzitter. “Het leven en wonen rond de huidige kerncentrale is in het dorp geen item. Misschien wordt dat het wel nu het om twee nieuwe centrales gaat. De dorpsraad kent de afwegingen tot dit besluit nog niet.”

Actiegroepen

Voor Dorpsraad Borssele is de veiligheid van de bewoners essentieel. “Niet alleen voor wat betreft de toename van de risico’s met twee nieuwe kerncentrales voor de directe woonomgeving, maar ook de sociale veiligheid van de bewoners in de breedste zin van het woord tijdens de bouwperiode. Geluidsoverlast, lichtvervuiling, veel verkeer bij de grenzen van het dorp, vele tijdelijke arbeidskrachten. Actiegroepen in en rond het dorp à la eind jaren ‘60, begin jaren ‘70. Waar moeten de ‘vreemde werknemers’ menswaardig wonen? Komen er koeltorens en nog meer hoogspanningslijnen in het gebied?”

Corridor

De dorpsraad pleit voor een soort corridor rond de Borsselse polder. “Met mogelijk andere in- en uitgaande wegen. De gevolgen van de bouw moeten buiten de Borsselse Polder worden gehouden.”

De voorzitter verwacht dat het gemeentebestuur de Borselse belangen, in samenspraak met de inwoners, de komende jaren onder de aandacht blijft brengen. De burgemeester laat weten dat de bijeenkomsten met inwoners doorgaan. De informatie die dat oplevert neemt het gemeentebestuur, samen met de resultaten van de enquête, mee in haar gesprekken met het ministerie.