Bewogen Zeeuwse dagen van mei 1940

DOOR ELLEN DE VRIEND

De inval van de Duitsers is deze maand 81 jaar geleden. Nederland capituleerde op 14 mei, alleen Zeeland vocht door. Hoewel de Zeeuwen zelf daar weinig toe bijdroegen, volgens Goossens. “Het waren meer de Franse en Belgische troepen die door wilden vechten. In augustus 1939 was de mobilisatie en werden veel mannen van dertig tot vijfendertig jaar onder de wapenen geroepen. Ongemotiveerde mannen met gezinnen, die geen vertrouwen hadden in hun eigen kunde en in de zwaar verouderde materialen. Bovendien kregen hun gezinnen slechts een kleine vergoeding en werden hun banen ingenomen door anderen. Defensie had vrijwel nergens in geïnvesteerd. Het zwaarste geschut dat we hadden waren Duitse kanonnen uit de Eerste Wereldoorlog.”

Leiding faalde
In Zeeland was maandenlang gewerkt aan de Bathstelling, die in de hals van Zuid-Beveland de toegang tot het schiereiland afsloot. De acht kilometer brede Zanddijkstelling vormde de hoofdverdediging van Zuid-Beveland. “Bewoners uit de gemeenten Rilland, Bath, Waarde en Krabbendijke moesten geëvacueerd worden omdat polders onder water werden gezet,” vertelt Goossens. Hij vindt het nog altijd ongelooflijk dat de Duitsers in slechts drie dagen tijd op Walcheren stonden. “Ze hadden goed materieel, waren getraind en bekwaam. Zodra zij in beeld kwamen en schoten, verlieten de Nederlandse soldaten de zorgvuldig opgebouwde stellingen zonder het eiland te verdedigen. Maar de leiding faalde ook,” vertelt de schrijver, die research deed in archieven in Nederland, Duitsland, België en Frankrijk. “Niet alleen vertrok koningin Wilhelmina met de hele regering, ook commissaris van de koningin Johan Quarles van Ufford en de commandant van de Zeeuwse troepen Hendrik van der Stad vertrokken. Van der Stad droeg zijn troepen over aan de Franse generaals Durand en Deslaurens. Hun troepen vochten op Zuid-Beveland en bij de Sloedam. Doordat hij naar Zeeuws-Vlaanderen ging hadden wij geen militair- en burgerbestuur meer. De Fransen hebben toen admiraal Charles Platon benoemd tot gouverneur van Walcheren.”

Gewone soldatenleven
‘Zeeland 1940’ is het vierde boek van Goossens, die in 2013 het boekje ‘Gestold verleden, Frans oorlogsgeweld op Middelburg’ publiceerde. Door de beeldende verhalen van zijn leraar geschiedenis in Aardenburg raakte hij geïnteresseerd in de Zeeuwse oorlogsgeschiedenis en vooral in het gewone soldatenleven, dat in zijn boek uitgebreid aan bod komt. Naast hoofdstukken over de verschillende eilanden is er ook uitgebreid aandacht voor de geneeskundige zorg, krijgsgevangenschap, oorlog in de lucht en op het water en de verliezen.

Goossens werkte ongeveer dertig jaar als logistiek manager voor defensie. Plannen is hem dus niet vreemd en dat blijkt uit de overzichtelijke hoofdstukken, eind- en voetnoten, duidelijke situatiekaarten en interessante foto’s in zijn 510 pagina’s tellende boek (ISBN 9789080113206). Het heeft een hardcover en kost 32,90 euro. Informatie via:  [email protected] of 0118-639700.