Bert Slingenberg gaf honderden slachtoffers hun naam terug

In 42 jaar tijd heeft Bert Slingenberg in dienst van het Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO) honderden lichamen geïdentificeerd. “Bij een ramp is het vaak onbekend wie de mensen zijn”, vertelt Slingenberg. “Lichamen zijn verminkt, verbrand of door langdurige blootstelling aan water opgezwollen. Uiterlijke kenmerken zijn verdwenen of zo aangetast dat ze onherkenbaar zijn. Gebitsidentificatie is dan een goede methode om te achterhalen wie het slachtoffer is.”

Identificeren

Als jongen wilde Bert Slingenberg graag tandarts worden, maar zijn ouders konden de dure opleiding niet betalen. Defensie bood uitkomst. Na het behalen van het tandartsdiploma kreeg hij nog een extra opleiding kaakchirurgie in het militair hospitaal in Utrecht. “Na de studie heb ik drie jaar in Duitsland gewerkt, om daarna chef van de luchtmachttandartsen te worden. Het was een managementbaan; leuk, maar niet leuk genoeg voor die tijd. Ik had niet al die jaren gestudeerd voor tandarts om vervolgens op kantoor te gaan zitten.” In dat jaar, 1977, gebeurde de vliegtuigramp op Tenerife. Een KLM-toestel kwam op de landingsbaan in botsing met een toestel van Pan American World Airways. 583 mensen kwamen om het leven. De inzittenden van het KLM-toestel werden naar Nederland vervoerd, waar Slingenberg met vijf andere militaire tandartsen begon met het identificeren. “Ik zal nooit vergeten hoe die 250 verkoolde lichamen in die hangaar lagen. Ze waren amper te herkennen als mensen.”

Nabestaanden

Het identificeren van slachtoffers kan op verschillende manieren, zoals met DNA of het gebit. In beide gevallen is vergelijkingsmateriaal nodig om vast te stellen wie het slachtoffer is. “Tandartsdossiers worden opgevraagd en herkenbare elementen in kaart gebracht. Een odontoloog beschrijft van ieder slachtoffer alle herkenbare elementen die zij tegenkomen op een tandkaart. Röntgenfoto’s worden gemaakt en alles wordt vergeleken met de gegevens uit de tandartsdossiers. Als er een match is, kan het slachtoffer geïdentificeerd worden, en wordt het nummer een naam. Het is voor nabestaanden belangrijk te weten dat hun familielid geïdentificeerd is.”

Secuur

Na zijn eerste ervaring als odontoloog verhuisde Slingenberg met zijn gezin naar Zoutelande en startte in Middelburg een tandartsenpraktijk. Hij kreeg als odontoloog van het Rampen Identificatie Team, tegenwoordig Landelijk Team Forensische Opsporing (LFTO), de regio Zeeland en West-Brabant onder zijn hoede, waar hij onder andere verkeersslachtoffers en drenkelingen identificeerde. Slingenberg heeft in ruim veertig jaar tijd bij vele rampen, zoals de tsunami in Thailand en de vliegtuigramp MH17, honderden slachtoffers hun naam terug gegeven. Hij heeft altijd veel tijd gestoken in het overbrengen van zijn kennis aan collega’s, zowel nationaal als internationaal. Het is secuur werk om het gebit van een slachtoffer te onderzoeken, zeker bij brandslachtoffers. Tanden kunnen door vuur broos worden en de huid wordt door de brand erg hard en niet meer vervormbaar.

Ontwikkelingswerk

Naast zijn werk als tandarts heeft Slingenberg met Rotary Doctors Nederland in Kenia ontwikkelingswerk gedaan. “Ik ben drie keer voor een maand naar Kenia geweest om op scholen de kindergebitten te onderzoeken en kinderen en volwassenen tandheelkundige zorg te verlenen. We reisden met het team van dorp naar dorp. Het waren hele arme gebieden. Sommige mensen hadden kleding die meer gaten dan stof bevatte. Maar ze waren altijd vrolijk, vooral de kinderen, ook als ze op de zitting van de stoel moesten komen liggen. Met beperkte middelen hebben we daar lokale zorgverleners kunnen opleiden en een clinic kunnen opzetten.”

Eer

Ter gelegenheid van zijn afscheid kwamen de zes collega-odontologen van het Landelijk Orgaan Forensische Tandheelkunde, dat onderdeel is van het LTFO, met hun partners op visite om samen uit eten te gaan. Op zaterdagmiddag zaten allen rustig in de tuin te genieten van een drankje, toen burgemeester Rob van der Zwaag van de gemeente Veere met een groep mensen de tuin in kwam lopen. “Ik was totaal verbaasd over wat er gebeurde. Ik had niets verwacht, juist omdat het bij ons thuis was. Het is een eer dat ik deze onderscheiding gekregen heb.”

BIJDRAGE MARIELJA TEN BRUGGENCATE