'Zwarte Zee Initiatief' moet Oekraïense graanexport garanderen
ISTANBUL (ANP) - De Turkse president Erdogan is er naar het zich laat aanzien samen met de VN in geslaagd Oekraïne en Rusland ervan te overtuigen dat ze zich moeten inspannen om de Oekraïense graanexport ondanks de oorlog mogelijk te maken. In het Dolmabahce Paleis aan de Bosporus in Istanbul zetten volgens de Turkse regering alle betrokkenen om 15.30 uur hun handtekening onder het Zwarte Zee Initiatief. Het paleis staat aan de zeestraat waar volgens de akkoorden straks weer een heleboel graan uit Oekraïne voorbij komt varen. VN-topman António Guterres is naar Istanbul gegaan om bij de ondertekening van het akkoord te zijn. Erdogan is als gastheer ook aanwezig.
Dat graan gaat veelal over de Zwarte Zee en de belangrijkste Oekraïense havens zijn door de oorlog geblokkeerd. Er ligt zeker 20 miljoen ton graan opgeslagen. Oekraïners hebben mijnen gelegd om Russische marinevaartuigen uit de buurt te houden en Rusland blokkeert havens. Moskou heeft altijd gezegd dat het de hervatting van de Oekraïense graanexport wil, maar stelde als eis dat ook de Russische export makkelijker moet worden gemaakt door het schrappen van westerse financiële sancties.
Volgens Turkse zegslieden zijn er toezeggingen gedaan door de EU en westerse mogendheden dat handelssancties die Russische voedselexport belemmeren, worden ingetrokken. Daar hebben de Verenigde Naties onder leiding van Guterres zich ook voor ingespannen. De oorlog in Oekraïne veroorzaakt sterke prijsstijgingen door voedselschaarste. Oekraïne en Rusland behoren tot de grootste graanexporteurs ter wereld en zijn samen goed voor zeker een derde van de productie van tarwe.
Coördinatiecentrum
De VN gaan volgens de plannen een coördinatiecentrum opzetten in Istanbul. Daar zullen medewerkers van de VN samen met afgezanten uit Oekraïne, Rusland en het gastland Turkije toezien op de export van graan over de Zwarte Zee en ze zullen de lading van de betrokken schepen inspecteren, zowel de schepen die door de Bosporus richting Oekraïne gaan als die beladen terugkeren. Er mag bijvoorbeeld geen wapentuig aan boord zijn. Dat zou in eerste instantie door Turkse marineschepen worden gedaan, naar verluidt in wateren dicht bij de territoriale wateren van Oekraïne.
Het initiatief is een succes voor de inspanningen van Erdogan om de oorlogvoerende landen nader tot elkaar te brengen. Hij heeft goede betrekkingen met zowel Moskou als Kiev en doet niet mee aan anti-Russische sancties. Het initiatief is ook het belangrijkste succes dat de diplomaten van de VN hebben bereikt sinds Rusland Oekraïne op 24 februari aanviel.
Meer uit Buitenland
BERLIJN (ANP/RTR/DPA) - De Duitse regeringsleider Friedrich Merz heeft op zijn kantoor in Berlijn de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, diens veiligheidsadviseur Roestem Oemjerov, de Amerikaanse speciaal gezant Steve Witkoff en diens begeleider Jared Kushner verwelkomd. De begroeting van de delegaties vormt de opmaat voor nieuw overleg over het Amerikaanse vredesplan dat een einde moet maken aan de Russische oorlog tegen Oekraïne. Het is de bedoeling dat maandag Europese bondgenoten aansluiten.
1 uur geleden
TEHERAN (ANP/AFP) - Iran heeft de dodelijke aanval op een Joods evenement in het Australische Sydney veroordeeld. "Terreur en de moord op mensen, waar die ook worden gepleegd, zijn te verwerpen en te veroordelen", schrijft een woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken op X.
1 uur geleden
JERUZALEM (ANP/AFP) - De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zegt zijn Australische ambtgenoot te hebben gewaarschuwd dat door het erkennen van een Palestijnse staat Australië olie gooit op "het antisemitische vuur". Volgens Netanyahu, die op televisie reageerde op de schietpartij bij Bondi Beach, heeft hij Anthony Albanese in augustus een brief gestuurd waarin hij die stap ten zeerste afraadde. Ook zou Netanyahu hebben geschreven dat antisemitisme "zich verspreidt als leiders zich er niet tegen uitspreken". Hij voegde eraan toe dat Albanese "zwakte moet vervangen door handelen".
3 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP) - Wereldleiders hebben met afschuw gereageerd op de dodelijke aanslag op een Joodse chanoekaviering in Australië. Zo schreef de Franse president Emmanuel Macron op X dat Frankrijk "genadeloos zal blijven vechten tegen antisemitische haat".
4 uur geleden
BERLIJN (ANP/DPA) - De dodelijke schietpartij op het Australische Bondi Beach is een "daad van haat tegen alle Joodse vrouwen en mannen wereldwijd op de eerste dag van Chanoeka". Dat schreef de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Johann Wadephul op X.
4 uur geleden
KYIV (ANP/DPA) - Honderdduizenden Oekraïense huishoudens zitten nog steeds zonder stroom na Russische aanvallen. De situatie blijft moeilijk, aldus de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op Telegram.
4 uur geleden
BRUSSEL (ANP/AFP) - Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie is "geschokt" door de dodelijke schietpartij in het Australische Bondi Beach. Op X sprak ze van een "walgelijke daad van geweld tegen de Joodse gemeenschap". Volgens de Australische politie gaat het om een terreuraanslag.
5 uur geleden