'Zwarte Zee Initiatief' moet Oekraïense graanexport garanderen
ISTANBUL (ANP) - De Turkse president Erdogan is er naar het zich laat aanzien samen met de VN in geslaagd Oekraïne en Rusland ervan te overtuigen dat ze zich moeten inspannen om de Oekraïense graanexport ondanks de oorlog mogelijk te maken. In het Dolmabahce Paleis aan de Bosporus in Istanbul zetten volgens de Turkse regering alle betrokkenen om 15.30 uur hun handtekening onder het Zwarte Zee Initiatief. Het paleis staat aan de zeestraat waar volgens de akkoorden straks weer een heleboel graan uit Oekraïne voorbij komt varen. VN-topman António Guterres is naar Istanbul gegaan om bij de ondertekening van het akkoord te zijn. Erdogan is als gastheer ook aanwezig.
Dat graan gaat veelal over de Zwarte Zee en de belangrijkste Oekraïense havens zijn door de oorlog geblokkeerd. Er ligt zeker 20 miljoen ton graan opgeslagen. Oekraïners hebben mijnen gelegd om Russische marinevaartuigen uit de buurt te houden en Rusland blokkeert havens. Moskou heeft altijd gezegd dat het de hervatting van de Oekraïense graanexport wil, maar stelde als eis dat ook de Russische export makkelijker moet worden gemaakt door het schrappen van westerse financiële sancties.
Volgens Turkse zegslieden zijn er toezeggingen gedaan door de EU en westerse mogendheden dat handelssancties die Russische voedselexport belemmeren, worden ingetrokken. Daar hebben de Verenigde Naties onder leiding van Guterres zich ook voor ingespannen. De oorlog in Oekraïne veroorzaakt sterke prijsstijgingen door voedselschaarste. Oekraïne en Rusland behoren tot de grootste graanexporteurs ter wereld en zijn samen goed voor zeker een derde van de productie van tarwe.
Coördinatiecentrum
De VN gaan volgens de plannen een coördinatiecentrum opzetten in Istanbul. Daar zullen medewerkers van de VN samen met afgezanten uit Oekraïne, Rusland en het gastland Turkije toezien op de export van graan over de Zwarte Zee en ze zullen de lading van de betrokken schepen inspecteren, zowel de schepen die door de Bosporus richting Oekraïne gaan als die beladen terugkeren. Er mag bijvoorbeeld geen wapentuig aan boord zijn. Dat zou in eerste instantie door Turkse marineschepen worden gedaan, naar verluidt in wateren dicht bij de territoriale wateren van Oekraïne.
Het initiatief is een succes voor de inspanningen van Erdogan om de oorlogvoerende landen nader tot elkaar te brengen. Hij heeft goede betrekkingen met zowel Moskou als Kiev en doet niet mee aan anti-Russische sancties. Het initiatief is ook het belangrijkste succes dat de diplomaten van de VN hebben bereikt sinds Rusland Oekraïne op 24 februari aanviel.
Meer uit Buitenland
ABUJA (ANP/AFP) - Het aantal slachtoffers van de massaontvoering vrijdag in Nigeria is voor de tweede keer naar boven bijgesteld. Er zijn 303 leerlingen en 12 leraren van een katholieke school meegenomen, zegt de Nigeriaanse christelijke koepelorganisatie CAN.
40 minuten geleden
WASHINGTON (ANP) - Elk vredesplan om de oorlog in Oekraïne te beëindigen moet de soevereiniteit van dat land waarborgen, zegt de Amerikaanse vicepresident JD Vance op X. De Verenigde Staten hebben een plan opgesteld dat grote concessies van Kyiv eist.
2 uur geleden
HANOI (ANP/AFP) - Het dodental in Vietnam door al weken aanhoudende zware regenval en overstromingen is gestegen naar minstens 55, meldt de regering van het land. Ook wordt nog gezocht naar 13 vermisten.
3 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR/AFP) - Republikeins congreslid Marjorie Taylor Greene verlaat op 5 januari het Huis van Afgevaardigden, laat zij weten in een verklaring op X. De aankondiging volgt op een conflict met de Amerikaanse president Donald Trump. Taylor Greene bekritiseerde Trump recent omdat hij zich lang verzette tegen de publicatie van documenten in de Epstein-affaire.
7 uur geleden
BELÉM (ANP) - De klimaattop in Belém is bijna voorbij, maar in de teksten die tot dusver naar buiten zijn gekomen en de reacties van onderhandelaars daarop zijn geen grote doorbraken te bespeuren. Laat op de avond (lokale tijd) zijn onderhandelaars nog wel met elkaar in gesprek op de COP30. Eurocommissaris Wopke Hoekstra (Klimaat) is bijvoorbeeld gaan praten met de voorzitter van de top, André Corrêa do Lago.
8 uur geleden
KYIV (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft met NAVO-chef Mark Rutte gesproken over "de diplomatieke mogelijkheden" om de oorlog tussen Oekraïne en Rusland te stoppen. Hij zegt in een bericht op X dat hij met Rutte sprak over het 28-puntenplan van zijn Amerikaanse ambtgenoot Donald Trump. Zelensky beklemtoonde dat hij bereid is "snel, voortvarend en constructief" mee te werken om het plan een succes te maken.
13 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - De Russische president Vladimir Poetin noemt het conceptvoorstel voor vrede in Oekraïne van zijn Amerikaanse ambtgenoot Donald Trump een mogelijke basis om tot vrede in Oekraïne te komen. Hij zei dat het Kremlin het zogenoemde 28-puntenplan heeft ontvangen.
13 uur geleden