'Zwarte Zee Initiatief' moet Oekraïense graanexport garanderen
ISTANBUL (ANP) - De Turkse president Erdogan is er naar het zich laat aanzien samen met de VN in geslaagd Oekraïne en Rusland ervan te overtuigen dat ze zich moeten inspannen om de Oekraïense graanexport ondanks de oorlog mogelijk te maken. In het Dolmabahce Paleis aan de Bosporus in Istanbul zetten volgens de Turkse regering alle betrokkenen om 15.30 uur hun handtekening onder het Zwarte Zee Initiatief. Het paleis staat aan de zeestraat waar volgens de akkoorden straks weer een heleboel graan uit Oekraïne voorbij komt varen. VN-topman António Guterres is naar Istanbul gegaan om bij de ondertekening van het akkoord te zijn. Erdogan is als gastheer ook aanwezig.
Dat graan gaat veelal over de Zwarte Zee en de belangrijkste Oekraïense havens zijn door de oorlog geblokkeerd. Er ligt zeker 20 miljoen ton graan opgeslagen. Oekraïners hebben mijnen gelegd om Russische marinevaartuigen uit de buurt te houden en Rusland blokkeert havens. Moskou heeft altijd gezegd dat het de hervatting van de Oekraïense graanexport wil, maar stelde als eis dat ook de Russische export makkelijker moet worden gemaakt door het schrappen van westerse financiële sancties.
Volgens Turkse zegslieden zijn er toezeggingen gedaan door de EU en westerse mogendheden dat handelssancties die Russische voedselexport belemmeren, worden ingetrokken. Daar hebben de Verenigde Naties onder leiding van Guterres zich ook voor ingespannen. De oorlog in Oekraïne veroorzaakt sterke prijsstijgingen door voedselschaarste. Oekraïne en Rusland behoren tot de grootste graanexporteurs ter wereld en zijn samen goed voor zeker een derde van de productie van tarwe.
Coördinatiecentrum
De VN gaan volgens de plannen een coördinatiecentrum opzetten in Istanbul. Daar zullen medewerkers van de VN samen met afgezanten uit Oekraïne, Rusland en het gastland Turkije toezien op de export van graan over de Zwarte Zee en ze zullen de lading van de betrokken schepen inspecteren, zowel de schepen die door de Bosporus richting Oekraïne gaan als die beladen terugkeren. Er mag bijvoorbeeld geen wapentuig aan boord zijn. Dat zou in eerste instantie door Turkse marineschepen worden gedaan, naar verluidt in wateren dicht bij de territoriale wateren van Oekraïne.
Het initiatief is een succes voor de inspanningen van Erdogan om de oorlogvoerende landen nader tot elkaar te brengen. Hij heeft goede betrekkingen met zowel Moskou als Kiev en doet niet mee aan anti-Russische sancties. Het initiatief is ook het belangrijkste succes dat de diplomaten van de VN hebben bereikt sinds Rusland Oekraïne op 24 februari aanviel.
Meer uit Buitenland
LONDEN (ANP) - De Britse koning Charles heeft in een videoboodschap "goed nieuws" gedeeld over zijn kanker. De vorst zei in een persoonlijk bericht dat zijn behandeling in het nieuwe jaar kan worden afgebouwd.
1 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - De Amerikanen organiseren op 16 december in Doha, de hoofdstad van Qatar, een conferentie met partnerlanden over de geplande internationale stabilisatiemacht (ISF) voor de Palestijnse Gazastrook. Dat hebben twee Amerikaanse functionarissen gemeld. Mogelijk kan een dergelijke vredesmacht volgende maand al worden ingezet.
1 uur geleden
PARIJS (ANP/AFP/RTR) - De Europese landen en Oekraïne willen dat de VS eerst veiligheidsgaranties bieden voordat Oekraïne eventueel gebied kan opgeven aan Rusland. De Franse president Emmanuel Macron heeft dat vrijdag laten weten, drie dagen voordat Oekraïne, de Europese bondgenoten van Oekraïne en de top van de EU en van de NAVO bijeenkomen in Berlijn.
2 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR/AFP) - Thailand en Cambodja hebben besloten hun opgelaaide strijd over omstreden grensgebied te stoppen. Volgens de bemiddelende Amerikaanse president Trump zijn de Aziatische buurlanden overeengekomen een einde te maken aan de gevechten.
4 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De EU-lidstaten zijn akkoord met het voorstel de Russische financiële tegoeden in de unie voor onbepaalde tijd te bevriezen. Tot nu toe moest daar elk halfjaar met unanimiteit een nieuw besluit over worden genomen. Op voorstel van de Europese Commissie is een noodbevoegdheid ingezet, waarvoor een gekwalificeerde meerderheid voldoende is. Daarmee wordt een mogelijk veto van Hongarije of andere Poetin-gezinde lidstaten omzeild.
4 uur geleden
WASHINGTON (ANP) - Een Amerikaanse erfgoedorganisatie wil de bouw van een balzaal aan het Witte Huis voorkomen. National Trust for Historic Preservation heeft een rechtszaak aangespannen om het prestigeproject van de Amerikaanse president Trump te stoppen. De organisatie, die door het parlement is belast met het behoud van historische gebouwen, nam een voormalige advocaat van ex-president Obama in de arm, meldt de krant The Washington Post.
5 uur geleden
BERLIJN/KYIV (ANP/DPA/RTR) - De Duitse regering heeft bevestigd dat maandagavond "talrijke" Europese leiders en de top van de NAVO en de EU overleggen met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Ook demissionair premier Dick Schoof is erbij. Het spant erom in de onderhandelingen nu de onderhandelaars steeds meer kleur moeten bekennen en tegelijkertijd het ongeduld in Washington groeit.
5 uur geleden