'Zwarte Zee Initiatief' moet Oekraïense graanexport garanderen
ISTANBUL (ANP) - De Turkse president Erdogan is er naar het zich laat aanzien samen met de VN in geslaagd Oekraïne en Rusland ervan te overtuigen dat ze zich moeten inspannen om de Oekraïense graanexport ondanks de oorlog mogelijk te maken. In het Dolmabahce Paleis aan de Bosporus in Istanbul zetten volgens de Turkse regering alle betrokkenen om 15.30 uur hun handtekening onder het Zwarte Zee Initiatief. Het paleis staat aan de zeestraat waar volgens de akkoorden straks weer een heleboel graan uit Oekraïne voorbij komt varen. VN-topman António Guterres is naar Istanbul gegaan om bij de ondertekening van het akkoord te zijn. Erdogan is als gastheer ook aanwezig.
Dat graan gaat veelal over de Zwarte Zee en de belangrijkste Oekraïense havens zijn door de oorlog geblokkeerd. Er ligt zeker 20 miljoen ton graan opgeslagen. Oekraïners hebben mijnen gelegd om Russische marinevaartuigen uit de buurt te houden en Rusland blokkeert havens. Moskou heeft altijd gezegd dat het de hervatting van de Oekraïense graanexport wil, maar stelde als eis dat ook de Russische export makkelijker moet worden gemaakt door het schrappen van westerse financiële sancties.
Volgens Turkse zegslieden zijn er toezeggingen gedaan door de EU en westerse mogendheden dat handelssancties die Russische voedselexport belemmeren, worden ingetrokken. Daar hebben de Verenigde Naties onder leiding van Guterres zich ook voor ingespannen. De oorlog in Oekraïne veroorzaakt sterke prijsstijgingen door voedselschaarste. Oekraïne en Rusland behoren tot de grootste graanexporteurs ter wereld en zijn samen goed voor zeker een derde van de productie van tarwe.
Coördinatiecentrum
De VN gaan volgens de plannen een coördinatiecentrum opzetten in Istanbul. Daar zullen medewerkers van de VN samen met afgezanten uit Oekraïne, Rusland en het gastland Turkije toezien op de export van graan over de Zwarte Zee en ze zullen de lading van de betrokken schepen inspecteren, zowel de schepen die door de Bosporus richting Oekraïne gaan als die beladen terugkeren. Er mag bijvoorbeeld geen wapentuig aan boord zijn. Dat zou in eerste instantie door Turkse marineschepen worden gedaan, naar verluidt in wateren dicht bij de territoriale wateren van Oekraïne.
Het initiatief is een succes voor de inspanningen van Erdogan om de oorlogvoerende landen nader tot elkaar te brengen. Hij heeft goede betrekkingen met zowel Moskou als Kiev en doet niet mee aan anti-Russische sancties. Het initiatief is ook het belangrijkste succes dat de diplomaten van de VN hebben bereikt sinds Rusland Oekraïne op 24 februari aanviel.
Meer uit Buitenland
BRUSSEL (ANP) - De Europese Commissie ziet een gezamenlijke EU-lening als enige alternatief voor een reparatielening aan Oekraïne op basis van de bevroren Russische tegoeden. Dat staat in een concreet voorstel voor het financieren van Oekraïne in 2026 en 2027.
11 minuten geleden
GENÈVE (ANP) - Volker Türk, de mensenrechtenchef van de Verenigde Naties, zegt dat de onderdrukking in Oeganda toeneemt in aanloop naar de verkiezingen van volgende maand. Nederland sloot in september een overeenkomst met dat Afrikaanse land over het opzetten van een opvangcentrum voor migranten die door Nederland worden uitgezet.
35 minuten geleden
BERLIJN (ANP/DPA) - Duitsland heeft woensdag de eerste delen in gebruik genomen van een raketafweersysteem van Israëlische makelij. Het Arrow 3-schild beschermt ook Israël, eerder dit jaar bijvoorbeeld nog tegen Iraanse raketten.
39 minuten geleden
JAKARTA (ANP/AFP/RTR) - Het dodental blijft oplopen na het noodweer in delen van Zuid- en Zuidoost-Azië. Er zijn sinds eind vorige maand meer dan 1500 doden gevallen en het dodental loopt waarschijnlijk nog op.
2 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - Volgens het Kremlin heeft de Russische president Vladimir Poetin ingestemd met sommige van de Amerikaanse voorstellen voor vrede in Oekraïne. Maar een aantal andere voorstellen zou hij hebben verworpen. Volgens Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov is dit normaal in een onderhandelingsproces en zijn de Russen bereid om zo vaak af te spreken met de Amerikanen als nodig is voor een akkoord.
2 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De bondgenoten van Oekraïne zullen volgend jaar nog meer Amerikaanse wapens voor het land moeten kopen dan in 2025, waarschuwt NAVO-topman Mark Rutte. De ongeveer 1 miljard dollar per maand die ze daarvoor nu met pijn en moeite bijeenbrengen, schiet volgens hem in 2026 tekort.
2 uur geleden
BEIJING (ANP/AFP) - De Franse president Emmanuel Macron is in China aangekomen voor een driedaags staatsbezoek. Hij heeft in Beijing een ontmoeting met de Chinese president Xi Jinping. Zij gaan naar verwachting praten over onder meer handel en de oorlog in Oekraïne.
2 uur geleden