'Zwarte Zee Initiatief' moet Oekraïense graanexport garanderen
ISTANBUL (ANP) - De Turkse president Erdogan is er naar het zich laat aanzien samen met de VN in geslaagd Oekraïne en Rusland ervan te overtuigen dat ze zich moeten inspannen om de Oekraïense graanexport ondanks de oorlog mogelijk te maken. In het Dolmabahce Paleis aan de Bosporus in Istanbul zetten volgens de Turkse regering alle betrokkenen om 15.30 uur hun handtekening onder het Zwarte Zee Initiatief. Het paleis staat aan de zeestraat waar volgens de akkoorden straks weer een heleboel graan uit Oekraïne voorbij komt varen. VN-topman António Guterres is naar Istanbul gegaan om bij de ondertekening van het akkoord te zijn. Erdogan is als gastheer ook aanwezig.
Dat graan gaat veelal over de Zwarte Zee en de belangrijkste Oekraïense havens zijn door de oorlog geblokkeerd. Er ligt zeker 20 miljoen ton graan opgeslagen. Oekraïners hebben mijnen gelegd om Russische marinevaartuigen uit de buurt te houden en Rusland blokkeert havens. Moskou heeft altijd gezegd dat het de hervatting van de Oekraïense graanexport wil, maar stelde als eis dat ook de Russische export makkelijker moet worden gemaakt door het schrappen van westerse financiële sancties.
Volgens Turkse zegslieden zijn er toezeggingen gedaan door de EU en westerse mogendheden dat handelssancties die Russische voedselexport belemmeren, worden ingetrokken. Daar hebben de Verenigde Naties onder leiding van Guterres zich ook voor ingespannen. De oorlog in Oekraïne veroorzaakt sterke prijsstijgingen door voedselschaarste. Oekraïne en Rusland behoren tot de grootste graanexporteurs ter wereld en zijn samen goed voor zeker een derde van de productie van tarwe.
Coördinatiecentrum
De VN gaan volgens de plannen een coördinatiecentrum opzetten in Istanbul. Daar zullen medewerkers van de VN samen met afgezanten uit Oekraïne, Rusland en het gastland Turkije toezien op de export van graan over de Zwarte Zee en ze zullen de lading van de betrokken schepen inspecteren, zowel de schepen die door de Bosporus richting Oekraïne gaan als die beladen terugkeren. Er mag bijvoorbeeld geen wapentuig aan boord zijn. Dat zou in eerste instantie door Turkse marineschepen worden gedaan, naar verluidt in wateren dicht bij de territoriale wateren van Oekraïne.
Het initiatief is een succes voor de inspanningen van Erdogan om de oorlogvoerende landen nader tot elkaar te brengen. Hij heeft goede betrekkingen met zowel Moskou als Kiev en doet niet mee aan anti-Russische sancties. Het initiatief is ook het belangrijkste succes dat de diplomaten van de VN hebben bereikt sinds Rusland Oekraïne op 24 februari aanviel.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP/BLOOMBERG) - Het Pentagon is een onderzoek gestart naar de Democratische senator Mark Kelly nadat president Trump hem had beschuldigd van opruiing. Kelly en vijf andere Democraten hadden de inlichtingendiensten en het leger erop gewezen dat orders mogen worden genegeerd als die in strijd zijn met de wet. Zij deden dat in een videoboodschap.
18 minuten geleden
KHARTOUM (ANP/AFP) - De Soedanese paramilitaire Rapid Support Forces (RSF) roept eenzijdig een staakt-het-vuren voor drie maanden uit in Soedan. RSF-leider Mohamed Hamdan Dagalo kondigde in een videotoespraak het bestand aan "als reactie op de internationale inspanningen, met name het initiatief van de Amerikaanse president Donald Trump en de bemiddelaars".
1 uur geleden
WASHINGTON (ANP/RTR) - Een Amerikaanse rechter heeft een streep gezet door de vervolging van voormalig FBI-directeur James Comey, die geldt als fel criticus van president Trump. Volgens de rechter is de benoeming van de bewust door Trump uitgekozen aanklager Lindsey Halligan ongeldig. Om dezelfde reden beëindigde de rechter ook de vervolging van de New Yorkse procureur-generaal Letitia James, die eveneens tegen Trump strijdt.
2 uur geleden
GAZA (ANP/AFP/RTR) - Een omstreden organisatie die werd ondersteund door Washington en Israël, is gestopt met noodhulp in de Gazastrook. De particuliere Amerikaanse Gaza Humanitarian Foundation (GHF) meldt haar missie in het Palestijnse gebied na zes maanden te hebben beëindigd.
4 uur geleden
MOSKOU (ANP/AFP) - Het Europese tegenvoorstel op het Amerikaanse vredesplan voor Oekraïne is "op het eerste gezicht niet constructief en werkt niet" voor Rusland, stelt Joeri Oesjakov, topadviseur van het Kremlin.
6 uur geleden
LUANDA (ANP) - Een eventuele overeenkomst over de toekomst van Oekraïne mag niet ten koste gaan van de veiligheid van Polen en Europa, benadrukt de Poolse premier Donald Tusk. Hij reageert daarmee op het Amerikaanse vredesplan, waarin grote concessies van Oekraïne worden gevraagd.
6 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De Europese Commissie blijft doorwerken aan een voorstel voor een lening aan Oekraïne op basis van bevroren Russische tegoeden, ook nu er een mogelijk vredesplan ligt. Dat er een concreet voorstel komt is "nog urgenter gezien deze achtergrond", aldus een woordvoerder van de Commissie.
8 uur geleden