Winnaars nemen Nobelprijs voor Vrede in ontvangst

Bialiatski zit sinds juli vorig jaar vast. Zijn vrouw Natalia Pintsjoek zei zaterdag dat Rusland erop uit is Oekraïne te veranderen in net zo'n dictatuur als Belarus nu al is.

De andere twee winnaars zijn de Russische mensenrechtenorganisatie Memorial en het Oekraïense Center for Civil Liberties (CCL), in 2007 opgericht ter bevordering van mensenrechten en democratie in Oekraïne. Hoofd van het CCL Oleksandra Matviitsjoek zei dat de Oekraïense bevolking meer dan iedereen vrede wil, "maar dat een land dat onder vuur ligt geen vrede kan bereiken door de wapens neer te leggen."

Oorlogsmisdaden

Het CCL brengt oorlogsmisdaden in kaart die Russische troepen zouden hebben gepleegd in Oekraïne. Sinds de start van de oorlog heeft de organisatie meer dan 27.000 gevallen van vermoedelijke oorlogsmisdaden vastgelegd, volgens Matviitsjoek is dat "het topje van de ijsberg". Ze herhaalde zaterdag haar pleidooi voor een internationaal tribunaal dat de Russische president Vladimir Poetin, zijn collega Aleksandr Loekasjenko uit Belarus en "andere oorlogsmisdadigers" zou moeten berechten.

De prijs voor mensen of organisaties die zich inzetten voor het bevorderen van de vrede is de enige Nobelprijs die door een Noors instituut wordt toegekend en waarvan de uitreiking in Oslo plaatsvindt. De andere Nobelprijzen werden later op zaterdag uitgereikt in Stockholm, op de sterfdag van oprichter Alfred Nobel.

Zweedse kronen

Onder de winnaars was de Zweedse evolutieonderzoeker Svante Pääbo, die de Nobelprijs voor de geneeskunde kreeg voor zijn onderzoek naar de menselijke evolutie en naar het genetisch materiaal van uitgestorven mensachtigen. De Nobelprijs voor natuurkunde ging naar Alain Aspect, John Clauser en Anton Zeilinger voor onderzoek naar deeltjesverstrengeling en die voor scheikunde naar Morten Meldal, Carolyn Bertozzi en Barry Sharpless voor hun onderzoek naar de koppeling van moleculen.

De Franse schrijfster Annie Ernaux kreeg de Nobelprijs voor Literatuur, de Amerikaanse economen Ben Bernanke, Douglas Diamond en Philip Dybvig de prijs voor economie.

De winnaars ontvangen 10 miljoen Zweedse kronen (ruim 900.000 euro), een medaille en een diploma.

Bij de ceremonie waren ook Nobelprijswinnaars present van de afgelopen twee jaar, die in 2020 en 2021 niet naar Zweden konden komen vanwege de coronapandemie.