Wereld buigt zich over verscheurd Libië
BERLIJN (ANP) - Circa tien landen, de EU, internationale organisaties en de belangrijkste spelers in de burgeroorlog in Libië komen zondag in Berlijn bijeen in de hoop een wapenstilstand te bereiken en zicht op een vredesregeling te bieden. Met gastvrouw Angela Merkel maakt Europa zich zorgen over de chaotische strijd, waar andere landen zoals Turkije, Rusland, Egypte en de Emiraten zich al lang in mengen.
Met name Turkije en Rusland zien in het dunbevolkte olierijke land een braakliggend terrein, waar ze politieke en economische ambities kunnen realiseren, mogelijk ten koste van Europa. De twee steunen verschillende partijen. Libië behoort in Europa tot de grootste leveranciers van aardolie en gas. Het land heeft bijna 2000 kilometer kust en is een springplank voor migranten die over zee naar de EU willen. Tot overmaat van ramp zijn er in de woestijn jihadisten actief.
De belangrijkste twee partijen zijn een militair succesvol krijgsheer uit het noordoosten die zich veldmaarschalk noemt, Khalifa Haftar, en de leider van de regering in Tripoli, Fayez al-Sarraj. De regering van Al-Sarraj wordt door de Verenigde Naties als wettige regering erkend. Het waren de VN die er voor hebben gezorgd dat hij begin 2016 als premier kon aantreden. Maar het parlement van destijds wilde hem niet als leider en week uit naar Benghazi en Tobruk in het noordoosten. Hierdoor heeft Libië twee regeringsploegen die elkaar met milities, bendes, huurlingen en soldaten bestrijden. Haftars troepen en milities bedreigen inmiddels Tripoli.
Libië stortte in 2011 in een chaos toen met westerse hulp dictator Muammar Kaddafi (1942-2011) ten val werd gebracht. Maar de rivaliteit tussen het noordwesten (Tripolitanië) en het noordoosten (Cyrenaica) is ouder dan diens dictatuur. Kaddafi die meer dan veertig jaar over het land heerste, heeft de conflicten verergerd door in het oosten wél olie te winnen maar het gebied verder te verwaarlozen.
Het is de tegenstelling tussen Tripoli en Benghazi die als een schaduw over de conferentie hangt. Het Noord-Afrikaanse land is ruim honderd jaar geleden door Italiaanse kolonisators verenigd en Libië genoemd. Na de Tweede Wereldoorlog leek het weer uiteen te vallen. Maar het bleef ondanks alles verenigd en ging in 1951 als koninkrijk verder. Dat was vooral te danken aan de VN-gezant in die tijd, de Nederlander Adriaan Pelt (1892-1981) naar wie een straat in Tripoli is genoemd.
Meer uit Buitenland
BRUSSEL (ANP) - De Duitse regeringsleider Friedrich Merz erkent de Belgische bezorgdheid over de inzet van bevroren Russisch geld voor Oekraïne. Alle landen moeten hetzelfde risico dragen, zei de bondskanselier na overleg met de Belgische premier Bart De Wever en Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen.
5 uur geleden
NEW YORK (ANP) - De Canadees-Amerikaanse toparchitect Frank Gehry is op 96-jarige leeftijd overleden, meldt The New York Times. Hij ontwierp onder meer het Guggenheim-museum in het Noord-Spaanse Bilbao. Volgens de krant was hij een van de grootste Amerikaanse architecten.
7 uur geleden
BRASILIA (ANP/RTR) - De Braziliaanse oud-president Jair Bolsonaro heeft voor de verkiezingen van volgend jaar zijn steun uitgesproken voor zijn oudste zoon Flávio Bolsonaro als presidentskandidaat. Dat maakte het hoofd van hun Liberale Partij bekend en Flávio heeft dit zelf bevestigd op X.
8 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Europarlementariërs zien de manier waarop de Verenigde Staten de EU heeft afgeschilderd in hun laatste veiligheidsstrategie als een aanval op de Europese waarden en manier van leven. In een Nationale Veiligheidsstrategie stelt de regering-Trump dat het verzet in Europa tegen de gevestigde orde moet worden aangewakkerd en dat radicaal-rechtse bewegingen moeten worden gesteund.
9 uur geleden
DUBLIN (ANP/AFP) - De Ierse politie onderzoekt een incident met onbekende drones rond de aankomst van het vliegtuig met de Oekraïense president Zelensky in de Ierse hoofdstad Dublin. Regeringsleider Micheál Martin heeft gezegd dat hij is geïnformeerd over drone-activiteiten op de avond van de landing. Later deze maand buigt de Nationale Veiligheidsraad zich over de kwestie, meldt de Ierse omroep RTE.
11 uur geleden
LONDEN (ANP) - De Soedanese stad el-Fasher is volgens waarnemers 'een enorme plaats delict' met hopen opgestapelde lijken in straten en massagraven. De Rapid Support Forces (RSF) die de stad zes weken geleden innamen, proberen bewijs voor hun massamoorden te vernietigen, meldt de Britse krant The Guardian.
13 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - België doet volgend jaar mee aan het Eurovisie Songfestival. Dat heeft de Franstalige omroep RTBF vrijdag besloten. Wie de Belgische kandidaat wordt, is nog niet bekend.
14 uur geleden