Wereld buigt zich over verscheurd Libië
BERLIJN (ANP) - Circa tien landen, de EU, internationale organisaties en de belangrijkste spelers in de burgeroorlog in Libië komen zondag in Berlijn bijeen in de hoop een wapenstilstand te bereiken en zicht op een vredesregeling te bieden. Met gastvrouw Angela Merkel maakt Europa zich zorgen over de chaotische strijd, waar andere landen zoals Turkije, Rusland, Egypte en de Emiraten zich al lang in mengen.
Met name Turkije en Rusland zien in het dunbevolkte olierijke land een braakliggend terrein, waar ze politieke en economische ambities kunnen realiseren, mogelijk ten koste van Europa. De twee steunen verschillende partijen. Libië behoort in Europa tot de grootste leveranciers van aardolie en gas. Het land heeft bijna 2000 kilometer kust en is een springplank voor migranten die over zee naar de EU willen. Tot overmaat van ramp zijn er in de woestijn jihadisten actief.
De belangrijkste twee partijen zijn een militair succesvol krijgsheer uit het noordoosten die zich veldmaarschalk noemt, Khalifa Haftar, en de leider van de regering in Tripoli, Fayez al-Sarraj. De regering van Al-Sarraj wordt door de Verenigde Naties als wettige regering erkend. Het waren de VN die er voor hebben gezorgd dat hij begin 2016 als premier kon aantreden. Maar het parlement van destijds wilde hem niet als leider en week uit naar Benghazi en Tobruk in het noordoosten. Hierdoor heeft Libië twee regeringsploegen die elkaar met milities, bendes, huurlingen en soldaten bestrijden. Haftars troepen en milities bedreigen inmiddels Tripoli.
Libië stortte in 2011 in een chaos toen met westerse hulp dictator Muammar Kaddafi (1942-2011) ten val werd gebracht. Maar de rivaliteit tussen het noordwesten (Tripolitanië) en het noordoosten (Cyrenaica) is ouder dan diens dictatuur. Kaddafi die meer dan veertig jaar over het land heerste, heeft de conflicten verergerd door in het oosten wél olie te winnen maar het gebied verder te verwaarlozen.
Het is de tegenstelling tussen Tripoli en Benghazi die als een schaduw over de conferentie hangt. Het Noord-Afrikaanse land is ruim honderd jaar geleden door Italiaanse kolonisators verenigd en Libië genoemd. Na de Tweede Wereldoorlog leek het weer uiteen te vallen. Maar het bleef ondanks alles verenigd en ging in 1951 als koninkrijk verder. Dat was vooral te danken aan de VN-gezant in die tijd, de Nederlander Adriaan Pelt (1892-1981) naar wie een straat in Tripoli is genoemd.
Meer uit Buitenland
WASHINGTON (ANP/RTR/AFP) - Republikeins congreslid Marjorie Taylor Greene verlaat op 5 januari het Huis van Afgevaardigden, laat zij weten in een verklaring op X. De aankondiging volgt op een conflict met de Amerikaanse president Donald Trump. Taylor Greene bekritiseerde Trump recent omdat hij zich lang verzette tegen de publicatie van documenten in de Epstein-affaire.
3 uur geleden
BELÉM (ANP) - De klimaattop in Belém is bijna voorbij, maar in de teksten die tot dusver naar buiten zijn gekomen en de reacties van onderhandelaars daarop zijn geen grote doorbraken te bespeuren. Laat op de avond (lokale tijd) zijn onderhandelaars nog wel met elkaar in gesprek op de COP30. Eurocommissaris Wopke Hoekstra (Klimaat) is bijvoorbeeld gaan praten met de voorzitter van de top, André Corrêa do Lago.
4 uur geleden
KYIV (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft met NAVO-chef Mark Rutte gesproken over "de diplomatieke mogelijkheden" om de oorlog tussen Oekraïne en Rusland te stoppen. Hij zegt in een bericht op X dat hij met Rutte sprak over het 28-puntenplan van zijn Amerikaanse ambtgenoot Donald Trump. Zelensky beklemtoonde dat hij bereid is "snel, voortvarend en constructief" mee te werken om het plan een succes te maken.
10 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - De Russische president Vladimir Poetin noemt het conceptvoorstel voor vrede in Oekraïne van zijn Amerikaanse ambtgenoot Donald Trump een mogelijke basis om tot vrede in Oekraïne te komen. Hij zei dat het Kremlin het zogenoemde 28-puntenplan heeft ontvangen.
10 uur geleden
KYIV (ANP) - De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft met NAVO-chef Mark Rutte gesproken over "de diplomatieke mogelijkheden" om de oorlog tussen Oekraïne en Rusland te stoppen. Hij zegt in een bericht op X dat hij met Rutte sprak over het 28-puntenplan van zijn Amerikaanse ambtgenoot Donald Trump. Zelensky beklemtoonde dat hij bereid is "snel, voortvarend en constructief" mee te werken om het plan een succes te maken.
11 uur geleden
KYIV (ANP/AFP/RTR) - Oekraïne zegt met "alternatieven" te komen voor het Amerikaanse plan om de oorlog te beëindigen. Dat zegt Volodymyr Zelensky in een videoboodschap.
14 uur geleden
BELÉM (ANP) - Enkele tientallen landen roepen op de klimaattop in het Braziliaanse Belém vrijdagochtend (lokale tijd) op tot concrete afspraken over hoe de wereld een einde gaat maken aan het gebruik van fossiele brandstoffen. Het gaat om onder meer Colombia, Nederland, België, Australië, Chili, Mexico, Jamaica en Denemarken.
16 uur geleden