Waakhond: laat organisaties algoritmes verantwoorden
DEN HAAG (ANP) - Organisaties die "serieus persoonsgegevens verwerken" moeten voor, tijdens en na het gebruik van algoritmes en kunstmatige intelligentie (AI) verantwoording over dit gebruik afleggen, als dit grote impact op burgers kan hebben. Daarvoor pleit de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), die toezicht houdt op de verwerking van persoonsgegevens. De zogeheten sets van instructies die een computer volgt hebben nog te veel risico's, concludeert de waakhond in een nieuw rapport. Dan gaat het bijvoorbeeld om het risico op discriminatie, kansenongelijkheid, misleiding en gebrek aan transparantie en uitleg over algoritmes.
Volgens de waakhond werken inmiddels bijna alle organisaties met algoritmes: van banken en ziekenhuizen tot bouwbedrijven. "Veel klanten betekent veel data van klanten in je bestanden", zegt AP-voorzitter Aleid Wolfsen. De toeslagenaffaire is het bekendste voorbeeld van een algoritme dat burgers benadeelde. Bij de Belastingdienst kwamen mensen met een dubbele nationaliteit eerder uit het systeem rollen. Onlangs gingen DUO en het UWV ook de fout in met algoritmes.
Duidelijke regels vanuit de overheid zijn "nu cruciaal", staat in het rapport. Er ontbreken nog te vaak instrumenten om risicovolle algoritmes te controleren en beheersen. Totdat die er zijn moeten organisaties in Nederland ook terughoudend zijn met nieuwe toepassingen, zoals slimme chatbots.
Voortgang maken
Het demissionaire kabinet moet "voortgang maken en versnellen met inspanningen voor beleid", vindt de AP. Dat onderschrijft demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitalisering) via een woordvoerder. Wolfsen is niet bang dat de Tweede Kamer algoritmes en kunstmatige intelligentie controversieel verklaart. "Juist in een demissionaire periode mag de bescherming van burgers niet stilliggen."
In het bestaande register voor algoritmes die overheidsinstellingen gebruiken moeten over een jaar alle hoogrisico-algoritmes staan, zegt Wolfsen. Invullen is nu nog niet verplicht, maar de AP ziet daar ruimte voor nu een Kamermeerderheid ook voor verplichting pleit. De NOS meldde eerder dat het register nauwelijks werd ingevuld en informatie ontbrak.
Organisaties en bedrijven kunnen zelf al onderzoeken welke algoritmes ze gebruiken en hoeveel risico ze bevatten, zegt Wolfsen. "Als je dat niet doet kunnen er serieuze rampen gebeuren", verwijst hij naar de toeslagenaffaire. Bedrijven moeten ook zorgen dat in "de hoogste leiding" mensen zitten die snappen hoe algoritmes werken.
Meer uit Binnenland
UTRECHT (ANP) - Ziekenhuizen willen dat de politiek maatregelen neemt tegen privéklinieken. Een deel daarvan werkt "met een op productie en winst gericht verdienmodel, met behulp van een agressieve mediacampagne", stelt de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ).
5 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - In twee jaar tijd zijn 15,4 miljoen mensen in Turkije en Syrië geholpen met het door Giro555 opgehaalde geld na de aardbevingen in februari 2023. Meer dan 50.000 mensen kwamen toen om het leven. In Nederland werd nadien ruim 128 miljoen euro opgehaald, wat inmiddels allemaal is uitgegeven, meldt Giro555.
5 uur geleden
PHILIPSBURG (ANP) - Sint-Maarten heeft Nederland formeel om financiële steun gevraagd om problemen bij de politiefaciliteiten op het eiland aan te pakken, zo is zondag bekendgemaakt. Volgens minister-president Luc Mercelina is daarvoor 6,5 miljoen dollar (ongeveer 5,6 miljoen euro) nodig.
9 uur geleden
HOUTEN (ANP) - Het is zondag de warmste 7 december ooit gemeten, meldt Weeronline. Om 21.20 uur was het volgens het weerbureau in De Bilt 14,0 graden. "Het oude record was 13,8 graden en werd in 2007 gemeten. Mogelijk stijgt de temperatuur nog een paar tienden van een graad verder", aldus Weeronline.
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Omwonenden van een geitenstal hebben vaker een longontsteking, bevestigen ingewijden na berichtgeving van de NOS. Dat zou blijken uit een onderzoek dat de Gezondheidsraad heeft uitgevoerd in opdracht van het kabinet en deze week wordt gepresenteerd. Wie binnen een straal van 500 meter van een geitenhouderij woont, heeft 73 procent meer kans op een longontsteking dan andere Nederlanders.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Na de herdenking van de fatale explosie aan de Tarwekamp in Den Haag zei burgemeester Jan van Zanen dat hij maatwerk blijft leveren aan alle getroffenen van de aanslag. "Wij laten niemand los, totdat die op eigen benen kan staan." Van Zanen zegt geen "generieke maatregelen" te willen inzetten.
14 uur geleden
VOLKEL (ANP) - Een drone is de reden dat de Koninklijke Luchtmacht zondagochtend twee gevechtsvliegtuigen heeft laten opstijgen vanaf de militaire vliegbasis in Volkel. De drone heeft het luchtruim weer verlaten en vormde geen directe dreiging, meldt het ministerie van Defensie. De F-35's zijn weer teruggekeerd naar de vliegbasis.
14 uur geleden