VVD blijft de grootste, maar D66 is de grote winnaar
DEN HAAG (ANP) - De liberalen winnen de verkiezingen. De VVD van Mark Rutte wordt opnieuw de grootste partij. Maar de nieuwe D66-leider Sigrid Kaag is met een verrassende winst van 8 zetels de grote winnaar. De partij behaalt 27 zetels, het grootste aantal ooit. Verder verliezen linkse partijen en winnen rechtse partijen, aldus de exitpoll van Ipsos in opdracht van de NOS.
Rutte wint 3 zetels en komt uit op 36 zetels. Hij kan aan de slag gaan om zijn vierde kabinet te formeren. Daarbij zal hij eerst met D66 om de tafel gaan zitten. Ook andere partijleiders verklaarden al dat deze beide winnaars het voortouw moeten nemen bij de kabinetsformatie.
Vooraf verklaarde de VVD-leider in elk geval te willen optrekken met het CDA. Maar de partij van Wopke Hoekstra staat in de exitpoll op een verlies van 5 zetels. Hoekstra noemde de uitslag "zeer teleurstellend" en beaamt dat zijn partij bescheidenheid past na deze afstraffing.
Klimaatramp
Rutte zal in de formatie meer rekening moeten houden met de wensen van de sociaal-liberalen dan bij de formatie in 2017. Het beleid moet "progressiever, eerlijker en groener" dan de afgelopen vier jaar, verklaarde Kaag direct. Zij noemt met name de "klimaatramp", en investeringen in onderwijs en woningen als onderwerpen die niet langer kunnen wachten.
Een nieuwe kabinet kan al bestaan uit drie partijen. In de exitpoll hebben VVD, CDA en D66 samen een meerderheid van 77 zetels. De gekozen lijsttrekkers komen donderdagmiddag samen bij Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib om een verkenner aan te wijzen. Die komt normaal uit de grootste partij. De verkenner gaat met alle partijen praten en daarna kijken welke coalitie mogelijk is.
Linkse partijen
De voorlopige uitslag is een bittere pil voor de linkse partijen. SP en GroenLinks verloren elk 6 zetels en komen uit op 8 zetels. De partijleiders Jesse Klaver van GroenLinks en Lilian Marijnissen van SP denken er niet aan om op te stappen. De PvdA van Lilianne Ploumen verliest niets maar wint ook niets; ze blijft op 9 zetels.
Zowel Klaver als Ploumen sluit regeringsdeelname niet op voorhand uit. De leider van GroenLinks vindt dat "iedere partij verantwoordelijkheid moet nemen". Voor zijn collega van de PvdA is het belangrijkste: "waar kan ik het beste voor de belangen van mijn kiezers opkomen".
Verzet tegen coronamaatregelen
Op de rechterflank is er forse winst voor Forum voor Democratie. De partij gaat in de peiling van 2 naar 8 zetels. De partij implodeerde nog kort geleden, maar dat heeft Thierry Baudet geen kwaad gedaan. Hij profileerde zich tijdens de campagne, waarbij hij als enige partij het land doortrok in coronatijd, vooral met zijn verzet tegen de coronamaatregelen.
Nieuw in de Kamer wordt volgens de exitpoll JA21 van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga. Deze afscheiding van Forum voor Democratie verraste met 3 zetels. De PVV verloor 3 zetels en komt op 17. Geert Wilders vindt het desondanks een "prachtig resultaat" en verklaarde alvast "keihard oppositie" te gaan voeren tegen VVD en D66.
Volt
Een andere grote nieuwkomer is het progressieve en pro-Europese Volt met 3 zetels. De BoerBurgerBeweging en BIJ1 van Sylvana Simons mogen volgens de exitpoll hopen op elk 1 zetel. Bij de kleinere partijen zakt DENK van 3 naar 2 zetels en 50PLUS gaat terug van 4 naar 1 zetel. De partij voor de Dieren blijft op 5 zetels staan. Dat geldt ook voor de SGP met 3 zetels.
Er komen volgens de exitpoll zeventien partijen in de Tweede Kamer, dat zijn er vier meer dan in 2017. Het is geen record. Ook na de verkiezingen van 1918 zaten er zoveel partijen in de Kamer. Daarna is het nooit meer voorgekomen dat zoveel partijen de Kamer bevolkten.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Een derde van de Nederlanders denkt dat de huidige kabinetsformatie sneller zal gaan dan de vorige formaties. Dat blijkt uit een enquête van Kieskompas en het ANP onder ruim 56.000 mensen. Ruim 40 procent van de respondenten gelooft niet dat de formatie sneller zal gaan dan de laatste keren.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - 50PLUS wil wel meewerken aan een minderheidskabinet, zei partijleider Struijs nadat hij met informateur Sybrand Buma had gepraat. "Dan heb je per onderwerp invloed. Dat is een veel gunstigere situatie voor ons."
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister David van Weel (Asiel, VVD) heeft schriftelijk antwoord gegeven op de 277 vragen van Kamerleden over de strafbaarstelling van illegaliteit. Vlak voor de zomervakantie leidde een voorstel van de PVV hierover tot veel ophef, waarop Van Weel een tegenvoorstel deed. Nu de vragen daarover zijn beantwoord, is een Tweede Kamerdebat over zijn zogeheten 'novelle' een stap dichterbij.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - SP-leider Jimmy Dijk wil een meerderheidskabinet, zei hij voordat hij met informateur Sybrand Buma in gesprek ging. "Zodat er ook wat stabiliteit is, de komende tijd. En niet nog meer ruzie en gedoe." Zelf wil Dijk oppositie voeren, herhaalde hij woensdag.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - SGP-leider Chris Stoffer heeft nog steeds een voorkeur voor een "centrumrechts meerderheidskabinet", zei hij woensdag voor een gesprek met informateur Sybrand Buma. De christelijke politicus vindt het goed dat D66 en CDA hun aanzet voor een coalitieakkoord hebben afgerond, al kan hij zich hier niet volledig in vinden.
21 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Volt-leider Laurens Dassen staat open voor het gedogen van een minderheidsregering, mits de plannen van dat kabinet voldoen aan de wensen van Volt. Hij noemde een kabinet met JA21 "erg moeilijk" voorafgaand aan zijn gesprek met informateur Sybrand Buma.
21 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Buitenlandminister David van Weel is teleurgesteld over de afhoudende reactie van Rusland op de Amerikaanse vredesvoorstellen. "Dat is niet geheel onverwacht. Wel teleurstellend", zei Van Weel bij aankomst voor overleg met NAVO-collega's in Brussel.
22 uur geleden