VVD blijft de grootste, maar D66 is de grote winnaar
DEN HAAG (ANP) - De liberalen winnen de verkiezingen. De VVD van Mark Rutte wordt opnieuw de grootste partij. Maar de nieuwe D66-leider Sigrid Kaag is met een verrassende winst van 8 zetels de grote winnaar. De partij behaalt 27 zetels, het grootste aantal ooit. Verder verliezen linkse partijen en winnen rechtse partijen, aldus de exitpoll van Ipsos in opdracht van de NOS.
Rutte wint 3 zetels en komt uit op 36 zetels. Hij kan aan de slag gaan om zijn vierde kabinet te formeren. Daarbij zal hij eerst met D66 om de tafel gaan zitten. Ook andere partijleiders verklaarden al dat deze beide winnaars het voortouw moeten nemen bij de kabinetsformatie.
Vooraf verklaarde de VVD-leider in elk geval te willen optrekken met het CDA. Maar de partij van Wopke Hoekstra staat in de exitpoll op een verlies van 5 zetels. Hoekstra noemde de uitslag "zeer teleurstellend" en beaamt dat zijn partij bescheidenheid past na deze afstraffing.
Klimaatramp
Rutte zal in de formatie meer rekening moeten houden met de wensen van de sociaal-liberalen dan bij de formatie in 2017. Het beleid moet "progressiever, eerlijker en groener" dan de afgelopen vier jaar, verklaarde Kaag direct. Zij noemt met name de "klimaatramp", en investeringen in onderwijs en woningen als onderwerpen die niet langer kunnen wachten.
Een nieuwe kabinet kan al bestaan uit drie partijen. In de exitpoll hebben VVD, CDA en D66 samen een meerderheid van 77 zetels. De gekozen lijsttrekkers komen donderdagmiddag samen bij Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib om een verkenner aan te wijzen. Die komt normaal uit de grootste partij. De verkenner gaat met alle partijen praten en daarna kijken welke coalitie mogelijk is.
Linkse partijen
De voorlopige uitslag is een bittere pil voor de linkse partijen. SP en GroenLinks verloren elk 6 zetels en komen uit op 8 zetels. De partijleiders Jesse Klaver van GroenLinks en Lilian Marijnissen van SP denken er niet aan om op te stappen. De PvdA van Lilianne Ploumen verliest niets maar wint ook niets; ze blijft op 9 zetels.
Zowel Klaver als Ploumen sluit regeringsdeelname niet op voorhand uit. De leider van GroenLinks vindt dat "iedere partij verantwoordelijkheid moet nemen". Voor zijn collega van de PvdA is het belangrijkste: "waar kan ik het beste voor de belangen van mijn kiezers opkomen".
Verzet tegen coronamaatregelen
Op de rechterflank is er forse winst voor Forum voor Democratie. De partij gaat in de peiling van 2 naar 8 zetels. De partij implodeerde nog kort geleden, maar dat heeft Thierry Baudet geen kwaad gedaan. Hij profileerde zich tijdens de campagne, waarbij hij als enige partij het land doortrok in coronatijd, vooral met zijn verzet tegen de coronamaatregelen.
Nieuw in de Kamer wordt volgens de exitpoll JA21 van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga. Deze afscheiding van Forum voor Democratie verraste met 3 zetels. De PVV verloor 3 zetels en komt op 17. Geert Wilders vindt het desondanks een "prachtig resultaat" en verklaarde alvast "keihard oppositie" te gaan voeren tegen VVD en D66.
Volt
Een andere grote nieuwkomer is het progressieve en pro-Europese Volt met 3 zetels. De BoerBurgerBeweging en BIJ1 van Sylvana Simons mogen volgens de exitpoll hopen op elk 1 zetel. Bij de kleinere partijen zakt DENK van 3 naar 2 zetels en 50PLUS gaat terug van 4 naar 1 zetel. De partij voor de Dieren blijft op 5 zetels staan. Dat geldt ook voor de SGP met 3 zetels.
Er komen volgens de exitpoll zeventien partijen in de Tweede Kamer, dat zijn er vier meer dan in 2017. Het is geen record. Ook na de verkiezingen van 1918 zaten er zoveel partijen in de Kamer. Daarna is het nooit meer voorgekomen dat zoveel partijen de Kamer bevolkten.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Wat reizigersvereniging Rover betreft, mag NS-topman Wouter Koolmees niet langer dan twee weken verkenner zijn. "Als hij dit twee weken doet, is het net alsof hij op vakantie is. Dan draait een bedrijf ook door", zegt Freek Bos, directeur van Rover. Duurt zijn taak langer, "dan zeg je: ik ben overbodig".
3 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Bij deze Tweede Kamerverkiezingen heeft 43 procent van de kiezers op een vrouw gestemd, laat stichting Stem op een Vrouw weten. Dat is het hoogste percentage stemmen op vrouwen sinds 2010. Deze verkiezingen zijn vijf vrouwen extra met voorkeursstemmen verkozen, aldus de stichting.
15 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Ook in de gemeenten Meerssen (Limburg) en Rijswijk (Zuid-Holland) worden stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen opnieuw geteld. Dat is een standaardprocedure om mogelijke vergissingen uit te sluiten. De Kiesraad verwacht in de komende dagen hertellingen in tientallen gemeenten.
16 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De SGP weet nog niet hoe het verdergaat met het initiatiefwetsvoorstel, dat de partij samen met JA21 heeft ingediend, om geluidsversterking bij gebedsoproepen te verbieden. De Raad van State heeft "ernstige bezwaren" tegen het voorstel.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De SP houdt waarschijnlijk haar derde zetel. Dat meldt de ANP Verkiezingsdienst op basis van een prognose. Een restzetel zou mogelijk nog verschuiven naar D66, maar nu de briefstemmen uit het buitenland zijn geteld, lijkt het erop dat dat niet het geval is.
18 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - D66 blijft de PVV zoals verwacht voor na het tellen van de briefstemmen die vanuit het buitenland zijn binnengekomen. De partij van Rob Jetten kreeg aanzienlijk meer briefstemmen dan die van Geert Wilders, zo laten de voorlopige uitslagen zien: 18,47 tegen 8,57 procent. Daarmee is het verschil tussen de twee nog iets groter geworden. GroenLinks-PvdA kreeg net als in 2023 de meeste stemmen van Nederlanders in het buitenland: 28,9 procent.
18 uur geleden
ROTTERDAM (ANP) - Dat bij de verkiezingen in Rotterdam D66 ruim 2000 stemmen meer en de PVV dik 2000 stemmen minder hebben gekregen dan eerder gemeld, komt doordat de voorlopige uitslag is gemaakt op basis van een berekening. Dat laat de gemeente weten nu de definitieve uitslag bekend is.
18 uur geleden