VS welwillend over Ruttes plan voor hoger NAVO-budget
BRUSSEL (ANP) - De Verenigde Staten staan open voor het compromisvoorstel om een deel van het hogere defensiebudget dat ze van NAVO-landen eisen te besteden aan bijvoorbeeld infrastructuur en cyberveiligheid. De nieuwe afspraken die op de top in Den Haag moeten worden gemaakt gaan "zeker over meer dan alleen raketten, tanks en houwitsers", zei de Amerikaanse NAVO-ambassadeur dinsdag.
De Amerikaanse president Donald Trump eist dat NAVO-bondgenoten voortaan 5 procent van hun economie uitgeven aan defensie. Dat is volgens velen een haast onhaalbare verhoging. NAVO-topman Mark Rutte stelt daarom voor 1,5 procentpunt van die 5 procent te besteden aan andere zaken die de veiligheid ook ten goede zouden komen. NAVO-landen kunnen dan snelwegen aanleggen waarover ook tanks naar de Russische grens zouden kunnen rijden, of hun ICT-netwerken beter beveiligen tegen Russische saboteurs. Dat maakt het makkelijker voor lidstaten om het geld te vinden, én het benodigde draagvlak in politiek en samenleving.
De toekomstige 'Den Haag-norm' moet volgens de Amerikaanse ambassadeur Matt Whitaker voorzien in het geld dat de bewapening kost die volgens NAVO-planners nodig is om de alliantie te verdedigen, en daarnaast in geld voor andere zaken. Voor dat eerste zou volgens ingewijden ongeveer 3,5 procent van het bruto binnenlands product (bbp) nodig zijn. De NAVO heeft duidelijk omschreven waar dat geld naartoe moet, en daar wordt niet aan gemorreld, maakte Rutte al duidelijk.
Geen grabbelton
Dat probeerden landen als Spanje de afgelopen tijd wel. Zij zouden straks 1,5 procent van hun bbp mogelijk vrijer kunnen besteden, zonder de strakke NAVO-regels. Het is nog onduidelijk wie zou moeten controleren of dat geld de veiligheid ten goede komt.
Whitaker waarschuwde vast dat de nieuwe bestedingen wel "met defensie te maken moeten hebben. Het is niet een grabbelton voor alles dat je maar kunt bedenken".
Kansloos
De ambassadeur liet zich niet uit over de voorgestelde verdeling van 3,5 procent van het bbp voor 'harde' defensie-uitgaven en 1,5 procent voor 'zachtere' zaken. Maar geen van de NAVO-landen heeft daartegen in de eerste besprekingen bezwaar gemaakt, zeggen NAVO-bronnen. Verzet van de VS, die gelden als onmisbare pijler van de alliantie, zou het plan bij voorbaat kansloos maken. Rutte zou het niet hebben geopperd als de VS er niet aan zouden willen, schatte premier Schoof al eerder in.
Meer uit Buitenland
MADRID (ANP) - De Socialistische Arbeiderspartij (PSOE) van de Spaanse premier Pedro Sánchez heeft tien zetels moeten inleveren bij de regionale verkiezingen in Extremadura. De partij behaalde slechts 18 van de 65 zetels in het parlement.
12 minuten geleden
MIAMI/KYIV/MOSKOU (ANP/RTR/DPA) - De Oekraïense delegatie die in Florida over het beëindigen van de oorlog spreekt, heeft drie dagen lang "productieve en constructieve gesprekken" gevoerd met Amerikaanse en Europese partners. Dit zei de speciale gezant van de Amerikaanse president Donald Trump, Steve Witkoff, die een sleutelrol speelt in de onderhandelingen.
4 uur geleden
WASHINGTON (ANP/DPA) - De verwijdering van bestanden uit de door justitie in de VS vrijgegeven online Epstein-archieven was op verzoek van vermeende slachtoffers van de zakenmagnaat en zedendelinquent Jeffrey Epstein. Dit heeft viceminister van Justitie Todd Blanche gezegd. Het gaat om foto's van mensen die bij justitie nog niet bekend waren als mogelijke slachtoffers. Nu dat wel zo is, vormen ze onderdeel van onderzoek en worden hun namen niet openbaar totdat dat is afgerond.
5 uur geleden
WASHINGTON (ANP/BLOOMBERG) - De VS hebben opnieuw een olietanker onderschept nabij Venezuela, zeggen bronnen tegen Bloomberg. De tanker Bella 1, een onder Panamese vlag varend schip dat op een Amerikaanse sanctielijst staat, was volgens een van de bronnen onderweg naar Venezuela om te laden.
8 uur geleden
AL-MALHA (ANP/AFP) - Een droneaanval op een drukke markt in de Soedanese deelstaat Noord-Darfur heeft tien mensen het leven gekost, zeggen hulpverleners. Het is niet duidelijk wie er achter de aanval zit.
10 uur geleden
KYIV (ANP) - De gesprekken met de VS over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne zijn constructief, maar de signalen vanuit Rusland blijven negatief, schrijft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op X. Hij verwijst naar de aanhoudende aanvallen langs de frontlinie en op de infrastructuur.
11 uur geleden
AMESBURY (ANP) - Duizenden mensen trokken zondagochtend in alle vroegte naar Stonehenge om daar de zonsopgang te aanschouwen die de kortste dag van het jaar inluidt. Volgens de Britse omroep BBC waren er meer dan 8000 mensen aanwezig bij het wereldberoemde monument.
11 uur geleden