VN-rapport waarschuwt voor risico's oude microben in smeltend ijs
NAIROBI (ANP) - Nu wereldwijd gletsjers wegsmelten en permafrost begint te ontdooien, komen ook tal van bacteriën, virussen en schimmels uit hun 'winterslaap' van duizenden jaren. Wetenschappers tonen zich bezorgd over de risico's die het openen van deze "bevroren doos van Pandora" met zich meebrengt. Ze doen dat in een woensdag verschenen rapport van het VN-milieuprogramma (UNEP) over kwesties die dringend "meer aandacht van beleidsmakers nodig hebben".
Een horrorscenario waarin een oud virus dat na duizenden jaren uit een ontdooiende bodem vrijkomt een pandemie ontketent, lijkt met de huidige kennis niet voor de hand te liggen. "Wijdverbreide uitbraken zijn onwaarschijnlijk", schrijven microbiologen in het VN-rapport. Toch is hun boodschap verder niet geruststellend.
De specialisten zien diverse risico's. Zo kunnen microben die vrijkomen uit ontdooiende grond of gletsjers eigenschappen hebben die voor mensen zeer ongunstig zijn. Die kunnen ze via een proces dat horizontale genoverdracht heet overdragen aan andere organismen.
Antibioticaresistentie
Het kan bijvoorbeeld gaan om genen die beïnvloeden hoe een virus zijn gastheren kan besmetten en het immuunsysteem kan ontwijken. Bij bacteriën die uit nu nog bevroren omgevingen zijn gehaald, zijn ook genen gevonden die bijdragen aan antibioticaresistentie.
"Naarmate de wereldwijde temperaturen recordhoogte bereiken, zullen deze micro-organismen actiever worden in veel ecosystemen", waarschuwt UNEP. De organisatie benadrukt dat ook dit een reden is om klimaatverandering zoveel mogelijk te beperken.
Drinkwater
Gletsjers en permafrost hebben daarnaast belangrijke functies. Zo zijn mensen voor hun drinkwater sterk afhankelijk van het functioneren van gletsjers. Permafrost in het hoge noorden speelt vooral een grote rol in het opslaan van koolstof. Als de bevroren bodems smelten, komen grote hoeveelheden CO2 en methaan in de atmosfeer terecht, waar de gassen bijdragen aan verdere opwarming.
Een ander groeiend risico waar UNEP in het rapport de aandacht op vestigt, is het sterk stijgende risico dat ouderen lopen door hitte. Wereldwijd worden mensen van 65 jaar en ouder steeds vaker blootgesteld aan extreme temperaturen. Het aantal sterfgevallen onder 65-plussers door extreme hitte is sinds de jaren 90 met ongeveer 85 procent gestegen. Een van de oplossingen die UNEP voorstelt, is het ingrijpend vergroenen van steden.
Meer uit Buitenland
GENÈVE (ANP) - De mensenrechtenchef van de Verenigde Naties wil dat Amerikaanse sancties tegen speciaal rapporteur Francesca Albanese meteen worden teruggedraaid. "Zelfs bij grote meningsverschillen zouden VN-lidstaten inhoudelijk en constructief met elkaar in gesprek moeten gaan, in plaats van hun toevlucht te nemen tot strafmaatregelen", zegt Hoge Commissaris voor de Mensenrechten Volker Türk in een verklaring.
18 minuten geleden
KUALA LUMPUR (ANP/AFP) - De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, heeft zijn Russische ambtgenoot Sergej Lavrov verteld dat president Donald Trump "teleurgesteld en gefrustreerd" is over het gebrek aan voortgang in het vredesproces tussen Rusland en Oekraïne. "Hopelijk krijgen we de komende dagen meer duidelijkheid over wat het Russische standpunt is en wat hun prioriteiten zijn", zei Rubio na afloop van het gesprek. "Maar het gaat duidelijk moeizaam, zoals jullie allemaal hebben kunnen zien."
48 minuten geleden
GENT (ANP/BELGA) - De restauratie van het vijftiende-eeuwse kunstwerk Lam Gods duurt langer. Het altaarstuk van de gebroeders Van Eyck kan naar verwachting pas in de lente van 2027 weer worden bekeken in de Sint-Baafskathedraal in Gent, bleek tijdens een persmoment.
49 minuten geleden
GAZA (ANP/AFP) - In de Gazastrook zijn opnieuw tientallen mensen om het leven gekomen door Israëlische aanvallen, meldt de burgerbescherming in het gebied. Die stelde een eerder dodental bij naar 52.
2 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - De Europese Unie heeft afspraken gemaakt met Israël over het toelaten van meer humanitaire hulp aan Gaza, meldt EU-buitenlandchef Kaja Kallas. "Deze deal betekent dat er meer grensovergangen worden geopend, dat er vrachtwagens met hulpgoederen en voedsel Gaza binnenkomen, dat de vitale infrastructuur wordt hersteld en dat hulpverleners worden beschermd", schrijft Kallas op X.
2 uur geleden
STRAATSBURG (ANP) - De motie van wantrouwen tegen voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen is met een ruime meerderheid van het Europees Parlement verworpen. In de stemming van donderdag stemden 360 Europarlementariërs tegen en 175 voor de motie.
2 uur geleden
LONDEN (ANP/BLOOMBERG/AFP) - Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk hebben afgesproken dat ze nauwer gaan samenwerken om vijanden met hun kernwapens af te schrikken. De twee naties blijven onafhankelijk opereren, maar zullen gezamenlijk reageren op "extreme dreiging" voor Europa. Ze willen overbrengen dat Europese bondgenoten op steun kunnen rekenen van de enige twee Europese kernmachten.
3 uur geleden