Verkenningschaos zorgt voor ongekende situatie
DEN HAAG (ANP) - De abrupt onderbroken verkenning leidt tot een nooit eerder vertoonde politieke situatie. Naar verwachting volgt woensdag een uniek Kamerdebat met de opgestapte verkenners, die zich moeten verantwoorden voor omstreden informatie die per ongeluk uitlekte via een foto. Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) zullen in de grote vergaderzaal letterlijk tegenover de andere hoofdrolspelers in de verkenning staan.
Vlak voor het debat zijn namelijk ook demissionair premier en VVD-leider Mark Rutte, vijf ministers en drie staatssecretarissen zelf beëdigd als Tweede Kamerlid. Net als Rutte zijn twee ministers ook partijleider: Sigrid Kaag (D66) en Wopke Hoekstra (CDA).
Deze tijdelijke dubbelrol van demissionair ministers is gebruikelijk en duurt tot een nieuw kabinet is gevormd. Deze bewindspersonen stemmen mee als Tweede Kamerlid en tegelijk moeten zij tegenover diezelfde Kamer hun beleid verdedigen. Normaliter behandelen beide Kamers in deze demissionaire periode dan ook geen politiek gevoelige zaken.
Opheldering
Door de geklapte verkenning is dat ditmaal volstrekt anders. Oud-verkenners Jorritsma en Ollongren zitten in het kabinetsvak en zullen op verzoek van de Kamer opheldering geven over hun uitgelekte aantekeningen. Vooral de opmerking achter de naam van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt - functie elders - leidde tot grote verontwaardiging. Niet duidelijk is wie dit punt heeft ingebracht en waarom. Zowel Rutte, Kaag als Hoekstra ontkent. De oude verkenners en hun opvolgers hebben al aangegeven dat het sowieso onjuist was om individuele Kamerleden in een verkenning te betrekken.
Nog niet alle fracties weten wie van hen de verkenners aan de tand gaan voelen. Mark Rutte zal als fractievoorzitter het debat zelf gaan doen, evenals onder andere Lilian Marijnissen (SP), Lilianne Ploumen (PvdA) en Jesse Klaver (GL), zeggen hun woordvoerders.
Informateur
Het huidige systeem van de verkenning - als voorbereiding op de formatie - is vrij nieuw. Sinds 2012 zijn er verkenners en die werken in opdracht van de Tweede Kamer. Tot 2010 was deze eerste ronde een taak van de koningin, maar die werkwijze was te ondoorzichtig, vond het parlement. Sindsdien voert een verkenner of verkenners - aangedragen door de grootste partij - de eerste gesprekken. Daarna brengt de verkenner verslag uit aan de Kamer, die daarover met hem of haar in debat gaat. In 2012 was dit Henk Kamp en in 2017 Edith Schippers (beiden VVD).
Als de Kamer akkoord gaat met de voorgestelde koers, wordt ook direct een informateur aangewezen. Die gaat met de beoogde coalitiepartijen de onderhandelingen inhoudelijk voeren. Als er zicht komt op een breed politiek draagvlak voor beleid en op een coalitie, wordt opnieuw verslag uitgebracht aan de Kamer en komt er een formateur. Dit is meestal de toekomstige premier, die in deze fase het kabinet in elkaar zet.
Door het echec loopt de vorming van een nieuwe coalitie zeker anderhalve week vertraging op. De nieuwe verkenners Tamara van Ark (VVD) en Wouter Koolmees (D66) gaan pas ná het debat weer met alle zeventien lijsttrekkers om tafel. Ze willen een hele nieuwe start maken, onder meer om het vertrouwen te herstellen.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - De onderhandelaars van D66 en CDA praten maandag onder leiding van informateur Sybrand Buma verder over de formatie. De twee partijen hebben nog ruim een week om samen een document op te stellen dat kan dienen als basis voor de rest van de kabinetsformatie. Op 9 december moet het af zijn, wat volgens de partijen zeker gaat lukken.
8 minuten geleden
AMSTERDAM (ANP) - Sharon Dijksma verwijt de landelijke politiek "halfhartigheid" in de houding naar het lokale bestuur. De voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) reageerde bij Buitenhof op de advertentie in De Limburger waarin lokale bestuurders protesteren tegen intimidatie.
4 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Frank Rijkaart van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties "houdt overal rekening mee" bij de acties van de Verenigde Staten rond Venezuela. In WNL Op Zondag zei de BBB-bewindsman dat we "niet kunnen denken dat het lekker rustig is voor de eilanden". Hij bedoelt daarmee Aruba, Bonaire en Curaçao die niet ver van Venezuela liggen.
6 uur geleden
APELDOORN (ANP) - De overstap van Eerste Kamerlid Arie Griffioen van BBB naar D66 doet BBB-partijleider Caroline van der Plas pijn. Na afloop van een algemene ledenvergadering in Apeldoorn zei Van der Plas dat ze het moeilijk te begrijpen vindt dat Griffioen overstapt naar D66, een partij die volgens Van der Plas recht tegenover BBB staat.
1 dag geleden
APELDOORN (ANP) - De BBB doet in 29 gemeenten mee aan de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar. De opvallendste gemeente waar de partij meedoet is Amsterdam. In Friesland doen met acht gemeenten de meeste mee.
1 dag geleden
BLOEMENDAAL (ANP) - De SP doet met de nieuwe afdeling Bloemendaal-Heemstede mee aan de gemeenteraadsverkiezingen in Bloemendaal. Voormalig voorzitter van de vakbond FNV Tuur Elzinga is de lijsttrekker voor de partij.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Informateur Sybrand Buma heeft via zijn woordvoerder uitspraken genuanceerd die hij eerder vrijdag deed over de kabinetsformatie. Hij zei toen dat de optie van een kabinet met zowel GroenLinks-PvdA als de VVD definitief is "afgevallen". Hij laat nu weten dat hij bedoelde dat de VVD een blokkade heeft opgeworpen voor samenwerking met GroenLinks-PvdA, en dat hij "tot op heden geen reden" heeft "om aan te nemen dat dat is veranderd".
1 dag geleden