Verkenningschaos zorgt voor ongekende situatie
DEN HAAG (ANP) - De abrupt onderbroken verkenning leidt tot een nooit eerder vertoonde politieke situatie. Naar verwachting volgt woensdag een uniek Kamerdebat met de opgestapte verkenners, die zich moeten verantwoorden voor omstreden informatie die per ongeluk uitlekte via een foto. Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) zullen in de grote vergaderzaal letterlijk tegenover de andere hoofdrolspelers in de verkenning staan.
Vlak voor het debat zijn namelijk ook demissionair premier en VVD-leider Mark Rutte, vijf ministers en drie staatssecretarissen zelf beëdigd als Tweede Kamerlid. Net als Rutte zijn twee ministers ook partijleider: Sigrid Kaag (D66) en Wopke Hoekstra (CDA).
Deze tijdelijke dubbelrol van demissionair ministers is gebruikelijk en duurt tot een nieuw kabinet is gevormd. Deze bewindspersonen stemmen mee als Tweede Kamerlid en tegelijk moeten zij tegenover diezelfde Kamer hun beleid verdedigen. Normaliter behandelen beide Kamers in deze demissionaire periode dan ook geen politiek gevoelige zaken.
Opheldering
Door de geklapte verkenning is dat ditmaal volstrekt anders. Oud-verkenners Jorritsma en Ollongren zitten in het kabinetsvak en zullen op verzoek van de Kamer opheldering geven over hun uitgelekte aantekeningen. Vooral de opmerking achter de naam van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt - functie elders - leidde tot grote verontwaardiging. Niet duidelijk is wie dit punt heeft ingebracht en waarom. Zowel Rutte, Kaag als Hoekstra ontkent. De oude verkenners en hun opvolgers hebben al aangegeven dat het sowieso onjuist was om individuele Kamerleden in een verkenning te betrekken.
Nog niet alle fracties weten wie van hen de verkenners aan de tand gaan voelen. Mark Rutte zal als fractievoorzitter het debat zelf gaan doen, evenals onder andere Lilian Marijnissen (SP), Lilianne Ploumen (PvdA) en Jesse Klaver (GL), zeggen hun woordvoerders.
Informateur
Het huidige systeem van de verkenning - als voorbereiding op de formatie - is vrij nieuw. Sinds 2012 zijn er verkenners en die werken in opdracht van de Tweede Kamer. Tot 2010 was deze eerste ronde een taak van de koningin, maar die werkwijze was te ondoorzichtig, vond het parlement. Sindsdien voert een verkenner of verkenners - aangedragen door de grootste partij - de eerste gesprekken. Daarna brengt de verkenner verslag uit aan de Kamer, die daarover met hem of haar in debat gaat. In 2012 was dit Henk Kamp en in 2017 Edith Schippers (beiden VVD).
Als de Kamer akkoord gaat met de voorgestelde koers, wordt ook direct een informateur aangewezen. Die gaat met de beoogde coalitiepartijen de onderhandelingen inhoudelijk voeren. Als er zicht komt op een breed politiek draagvlak voor beleid en op een coalitie, wordt opnieuw verslag uitgebracht aan de Kamer en komt er een formateur. Dit is meestal de toekomstige premier, die in deze fase het kabinet in elkaar zet.
Door het echec loopt de vorming van een nieuwe coalitie zeker anderhalve week vertraging op. De nieuwe verkenners Tamara van Ark (VVD) en Wouter Koolmees (D66) gaan pas ná het debat weer met alle zeventien lijsttrekkers om tafel. Ze willen een hele nieuwe start maken, onder meer om het vertrouwen te herstellen.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - "De grootsheid van paus Franciscus schuilde in zijn eenvoud en medemenselijkheid", schrijft minister-president Dick Schoof op X na de uitvaart van de paus. "Die levensinstelling was ook vandaag bij zijn uitvaart duidelijk te zien en te horen."
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet trekt geen geld uit om de stijging van de prijskaartjes bij de NS volgend jaar te dempen. Dat heeft ov-staatssecretaris Chris Jansen gemeld aan de Tweede Kamer. Mogelijk worden ritten op rustige trajecten geschrapt.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - Landbouwminister Femke Wiersma trekt 2,2 miljard euro uit voor een startpakket aan stikstofmaatregelen. Het kabinet begint met een regionale aanpak rondom natuurgebieden de Veluwe en De Peel.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Minister Ruben Brekelmans (Defensie, VVD) verwacht niet snel een vredesdeal tussen Oekraïne en Rusland waar de VS op aandringen. "Ik voorzie niet op heel korte termijn een uitkomst", zei hij vrijdag. President Donald Trump dreigt zich terug te trekken uit de onderhandelingen als er niet snel een akkoord komt.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Nicolien van Vroonhoven ziet zichzelf wel lijsttrekker worden van NSC bij de eerstvolgende verkiezingen voor de Tweede Kamer. Dat heeft de opvolger van Pieter Omtzigt als fractievoorzitter en politiek leider van de regeringspartij gezegd in het televisieprogramma Bar Laat.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Het geld dat asielzoekers onterecht hebben gekregen van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) voor taxiritten moet worden teruggevorderd als het aan asielminister Marjolein Faber (PVV) ligt. Maar ze wil eerst uitzoeken of en hoe dat mogelijk is en probeert de Tweede Kamer daarover voor de zomer te informeren, liet de bewindsvrouw weten tijdens een debat.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Asielminister Marjolein Faber (PVV) moet duidelijk laten zien dat ze gemeentebestuurders steunt bij protesten over asielzoekerscentra (azc's), vindt Queeny Rajkowski van coalitiepartij VVD. Het hoort volgens het liberale Kamerlid bij de taak van de minister om haar gezicht te laten zien bij vergaderingen in bijvoorbeeld de gemeenteraad of de wijk. De afgelopen maanden liepen bijeenkomsten over azc's uit de hand in meerdere gemeenten.
3 dagen geleden