Verkenningschaos zorgt voor ongekende situatie
DEN HAAG (ANP) - De abrupt onderbroken verkenning leidt tot een nooit eerder vertoonde politieke situatie. Naar verwachting volgt woensdag een uniek Kamerdebat met de opgestapte verkenners, die zich moeten verantwoorden voor omstreden informatie die per ongeluk uitlekte via een foto. Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) zullen in de grote vergaderzaal letterlijk tegenover de andere hoofdrolspelers in de verkenning staan.
Vlak voor het debat zijn namelijk ook demissionair premier en VVD-leider Mark Rutte, vijf ministers en drie staatssecretarissen zelf beëdigd als Tweede Kamerlid. Net als Rutte zijn twee ministers ook partijleider: Sigrid Kaag (D66) en Wopke Hoekstra (CDA).
Deze tijdelijke dubbelrol van demissionair ministers is gebruikelijk en duurt tot een nieuw kabinet is gevormd. Deze bewindspersonen stemmen mee als Tweede Kamerlid en tegelijk moeten zij tegenover diezelfde Kamer hun beleid verdedigen. Normaliter behandelen beide Kamers in deze demissionaire periode dan ook geen politiek gevoelige zaken.
Opheldering
Door de geklapte verkenning is dat ditmaal volstrekt anders. Oud-verkenners Jorritsma en Ollongren zitten in het kabinetsvak en zullen op verzoek van de Kamer opheldering geven over hun uitgelekte aantekeningen. Vooral de opmerking achter de naam van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt - functie elders - leidde tot grote verontwaardiging. Niet duidelijk is wie dit punt heeft ingebracht en waarom. Zowel Rutte, Kaag als Hoekstra ontkent. De oude verkenners en hun opvolgers hebben al aangegeven dat het sowieso onjuist was om individuele Kamerleden in een verkenning te betrekken.
Nog niet alle fracties weten wie van hen de verkenners aan de tand gaan voelen. Mark Rutte zal als fractievoorzitter het debat zelf gaan doen, evenals onder andere Lilian Marijnissen (SP), Lilianne Ploumen (PvdA) en Jesse Klaver (GL), zeggen hun woordvoerders.
Informateur
Het huidige systeem van de verkenning - als voorbereiding op de formatie - is vrij nieuw. Sinds 2012 zijn er verkenners en die werken in opdracht van de Tweede Kamer. Tot 2010 was deze eerste ronde een taak van de koningin, maar die werkwijze was te ondoorzichtig, vond het parlement. Sindsdien voert een verkenner of verkenners - aangedragen door de grootste partij - de eerste gesprekken. Daarna brengt de verkenner verslag uit aan de Kamer, die daarover met hem of haar in debat gaat. In 2012 was dit Henk Kamp en in 2017 Edith Schippers (beiden VVD).
Als de Kamer akkoord gaat met de voorgestelde koers, wordt ook direct een informateur aangewezen. Die gaat met de beoogde coalitiepartijen de onderhandelingen inhoudelijk voeren. Als er zicht komt op een breed politiek draagvlak voor beleid en op een coalitie, wordt opnieuw verslag uitgebracht aan de Kamer en komt er een formateur. Dit is meestal de toekomstige premier, die in deze fase het kabinet in elkaar zet.
Door het echec loopt de vorming van een nieuwe coalitie zeker anderhalve week vertraging op. De nieuwe verkenners Tamara van Ark (VVD) en Wouter Koolmees (D66) gaan pas ná het debat weer met alle zeventien lijsttrekkers om tafel. Ze willen een hele nieuwe start maken, onder meer om het vertrouwen te herstellen.
Meer uit Politiek
LONDEN (ANP) - De vooral Europese bondgenoten die Oekraïne na een staakt-het-vuren willen beschermen zaten donderdag veel op één lijn met hun Amerikaanse gesprekspartners, constateert demissionair premier Dick Schoof. Hij zag bij een videovergadering van de zogenoemde coalitie van bereidwillige landen "brede overeenstemming dat de druk op Rusland verder opgevoerd moet worden". Voor het eerst schoven vertegenwoordigers van de Amerikaanse regering en kringen rond president Donald Trump aan.
13 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister Eelco Heinen (Financiën) is blij met de nieuwe economische ramingen van het Centraal Planbureau (CPB). Die laten zien dat de economie ondanks alle geopolitieke spanningen blijft groeien, al gaat het wel langzamer dan eerder gedacht. Ook de nog altijd stijgende koopkracht stemt de VVD-bewindsman tevreden.
17 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet kan door met het geven van een omvangrijk steunpakket aan het noodlijdende Damen Naval. Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer is hiermee akkoord. Alleen SP, Forum voor Democratie, Partij voor de Dieren en DENK waren donderdag tijdens de stemming een andere mening toegedaan.
19 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Tweede Kamer komt donderdag terug van zomerreces om te stemmen over de vraag of ze zich voldoende geïnformeerd acht voor het geven van staatssteun aan een niet nader genoemd bedrijf. Ingewijden bevestigen na berichtgeving van verschillende media dat het kabinet een overbruggingskrediet wil verschaffen aan scheepsbouwer Damen Naval.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - De helft van de Nederlanders heeft minder vertrouwen in de politiek na de val van het kabinet. Bij NSC-kiezers is de impact van de kabinetsval op het vertrouwen het grootst. Dit blijkt uit een enquête van Kieskompas en het ANP die is ingevuld door bijna 20.000 mensen.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - Met extra belastingvrijstellingen wil de VVD een koopwoning voor meer mensen bereikbaar maken. Starters moeten wat de liberalen betreft tot 75.000 euro belastingvrij kunnen sparen voor de koop van een eigen woning. Ook wil de partij de mogelijkheden verruimen voor ouders om voor dit doel belastingvrij te schenken aan hun kinderen.
3 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - De petitie van GroenLinks-PvdA tegen de twee strenge asielwetten is ruim 110.000 keer ondertekend. De wetten kregen vorige week steun van een meerderheid van de Tweede Kamer. De opstellers roepen mensen op om de petitie te ondertekenen om de Eerste Kamer - die de wetten na de zomervakantie behandelt - op andere gedachten te brengen.
3 dagen geleden