Tweede Kamer houdt koning buiten formatie
DEN HAAG (ANP) - De koning wordt niet toch weer betrokken bij de formatie van een nieuw kabinet. Een voorstel van het CDA, de SGP, de ChristenUnie en de BBB daartoe haalde het niet. Onder meer de VVD stemde tegen. Die partij staat op zich positief tegenover het idee, maar wil de gevolgen ervan eerst verder onderzoeken, zegt VVD-Kamerlid Ingrid Michon-Derkzen. Bij de "eerste gelegenheid" zal ze om een "uitgebreide analyse" hiervan vragen.
De Kamer was ontevreden met de zogeheten verkennersfase in de formatie. Dat is de periode van twee weken tussen de verkiezingen en de installatie van de nieuwe Tweede Kamerleden. Om geen tijd te verliezen spreekt een verkenner met de partijen over hoe zij kijken naar de verkiezingsuitslag. Tot 2012 deed de koning(in) dat. Maar na de rommelige kabinetsformatie in 2010 - die leidde tot het eerste kabinet Rutte, van VVD, CDA met gedoogsteun van de PVV - wilde de Kamer de regie naar zich toe trekken. Toenmalig koningin Beatrix was in die omstandigheden kwetsbaar gebleken, omdat zij kon worden beschuldigd van politieke keuzes terwijl ze geen inhoudelijke invloed had op het verloop.
Maar de vorige formatie, in 2021, ging dat op dramatische wijze mis. Er kwamen twee verkenners omdat D66, als grote winnaar van de verkiezingen, ook iemand wilde aanwijzen. Bovendien waren de verkenners - Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) - beiden nog politiek actief. De gesprekken gingen al snel over de inhoud, én over de mensen. Zo werd onder meer gesproken over een "functie elders" voor het 'lastige' Kamerlid en toen nog CDA'er Pieter Omtzigt. Die notitie in de aantekeningen van Ollongren, vastgelegd door een ANP-fotograaf, leidde tot een grote vertrouwenscrisis op het Binnenhof.
Andere wijzigingen
Hoewel de koning dus niet terugkomt, heeft de Kamer wel andere wijzigingen aangenomen om het formatieproces beter te laten verlopen. Een plan van D66 en GroenLinks-PvdA haalde een meerderheid. Die partijen willen onder meer dat de grootste partij één persoon als verkenner aanwijst. Het moet om iemand gaan met "afstand tot de dagelijkse politiek" en diens aanstelling moet brede steun in de Kamer hebben. Ook gaat de Kamer heldere termijnen afspreken voor een informateur, bijvoorbeeld zes of acht weken. Na het verstrijken van de termijn komt er een Kamerdebat.
Verder wordt het mogelijk voor de Kamer om aanstaande bewindslieden te verhoren. In die gesprekken kan de Kamer de "kwaliteit en integriteit" van beoogde ministers en staatssecretarissen toetsen, laat D66 weten.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat Nederland, in navolging van de Verenigde Staten, de extreemlinkse beweging Antifa aanmerkt als terroristische organisatie. Een motie daartoe van Lidewij de Vos (FVD), Caroline van der Plas (BBB) en Geert Wilders (PVV) werd aangenomen met steun van VVD, SGP en JA21.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet zet "alles op alles" om komende winter alsnog financiële ondersteuning te kunnen geven aan huishoudens die moeite hebben de energierekening te betalen. Dat heeft minister-president Dick Schoof toegezegd in het debat over de miljoenennota. Een groot deel van de Tweede Kamer drong daar op aan.
6 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Partijleider Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren is door Tweede Kamervoorzitter Martin Bosma weggestuurd tijdens de tweede termijn van het debat over de miljoenennota. Zij droeg een blouse in de kleuren van de Palestijnse vlag, en overtrad daarmee volgens Bosma de ongeschreven regel dat Kamerleden zich neutraal horen te kleden.
8 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Het demissionaire kabinet blijft bij het standpunt dat zieke of gewonde kinderen uit Gaza beter in de regio kunnen worden geholpen dan in Nederland. Hulp in de regio is het meest effectief, aldus minister-president Dick Schoof. "We willen zo goed mogelijk helpen iets aan dat leed te doen."
9 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Frans Timmermans is "diep geschokt" omdat het kabinet de conclusie van een VN-commissie niet volgt dat Israël zich in de Gazastrook schuldig maakt aan genocide. "Hoe diep zijn wij gezonken als land waar het internationaal recht voorop stond?", vroeg de leider van GroenLinks-PvdA aan premier Dick Schoof tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen.
10 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Asielminister Mona Keijzer (BBB) doet een beroep op zelfredzame Oekraïners om hun opvang zelf te regelen, bevestigt haar woordvoerder na berichtgeving van NOS. Daarmee hoopt de demissionaire bewindsvrouw ruimte te maken voor Oekraïners die door een tekort aan opvangplekken nergens terecht kunnen.
11 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Demissionair minister-president Dick Schoof had PVV-leider Geert Wilders terecht moeten wijzen toen die in het debat over de miljoenennota onder meer de in de Grondwet verankerde vrijheid van godsdienst ter discussie stelde. Partijleiders Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Rob Jetten (D66) misten "normerend optreden" van de partijloze premier.
13 uur geleden