Tweede Kamer houdt koning buiten formatie
DEN HAAG (ANP) - De koning wordt niet toch weer betrokken bij de formatie van een nieuw kabinet. Een voorstel van het CDA, de SGP, de ChristenUnie en de BBB daartoe haalde het niet. Onder meer de VVD stemde tegen. Die partij staat op zich positief tegenover het idee, maar wil de gevolgen ervan eerst verder onderzoeken, zegt VVD-Kamerlid Ingrid Michon-Derkzen. Bij de "eerste gelegenheid" zal ze om een "uitgebreide analyse" hiervan vragen.
De Kamer was ontevreden met de zogeheten verkennersfase in de formatie. Dat is de periode van twee weken tussen de verkiezingen en de installatie van de nieuwe Tweede Kamerleden. Om geen tijd te verliezen spreekt een verkenner met de partijen over hoe zij kijken naar de verkiezingsuitslag. Tot 2012 deed de koning(in) dat. Maar na de rommelige kabinetsformatie in 2010 - die leidde tot het eerste kabinet Rutte, van VVD, CDA met gedoogsteun van de PVV - wilde de Kamer de regie naar zich toe trekken. Toenmalig koningin Beatrix was in die omstandigheden kwetsbaar gebleken, omdat zij kon worden beschuldigd van politieke keuzes terwijl ze geen inhoudelijke invloed had op het verloop.
Maar de vorige formatie, in 2021, ging dat op dramatische wijze mis. Er kwamen twee verkenners omdat D66, als grote winnaar van de verkiezingen, ook iemand wilde aanwijzen. Bovendien waren de verkenners - Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) - beiden nog politiek actief. De gesprekken gingen al snel over de inhoud, én over de mensen. Zo werd onder meer gesproken over een "functie elders" voor het 'lastige' Kamerlid en toen nog CDA'er Pieter Omtzigt. Die notitie in de aantekeningen van Ollongren, vastgelegd door een ANP-fotograaf, leidde tot een grote vertrouwenscrisis op het Binnenhof.
Andere wijzigingen
Hoewel de koning dus niet terugkomt, heeft de Kamer wel andere wijzigingen aangenomen om het formatieproces beter te laten verlopen. Een plan van D66 en GroenLinks-PvdA haalde een meerderheid. Die partijen willen onder meer dat de grootste partij één persoon als verkenner aanwijst. Het moet om iemand gaan met "afstand tot de dagelijkse politiek" en diens aanstelling moet brede steun in de Kamer hebben. Ook gaat de Kamer heldere termijnen afspreken voor een informateur, bijvoorbeeld zes of acht weken. Na het verstrijken van de termijn komt er een Kamerdebat.
Verder wordt het mogelijk voor de Kamer om aanstaande bewindslieden te verhoren. In die gesprekken kan de Kamer de "kwaliteit en integriteit" van beoogde ministers en staatssecretarissen toetsen, laat D66 weten.
Meer uit Politiek
DEN HAAG (ANP) - Maandagochtend om 10.00 uur gaat de kabinetsformatie verder. Dan komen de leiders van PVV, VVD, NSC en BBB na bijna twee weken weer bij informateurs Richard van Zwol en Elbert Dijkgraaf langs. Deze week zal "cruciaal" zijn, gaven de informateurs eerder aan.
7 uur geleden
SANTUARIO DI OROPA (ANP) - Tadej Pogacar heeft de tweede etappe van de Giro d'Italia gewonnen. De rit eindigde met een klim naar Santuario di Oropa. De Sloveen van UAE Team Emirates, topfavoriet voor de eindzege, nam meteen ook de leiderstrui over van Jhonatan Narváez. De Ecuadoraan van Ineos Grenadiers won zaterdag de openingsrit waarin Pogacar als derde finishte.
8 uur geleden
ROERMOND (ANP) - Op het feestterrein aan de Maas in Roermond hebben demissionair premier Mark Rutte en Ambassadeur van de Vrijheid Wende zondagmiddag het landelijke Bevrijdingsfeest afgetrapt. Rutte ontstak het bevrijdingsvuur, waarna Wende een optreden verzorgde. Limburg is dit jaar gastprovincie voor het nationaal startsein van de 5 mei-vieringen.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - In de Tweede Kamer heeft voorzitter Martin Bosma de oorlogsslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdacht. Hij bracht in zijn toespraak een hommage aan de helden van de oorlog.
1 dag geleden
DEN HAAG (ANP) - PVV, VVD, NSC en BBB hebben vrijdag van het Centraal Planbureau (CPB) de doorrekening ontvangen van de plannen die ze op tafel hebben gelegd tijdens hun onderhandelingen, meldt een woordvoerster van de kabinetsformatie. Nu de financieel-economische gevolgen van de beoogde maatregelen zijn berekend, zullen de formerende partijen knopen moeten gaan doorhakken, zo kondigden de twee informateurs Elbert Dijkgraaf en Richard van Zwol onlangs aan.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - VVD, NSC en BBB maken zich geen zorgen over beknotting van de persvrijheid, ook niet als PVV in een nieuw kabinet komt. "We hebben voldoende vertrouwen in de democratie en de rechtstaat dat het niet zo ver komt", zegt BBB-Kamerlid Henk Vermeer. De VVD zegt zich altijd te hebben ingezet voor de vrijheid en veiligheid van de pers "en dat zullen we blijven doen, in welke politieke constellatie dan ook", zegt VVD-Kamerlid Claire Martens.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - De partij Jezus Leeft stapt naar de Raad van State, omdat ze niet mag meedoen aan de Europese verkiezingen op 6 juni. De Raad van State, de hoogste bestuursrechter, behandelt de zaak komende maandag om 11.00 uur. Uiterlijk volgende week vrijdag moet de raad uitspraak doen.
2 dagen geleden