Test op 'mini-orgaan' geeft mensen met taaislijmziekte prognose
UTRECHT (ANP) - In een laboratorium gekweekte 'mini-orgaantjes' van patiënten met taaislijmziekte blijken een goed hulpmiddel om te bepalen hoe ernstig de ziekte voor een individuele patiënt is. Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben hier een nieuwe methode voor ontwikkeld. Een dergelijke test bestond nog niet. Het kan volgens de wetenschappers "een belangrijk instrument zijn" om in te schatten in hoeverre de werking van lichaamscellen is verstoord. Zo kan ook beter worden ingeschat of bepaalde behandelingen nodig zijn.
Taaislijmziekte, ook wel cystic fibrosis (CF) genoemd, is een ernstige genetische ziekte. Mensen kunnen de genafwijking ook bij zich dragen zonder dat te weten. Als ze naast het defecte gen ook een goed werkend gen hebben, zijn ze zelf niet ziek. CF ontstaat wanneer iemand van beide ouders een afwijkend gen krijgt. Er bestaan tal van varianten, waarbij het ziektebeeld kan verschillen.
Wat de genetische foutjes met elkaar gemeen hebben, is dat in de lichaamscellen van mensen met taaislijmziekte zout niet goed wordt verdeeld. Het gevolg is dat slijm in het lichaam taai wordt. Dit kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals longontstekingen, diabetes en leverbeschadiging. Ook de alvleesklier van patiënten werkt minder goed.
Pompfunctie
Het onderzoek naar de cellen van CF-patiënten is gemakkelijker geworden door de mini-orgaantjes. Dat zijn minuscule bolletjes van cellen die worden gemaakt van cellen uit de darmen van patiënten. Net als echte darmen bevatten de orgaantjes diverse onderdelen, zoals minuscule pompjes waarmee stoffen worden getransporteerd.
"Bij taaislijmziekte is die pompfunctie verstoord", legt onderzoeker Danya Muilwijk uit. "Wat deze studie laat zien is dat de grootte van die bolletjes, en daarmee de hoeveelheid naar binnen gepompte vloeistof, een betrouwbare maat is voor de ernst van de ziekte. Want hoe erger de ziekte, hoe minder pompfunctie, en dus hoe kleiner de bolletjes blijven."
De helft van de patiënten wordt momenteel niet ouder dan 50 jaar. Verbeterde medicatie heeft de laatste jaren veel verbetering gebracht en de resultaten van de nieuwste middelen zijn volgens artsen veelbelovend. Ook hier kunnen de mini-orgaantjes een rol spelen. Bestaande medicijnen en geneesmiddelen die nog in ontwikkeling zijn, kunnen erop worden uitgetest. "Zonder dat patiënten allerlei middelen zelf uit moeten testen waarvan de klinische effecten niet altijd duidelijk zijn en waar veel ziekenhuisbezoeken aan vast zitten", voegt hoogleraar Jeffrey Beekman toe.
Meer uit Gezond
VEGHEL (ANP) - Supermarktketen Jumbo roept zakken minirozijnenbollen terug waar mogelijk minichocoladebroodjes in zitten. Daardoor staat het allergeen soja niet op de verpakking vermeld, aldus Jumbo. Mensen die allergisch zijn voor soja, krijgen het advies om de broodjes niet op te eten en terug te brengen naar de supermarkt.
3 uur geleden
BILTHOVEN (ANP) - Het aantal gevallen van mazelen is licht opgelopen. De ziekte is vastgesteld bij 74 mensen. Dat zijn er tien meer dan halverwege april. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verwacht dat het aantal infecties in de komende weken verder toeneemt.
8 uur geleden
BILTHOVEN (ANP) - Het aantal gevallen van kinkhoest in Nederland heeft het hoogste niveau in zeker tien jaar tijd bereikt. Volgens cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn in de eerste vier maanden van dit jaar 7187 besmettingen gemeld.
10 uur geleden
UTRECHT (ANP) - De Landelijke Huisartsenvereniging (LHV) noemt het "risicovol en zorgwekkend" dat honderdduizenden Nederlanders langdurig slaap- en kalmeringsmiddelen gebruiken. Huisartsen hebben volgens de organisatie al diverse programma's opgestart om het gebruik van zogeheten benzodiazepinen ('benzo's') te verminderen. Het afbouwen ervan is volgens een woordvoerster van de LHV echter "heel complex". De vereniging zoekt de mogelijke oplossing van het probleem vooral in meer tijd voor gesprekken met patiënten.
12 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De invoering van de coronapas tijdens de pandemie was weliswaar "ingrijpend", maar geen schending van de grondrechten. Tot dat oordeel komt de rechtbank in Den Haag in een zaak die tegenstanders van het coronatoegangsbewijs hadden aangespannen. Zij krijgen geen schadevergoeding.
12 uur geleden
KOPENHAGEN (ANP) - De coronapandemie heeft indirect een grote toename van overgewicht onder kinderen veroorzaakt, stelt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Door de coronamaatregelen kwamen mensen massaal thuis te zitten. Bij ongeveer een derde van de kinderen ging dat gepaard met meer 'schermtijd', terwijl 28 procent doordeweeks minder in beweging kwam, becijferen onderzoekers in een woensdag verschenen rapport.
14 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ontkent PowNed te hebben verboden om woensdagavond een documentaire over een populair afslankmiddel uit te zenden op NPO 3, zoals de omroep beweert. Tussen PowNed en de inspectie is wel een gesprek geweest over PowNed of View: De Prikpen. Maar het bericht dat de omroep een dwangsom van minimaal 150.000 euro is opgelegd als de docu toch wordt uitgezonden, is volgens de IGJ niet waar. Dat spreekt PowNed-baas Dominique Weesie weer tegen.
1 dag geleden