Test op 'mini-orgaan' geeft mensen met taaislijmziekte prognose
UTRECHT (ANP) - In een laboratorium gekweekte 'mini-orgaantjes' van patiënten met taaislijmziekte blijken een goed hulpmiddel om te bepalen hoe ernstig de ziekte voor een individuele patiënt is. Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben hier een nieuwe methode voor ontwikkeld. Een dergelijke test bestond nog niet. Het kan volgens de wetenschappers "een belangrijk instrument zijn" om in te schatten in hoeverre de werking van lichaamscellen is verstoord. Zo kan ook beter worden ingeschat of bepaalde behandelingen nodig zijn.
Taaislijmziekte, ook wel cystic fibrosis (CF) genoemd, is een ernstige genetische ziekte. Mensen kunnen de genafwijking ook bij zich dragen zonder dat te weten. Als ze naast het defecte gen ook een goed werkend gen hebben, zijn ze zelf niet ziek. CF ontstaat wanneer iemand van beide ouders een afwijkend gen krijgt. Er bestaan tal van varianten, waarbij het ziektebeeld kan verschillen.
Wat de genetische foutjes met elkaar gemeen hebben, is dat in de lichaamscellen van mensen met taaislijmziekte zout niet goed wordt verdeeld. Het gevolg is dat slijm in het lichaam taai wordt. Dit kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals longontstekingen, diabetes en leverbeschadiging. Ook de alvleesklier van patiënten werkt minder goed.
Pompfunctie
Het onderzoek naar de cellen van CF-patiënten is gemakkelijker geworden door de mini-orgaantjes. Dat zijn minuscule bolletjes van cellen die worden gemaakt van cellen uit de darmen van patiënten. Net als echte darmen bevatten de orgaantjes diverse onderdelen, zoals minuscule pompjes waarmee stoffen worden getransporteerd.
"Bij taaislijmziekte is die pompfunctie verstoord", legt onderzoeker Danya Muilwijk uit. "Wat deze studie laat zien is dat de grootte van die bolletjes, en daarmee de hoeveelheid naar binnen gepompte vloeistof, een betrouwbare maat is voor de ernst van de ziekte. Want hoe erger de ziekte, hoe minder pompfunctie, en dus hoe kleiner de bolletjes blijven."
De helft van de patiënten wordt momenteel niet ouder dan 50 jaar. Verbeterde medicatie heeft de laatste jaren veel verbetering gebracht en de resultaten van de nieuwste middelen zijn volgens artsen veelbelovend. Ook hier kunnen de mini-orgaantjes een rol spelen. Bestaande medicijnen en geneesmiddelen die nog in ontwikkeling zijn, kunnen erop worden uitgetest. "Zonder dat patiënten allerlei middelen zelf uit moeten testen waarvan de klinische effecten niet altijd duidelijk zijn en waar veel ziekenhuisbezoeken aan vast zitten", voegt hoogleraar Jeffrey Beekman toe.
Meer uit Gezond
DEN HAAG (ANP) - Studenten die zorgopleidingen volgen, stoppen niet vaker met hun studie dan studenten in andere studierichtingen. De onderwijsinspectie krijgt daar soms signalen over, maar concludeert na eigen onderzoek dat het tegendeel waar is: cijfers laten zien dat studenten die een hbo- of wo-zorgopleiding volgen, juist minder vaak uitvallen dan gemiddeld. Als ze overstappen, kiezen ze vaak voor een andere opleiding binnen de zorg. Ze lopen ook relatief weinig studievertraging op.
19 uur geleden
VEGHEL (ANP) - De falafelmaaltijd van de Jumbo met houdbaarheidsdatum 29-07-2025 bevat per ongeluk geen falafel, maar varkensvlees. De supermarkt roept klanten op het gerecht 'Falafel Libanese Stijl' niet te eten. Ze kunnen het product terugbrengen en krijgen dan het aankoopbedrag terug.
1 dag geleden
KOPENHAGEN (ANP/BLOOMBERG) - De Deense farmaceut Novo Nordisk waarschuwt opnieuw voor een lagere groei van de omzet en winst dit jaar. Het bedrijf kampt al maanden met toenemende concurrentie voor zijn populaire diabetes- en afslankmedicijnen Ozempic en Wegovy. Als gevolg daarvan moest het eerder dit jaar al een winstwaarschuwing afgeven.
1 dag geleden
BAZEL (ANP/RTR/BLOOMBERG) - De Zwitserse geneesmiddelenfabrikant Roche gaat onderzoeken of een experimenteel medicijn de symptomen van de ziekte van Alzheimer kan vertragen of voorkomen, heeft het bedrijf zondagavond laat bekendgemaakt. Daarbij richt de onderneming zich op mensen die een hoog risico hebben op deze aandoening.
2 dagen geleden
MAARSSEN (ANP) - Apotheekketen BENU slaat alarm over een prijsverhoging van de bloedverdunner Eliquis door de Amerikaanse fabrikant Bristol-Myers Squibb (BMS). Hierdoor moeten apothekers het medicijn inkopen voor een hogere prijs dan zorgverzekeraars vergoeden, aldus de organisatie met naar eigen zeggen 345 apotheken.
2 dagen geleden
DEN HAAG (ANP) - De VVD wil de komende jaren bezuinigen op onder meer de zorg en sociale zekerheid. Op die manier willen de liberalen ruimte maken voor de hogere uitgaven aan defensie waartoe Nederland zich vorige maand op de NAVO-top in Den Haag heeft verplicht. Ook willen zij de lasten voor bedrijven en werkenden verder verlagen. Dat staat in het concept-verkiezingsprogramma dat de partij zaterdag heeft gepresenteerd.
4 dagen geleden
CAMBRIDGE (ANP/AFP) - Het Britse farmacieconcern AstraZeneca investeert de komende jaren 50 miljard dollar in de Verenigde Staten. Dit kondigde de onderneming dinsdag aan te midden van dreigementen van de Amerikaanse president Donald Trump om importheffingen op te leggen aan de farmaceutische sector.
1 week geleden