Test op 'mini-orgaan' geeft mensen met taaislijmziekte prognose
UTRECHT (ANP) - In een laboratorium gekweekte 'mini-orgaantjes' van patiënten met taaislijmziekte blijken een goed hulpmiddel om te bepalen hoe ernstig de ziekte voor een individuele patiënt is. Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben hier een nieuwe methode voor ontwikkeld. Een dergelijke test bestond nog niet. Het kan volgens de wetenschappers "een belangrijk instrument zijn" om in te schatten in hoeverre de werking van lichaamscellen is verstoord. Zo kan ook beter worden ingeschat of bepaalde behandelingen nodig zijn.
Taaislijmziekte, ook wel cystic fibrosis (CF) genoemd, is een ernstige genetische ziekte. Mensen kunnen de genafwijking ook bij zich dragen zonder dat te weten. Als ze naast het defecte gen ook een goed werkend gen hebben, zijn ze zelf niet ziek. CF ontstaat wanneer iemand van beide ouders een afwijkend gen krijgt. Er bestaan tal van varianten, waarbij het ziektebeeld kan verschillen.
Wat de genetische foutjes met elkaar gemeen hebben, is dat in de lichaamscellen van mensen met taaislijmziekte zout niet goed wordt verdeeld. Het gevolg is dat slijm in het lichaam taai wordt. Dit kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals longontstekingen, diabetes en leverbeschadiging. Ook de alvleesklier van patiënten werkt minder goed.
Pompfunctie
Het onderzoek naar de cellen van CF-patiënten is gemakkelijker geworden door de mini-orgaantjes. Dat zijn minuscule bolletjes van cellen die worden gemaakt van cellen uit de darmen van patiënten. Net als echte darmen bevatten de orgaantjes diverse onderdelen, zoals minuscule pompjes waarmee stoffen worden getransporteerd.
"Bij taaislijmziekte is die pompfunctie verstoord", legt onderzoeker Danya Muilwijk uit. "Wat deze studie laat zien is dat de grootte van die bolletjes, en daarmee de hoeveelheid naar binnen gepompte vloeistof, een betrouwbare maat is voor de ernst van de ziekte. Want hoe erger de ziekte, hoe minder pompfunctie, en dus hoe kleiner de bolletjes blijven."
De helft van de patiënten wordt momenteel niet ouder dan 50 jaar. Verbeterde medicatie heeft de laatste jaren veel verbetering gebracht en de resultaten van de nieuwste middelen zijn volgens artsen veelbelovend. Ook hier kunnen de mini-orgaantjes een rol spelen. Bestaande medicijnen en geneesmiddelen die nog in ontwikkeling zijn, kunnen erop worden uitgetest. "Zonder dat patiënten allerlei middelen zelf uit moeten testen waarvan de klinische effecten niet altijd duidelijk zijn en waar veel ziekenhuisbezoeken aan vast zitten", voegt hoogleraar Jeffrey Beekman toe.
Meer uit Gezond
DEN HAAG (ANP) - Ook na het wijzigingsvoorstel om hulpverlening aan mensen in de illegaliteit uit te zonderen van strafbaarstelling, blijven hulpverleners mogelijk strafbaar. Dat zegt de Raad van State in een advies over het voorstel van asielminister David van Weel (VVD).
1 dag geleden
DEN BOSCH/UTRECHT (ANP) - De toezichthouders voor medicijnen krijgen de laatste jaren steeds minder meldingen van mogelijke bijwerkingen. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en bijwerkingencentrum Lareb maken zich daar zorgen over. Als er minder meldingen komen, wordt het moeilijker om de veiligheid van middelen in de gaten te houden, zeggen ze.
1 dag geleden
UTRECHT (ANP) - Academische ziekenhuizen willen dat het volgende kabinet meer maatregelen neemt om te voorkomen dat mensen gezondheidsproblemen krijgen. Ze pleiten onder meer voor een "slimme suikertaks", waarbij de heffing op eten of drinken hoger wordt naarmate er meer suiker in zit. Dat moet mensen stimuleren om gezonder te leven.
5 dagen geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - De plannen van de Europese Unie om de invoer van vloeibaar aardgas (lng) uit Rusland te verbieden zijn "volledig zelfdestructief", gezien het gebrek aan gasreserves in Europa en het toenemende energieverbruik door kunstmatige intelligentie. Dat zei een woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken donderdag.
1 week geleden
DEN HAAG (ANP) - Na twee jaar van aanzienlijke toenames is het aantal abortussen in Nederland vorig jaar op hetzelfde relatief hoge niveau gebleven. In totaal werden 39.438 zwangerschappen afgebroken, zo maken jaarlijkse cijfers van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) duidelijk. Een opmerkelijke afname ten opzichte van een jaar eerder ziet de inspectie bij meisjes tot 15 jaar.
1 week geleden
AMSTERDAM (ANP) - De maatregelen die veel politieke partijen willen nemen om de zorgkosten minder snel te laten stijgen, leiden onder artsen en patiënten tot grote zorgen. "De lijst met pijnlijke ingrepen is bijna oneindig en een mokerslag voor de toegankelijkheid van de zorg", schrijft de organisatie Dokters van de Wereld donderdag in een "noodkreet" aan politieke leiders.
1 week geleden
WAGENINGEN (ANP) - De hoeveelheid vlees die de gemiddelde Nederlander eet, is vorig jaar met ongeveer een halve kilo afgenomen en daarmee op het laagste niveau in twintig jaar gekomen. Onderzoekers van de universiteit van Wageningen hebben dat berekend op basis van statistieken over vleesverkoop en slachtingen. Ze houden de cijfers bij in opdracht van Wakker Dier. Die organisatie is blij dat de vleesconsumptie "langzaam maar gestaag" daalt.
1 week geleden