Test op 'mini-orgaan' geeft mensen met taaislijmziekte prognose
UTRECHT (ANP) - In een laboratorium gekweekte 'mini-orgaantjes' van patiënten met taaislijmziekte blijken een goed hulpmiddel om te bepalen hoe ernstig de ziekte voor een individuele patiënt is. Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben hier een nieuwe methode voor ontwikkeld. Een dergelijke test bestond nog niet. Het kan volgens de wetenschappers "een belangrijk instrument zijn" om in te schatten in hoeverre de werking van lichaamscellen is verstoord. Zo kan ook beter worden ingeschat of bepaalde behandelingen nodig zijn.
Taaislijmziekte, ook wel cystic fibrosis (CF) genoemd, is een ernstige genetische ziekte. Mensen kunnen de genafwijking ook bij zich dragen zonder dat te weten. Als ze naast het defecte gen ook een goed werkend gen hebben, zijn ze zelf niet ziek. CF ontstaat wanneer iemand van beide ouders een afwijkend gen krijgt. Er bestaan tal van varianten, waarbij het ziektebeeld kan verschillen.
Wat de genetische foutjes met elkaar gemeen hebben, is dat in de lichaamscellen van mensen met taaislijmziekte zout niet goed wordt verdeeld. Het gevolg is dat slijm in het lichaam taai wordt. Dit kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals longontstekingen, diabetes en leverbeschadiging. Ook de alvleesklier van patiënten werkt minder goed.
Pompfunctie
Het onderzoek naar de cellen van CF-patiënten is gemakkelijker geworden door de mini-orgaantjes. Dat zijn minuscule bolletjes van cellen die worden gemaakt van cellen uit de darmen van patiënten. Net als echte darmen bevatten de orgaantjes diverse onderdelen, zoals minuscule pompjes waarmee stoffen worden getransporteerd.
"Bij taaislijmziekte is die pompfunctie verstoord", legt onderzoeker Danya Muilwijk uit. "Wat deze studie laat zien is dat de grootte van die bolletjes, en daarmee de hoeveelheid naar binnen gepompte vloeistof, een betrouwbare maat is voor de ernst van de ziekte. Want hoe erger de ziekte, hoe minder pompfunctie, en dus hoe kleiner de bolletjes blijven."
De helft van de patiënten wordt momenteel niet ouder dan 50 jaar. Verbeterde medicatie heeft de laatste jaren veel verbetering gebracht en de resultaten van de nieuwste middelen zijn volgens artsen veelbelovend. Ook hier kunnen de mini-orgaantjes een rol spelen. Bestaande medicijnen en geneesmiddelen die nog in ontwikkeling zijn, kunnen erop worden uitgetest. "Zonder dat patiënten allerlei middelen zelf uit moeten testen waarvan de klinische effecten niet altijd duidelijk zijn en waar veel ziekenhuisbezoeken aan vast zitten", voegt hoogleraar Jeffrey Beekman toe.
Meer uit Gezond
DEN HAAG (ANP) - Defensie en de NS praten over een mogelijke verkoop van oude treinwagons, die omgebouwd kunnen worden tot noodhospitaals voor gewonde militairen. Dat heeft een woordvoerder van de NS bevestigd na berichtgeving door het AD.
1 dag geleden
ZWOLLE (ANP) - Twee verpleegkundigen mogen nooit meer in de zorg werken, nadat ze waren betrapt op het indienen van foute declaraties. Het regionaal tuchtcollege in Zwolle schrapt ze uit het register waarin alle zorgmedewerkers moeten staan.
3 dagen geleden
DEN BOSCH (ANP) - Ouders moeten goed opletten wanneer ze hun kinderen insmeren met een balsem bij een verkoudheid. Verkeerd gebruik kan ernstige bijwerkingen veroorzaken, waarschuwt bijwerkingencentrum Lareb. In de balsems zitten stoffen als menthol, die helpen om de luchtwegen wat vrijer te maken, zodat mensen beter kunnen ademen. Bij goed gebruik zijn er volgens Lareb nauwelijks bijwerkingen. Maar de balsems met menthol zijn alleen geschikt voor mensen van 2 jaar en ouder, niet voor baby's en dreumesen.
4 dagen geleden
UTRECHT (ANP) - Veel kinderen gaan naar de huisarts omdat ze last hebben van krentenbaard. Dat is een ontsteking van de huid, met wondjes, rode plekjes of blaasjes met gele korstjes. Onderzoeksinstituut Nivel, dat de gegevens van huisartsen registreert, zegt dat dit vaak in de zomer gebeurt.
6 dagen geleden
ROTTERDAM (ANP) - Dankzij de drie bevolkingsonderzoeken naar borst-, darm- en baarmoederhalskanker worden jaarlijks duizenden mensen gered. Ook leven mensen langer met kanker door de vroegere screening. Het Erasmus MC onderzocht de effectiviteit van de onderzoeken en de zorgkosten.
1 week geleden
DEN HAAG (ANP) - Mensen zonder huisarts, omdat alle praktijken in hun buurt vol zijn, ervaren vaak veel stress, frustratie en onzekerheid. Sommigen zoeken bij gebrek aan deskundige hulp zelf een oplossing voor medische problemen. Ze kopen bijvoorbeeld online medicijnen, zonder controles en voorlichting. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) zegt zich zorgen te maken over "het grote aantal mensen zonder huisarts" en wil verbetering zien.
1 week geleden
DEN HAAG (ANP) - Het aantal mensen dat gokt, is in 2025 toegenomen ten opzichte van een jaar eerder, meldt het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) op basis van onderzoek van Ipsos I&O onder 7600 Nederlanders van 16 jaar en ouder. Zo gaf vorig jaar 65 procent van de Nederlanders aan een kansspel te hebben gespeeld, tegenover 69 procent dit jaar.
1 week geleden