Temperatuurrecords blijven sneuvelen in aanloop naar klimaattop
BRUSSEL (ANP) - De temperaturen op aarde blijven dit jaar met uitzonderlijk grote stappen stijgen. Metingen van de Europese dienst Copernicus Climate Service laten zien dat ook in oktober weer een warmterecord is verbroken - en niet met geringe cijfers. Wereldwijd was het wel 0,4 graden warmer dan in oktober 2019, toen het vorige record voor de oktobermaand werd gevestigd. Volgens Copernicus is het vrijwel zeker dat 2023 de boeken in zal gaan als het warmste jaar sinds de metingen begonnen.
De cijfers van de wetenschappelijke klimaatdienst van de EU verschijnen enkele weken voor de volgende VN-klimaattop. Die begint op 30 november in Dubai. Copernicus-bestuurder Samantha Burgess wijst er in aanloop naar de top op dat de gemiddelde temperatuurstijging dit jaar al richting de 1,5 graad kruipt. Tot nog toe is het dit jaar 1,43 graad warmer dan in pre-industriële tijden. "De urgentie voor ambitieuze klimaatactie is nog nooit zo hoog geweest", concludeert Burgess.
De grens van 1,5 graad wordt onder meer genoemd in het Klimaatakkoord van Parijs van eind 2015. Bijna ieder land ter wereld is daarbij aangesloten, met uitzondering van Iran, Libië en Jemen. De belangrijkste afspraak die in Parijs werd gemaakt, is dat landen hun uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen dusdanig verminderen dat de temperatuurstijging ruim onder de 2 graden blijft en bij voorkeur onder de 1,5 graad.
In oktober was de temperatuurpiek al hoger dan die 1,5 graad: het was volgens de data van Copernicus 1,7 graad warmer dan tussen 1850 en 1900, de periode waarmee de dienst de metingen altijd vergelijkt. Daar speelt momenteel ook het complexe weerpatroon El Niño een rol in. Dit effect keert om de paar jaar terug en zorgt maandenlang voor hogere temperaturen.
Klimaatwetenschappers zien naarmate het warmer wordt het risico op zogeheten kantelpunten in klimaatsystemen stijgen. Als bijvoorbeeld de permafrost in het hoge noorden smelt, komt een grote hoeveelheid methaangas vrij. Dat is een krachtig broeikasgas, dat ervoor zal zorgen dat de opwarming nog verder versnelt. Zo kan een vicieuze cirkel ontstaan.
Andere kantelpunten die grote gevolgen kunnen hebben, zijn verdwijnende ijskappen. Ook daarover laat Copernicus geen misverstanden bestaan: "Oktober was de zesde maand op rij waarin het zee-ijs rond Antarctica op een recordlaag niveau was voor de tijd van het jaar."
Meer uit Buitenland
CARACAS (ANP/RTR) - Venezuela heeft bekendgemaakt dat Washington een vlucht met uitgewezen Venezolanen naar Caracas heeft geschrapt. Het toestel zou zoals gebruikelijk vrijdag op de internationale luchthaven Maiquetía landen. Maar die is volgens het Venezolaanse ministerie van Binnenlandse Zaken door de VS eenzijdig opgeschort.
9 minuten geleden
MOSKOU (ANP/DPA) - Een rechtbank in Moskou heeft meerdere topfiguren van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag bij verstek veroordeeld tot lange celstraffen.
1 uur geleden
ASHGABAT (ANP/RTR) - Turkije heeft tegen Rusland gezegd dat een gedeeltelijk staakt-het-vuren in de oorlog met Oekraïne kan bijdragen aan het oplossen van het conflict. Dat bestand zou zich dan met name moeten richten op de gevechten rond kritieke energie-infrastructuur en havengebieden. De presidenten Erdogan en Poetin spraken elkaar in de marge van een top in Turkmenistan, waar ook Iran aanwezig is.
1 uur geleden
TEHERAN (ANP/AFP) - Iran heeft de prominente activiste Narges Mohammadi opnieuw opgepakt, zeggen haar aanhangers. De Nobelprijswinnaar zat sinds 2021 vast, maar werd een jaar geleden tijdelijk uit de gevangenis vrijgelaten wegens medische redenen.
1 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Oekraïne kan uiterlijk op 1 januari 2027 toetreden tot de Europese Unie, staat volgens bronnen in het recentste ontwerp van een vredesvoorstel voor Oekraïne. De regels voor EU-toetreding zouden daar speciaal voor worden aangepast, meldden bronnen die op de hoogte zijn van de inhoud van het document aan de Financial Times. Er wordt momenteel druk onderhandeld over een vredesplan, maar de inhoud ervan is niet bekend.
1 uur geleden
DEN HAAG (ANP) - Ook niet-Noord-Europese landen moeten over de brug komen met steun voor Oekraïne, vindt de nummer twee van de NAVO, Radmila Sjekerinska. Oekraïne kan het niet af met enkel de hulp van Nederland en wat andere vooral Noord-Europese landen, zegt de plaatsvervanger van NAVO-chef Mark Rutte.
2 uur geleden
MOSKOU (ANP/RTR) - Kremlin-topadviseur Joeri Oesjakov zegt dat een bestand in Oekraïne alleen mogelijk is na het vertrek van Oekraïense troepen uit de Donbas, bericht de Russische krant Kommersant. Dit gebied in Oost-Oekraïne behoort volgens hem volledig bij Rusland.
4 uur geleden