Temperatuurrecords blijven sneuvelen in aanloop naar klimaattop
BRUSSEL (ANP) - De temperaturen op aarde blijven dit jaar met uitzonderlijk grote stappen stijgen. Metingen van de Europese dienst Copernicus Climate Service laten zien dat ook in oktober weer een warmterecord is verbroken - en niet met geringe cijfers. Wereldwijd was het wel 0,4 graden warmer dan in oktober 2019, toen het vorige record voor de oktobermaand werd gevestigd. Volgens Copernicus is het vrijwel zeker dat 2023 de boeken in zal gaan als het warmste jaar sinds de metingen begonnen.
De cijfers van de wetenschappelijke klimaatdienst van de EU verschijnen enkele weken voor de volgende VN-klimaattop. Die begint op 30 november in Dubai. Copernicus-bestuurder Samantha Burgess wijst er in aanloop naar de top op dat de gemiddelde temperatuurstijging dit jaar al richting de 1,5 graad kruipt. Tot nog toe is het dit jaar 1,43 graad warmer dan in pre-industriële tijden. "De urgentie voor ambitieuze klimaatactie is nog nooit zo hoog geweest", concludeert Burgess.
De grens van 1,5 graad wordt onder meer genoemd in het Klimaatakkoord van Parijs van eind 2015. Bijna ieder land ter wereld is daarbij aangesloten, met uitzondering van Iran, Libië en Jemen. De belangrijkste afspraak die in Parijs werd gemaakt, is dat landen hun uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen dusdanig verminderen dat de temperatuurstijging ruim onder de 2 graden blijft en bij voorkeur onder de 1,5 graad.
In oktober was de temperatuurpiek al hoger dan die 1,5 graad: het was volgens de data van Copernicus 1,7 graad warmer dan tussen 1850 en 1900, de periode waarmee de dienst de metingen altijd vergelijkt. Daar speelt momenteel ook het complexe weerpatroon El Niño een rol in. Dit effect keert om de paar jaar terug en zorgt maandenlang voor hogere temperaturen.
Klimaatwetenschappers zien naarmate het warmer wordt het risico op zogeheten kantelpunten in klimaatsystemen stijgen. Als bijvoorbeeld de permafrost in het hoge noorden smelt, komt een grote hoeveelheid methaangas vrij. Dat is een krachtig broeikasgas, dat ervoor zal zorgen dat de opwarming nog verder versnelt. Zo kan een vicieuze cirkel ontstaan.
Andere kantelpunten die grote gevolgen kunnen hebben, zijn verdwijnende ijskappen. Ook daarover laat Copernicus geen misverstanden bestaan: "Oktober was de zesde maand op rij waarin het zee-ijs rond Antarctica op een recordlaag niveau was voor de tijd van het jaar."
Meer uit Buitenland
RAMALLAH (ANP/RTR) - Veertien landen veroordelen de goedkeuring van negentien nieuwe nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever door Israël, schrijven ze in een verklaring. Het statement komt van Duitsland, België, Canada, Denemarken, Spanje, Frankrijk, Italië, Ierland, IJsland, Japan, Malta, Nederland, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk.
48 minuten geleden
KYIV (ANP/BLOOMBERG) - Rusland gebruikt mogelijk Chinese satellietbeelden bij aanvallen op doelen in Oekraïne, aldus de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Volgens hem valt er een verband te leggen tussen Chinese satellietbeelden van Oekraïens grondgebied en Russische aanvallen op energievoorzieningen.
1 uur geleden
PARIJS (ANP) - De Franse president Emmanuel Macron zegt dat hij met NAVO-chef Mark Rutte heeft overlegd over de situatie in Oekraïne. In januari praten Europese leiders verder in Parijs, meldt hij op X.
2 uur geleden
LONDEN (ANP/AFP) - De Britse regering zegt het recht op vrijheid van meningsuiting volledig te verdedigen, maar vindt ook dat er maatregelen nodig zijn tegen de schadelijkste inhoud op het internet. Londen benadrukt dit na het besluit van de Amerikaanse regering om vijf Europese prominenten, onder wie twee Britten, de toegang tot de Verenigde Staten te ontzeggen wegens censuur.
2 uur geleden
BETLEHEM (ANP/AFP) - De Israëlische autoriteiten hebben de Palestijnse vicepresident Hussein al-Sheikh de toegang tot de kerstavondmis in Bethlehem ontzegd, meldt het Palestijnse persbureau Wafa. Zijn konvooi werd tegengehouden voordat het de stad kon binnenrijden.
3 uur geleden
JERUZALEM (ANP) - Het Israëlische parlement is in een eerste stemming akkoord gegaan met het opzetten van een commissie die onderzoek gaat doen naar wat er gebeurde op en voorafgaand aan 7 oktober 2023, de dag dat Hamas Israël aanviel en de Gaza-oorlog begon. Maar die commissie is omstreden, omdat die alleen zal bestaan uit politici. Oppositiepartijen vrezen dat het onderzoek gebruikt zal worden om de echte schuldvraag te verhullen en willen liever een onafhankelijk onderzoek.
4 uur geleden
GENÈVE (ANP) - VN-experts veroordelen de militaire opbouw rond Venezuela en zeggen dat de VS hiermee het internationaal recht schenden. Het geweld "brengt het mensenrecht op leven en andere rechten in Venezuela en de regio ernstig in gevaar", zeggen zij in een verklaring.
6 uur geleden