Temperatuurrecords blijven sneuvelen in aanloop naar klimaattop
BRUSSEL (ANP) - De temperaturen op aarde blijven dit jaar met uitzonderlijk grote stappen stijgen. Metingen van de Europese dienst Copernicus Climate Service laten zien dat ook in oktober weer een warmterecord is verbroken - en niet met geringe cijfers. Wereldwijd was het wel 0,4 graden warmer dan in oktober 2019, toen het vorige record voor de oktobermaand werd gevestigd. Volgens Copernicus is het vrijwel zeker dat 2023 de boeken in zal gaan als het warmste jaar sinds de metingen begonnen.
De cijfers van de wetenschappelijke klimaatdienst van de EU verschijnen enkele weken voor de volgende VN-klimaattop. Die begint op 30 november in Dubai. Copernicus-bestuurder Samantha Burgess wijst er in aanloop naar de top op dat de gemiddelde temperatuurstijging dit jaar al richting de 1,5 graad kruipt. Tot nog toe is het dit jaar 1,43 graad warmer dan in pre-industriële tijden. "De urgentie voor ambitieuze klimaatactie is nog nooit zo hoog geweest", concludeert Burgess.
De grens van 1,5 graad wordt onder meer genoemd in het Klimaatakkoord van Parijs van eind 2015. Bijna ieder land ter wereld is daarbij aangesloten, met uitzondering van Iran, Libië en Jemen. De belangrijkste afspraak die in Parijs werd gemaakt, is dat landen hun uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen dusdanig verminderen dat de temperatuurstijging ruim onder de 2 graden blijft en bij voorkeur onder de 1,5 graad.
In oktober was de temperatuurpiek al hoger dan die 1,5 graad: het was volgens de data van Copernicus 1,7 graad warmer dan tussen 1850 en 1900, de periode waarmee de dienst de metingen altijd vergelijkt. Daar speelt momenteel ook het complexe weerpatroon El Niño een rol in. Dit effect keert om de paar jaar terug en zorgt maandenlang voor hogere temperaturen.
Klimaatwetenschappers zien naarmate het warmer wordt het risico op zogeheten kantelpunten in klimaatsystemen stijgen. Als bijvoorbeeld de permafrost in het hoge noorden smelt, komt een grote hoeveelheid methaangas vrij. Dat is een krachtig broeikasgas, dat ervoor zal zorgen dat de opwarming nog verder versnelt. Zo kan een vicieuze cirkel ontstaan.
Andere kantelpunten die grote gevolgen kunnen hebben, zijn verdwijnende ijskappen. Ook daarover laat Copernicus geen misverstanden bestaan: "Oktober was de zesde maand op rij waarin het zee-ijs rond Antarctica op een recordlaag niveau was voor de tijd van het jaar."
Meer uit Buitenland
BEIROET (ANP/RTR/AFP) - De Israëlische krijgsmacht zegt aanvallen te hebben uitgevoerd op Hezbollah-doelen in het zuiden van Libanon. Israël kwam eerder op woensdag al met een waarschuwing voor de bewoners van twee dorpen. Op X werd opgeroepen specifieke gebouwen te evacueren, omdat deze in de buurt van panden zouden zijn "die door Hezbollah worden gebruikt".
1 uur geleden
WARSCHAU (ANP/RTR/AFP/BLOOMBERG) - Polen gaat 10.000 militairen inzetten om zijn kritieke infrastructuur te beschermen. Dat zegt minister van Defensie en vicepremier Wladyslaw Kosiniak-Kamysz. Topmilitair Wieslaw Kukula stelt dat vijanden van Polen de naderende feestdagen wellicht als opportuun moment beschouwen om sabotage te plegen.
2 uur geleden
KYIV (ANP) - Het Oekraïense parlement heeft ingestemd met het ontslag van de ministers van Justitie en Energie. Herman Haloesjtsjenko (Justitie) en Svitlana Hryntsjoek (Energie) raakten in opspraak door een groot corruptieschandaal rond Oekraïense staatsbedrijven, waaronder energieproducenten. Haloesjtsjenko was van april 2021 tot begin mei dit jaar minister van Energie, totdat president Volodymyr Zelensky hem per decreet benoemde tot voorzitter van de Nationale Veiligheidsraad.
3 uur geleden
BRUSSEL (ANP) - Het snel kunnen verplaatsen en inzetten van militairen is een "cruciale verzekeringspolis voor de Europese veiligheid". Dat onderstreepte de EU-buitenlandchef Kaja Kallas woensdag. "Je hoopt dat je het nooit op volle capaciteit hoeft te gebruiken, maar het zorgt voor een geloofwaardiger afschrikking en verdediging", aldus Kallas tijdens een persconferentie waar het voorstel voor militaire mobiliteit van de Europese Commissie werd gepresenteerd.
4 uur geleden
PARIJS (ANP/RTR) - Het Franse museum Louvre laat voor eind 2026 honderd externe bewakingscamera's plaatsen. Daarmee moet de beveiliging worden verbeterd na de geruchtmakende roof van vorige maand, zei directeur Laurence Des Cars tijdens een hoorzitting in het parlement.
5 uur geleden
KOPENHAGEN (ANP/AFP) - De Deense Sociaaldemocraten zijn voor het eerst in meer dan honderd jaar niet meer de grootste partij in Kopenhagen. De partij waartoe ook premier Mette Frederiksen behoort, kreeg bij de lokale verkiezingen grofweg een op de acht kiezers in de hoofdstad achter zich. Dat is ver achter de Rood-Groenen, die bijna een kwart van de stemmen in Kopenhagen wisten te halen. Denen konden dinsdag hun stem uitbrengen voor zowel de gemeenteraad als een regionaal bestuur.
5 uur geleden
KYIV (ANP/RTR/AFP/DPA) - Het dodental door Russische aanvallen op de Oekraïense stad Ternopil is opgelopen naar 25. De autoriteiten melden ook 73 gewonden, onder wie vijftien kinderen.
5 uur geleden