Temperatuurrecords blijven sneuvelen in aanloop naar klimaattop
BRUSSEL (ANP) - De temperaturen op aarde blijven dit jaar met uitzonderlijk grote stappen stijgen. Metingen van de Europese dienst Copernicus Climate Service laten zien dat ook in oktober weer een warmterecord is verbroken - en niet met geringe cijfers. Wereldwijd was het wel 0,4 graden warmer dan in oktober 2019, toen het vorige record voor de oktobermaand werd gevestigd. Volgens Copernicus is het vrijwel zeker dat 2023 de boeken in zal gaan als het warmste jaar sinds de metingen begonnen.
De cijfers van de wetenschappelijke klimaatdienst van de EU verschijnen enkele weken voor de volgende VN-klimaattop. Die begint op 30 november in Dubai. Copernicus-bestuurder Samantha Burgess wijst er in aanloop naar de top op dat de gemiddelde temperatuurstijging dit jaar al richting de 1,5 graad kruipt. Tot nog toe is het dit jaar 1,43 graad warmer dan in pre-industriële tijden. "De urgentie voor ambitieuze klimaatactie is nog nooit zo hoog geweest", concludeert Burgess.
De grens van 1,5 graad wordt onder meer genoemd in het Klimaatakkoord van Parijs van eind 2015. Bijna ieder land ter wereld is daarbij aangesloten, met uitzondering van Iran, Libië en Jemen. De belangrijkste afspraak die in Parijs werd gemaakt, is dat landen hun uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen dusdanig verminderen dat de temperatuurstijging ruim onder de 2 graden blijft en bij voorkeur onder de 1,5 graad.
In oktober was de temperatuurpiek al hoger dan die 1,5 graad: het was volgens de data van Copernicus 1,7 graad warmer dan tussen 1850 en 1900, de periode waarmee de dienst de metingen altijd vergelijkt. Daar speelt momenteel ook het complexe weerpatroon El Niño een rol in. Dit effect keert om de paar jaar terug en zorgt maandenlang voor hogere temperaturen.
Klimaatwetenschappers zien naarmate het warmer wordt het risico op zogeheten kantelpunten in klimaatsystemen stijgen. Als bijvoorbeeld de permafrost in het hoge noorden smelt, komt een grote hoeveelheid methaangas vrij. Dat is een krachtig broeikasgas, dat ervoor zal zorgen dat de opwarming nog verder versnelt. Zo kan een vicieuze cirkel ontstaan.
Andere kantelpunten die grote gevolgen kunnen hebben, zijn verdwijnende ijskappen. Ook daarover laat Copernicus geen misverstanden bestaan: "Oktober was de zesde maand op rij waarin het zee-ijs rond Antarctica op een recordlaag niveau was voor de tijd van het jaar."
Meer uit Buitenland
BRASILIA (ANP/AFP) - De voormalige Braziliaanse president Jair Bolsonaro heeft donderdag een operatie ondergaan aan een liesbreuk, maakte zijn vrouw bekend op Instagram. Volgens haar is de operatie zonder complicaties verlopen. Deze week werd bekend dat Bolsonaro tijdelijk zijn cel mocht verlaten voor de operatie. Hij zit momenteel een gevangenisstraf uit van 27 jaar voor een couppoging in 2022.
7 uur geleden
KYIV (ANP/DPA/RTR) - Russische luchtaanvallen hebben met kerst slachtoffers gemaakt in Oekraïne, melden de Oekraïense autoriteiten. Ook in Rusland worden doden gemeld door Oekraïense aanvallen.
8 uur geleden
DAMASCUS (ANP/AFP) - Syrische autoriteiten zeggen samen met een door de VS geleide coalitie een hoge leider van Islamitische Staat (IS) te hebben gedood. Dit gebeurde enkele uren na de arrestatie van een andere leider in de buurt van Damascus. "Deze operatie bevestigt de effectiviteit van de gezamenlijke coördinatie tussen de nationale veiligheidsdiensten en internationale partners", aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken.
8 uur geleden
Warschau (ANP/RTR) - Polen heeft een Russisch verkenningsvliegtuig boven de Oostzee, ook wel Baltische Zee genoemd, onderschept. "Het vliegtuig vloog dicht bij de grens van het Poolse luchtruim", aldus de krijgsmacht. Poolse straaljagers hebben het vliegtuig onderschept, geïdentificeerd en uit het gebied geëscorteerd.
9 uur geleden
ARKANSAS (ANP/RTR) - Bij de kerstavondtrekking van de Powerball-jackpot in de Verenigde Staten is de jackpot van 1,8 miljard dollar (ruim 1,5 miljard euro) gevallen op een lot dat verkocht is in de staat Arkansas. Het is de op een na hoogste loterij-jackpot ooit die gewonnen is in de VS. In 2022 won iemand 2,04 miljard dollar (1,7 miljard euro).
10 uur geleden
VATICAANSTAD (ANP/RTR) - In zijn kerstpreek op eerste kerstdag hekelde paus Leo de omstandigheden voor de Palestijnen in Gaza. Leo XIV viert zijn eerste kerst als paus.
10 uur geleden
MOSKOU (ANP/DPA) - Door een nachtelijke Oekraïense droneaanval op de Russische havenstad Temrjoek zijn tanks met olieproducten in brand gevlogen. Dat meldden de autoriteiten van de stad aan de Zee van Azov.
11 uur geleden